Tweed, hoge hakken en Ajax, over een bekend Baarns stoffenhuis

door Sandra van Berkum

Ralph Polak begon zijn stoffenhuis aan de Nieuw Baarnstraat maar
verhuisde later naar de Laanstraat in Baarn.

“Een hoorntje met twee bolletjes. Mokka met vanille alstublieft”. Hoe vaak heb ik dit niet gezegd? Met 75 cent in mijn hand aan de toonbank in het open etalageraam van Banketbakkerij Oudwater. Daar werd ‘s zomers het lekkerste schepijs verkocht. In de decembermaand hingen de etalages vol met marsepeinen worsten in alle maten en soorten. Op de vensterbanken piramides van borstplaat en natuurlijk het Marsepeinen Varken. Dat slonk met de week, totdat rond de kerstdagen slechts het puntje van zijn zuurstokroze snuit over was.

Ik realiseer me dat mijn herinneringen aan de winkels uit mijn jeugd langzamerhand tot het historisch erfgoed van Baarn gaan behoren. De Discotiek met de ‘bar’ waaraan je de nieuwste singles kon beluisteren, bakker Van Dijk in de Turfstraat, het tabakswinkeltje in de Nachtegaallaan waar ze plakkerige trekdroppen verkochten, maar vooral de stoffenwinkel van Ralph en Miep Polak-Krant. Hun vroegere medewerkster Ria fietste mij enkele weken geleden op de Brink voorbij. Met kaarsrechte rug en net zo tijdloos elegant gekleed als veertig jaar geleden. Een onverwacht, vertrouwd beeld dat mij even terugbracht naar de tafel met mode- en patroonboeken in de Laanstraat. Daar zaten mijn zusje en ik op sierlijke witijzeren stoeltjes te wachten als mijn moeder stoffen uitzocht. De gesuikerde lolly die we van ‘mevrouw Polak’ kregen, was meestal snel op. Om een tweede durfden we nooit te vragen.

Ralph en Miep Polak openden op 31 maart 1946 de deuren van hun ‘stoffenhuis’ in een van de kleine winkeltjes aan de Nieuw Baarnstraat, waar nu pizzeria La Regina is gevestigd. Ralph Polak was een echte zakenman en had een feilloos gevoel voor mode. Als hij je iets aanraadde, was succes verzekerd. De zaken gingen goed. In 1960 werd uitgeweken naar Laanstraat 50 waar de winkel en het fotoatelier van Marinus Beneker gevestigd waren. De Polaks konden terecht in het achterste gedeelte van het pand, een immens grote zaal die ooit ‘Novum’ heette. Voor de oorlog werden hier voorstellingen gegeven en lezingen gehouden en in de jaren dertig gingen in dit etablissement de voetjes van de vloer als de Baarnse jeugd er kwam feesten.

Dans- en feestzaal Novum aan de Laanstraat werd later bij het winkelpand van Ralph Polak getrokken.

In 1961 krijgen de Polaks de beschikking over het gehele pand. Ze verbouwen de verschillende ruimtes tot een geheel en plaatsen een nieuwe voorgevel. Zelf gaan ze boven de zaak wonen. Behalve groot en hoog was de nieuwe winkelruimte erg diep en daardoor perfect voor het lopen van modeshows. Ook het enorme stoffenassortiment kon nu goed geëtaleerd worden. Op lange tafels en op planken tot aan het plafond: overal lagen rollen stof. Ralph en Miep wisten alles feilloos te vinden. Uit onverwachte hoeken toverden ze bijzondere stoffen tevoorschijn. Mooie tweed verkochten ze, feestelijke stoffen, jersey, stoffen met de modernste prints en bruidsstoffen – de bruidsboetiek die de Polaks in 1966 openden, was vermaard.

‘Een ambassadeur voor winkeldorp Baarn’ stond er in de krant toen de zaak in 1976 haar zesde lustrum vierde. Klanten kwamen van heinde en verre om zich te laten adviseren door de Polaks. Koningin Juliana bezocht de winkel met haar dochters, maar ook bekenden uit de muziek-, film-, en televisiewereld en de voetballers van de Ajax-selectie. Ralph Polak was een fervent aanhanger van Ajax en goed bevriend met spelers als Johan Cruijff, Klaas Nuninga, Sjaak Swart en Bennie Muller. Polak zorgde ervoor dat er vanuit Baarn supportersbussen vertrokken als Ajax moest spelen. Dan werd er verzameld bij hotel-restaurant La Promenade, waar de Ajax-selectie ook wel eens dineerde.

Een modeshow bij Ralph Polak met als eregasten niemand minder dan Johan Cruyff en Bennie Muller van Ajax.
Ralph staat in de deuropening, Miep zit in het midden, tussen de Ajaxspelers in.

De Firma Polak haalde regelmatig het nieuws. Van de Leeuwarder Courant tot het Limburgsch Dagblad, alle Nederlandse kranten publiceerden in 1974 een foto van prinses Margriet die bij de Polaks een modeshow van het Franse stoffenmerk Boussac bijwoonde. Ze bestelde enkele zomerjurken. En toen Danny, de toekomstige echtgenote van Johan Cruijff, een ‘mooi stoffie’ voor haar bruidsjapon uitzocht, was Henk van der Meyden van De Telegraaf erbij.

De Polaks waren de meest kleurrijke mensen die ik kende. De charmante Ralph, steevast gekleed in een driedelig pak en vaak met een grote sigaar in zijn mondhoek en Miep die er in glimmende cocktailjurken en op hele hoge hakken altijd uitzag alsof ze naar een feestje ging; haar gitzwarte haren opgestoken, een krul bij elk oor. Ralph en Miep Polak. Met hun wereldse stoffenhuis zetten ze Baarn landelijk op de kaart.


Sandra van Berkum

Met dank aan Simone Nuninga en Ed Vermeulen

Oproep: we zijn op zoek naar een mooie foto van het echtpaar Polak en hun winkels in de Nieuw Baarnstraat en de Laanstraat. In de toekomst willen we graag nog het persoonlijke levensverhaal van het echtpaar publiceren. Als u ons kunt vertellen over het echtpaar Polak nodigen wij u uit om te reageren. 

Vragen, opmerkingen of tips? Neem gerust contact op. Uiteraard kunt u groenegraf.nl ook volgen op Facebook en Twitter