Spijker, of liever gezegd Spyker, een naam die de laatste jaren weer volop in de aandacht is. De autofabrikant die eigenaar werd van het merk Saab. U weet denk ik ook dat het merk Spyker al veel langer bekend is. Het was één van de pioniers in de auto-industrie en een oer-Hollands merk.
 |
Jacobus Spijker en Jannetje de Groot met
de broers Jacobus en Hendrik-Jan Spijker |
Het bedrijf Spijker werd in 1880 gesticht door de broers Hendrik-Jan en Jacobus Spijker. De broers waren zoons van de Hilversumse smid Jacobus Spijker en Jannetje de Groot. In het gezin werden zes kinderen geboren, maar Hendrik-Jan en Jacobus waren de enige kinderen die de volwassen leeftijd haalden. Beide zoons zijn geboren in Hilversum. Hendrik-Jan is geboren op 1 april 1855 en Jacobus op 7 december 1857. De broers Spijker begonnen als smid in het bedrijf van hun vader.
 |
| Eén van de koetsen van Rijtuigenfabriek Spijker |
 |
| De gouden koets, vervaardigd door de gebroeders Spijker |
Aanvankelijk bouwden de broers koetsen. Ze waren daarin zeer succesvol en in 1886 verhuisden ze het bedrijf naar Amsterdam. In 1897 en 1898 bouwden de Gebr. Spijker de Gouden Koets, een geschenk van de Amsterdamse bevolking voor de inhuldiging van koningin Wilhelmina. In datzelfde jaar kochten ze een auto van de Duitse firma Benz en een jaar later besloten ze de Benz in licentie te gaan assembleren onder de naam Spijker-Benz. Hiervoor werd aan de Amsteldijk in Amsterdam een nieuwe fabriek gebouwd. De naam van de fabriek werd N.V. Industriële Maatschappij Trompenburg, naar de vroegere hofstede van Cornelis Tromp die vroeger op die plek gestaan heeft.
 |
| NV Trompenburg, de Spijkerfabriek aan de Amsteldijk |
In 1903 werd het merk Spijker veranderd in Spyker. Dat zag er internationaler uit. In dat jaar bouwde Spyker de een auto die zowel de eerste zescilinder als de eerste vierwielaangedreven auto ter wereld was. De gebroeders Spijker waren met recht pioniers!
In 1904 vertrok Hendrik-Jan Spijker naar Nederlands-Indië en liet Spyker stuurloos achter. Op 12 februari1907 sloeg voor hem het noodlot toe. Hij was onderweg van Harwich, Engeland naar Hoek van Holland met de veerboot SS Berlin. Het schip voer tegen de pier van Hoek van Holland en brak in tweeën. 128 van de 144 opvarenden kwamen om het leven, waaronder Hendrik-Jan Spijker. De ramp met de Berlin was destijds een zeer grote ramp, zo niet de grootste. Nederland stond op zijn kop. De kranten en andere media volgden het gebeuren op de voet. Over deze ramp kunt u
hier een uitgebreid verslag lezen. Het TV-programma "Andere Tijden" heeft op 1 maart 2007 een uitzending besteed aan de ramp. In die uitzending werden zeldzame filmbeelden van rond de ramp vertoond. Klik
hier om die uitzending te bekijken.
Hendrik-Jan had zich met zijn vertrek naar Indië al min of meer teruggetrokken uit het bedrijf. Na het verlies van zijn broer besloot ook Jacobus om zich terug te trekken. In 1908 ging de fabriek failliet, maar dankzij nieuwe financiers kon het bedrijf toch een doorstart maken, echter zonder Jacobus. De naam van Spijker bleef groeien, maar met het bedrijf ging het slechter en slechter.
 |
| Jacobus Spijker op latere leeftijd |
Met Jacobus Spijker komt er dan een Baarns tintje aan het verhaal. In 1892 was Jacobus in Nieuwer-Amstel getrouwd met Geertruij Elisabeth Marlof. Geertruij's vader was zeer tegen het huwelijk, de familie Marlof was zeer rijk en Jacobus Spijker had destijds zijn sporen nog niet verdiend. Bovendien was Jacobus 11 jaar ouder dan zijn aanstaande echtgenote. Ook dat zal zeker meegespeeld hebben in de stemming van Geertruij's vader. Uit het huwelijk Spijker-Marlof werd dochter
Anne Maria Martha Spijker geboren. Zij trouwde in 1918 met
Joseph Israël en vestigde zich aan de Hertog Hendriklaan 5a in Baarn. Hierdoor was vader Jacobus regelmatig in Baarn te vinden. Op 21 maart 1932 vierde dochter Anne haar verjaardag hoewel ze eigenlijk pas een dag later jarig is. Uiteraard is ook vader Jacobus in Baarn om de verjaardag mee te vieren. Als hij weer per trein naar zijn woonplaats Bussum wil reizen, wordt hij op het station onwel en zakt in elkaar. Jacobus Spijker overleed ter plekke aan een hartinfarct. Zijn echtgenote Geertruij Elisabeth Marlof zou hem nog 11 jaar overleven. Zij stierf op 4 mei 1943 in Hilversum. Beide echtelieden zijn
begraven op de nieuwe algemene begraafplaats aan de Wijkamplaan in Baarn, waar het grafmonument nog steeds te vinden is. Overigens is op het grafmonument een foutje gemaakt. Bij Jacobus staat geboortejaar 1858 terwijl hij toch echt in 1857 geboren is.
Eén van Nederland's pioniers in de autoindustrie vond dus zijn laatste rustplaats in Baarn.
Klik hier voor meer informatie over de gebroeders Spijker.
