Tolgaarder overleed door nachtblindheid

Tolgaarder Roelof Kooij (links) met zijn drie zoons:
Roelof, Cornelis Jacobus en Evert Kooij.

We schrijven 28 februari 1887. Roelof Kooij moet deze dag gemengde gevoelens gehad hebben. Hij moet naar Zeist om geld op te halen. Een erfenis. Een dubbel gevoel ongetwijfeld. Een sterfgeval in de familie, maar er is dan toch een bescheiden erfenis die hij mag ophalen.

Roelof Kooij werd geboren op 2 oktober 1837 in Zeist als zoon van Evert Kooij en Geertruida Maria Blaauwendraat. In 1860 trouwt hij met Jacoba van Doorn, ook uit Zeist. In de jaren daarna woonde het echtpaar in Zeist, Rhenen, Doorn en Leersum waar ook hun elf kinderen geboren werden. Na 1877 verhuist het gezin naar Baarn, waar vader Roelof aan de slag gaat als tolgaarder aan de Eemnesserweg in Baarn.

Op 28 februari 1887 mag Roelof dus een erfenis ophalen in Zeist. Roelof ontvangt daar zijn geld maar zou daarna niet meer thuis aankomen. Voor het ergste wordt gevreesd. Is hij overvallen? Misschien zelfs vermoord? Een zoektocht werd op touw gezet. Grote zorgen in het gezin Kooij. Waar was vader nu?

De Koppelpoort in Amersfoort in 1870. Het is gemakkelijk voor te stellen dat Roelof in het pikkedonker te water geraakte.

Vier dagen later komt het slechte nieuws. Roelof Kooij is gevonden, verdronken in de Eem bij de Koppelpoort in Amersfoort. Na het ophalen van de erfenis was het inmiddels donker geworden. Straatverlichting was er niet, dus het was pikkedonker. Roelof was nachtblind en verdwaalde. Hier en daar klopte hij aan bij woningen om de weg te vragen of om binnen te mogen komen. Niemand wilde hem helpen. Per ongeluk liep hij door zijn nachtblindheid in de Eem en verdronk. Een overval was het in ieder geval niet, want bijna het volledige bedrag van de erfenis werd nog op zijn lichaam gevonden. Het duurde vier dagen voor hij gevonden werd bij de Koppelpoort in Amersfoort in de Eem. Dat was het droevige lot van Roelof Kooij. Hij mocht slechts 49 jaar oud worden.

Roelof werd volgens de begraafboeken pas op 28 maart 1887 begraven op de oude begraafplaats aan de Berkenweg in Baarn. Een maand na zijn vastgestelde overlijdensdatum. Waarom er zo'n lange tijd tussen overlijdensdatum en begraafdatum zit is mij niet duidelijk. Mogelijk is hij eerst in Amersfoort begraven en later overgebracht. Mogelijk is de vermelde begraafdatum niet juist. Drie jaar later overleed ook echtgenote Jacoba van Doorn. Zij werd slechts 52 jaar oud.

Met dank aan Hilde van den Berg, Baarn voor de foto van Roelof en zijn drie zoons.
Opmerking: Roelof Kooij zou tolbaas geweest zijn aan de tol aan de Eemnesserweg in Baarn. Wie kan me meer informatie over deze tol verstrekken? Waar was die te vinden? Wordt hier niet de tol aan de Eemweg bedoeld?

Update 4-11-2013: Mevr. Marga Veldkamp uit Heino schreef dat het telefoonhuisje aan de Eemnesserweg, vlakbij de oude begraafplaats mogelijk voordien tolhuis geweest is. Kan iemand dat bevestigen?

Eric van der Ent

Vragen, opmerkingen of tips? Neem gerust contact op. Uiteraard kunt u groenegraf.nl ook volgen op  Facebook en Twitter