donderdag 23 maart 2017

Swiebertje en Henk Veenstra


swiebertje in het bos
'Tot kijk Saartje, ik ga naar Amerika', waren de laatste woorden van 'Swiebertje' tijdens de slotaflevering in 1980 van de gelijknamige populaire jeugdserie op TV van de NCRV. Swiebertje reed met de fiets ergens op een laantje naar een onbestemde verte. 'Dit laantje', waar de laatste opnamen zijn gemaakt, was het Schepersveld in Hollandsche Rading. Swiebertje ging over de voormalige Reijer van Dijkse Steeg richting Maartensdijk. De tv-serie werd door John Uit den Bogaard geschreven en voor de NCRV geproduceerd en geregisseerd door Henk Veenstra uit Hollandsche Rading.


Henk Veenstra woont sinds 1966 in Hollandsche Rading en heeft naast zijn werk voor radio en tv zijn spo­ren in het dorp verdiend. Henk weet heel veel over Sinterklaas te vertel­len, alsof hij het zelf is geweest, en was als aktief lid van de Oranjever­eniging bekend met het organiseren van een feestje in het dorp. Henk werd in 1925 aan de Schipbeekstraat in de Utrechtse Rivierenwijk gebo­ren. In het examenjaar van de mulo solliciteerde hij bij de Post, waarbij ook zijn vader werkzaam was, naar een funktie als loketambtenaar. Na­dat hij op 30 juni 1940 het mulo-b diploma behaalde, begon hij een dag daarna op 1 juli op kantoor bij een verzekeringsmaatschappij'. Per 1 sep­tember trad hij in dienst van de PTT en werkte gedurende een interne op­leiding op vrijwel alle bijkantoren in de stad.

12 AMBACHTEN
Na de bevrijding kwam hij op kan­toor van de firma Bosshardt, dichtbij het Academisch Ziekenhuis. Deze firma leverde o.a. verpleegstersuniformen. Gedurende de avonduren volgde Henk een boekhoud- en handelscorrespondentie-opleiding. In zijn vrije tijd was hij actief als Welpenleider bij de Manenborggroep van de padvinderij. De vader van een van de andere leiders van de groep was hoofonderwijzer. Hij zei tegen Henk, toen hij over de vele kantoorbaantjes hoorde: 'dat wordt 12 ambachten en dertien ongelukken'. Henk vond dat de man gelijk had en gooide het roer om. Hij ging een tweejarige avondopleiding voor onderwijzer volgen. Overdag werkte hij bij de patiëntenadministratie van het Academisch Ziekenhuis. Gedurende de opleiding voor onderwijzer moest Henk soms overdag 'gaan kweken', dit is stage lopen op scholen. Bij het ziekenhuis had hij variabele werktijden. Het werd 'ritselen met de tijd'. De eerste stageperioden liep Henk op de Hervormde Gemeenteschool nummer 10 in de toen nog Maartensdijkse wijk Tuindorp en de W.G. Hulstschool aan de Jutfaseweg. In 1952 rondde Henk zijn opleiding af en werd onderwijzer aan de school in Tuindorp. En daarna bij de W.G van Hulstschool. In 1957 - bestond de school - 100 jaar. Henk Veenstra schreef samen met de oude Van Hulst een musical over het 100- jarig bestaan van de school. Het stuk behandelde drie episoden van de school: de oude school, het heden en een visie op de toekomst. In het ver­leden zaten de kinderen in de voor­stelling nog in 'tienpersoonsbanken' zoals vroeger gebruikelijk was. De toekomst werd in het stuk uitgebeeld als een periode waarin iedereen zich met alles bemoeide op school. Een goed aanvoelen van de latere demo­cratiseringsgedachte?

Het Schepersveld waar de laatste opnamen van Swiebertje in 1980 zijn gemaakt
 
NAAR DE NCRV
In 1955 solliciteerde Henk Veenstra op een vacature als producer van schoolprogramma's bij de NCRV en Werd aangenomen. Hij ontmoette bij de NCRV Johan Bodegraven die hij nog kende van de padvinderij in de Utrechtse Rivierenwijk. De TV was in opkomst. Henk deed aan het begin van zijn loopbaan bij de omroep er­varing op door zoveel mogelijk mee te lopen met bekende programmama­kers zoals: Dik Simons, Peter Koen, Dick van Bommel en Max Douwes. Henk werd de zevende producer bij de TV en de eerste voor de schoolte­levisie. Zijn eerste reportage die hij maakte ging over diergaarde Artis. Ook werd hij ingeschakeld bij het maken van amusements-tv op de zaterdagavond. Eens in de maand was de NCRV aan de beurt om de zaterdagavond met amusement te vullen.

het telegram voor de toom kippen
EEN TOOM KIPPEN
Het was dikwijls improviseren. Henk kreeg bijvoorbeeld vlak voor een op­name in Dordrecht een telegram thuis met de opdracht: 'Neem van­avond een toom (groepje kippen) kippen mee voor dé uitzending'. Henk ging naar een kip­peboer in De Meern en reed met een paar manden met kippen naar Dor­drecht. Goos Kamphuis leidde een quiz 'met prijzen in de persoonlijke sfeer'. Een van de kandidaten had opgegeven, dat hij graag kippen wilde gaan houden. Alleen na de uit­zending bleek, dat de man net was verhuisd en geen ruimte meer had voor een toom kippen. De beesten moesten weer terug naar De Meern. 
 

 

 

COCO DE VLIEGENDE, KNORREPOT

Saartje gespeeld door Riek Schagen
Aan veel van de jeugdprogramma's waaraan de herinneringen thans nog in de hoofden van vele volwassenen voortleven, heeft Henk Veenstra meegewerkt. Zoals: Wie wil mijn marmotje zien? van Han Rensebrink, Coco de Vliegende Knorrepot, de Verrekijker, Swiebertje en De Kijkkastman. Tijdens de opnames in de Irenestu­dio, het kleine witte kerkje in Bus­sum, ging er weleens wat mis. Zoals de poppespeler Feike Boschma die loekie de Aap met een zwaai door de lucht liet gaan. De kop schoot los van de romp en kwam in een mand te­recht. Feike moest verder al improvi­serend doorspelen met de losse on­derdelen van de pop.
 
Henk Veenstra als de Kijkkastman
 
DE KIJKKASTMAN
Naar een idee van W.G. van Hulst boeide Henk, gekleed in een lange zwarte cape, kinderen met een hou­ten kijkkast. Door kijkgaatjes konden de kinderen in de kist voorstellingen zien die de kinderen thuis tegelijker­tijd op de buis ook zagen. Het waren filmpjes van zeven minuten die er­gens op lokatie waren opgenomen. In 1968 was er bijvoorbeeld een filmpje te zien van molenaar Schuurman uit Westbroek. De molenaar zat een molensteen te billen, dit is de groe­ven op de steen uithakken, en tegelij­kertijd vertelde hij over het molen­vak.
 
 
 
SWIEBERTJE
De serie Swiebertje werd geschreven door John Uit den Bogaard. John was ook als 
Bromsnor gespeeld door Lou Geels
 onderwijzer opgeleid en daarna bij de omroep terecht geko­men. Hij had het verhaal over de zwerver Swiebertje al lang voordat het door de tv populair werd, ge­schreven. Swiebertje en de burge­meester moesten op elkaar lijken en elkaar kunnen naspelen. Joop Dode­rer was volgens Henk Veenstra een groot vakman. Hij kon zijn tegenspe­lers danig in verwarring brengen, hetgeen vaak komische. situaties op­leverde, die niet in het script waren voorzien. In de eerste afleveringen werden de rollen gespeeld door Joop Doderer als Swiebertje en Guus Her­mus als de burgemeester. Later speelden o.a. Bert Dijkstra en Rien van Nuenen de rol van burgemeester in de serie. Na een onderbreking van enkele jaren heeft Henk.Veenstra.de, serie Swiebertje weer van stal ge­haald en de laatste serie gemaakt. Eerst als producer en daarna nam Henk ook de regie van het stuk voor zijn rekening. Het werk van een producer is veelomvattend. Hij moet er o.a. voor zorgen, dat de juiste spelers voor de opnames beschikbaar zijn. Dit gaf nogal eens problemen wanneer een bepaald toneelgezelschap een speler niet kon missen of niet aan de tv af wilde staan.
Malle Pietje gespeeld door Piet Ekel

 
AKTIEVE RUST
Of Swiebertje destijds via het Sche­persveld in Amerika (lees Maartensdijk) is aangekomen, heeft de schrijver John Uit den Boogaard nooit bekend gemaakt. Maar wat wel zeker is, is dat Henk Veenstra, de producer en regisseur van de populaire jeugdse­rie, van een welverdiende actieve rust ging genieten.
 
Met dank aan mevrouw Barlo die het stuk beschikbaar stelde uit de serie "Kiek nou toch 's effe an" van koos Kolenbrander


Geplaatst door L.J.A.Bakker 
 http://www.grijsvuur.nl

Vragen, opmerkingen of tips? Neem gerust contact op. Uiteraard kunt u groenegraf.nl ook volgen op Facebook en Twitter  

Kom in actie en deel ook uw Baarnse herinneringen op Groenegraf.nl