zaterdag 29 september 2012

Mondharmonicaclub Excelsior Baarn

Bijna zeventig jaar lang was de in 1928 opgerichte mondharmonicavereniging Excelsior een begrip in Baarn. Grondleggers van de vereniging waren de heren Overeem, S. van Zijst, J. Verwoerd en G. Greeven jr. De eerste dirigent werd dhr. G. Greeven Sr. Aanleiding tot het oprichten van de vereniging was een mars door Baarn door mondharmonicavereniging "Bravo" uit Amersfoort. Dat inspireerde de heren en op 28 augustus 1928 was de vereniging een feit. Al in januari 1929 werd het eerste concert gegeven, en wel in de zaal van café "Novum" aan de Laanstraat. Later vestigde zich Ralf Polak met zijn stoffenhandel in dit pand. Veel Baarnaars zullen zich dat nog wel herinneren. In het begin vonden de repetities plaats in het zaaltje van Van Drecht aan de Verlengde Dalweg, maar in de loop der jaren zou de club regelmatig verkassen, onder andere naar gebouw Novum, Zanglust, de Muisjesfabriek, zaaltje van Gerritsen, Christelijk Belangen, Intiem, Astoria, Onder de Linden, de Ark, het zaaltje van Crescendo enz. De laatste jaren werd gerepeteerd in het gebouwtje van Speeltuinvereniging Oosterkwartier aan de Dahliastraat. Na dhr. Greeve namen de heren Stor, Kling, Jongerden, Lokhorst, Van Zijst en Van Valkengoed het dirigeerstokje ter hand.
BMV Excelsior in 1933 met dirigent Cor Kling
In de beginjaren van de vereniging werd vooral gemarst door de straten. Pas later werd ook in zaaltjes en theaters opgetreden. Vóór de oorlog, maar ook de jaren na de oorlog was mondharmonica een populair instrument. Vrijwel iedere jonge knaap bespeelde zo'n instrument. Excelsior was ook zeker niet de enige vereniging in Baarn.

The Chromonicats met Sil van Zijst, Karel Jansen,
Bram van Kooi, Tine Bavinck en
 Ann van de Steeg-Jansen
Met uitzondering van de oorlogsjaren was de vereniging voorzien van een flink aantal leden, maar toen Sil van Zijst jr. midden jaren zeventig het dirigeerstokje overnam, en het repertoire van de club moderniseerde, de nummers van prachtige arrangementen voorzag, beleefde de vereniging zijn gouden jaren, zodat de vereniging over een groot jeugd- en seniorenorkest beschikte. In die jaren werden de jaarlijkse uitvoeringen gegeven in zaal Astoria aan de Oranjelaan. In die jaren gebeurde het dat de zaal 3 achtereenvolgende avonden tot aan de nok toe gevuld waren. Zo'n drie- tot vierhonderd personen per avond. Sil van Zijst en zijn neef Karel Jansen, die penningmeester was, waren destijds wel de drijvende krachten achter de vereniging. Beide heren speelden ook in een "spin-off" van de vereniging, "The Chromonicats". In wisselende bezetting was deze succesvolle groep met enige regelmaat op de landelijke radio en televisie te zien. Bram van Kooi, Ann van de Steeg-Jansen, (Karel's zus), Marianne Jansen (Karel's dochter), Tine Bavinck, Van Zijst sr., Irene van der Linden, en Jaap Hoek.

Om de jaarlijkse donateursavonden financieel rond te krijgen werd er altijd een tombola gehouden, oftewel een verloting. Bakker De Gier bakte voor 3-1/2 cent per stuk oliebollen die dan voor 15 cent werden verkocht. De prijzen voor de tombola werden door de Baarnse middenstand geschonken, maar ook leden brachten prijzen mee. Gewilde prijzen waren de "Turcotaarten" van bakker Oudwater. De muisjesfabriek zorgde ook altijd voor dozen vol pakken hagelslag, vlokken en muisjes.

Eén van de krachtigste voorzitters die de vereniging kende was dhr. Dijkman. Bij de jaarlijkse uitvoering in de Promenade heette de voorzitter iedereen hartelijk welkom, bedankte de winkeliers voor de geschenken voor de tombola enzovoort. Tijdens de opening was het echter achter in de zaal nogal rumoerig. Dijkman ergerde zich daaraan en riep tussendoor "Als jullie je koppen niet dichthouden, donder ik jullie ...... allemaal de zaal uit!". Hij besloot met "... verder wens ik u een genoeglijke avond."

Zoals met veel verenigingen gebeurde, overkwam het Excelsior ook: de club werd ingehaald door de tijd. Jongeren keken liever televisie of speelden liever met hun computers dan op een mondharmonica te blazen. Eind jaren negentig ging het licht uit voor Excelsior, maar de herinneringen blijven...

Vragen, opmerkingen of tips? Neem gerust contact op. Uiteraard kunt u groenegraf.nl ook volgen op Facebook en Twitter.