Baarnse politieagent met wel hele korte carrière

Hendrik Bon (1904-1981)

In augustus van 1925 krijgt Baarn een nieuwe commissaris van politie. De nieuwe commissaris schafte de functie van inspecteur af. De betrokken functionaris werd op wachtgeld gesteld. In de daarop volgende reorganisatie van de politie kwam ook de functie hoofdagent te vervallen en werd op 1 februari 1926 een nieuwe adjunct-inspecteur aangesteld. Dat werd dhr. P.G. Gerlings uit Amsterdam. Gerlings was gediplomeerd inspecteur van politie en studeerde voorheen aan de Koninklijke Militaire Academie te Breda.

Gerlings zal ongetwijfeld met enthousiasme aan zijn werkzaamheden begonnen zijn, maar op 11 april van hetzelfde jaar gebeurt er iets waardoor de Baarnse carrière van agent Gerlings alweer voorbij is. Twee dagen eerder, op vrijdagavond, was adjunct-inspecteur Gerlings op straat bezig met zijn werkzaamheden, toen hij door een groep jongens op straat werd nagejouwd. Gerlings meende één van de daders te herkennen: een zekere Hendrik Bon. Door verlof van de commissaris van politie nam Gerlings tevens zijn functie waar en ontbood de 22 jarige Hendrik Bon op zondagmorgen, 11 april op het bureau van politie. Metselaar Hendrik Bon (1904-1981) is een echte Baarnaar, zoon van schilder Johannes Casper Bon en Jacoba Mathilda Koster.

Het toenmalige politiebureau aan de Stationsweg in Baarn

Die ochtend om kwart over elf komt Hendrik op het bureau. Gelijk bij het binnenkomen vroeg adjunct-inspecteur Gerlings hem "Je zult zeker wel weten waarvoor je komt?" "Neen", antwoordde Hendrik Bon. "Dan zal ik 't je wel eens vertellen", vervolgde de Gerlings. "Vrijdagavond ben je dronken geweest, en toen heb je mij gezegd dat je mij wel lustte. Probeer dat nu nog eens" en meteen begon de adjunct-inspecteur de nietsvermoedende jongeman met een gummistok te slaan. Hendrik Bon heeft daarop nog de deur opengetrokken en de agent van politie, Huisman, die aan de overkant stond, te hulp geroepen. Door de slagen, die Bon nog steeds kreeg, moest hij de deur weer loslaten. De adjunct-inspecteur sloot hem daarna in een cel op, en ook daar werd hij nog een keer of zes, zeven, met een gummistok bewerkt, zodat het bloed langs zijn gelaat liep en zijn lichaam bont en blauw was. Aangezien Bon niet bekende, en als alibi aangaf die avond bij een zangvereniging geweest te zijn, liet Gerlings hem gaan. Maar niet voordat hij zijn boord, die met bloed besmeurd was, had schoongemaakt.
"Als je bekend maakt wat hier gebeurde, sla ik je hier dood en begraaf ik je hier achter het bureau", snauwde Gerlings hem toe. "En als men je vraagt waarom je hier was, vertel je maar dat je mij zwaar hebt beledigd, en dat ik je niet heb willen bekeuren", voegde hij eraan toe.

Hendrik Bon moest zich direct onder behandeling laten stellen van dr. Muijsken. Toen de arts hem vroeg hoe hij aan zijn verwondingen kwam, vertelde Hendrik Bon hem wat er gebeurd was. Dr. Muijsken gaf hem het advies hier werk van te maken en een aanklacht tegen Gerlings in te dienen. De volgende morgen ging Hendrik, samen met zijn vader, nogmaals naar de  adjunct-inspecteur. Gerlings bood vader Johannes Casper een sigaret aan en verzocht hem uitdrukkelijk om de zaak niet bekend te maken.  Hendrik liet het er echter niet bij zitten en gaf de zaak aan bij de officier van justitie in Utrecht. Gerlings werd daarop door de waarnemend burgemeester, N.G. van Doornik, geschorst. De burgemeester zelf was met verlof. Hendrik Bon, die in Baarn als een keurige jonge man bekend stond, was nog enige tijd niet in staat om te werken.

Adjunct-inspecteur Gerlings had een hele andere lezing van de zaak. Hij verklaarde dat hij Bon enkele vragen had gesteld, waarop Bon hem naar de keel gegrepen had. Hierop moest hij ter zelfverdediging zijn gummistok trekken. Ook in de cel vloog Bon hem weer aan, waarop een tweede verdediging met de gummistok volgde.

Onderzoek wees uit dat Gerlings een te grote dienstijver aan de dag legde. Dat werkte prikkelend op de bevolking van Baarn. Er groeide een conflict tussen de jeugdige politieambtenaar enerzijds en de bewoners aan de andere kant. De mishandeling van Bon werd als "niet brandschoon" beoordeeld.
De geschorste adjunct-inspecteur verliet vrijwel direct Baarn. Hij hield de eer aan zichzelf en bood zijn ontslag aan. De burgemeester van Baarn verleende hem dat ontslag. En zo kwam een einde aan zijn Baarnse carrière die maar ruim twee maanden duurde...

Vragen, opmerkingen of tips? Neem gerust contact op. Uiteraard kunt u groenegraf.nl ook volgen op Facebook en Twitter.