woensdag 30 mei 2018

Wie Wat Waar – De Aftocht van de Duitsers

door Ed Vermeulen


Op 12 mei 2018 plaatste Groenegraf.nl  in samenwerking met RTV Baarn in het populaire en veelbekeken programma Wie Wat Waar een oproep waarbij bijgaande foto centraal stond:


                          
Deze en een tweede, enigszins vergelijkbare foto, zijn opgenomen in het recent verschenen boek Afgemarcheerd van de auteur Ronald Polak uit Leusden.

Het is mei 1945, een aantal dagen na de bevrijding. U ziet een kolonne marcherende Duitse soldaten (Fallschirmjäger), ogenschijnlijk onbewapend. Tijdens de mars op weg naar hun bestemming wordt een laatste parade afgenomen door hun commandant lt. generaal Hermann Plocher, met wiens fototoestel ook beide foto’s zijn gemaakt. Gezien het feit dat er in en om Baarn een groot aantal Fallschirmjäger waren gelegerd hadden we goede redenen om aan te nemen dat dit een echt Baarnse situatie was. Zekerheid hierover hadden wij echter niet. De vraag was dan ook of de kijker wist op welke locatie dit bijzondere moment  was vastgelegd. Wijzelf, Groenegraf.nl en de Historische Kring Baerne, hadden onze kaarten gezet op een Baarnse locatie. Naar later zou blijken niet correct! Het juiste antwoord op de vraag kwam uit onze mooie buurgemeente Soest. De heer Wilbert Bakker, lid van de Historische Vereniging Soest, gaf aan dat de locatie de Burg. Grothestraat is ter hoogte van de panden no. 35 en 37 (resp. Accountantskantoor De Jong en Restaurant Zuyver). 

De betreffende locatie op Google Streetview

Het getoonde pand heeft een rijke horeca geschiedenis. Ooit waren hier restaurants De vergulde Pollepel, Fusions en De Knollentuin gevestigd. Dat het straatbeeld sinds mei 1945 enigszins gewijzigd is moge duidelijk zijn, maar de juiste plek is het wel, hierover is geen twijfel mogelijk. Inmiddels hebben wij op woensdag 23 mei op locatie de heer Bakker bedankt voor zijn juiste antwoord en hem een exemplaar van het boek Afgemarcheerd overhandigd, waarbij wij tegelijkertijd vaststelden dat waar ooit in 1945 lt. generaal Plocher de parade afnam nu het verkeer in alle hevigheid voorbij raast!
Ed Vermeulen overhandigt het boek "Afgemarcheerd"  aan dhr. Wilbert Bakker als dank voor zijn hulp
bij het vinden van de juiste locatie.

Nu we dit alles weten, blijft natuurlijk de vraag door wie het reclamespandoek van het tabaksmerk TURMAC is opgehangen!

Ed Vermeulen (1942)











Vragen, opmerkingen of tips? Neem gerust contact op. Uiteraard kunt u groenegraf.nl ook volgen op Facebook en Twitter

Bent u geïnspireerd geraakt door dit oud-Baarn verhaal en wilt u zelf eens wat 
schrijven voor onze website? Stuur uw verhaal dan
 per email aan groenegraf.baarn@gmail.com

maandag 28 mei 2018

Eem, jij neemt ons op je rug, al bijna 100 jaar!

door Cees Roodnat


Dit jaar viert de Baarnse Watersportvereniging De Eem (voor roeiers én zeilers) haar 95-jarige bestaan. Halverwege de 19 kilometers die ons vaarwater lang is, staat in een bocht naast de voormalige Zweminrichting (opgericht in 1916) het fraaie houten onderkomen van de watersportvereniging, het zoveelste in haar lange bestaan. Vóór ik lid werd wist ik niet eens dat er een rivier langs ons dorp stroomde. 



De Eem verstopt zich bijna in het omringende Eemland. Ik roei al meer dan dertig jaar in een z.g. heren-acht. Onze ploeg wordt smalend de OLA (ouwe lullen acht) genoemd omdat meer dan de helft van haar leden al bijna net zo oud is als de club zelf. Dus leek mij één avontuur van die ouwe lullen uit die 30 jaar niet ongeschikt voor deze historische rubriek.

De onfortuinlijke OLA (Ouwe Lullen Acht)

Praamgracht
Het was die zaterdag in november van het jaar 2000 al aardig fris. Om 10.30 uur zijn de OLA-heren probleemloos uitgevaren. Geen ijsgang. Bladstil. Het water glad als een spiegel. Niets wijst nog op de catastrofe die nog geen half uur later zal plaatsgrijpen. Ontspannen maar geconcentreerd wordt de Praamgracht voorbij geroeid. Enige minuten na de afvaart van de OLA steekt een tweede boot van wal. Een frêle dame heeft de stuurtouwtjes strak in handen. Met hun gemiddelde leeftijd van 65+ en indrukwekkende conduitestaat hebben de OLA-veteranen een perfectie bereikt die zonder weerga is in de roeierij. Hen kan weinig overkomen. In een bocht van de Eem, dicht aan het water, staat een eeuwenoud pand. Dit kloeke gebouw, bekend als Zwarte Willem, was vroeger een uitspanning waar beurtschippers, boeren en buitenlui, graag een kelkje hieven. Het is het punt waar veel roeiers besluiten de steven te wenden om vlotwaarts te keren. Dit keerpunt zal deze winterse ochtend een nog diepere betekenis krijgen.
Zwarte Willem (Bron: De Eem verborgen rivier van
Koos Termorshuizen en Jos Wassink, 2007)

Het is 11 uur. Strijk en haal! En strrijk, en hhhhaaaaal! Als het ronden is geklaard maakt een lichte opwinding zich van de roeiers meester. Verwachtingsvol buigt men zich naar voren om toch maar niets te hoeven missen van wat de ‘keerpuntmop’ is gaan heten. Stuurman P. (onthoud die naam) heeft hier patent op. Ook deze keer brengt zijn pikante grap de ploeg tot ongekende vrolijkheid. Nog na-gniffelend zet de bemanning zich weer in beweging. Een bleek zonnetje breekt om 11.03 uur door het wolkendek en boort een flauw schijnsel door de zonneklep van de roerganger. Onverhoeds en akelig dichtbij doemt van links een silhouet op. Vier heren met stuurvrouw schieten als een schicht langszij en boren zich onder luid gekraak in onze achtersteven. De schrik is gigantisch. Even is het akelig stil. Dan breekt een pandemonium aan verwijten en verontschuldigingen los. Hoewel de schade op het eerste gezicht beperkt lijkt, kolkt onder de waterlijn het zwarte water met kracht het schip binnen.

Clubgebouw in 2000, tekening Harry Rentema

Baarnsche Zweminrichting anno 1916
In de OLA is het de boegroeier die als eerste alarm slaat. Stotterend doet hij verslag van het wassende water in zijn polyester badkuipje. De roeier vóór hem maant panisch tot strijken. Iedereen commandeert iedereen, niemand luistert. Tien meter terug lonkt Zwarte Willem. Godlof is de wallekant ervoor voorzien van een trappetje. Nooit duurden zo weinig meters zo lang. 11.15 u – Met een bonk slaat de bakboord-dol van O. tegen de beschoeiing. Gevaarlijk reikend en met uiterste krachtsinspanning slaat hij zijn nagels in het tropisch hardhout. Uit de vier klinkt gejuich. Zij wenden de steven om ter vereniging  hulp te gaan organiseren. “We made it!” stelt T. nuchter vast, maar niemand begrijpt hem. Het is bitterkoud. Om 11.25 u doet de bewoner van Zwarte Willem korzelig open. “Of de heren soms gaan kamperen”, vraagt hij cynisch. Een kletsnatte roeier vraagt of hij misschien even mag opbellen. De man draait zich bruusk om en gaat zwijgend naar binnen. Even later gaat de deur op een kier open. Een arm met mobieltje steekt naar buiten. “Scheutig is anders” mompelt R. op veilige afstand. Na enige tijd herverschijnt de man en vraagt dof of de heren koffie willen. Dat willen ze wel. Tot hun verbazing zwaait een minuut later de deur opnieuw open en nodigt de bewoner ons met onvermoede hartelijkheid in zijn geplavuisde woonkamer, waarna hij ons voor gaat naar het achterhuis. Daar blijkt zich in zakformaat een complete café-inrichting te bevinden met alles erop en eraan. “ Ga zitten” roept de kameleon, joviaal op exact acht barkrukken wijzend. Terwijl zijn vrouw de koffie voorbereid neemt hij achter het mini-barretje plaats waarop hij met gevoel voor theater negen kelkjes plaatst. Klokkend worden die tot de rand gevuld met Jaegermeister. Om 11.30 uur gaat in het clubgebouw de telefoon rinkelend over. Een struise vrouw luistert aandachtig en maant de aanwezigen tot stilte. De gesprekken stokken. Na haar toelichting reppen enkele dames en heren zich, luid overleggend, in alle richtingen.

Redding
“Als we maar op tijd komen. Onderkoeling kan fataal zijn op die leeftijd...” peinst de chauffeur van de auto op kop zorgelijk. Een tweede en derde  auto volgen op gepaste afstand. Als zij met gierende banden het erf van Zwarte Willem opdraaien valt daar geen levende ziel te bespeuren. De halfverzopen maar verlaten heren-acht hangt diagonaal in het water, het piepende roertje 20cm boven de waterspiegel. Tussen wal en schip drijven twee gymschoenen. “Geen paar” stelt een der redders ontredderd vast. In een oude perelaar fluit schril een kapsijsje. Op het moment dat de redders besluiten de omliggende weilanden af te gaan zoeken, opent zich in de zijgevel van het pand achter hen een klein stalraam. Daarachter klinkt geroezemoes van stemmen, gelach, gerinkel van glazen. Daar bovenuit het door drank vervormde stemgeluid van een goede bekende. “Kkomt een vwoutje bij dde dokter. Zzegt se, dokter, ik hheb toch zooo’n last van...” De mannen buiten wisselen veelbetekenende blikken en bellen aan.

P.S. Wilt u ook wat beleven? Huur eens een roeibootje bij Zwarte Willem. Of nog beter, wordt lid van de watersportvereniging. 



Cees Roodnat















Dit verhaal verscheen op maandag 28 mei 2018 in de Baarnsche Courant  in de rubriek

 ’Vandaag is morgen alweer gisteren (bruggetjes naar vroeger)’

Deze rubriek is een samenwerking tussen de Historische Kring Baerne en Groenegraf.nl    


Vragen, opmerkingen of tips? Neem gerust contact op. Uiteraard kunt u groenegraf.nl ook volgen op Facebook en Twitter

Bent u geïnspireerd geraakt door dit oud-Baarn verhaal en wilt u zelf eens wat 
schrijven voor onze website? Stuur uw verhaal dan
 per email aan groenegraf.baarn@gmail.com



zaterdag 26 mei 2018

Wie, wat, waar: Kreymborg


Speurder, de speurhond van Groenegraf.nl
Vandaag is een nieuwe uitzending in de rubriek Wie, Wat, Waar? bij RTV Baarn gestart. De rubriek is een samenwerking met Stichting Groenegraf.nl. U kent inmiddels onze speurhond "Speurneus". Tijdens de uitzending van de rubriek Wie, Wat, Waar? graaft Speurneus telkens een foto van Groenegraf.nl op. Wij hopen dan dat de kijkers van RTV Baarn en de volgers van Groenegraf.nl de vragen die we hebben over de foto kunnen beantwoorden.














De villa op deze foto, genaamd Boschrand, stond vroeger aan het begin van de Kettingweg, vlakbij de Stationsweg. Bewoner van deze villa was Anton Kreymborg. Zijn naam zal u beslist bekend voorkomen. Kreymborg was één van de drie broers die twee eeuwen geleden uit Duitsland naar Nederland kwamen en hier een confectiebedrijf oprichtten. Kreymborg werd een bekende naam. Het werd net als C&A en Vroom & Dreesman een grote keten. Het bedrijf werd in 1976 overgenomen door V&D.
Anton Kreymborg woonde de laatste jaren van zijn leven in Baarn. Hij was onder andere actief in de tuinbouwvereniging Floralia. Helaas hebben we van Anton Kreymborg helemaal geen portretfoto. Er bestaat een foto waar hij (heel klein) afgebeeld staat op een groepsfoto van de leden van Floralia en een foto van een borstbeeld dat ooit van hem gemaakt is. Best vreemd dat er helemaal geen foto te vinden is van zo'n bekende man. Via deze oproep hopen we aan een portretfoto te komen.

Wat we precies willen weten leest u op onze site via deze link, of bekijkt u op RTV Baarn. De uitzending blijft ook te zien op onze site via deze link. Op die plek kunt u gelijk ook uw reacties plaatsen.

We zijn heel erg benieuwd of u ons kunt helpen!

Update 25-2-2022: Monique Woerdman-Reijnen, achterkleindochter van Anton Kreymborg, kon ons helpen aan een foto:







RTV Baarn via het digitale pakket van Ziggo op kanaal 42 of via de stream op www.rtvbaarn.nlYouTube en Facebook.

Op onze site is deze rubriek te volgen via www.groengraf.nl/wiewatwaar

Vragen, opmerkingen of tips? Neem gerust contact op. Uiteraard kunt u groenegraf.nl ook volgen op Facebook en Twitter

donderdag 24 mei 2018

4 Bruine plaatjes van Baarn

Regelmatig kom ik losse foto's en ander soortig afbeeldingen van Baarn tegen waar je geen verhaal over kunt schrijven. Hierbij weer zo'n verzameling van deze plaatjes.

Smederij Brulleman eind 1800
Bijschrift toevoegen
 
Mineraalwaterfabriek van "J. Dekker" in de Brinkstraat 26
Boerderij Wolkenberg in 1916


Merkenstijn hoek Nijverheidstraat - Bosstraat



Parkstraat hoek Spoorstraat
Paleiswacht  Soestdijk in 1938
Geboorte Prinses Beatrix 1938

Station Baarn rond 1930
Station in Baarn


De Heeren-Sociteit in Baarn
Brinkfeest 12 augustus 1932
Station in Baarn
De Wielerbaan in Baarn
 




Geplaatst door L.J.A.Bakker

http://www.grijsvuur.nl

Vragen, opmerkingen of tips? Neem gerust contact op. Uiteraard kunt u groenegraf.nl ook volgen op Facebook en Twitter  














donderdag 17 mei 2018

De Voetbalwedstrijd op Paleis Soestdijk in 1955

Nog ter gelegenheid van de verjaardag van Prins Bernhard werd op 2 juli 1955 op Paleis Soestdijk een sportmiddag gehouden, waarbij een voetbalwedstrijd gespeeld werd door de veteranenteams van het Koninklijk Paleis Soestdijk (K.P.S.) en het Koninklijk Stal Departement (K.S.D.) uit Den Haag.


De spelers van het K.S.D. -elftal waren: v.l.n.r.: mr. R.E.J.M. Zinng Bergmann (Hofmaarschalk), B. v. Soest (eerste chauffeur), K. Luyten (rijknecht), W.F.K. Bisschof van Heemskerk (eerste stalmeester H.M.), G. Loman (sectie koetsier), C. Groen (portier), N. de Graaf (Lakei), P. Veerman (alg. dienst), H. v.d. Touw (eerste koetsier), G. Bolten ( alg. dienst) en J. Kant (eerste koetsier).

 
De spelers van het K.P.S.-elftal waren: v.l.n.r.: Barend Hoogeveen (erelid en gewezen chauffeur van H.M. de Koninigin), G. Kruyf (timmerman), Hopskin (chauffeur), A. Hul­leman (chef garage), M. Peeters (eerste chauffeur). W. van Rossum (adjudant van Prins Bernhard), Gerben Sonderman (piloot v. Prins Bernhard), F. v.d. Heuvel (eerste chauffeur), dr F. A. de Graaff (partarticuliere secretaris van Prins Bernhard) en R. van Ee (rij­knecht). De waarnemend chef van de garage J. A. Paans ontbreekt op de foto, aangezien hij te laat op het veld kwam.

 
Het bleef echter niet bij deze ene wedstrijd, want op het sportveld was eveneens aanwezig het elftal uit Spakenburg, dat tegen K.P.S. speelde en de beroepsvoetbalclubs Amsterdam en Feyenoord, die samen de strijd aanbonden om de Prins Bernhard wisselbeker, die dit jaar voor het eerst werd uitgereikt en gewonnen werd door Feyenoord. De Huzaren van Boreel zorgden voor een pittig stukje muziek en de zon voor gezellig zomerweer.
 
 
Het tweede doelpunt werd gemaakt door de adjudant van de Prins W, van Rossum. Het schot was onhoudbaar voor doelman P. Veerman (alg. dienst).
 

Een run op het doel door mr. R.E.J.M. Zinng Bergmann (Hofmaarschalk) mocht niet baten. De Graaf wist de bal meesterlijk te houden.



De eerste stalmeester van H.M. de koningin W.F.K. Bisschof van Heemskerk in actie


 Onder de talrijke toeschouwers bevonden zich ( op de achterste rij) H.M. de Koningin en de Prinsessen Margriet, Irene en Beatrix, die zich kostelijk amuseerden



De beker die door K.P.S. gewonnen was, werd door prins Bernhard overhandigd aan de keeper van het elftal, zijn particulier-secretaris dr. F.A. de Graaff.
 



De spelers van K.P.S. werden een voor een door Prins Bernhard geluk gewenst met de 2 - 0 overwinning op K.S.D.


Geplaatst door L.J.A.Bakker

http://www.grijsvuur.nl

Vragen, opmerkingen of tips? Neem gerust contact op. Uiteraard kunt u groenegraf.nl ook volgen op Facebook en Twitter  

         





 

zaterdag 12 mei 2018

Wie, wat, waar: De aftocht van de Duitsers


Speurder, de speurhond van Groenegraf.nl
Vandaag is een nieuwe uitzending in de rubriek Wie, Wat, Waar? bij RTV Baarn gestart. De rubriek is een samenwerking met Stichting Groenegraf.nl. U kent inmiddels onze speurhond "Speurneus". Tijdens de uitzending van de rubriek Wie, Wat, Waar? graaft Speurneus telkens een foto van Groenegraf.nl op. Wij hopen dan dat de kijkers van RTV Baarn en de volgers van Groenegraf.nl de vragen die we hebben over de foto kunnen beantwoorden.






Mei 1945. De oorlog is voorbij. De Nederlandse driekleur kan weer worden uitgestoken. De Duitse militairen worden ontwapend (o.a. nabij Pijnenburg) en vertrekken weer naar Duitsland. Te voet door Noord Holland en over de Afsluitdijk. Richting Oldenburg (Duitsland)
Op deze foto zien we een grote groep Fallschirmjäger (parachutisten) op weg naar het ontwapeningsgebied.
Er waren ongeveer 12.500 van deze troepen in en rond Baarn gelegerd (o.a. langs de Eem)
Zij worden gegroet door hun commandant Lt. generaal Hermann Plocher (vooraan rechts)
De foto is zeer waarschijnlijk in Baarn gemaakt. Onbekend is waar precies.
Op het balkon van de villa zien we een spandoek met daarop de woorden TURMAC. Een in die dagen bekend tabaks- en sigaretten merk.

Wie weet waar deze foto is gemaakt?
Wat we precies willen weten leest u op onze site via deze link, of bekijkt u op RTV Baarn. De uitzending blijft ook te zien op onze site via deze link. Op die plek kunt u gelijk ook uw reacties plaatsen.

We zijn heel erg benieuwd of u ons kunt helpen!




RTV Baarn via het digitale pakket van Ziggo op kanaal 42 of via de stream op www.rtvbaarn.nlYouTube en Facebook.

Op onze site is deze rubriek te volgen via www.groengraf.nl/wiewatwaar

Vragen, opmerkingen of tips? Neem gerust contact op. Uiteraard kunt u groenegraf.nl ook volgen op Facebook en Twitter