HET OUDSTE KERKHOF VAN BAARN deel 1
(1928
door T. Pluim)
Het
was op een donkeren voorjaarsavond. Zaterdag 5 Maart 1921, dat de heer H. A.
van der Heyde, Mr. Kleermaker in de Kerkstraat, mij kwam berichten, dat er die
morgen naast zijn tuin een oud kerkhof was aangegraven. Hij had mij al
meermalen allerlei wetenswaardigheden over oud Baarn meegedeeld, zoodat hij wel
wist, dat zijn mededeeling niet ter griffie zou worden gedeponeerd, ik haastte
mij dan ook den volgenden morgen deze belangrijke ontdekking van naderbij te
bezien.
Men
was bezig de fundamenten te graven voor de St.-Bonifaciusschool, (opm: nu de Basisschool
St. Aloysius), waarvoor
men het perceel en den tuin van de familie Van der Flier had aangekocht. Nu
waren de grondwerkers uit Laren in den morgen van bovengenoemden 5 Maart aan het
spitten geweest en hadden eenige doodsbeenderen aangegraven. Aanvankelijk wist
men niet, waarmee men te doen had. maar alras bleek hier een oud kerkhof
gelegen te hebben. Daar het contract met den aannemer luidde, dat de zwarte
grond tot het witte zand moest worden uitgegraven, kwamen weldra duidelijk de
beddingen van vroegere graven voor den dag. Het voorste deel van het terrein
(van de Kerkstraat af gerekend) stond vol water en had een zwarten grond, maar
op de plaats der bedoelde graven had men er geen last van. Blijkbaar is daar de
grond opzettelijk met wit zand opgehoogd, om dus als begraafplaats te dienen.
Wat
opviel, was, dat in deze graven zeer weinig resten van geraamten gevonden
werden, en toch wees de aanleg er duidelijk op, dat men hier met een
begraafplaats te doen had, ook reeds hierom, doordat de graven alle van het
Oosten naar het Westen lagen.
Hoe
groot dat oude kerkhof was, kon niet gezegd worden, daar het terrein slechts
voor een gedeelte bewerkt behoefde te worden. Misschien strekte het zich nog
over de Penstraat uit. Er waren omstreeks 20 graven blootgelegd, d.w.z. een rij
van 20 graven. De bedding (of bodem) was niet diep, hoogstens konden er twee
lijken boven elkander geborgen zijn. Ook waren zij zeer smal, zooals bijv. de
grafruimten op het St.-Janskerkhof bij Laren.
Natuurlijk
rees de vraag : wat was dat voor een kerkhof.
In
de Baarnsche archieven vond ik van deze begraafplaats nergens gewag gemaakt.
Een Protestants kerkhof kon het niet zijn; immers sedert de Hervormden de kerk
op den Brink kregen (Kerstnacht 1580), hebben zij in en om de kerk begraven.
Een Israëlitisch kerkhof kon het ook niet wezen, daar er eerst in 1752 zich
hier een Joods gezin kwam vestigen en tot in onze dagen toe de eenige Joodse
familie in Baarn gebleven is (n.l. de familie Meyers, die in genoemd jaar
alhier in de Nijverheidstraat een slagerij opende, thans de firma Sohl &
Hoksbergen).
Bleef dus over aan een Katholiek kerkhof te denken. Nadat
de Katholieken in genoemden Kerstnacht aan de Hervormden de kerk hadden
afgestaan, moesten zij toch in de Hervormde kerk hun dooden begraven. (Eerst in
1830 kregen zij een eigen kerkhof op Sandvoort, naast hun kerkje aldaar.)
 |
| De Aloysius school lang geleden |