Het oudste kerkhof van Baarn deel 2

 Deel 2

(1928 door T. Pluim)

 Nu meende ik te moeten aannemen, dat ’t ontdekt kerkhof door de Katholieken in stilte was gebruikt om er hun doden te begraven, te meer, daar het terrein indertijd eigendom van een Katholiek ingezetene was n.l. de familie Schimmel, die op de huidige boerderij van Paridon bij den Baarnschen Tol I woonde. Wel bleven hier ook nog eenige vragen open (bijv. waarom niemand zich iets meer van zulk een geheim kerkhof meer herinnerde), maar. .. 't was de eenige mogelijkheid, naar mij dacht.

Eerst in 1926 zou het raadsel worden opgelost. In dat jaar ontdekte dr. J. H. Holwerda, onze groote ontgraver, tusschen Putten en Voorthuizen een uitgestrekte begraafplaats, waarin drie soorten onderscheiden werden : heidensche (die Noord-Zuid loopen), Christelijke met heidensche herinneringen (o.a. een muurtje van steenen of een houten koepelgewelf, en met allerlei bijgaven) eindelijk zuiver Christelijke, die Oost-West liepen en bijna niets van versierselen bevatten, alleen soms een enkel kruisje. Weldra werden ook op de andere plaatsen o.a. bij Wageningen dergelijke graven (niet bij een kerk) ontdekt, die er op wezen, dat het de eerste Christelijke graven in ons land waren Wegens hun hoogen ouderdom (plm. 1000 jaar) zijn de geraamten zoo goed als geheel vergaan.

Zoo is  ook het raadsel van kerkhof in de Kerkstraat opgelost: het is een oude, Christelijke begraafplaats, de eerste van dien aard. Wonderwel stemt daarmee overeen, dat het doopvont, in 1888 bij de kerk op den Brink opgegraven, er op wijst, een 1000 jaar geleden, reeds in Baarn een Christelijke kerk stond, zoodat de gevonden begraafplaats óók uit dien tijd stamt. Men begroef blijkbaar toen nog niet in en om de kerk, maar op eenigen afstand er vandaan. Zoo schreef mij indertijd de heer Dudok van Heel. dat hij op zijn buitengoed bij Valkeveen in „Graeffenveld" ook een begraafplaats had blootgelegd, waarvan hij evenmin de herkomst kon vermoeden. Thans kunnen wij het toe schrijven aan de verdwenen stad Naarden, die er een klein half uurtje vandaan stond (thans op de plaats, door de zee ingenomen).

Jammer, dat wij niet reeds in 1921 wisten, wat wij thans weten : dr. Holwerda zou zeker zich gehaast hebben om dit oude kerkhof in de Kerkstraat nader te onderzoeken.

De gevonden resten uit dit kerkhof zijn, zoals de heer Walraven mij meedeelde, met alle piëteit op het Katholieke  kerkhof begraven, tegelijk met de resten van het Katholieke kerkhof uit wijk Santvoort. Immers bij de inwijding der nieuwe Katholieke kerk in de Kerkstraat (1861), werd het oude kerkje op Santvoort afgebroken. Het kerkhof bleef ongebruikt tot het jaar 1921, toen het (na 60 jaar) ontruimd werd en aan de gemeente werd verkocht. De resten in de graven zijn toen naar t Kerkhof in de Kerkstraat overgebracht.

Schuilkrk Zandvoortweg

het torentje op de schuilkerk