door Ed Vermeulen (reprise)
 |
| De Weg van het Licht (foto: Gerard Adolfse) |
Deftig klinkende omschrijvingen van zaken die in mijn en zeer waarschijnlijk ook in uw leven een belangrijke rol spelen. In dit verhaal noem ik een aantal van deze tradities zoals het (bloemen)defilé bij Paleis Soestdijk, de rondgang door Baarn in de Kerstnacht van het muziekcorps van het Leger des Heils, het treintje in de etalage van Boekhandel Den Boer als teken van het naderende Sinterklaasfeest, de Kerstbijeenkomsten op de Lagere School en op Het Baarnsch Lyceum (we spraken van een Kerstwijding), de 1940-45 herdenking bij het monument van mijn zeevaartschool de Kweekschool voor de Zeevaart in Amsterdam, de Kerstkist aan boord van Nederlandse koopvaardijschepen, de 4 mei herdenking bij het Monument op het Stationsplein en de Indiëherdenking op 15 augustus.
Maar denkt u ook aan het jaarlijks optuigen van de kerstboom en het aansteken van de kaarsjes (ooit echte!). Zelfs meer aardse zaken als oliebollen op oudejaarsavond en uitwaaien op het strand op nieuwjaarsdag kunnen onderdeel van de familietradities worden.
 |
| Tradities in beeld |
Soms denk ik wel eens dat het leven uit louter tradities bestaat en misschien is dat ook wel zo. De beleving zal van persoon tot persoon verschillen en kan sterk wisselend zijn, afhankelijk van hoe u in het leven staat of, ook niet onbelangrijk, waar en bij wie ooit uw wieg heeft gestaan. Een bijzonder weetje is dat tradities sinds 2012 officieel zijn erkend als een nieuwe tak van erfgoed. Ook door Nederland werd toen het UNESCO Verdrag ter Bescherming van het Immaterieel Erfgoed ondertekend. In aanmerking komen tradities die zo belangrijk worden gevonden dat ze niet verloren mogen gaan. Per land wordt een zogenaamde nationale inventaris samengesteld. Tot de meest recente toevoegingen aan de Nederlandse lijst behoren de Indische Rijsttafel en het op Texel gevierde Ouwe Sunderklaas (Ouwe Sunder) op 12 december en de, eveneens Texelse, Meierblis op 30 april.
 |
| Indische Rijsttafel Ouwe Sunderklaas Meierblis |
De Weg van het Licht
Sommige Baarnse tradities gingen, ingehaald door de tijd, verloren: het defilé bij het Paleis en de muzikale Kerstnachtroute van het Leger des Heils. Weer anderen bleven, stevig geworteld in ons Baarnse leven. Er ontstonden ook nieuwe. De kerststallenroute ”De Weg van het licht” is er zo een. Dit jaar al voor de eenentwintigste keer! Over deze kerststallenroute, inmiddels opgenomen in de eregalerij van Baarnse tradities, sprak ik eerder met de bevlogen en enthousiaste initiatiefneemster de Baarnse Jacqueline van den Eshof-Ansinger. Zij vertelde hoe zij in december 1994, nu meer dan twintig jaar geleden, bij het zien van een grote kerststal op een plein in het stadje Malmédy in de Belgische Ardennen hiertoe werd geïnspireerd. Malmédy, onlosmakelijk verbonden met de Tweede Wereldoorlog en het Ardennenoffensief in de barre winter van 1944-45.
 |
| Malmédy, bron van inspiratie |
Haar idee was het om in het oude deel van Baarn een route te organiseren langs in tuinen opgestelde kerststallen. Dit alles onder de naam ”De Weg van het Licht”
In den beginne
Met Kerstmis vieren christenen over de gehele wereld de geboorte van Jezus nu ruim tweeduizend jaar geleden in Bethlehem. De heilige Franciscus van Assisi, Italië, begon voor het eerst met het uitbeelden van een levende kerststal in een bos bij het stadje Greccio in het jaar 1223. Het zou het begin worden van een mooie en vooral bijzondere Europese traditie.
 |
| Assisi Franciscus van Assisi Greccio |
Vanaf dit moment begon de verspreiding van de Kerststal en tegelijkertijd haar zegetocht door Europa om uiteindelijk ook in Baarn een vaste plek te verwerven.
 |
| Kerststallen op de route (Foto's: Gerard Adolfse) |
De Weg van het Licht
Vanaf zondag 18 december 2016 tot en met vrijdag 6 januari 2017 staan in meer dan honderd Baarnse tuinen, goed zichtbaar vanaf de openbare weg, bijzondere en sfeervol verlichte kerststallen en andere kersttaferelen opgesteld. De stallen worden aangegeven met een duidelijk zichtbare witte, op een stok bevestigde, ster en zijn tot elf uur ’s avonds verlicht. De verscheidenheid is groot: veel traditionele, maar ook meer eigentijdse modern gestileerde stallen, stallen van Lego, Nijntje, en ook stallen ’met een knipoog’ en wandkleden. De fantasie van de deelnemers aan de route staat garant voor veel sfeervol kijkplezier, waarbij het goed is om te weten dat het merendeel van de stallen door de deelnemers zelf gemaakt zijn. Bij iedere stal hangt aan het hek een Routekaartje, te downloaden via de site ’De weg van het licht’. Ook buiten de ’officiële’ route staan in zeker dertig tuinen mooie kerststallen opgesteld. Een bezoek hieraan is dan ook zeker de moeite meer dan waard.
 |
| Kerststallen op de route (Foto's: Gerard Adolfse) |
Evenals vorig jaar zullen ook winkeliers in het Baarnse winkelcentrum mee doen, herkenbaar aan een witte ster in de etalage. In de loop der jaren heeft de route door een grote stroom aan publicaties in de landelijke pers nationale bekendheid gekregen en een trouwe schare kijkers aan zich weten te binden. Ook vanuit het buitenland , o.a. Duitsland en België, weet men de weg naar de Baarnse kerststallenroute te vinden.
Vind uw weg
De Kerststallenroute begint in de Faas Eliaslaan, waar u naast de van oudsher opgestelde stallen met o.a. de prachtige stal in de voormalige Villa Cuba (nu Villa Elias), weer een aantal nieuwkomers zult aantreffen
 |
| Kerstsfeer op de Faas Eliaslaan (Foto's: Nancy Nieuwenhuis) |
Vervolgens loopt de route langs de Heilige Nicolaaskerk in de Kerkstraat, welke wegens ingrijpende restauratiewerkzaamheden helaas is gesloten, via de Dalweg en Eemnesserweg naar Hoog Baarn. In totaal een ongeveer vier kilometer lange en mooie wandeling door winters Baarn!
 |
| Heilige Nicolaaskerk |
Het zogenaamde ’Kindje wiegen’ op 1e Kerstdag zal dit jaar plaats vinden in de Maria Koninginkerk, Maatkampweg 18, Baarn. Check de site voor de juiste begintijd.
 |
| Kindje wiegen in een Noord-Brabantse R.K. Kerk |
Laat de kinderen…
Onze oudste kleinkinderen zijn in 1996 geboren, meisjes, inmiddels jongedames, op wie wij de eerste jaren van hun jonge leven hebben gepast. De kerststallenroute was toen, weliswaar aanzienlijk korter dan nu, een jaarlijks terugkerend onderdeel van de oppasdag! Steeds meer kinderen weten niet goed wat de gedachte achter Kerstmis is en wat er gevierd wordt. De Kerststallenroute biedt naast een mooie winterse wandeling aan ouders ook de mogelijkheid om de oorsprong van het Kerstverhaal te vertellen en te duiden. Wat de leeftijd van uw (klein)kinderen ook is, een kennismaking met de ’De Weg van het licht’ zal ook hen aanspreken en inspireren.
 |
| Kerststallen op de route (Foto's: Gerard Adolfse) |
Zo wijd de wereld strekt
U vindt wereldwijd stallen in allerlei stijlen van Griekenland tot Ierland en van Finland tot Spanje, maar ook door geheel Zuid Amerika. Ik herinner mij de kerststal in het zeemanshuis ’Stella Maris’ (Sterre der Zee) in Buenos Aires, Argentinië waar ik in mijn jaren op zee in de jaren zestig van de vorige eeuw wel eens aanlegde. De eerlijkheid gebiedt me echter te zeggen dat ik in die jaren meer oog had voor de Maria achter de bar dan die in de stal. Bijzonder ook is dat in Spanje en dan met name in de regio Catalonië rond Barcelona een specifieke traditie in ere wordt gehouden: de Caganer Catalan, het Poeperdje, een man op zijn hurken die aan het poepen is! Deze figuur is over het algemeen aan de achterkant van de kerststal verstopt.
 |
| Caganer Catalan |
Zijn behoefte wordt gezien als het symbool van de vruchtbaarheid der aarde. Een teken van geluk omdat het de aarde bemest en een goede oogst voor het komende jaar zeker stelt. Een gewoonte ontstaan in de 18e eeuw. Ook in de Baarnse kerststallenroute heeft de Caganer een plekje gekregen. Weet u hem te vinden?
Ten slotte
Welke weg u ook bewandelt in uw leven: ’het pad der rechtvaardigen dat is als de morgenglans’ of uw eigen ’boulevard of broken dreams’, de ’Weg van het Licht’ is zeker de allermooiste. Wat je ook doet, waar je ook bent, Kerst kan en moet altijd gevierd worden! Goed Kerstfeest gewenst.
 |
| Foto: Gerard Adolfse |
Met dank aan :
Mevrouw Jacqueline van den Eshof- Ansinger
Informatie over de te bezichtigen stallen, routebeschrijving etc. vindt u vanaf midden december op de website www.wegvanhetlicht.nl. , mailadres: kerststallenroute@ansinger.nl. In de donkere uren kan het meenemen van een zaklampje handig zijn. Maar uiteraard voldoet ook het licht van smartphone of tablet.
De kerststallenroute wordt mede mogelijk gemaakt door: Repro Baarn, Hubo Seure Baarn, Nieuw Baarnsche School (NBS), Winkeliersvereniging ’Centrum Baarn’ en Kringloopcentrum Soest.
Ed Vermeulen (1942)
Vragen, opmerkingen of tips? Neem gerust contact op. Uiteraard kunt u groenegraf.nl ook volgen op Facebook en Twitter
Geïnspireerd geraakt door onze oud Baarn-verhalen? Kom in actie en deel ook uw herinneringen op Groenegraf.nl.
Geïnspireerd geraakt door onze oud Baarn-verhalen? Kom in actie en deel ook uw herinneringen op Groenegraf.nl.
