donderdag 30 mei 2019

Sigarenzakjes uit Baarn


J.Schurink op de Brink in Baarn
Het sigarenzakje wordt geboren op het moment dat het roken van sigaren gewoonte wordt. Dan krijgt de winkelier behoefte aan een geschikte vorm van verpakking. De sigaar is een relatief duur product en wordt daarom vaak per stuk of bij kleine aantallen verkocht en vanwege de kwetsbaarheid is een veilige verpakking een noodzaak. Bovendien wordt met een deugdelijke verpakking het aroma geconserveerd en blijft de sigaar tegen stof en vuil beschermd. Verpakt in een eenvoudig bedrukt papieren zakje is de sigaar voor transport geschikt en gaat mee in de binnenzak of onder de hoed van de roker.
Het is begrijpelijk dat het sigarenzakje al gauw een toepasselijke bedrukking krijgt. Blikvanger is een aantrekkelijke voorstelling, die in huiselijke kring bewondering vindt. Daarnaast vinden we de naam en het adres van de winkelier of in andere gevallen een reclame van een fabrikant. Vanaf de oudste sigarenverpakking die bewaard bleef tot ver in de twintigste eeuw zien we een gevarieerde ontwikkeling met steeds weer nieuwe tijdseigen kenmerken. 

De oudste zakjes
Het oudst sigarenzakje dat bewaard bleef is van stevig papier gemaakt en krijgt daarmee bijna de uitstraling van de toen gangbare papier machee sigarenkoker. Het is niet zomaar een zakje maar eerder een enveloppe met een sluitdriehoek. De luxe uitvoering wordt ook nog extra benadrukt door de opdruk in gravurestijl. Aan de voorzijde toont deze chique verpakking het paleis op de Dam, waarbij de voorstelling met ruime boord is omlijst. Dat de sigarenverpakking in die eerste periode, zo tussen 1840 en 1860, nog sterk op de sigarenkoker geïnspireerd blijft heeft te maken met de tamelijk luxe uitvoering hiervan. 

Hierbij enkele voorbeelden:
De sigarenzakjes werden vanaf 1946 gemaakt en bedrukt in Baarn bij drukkerij Mercurius in de Gaslaan op no: 30-32. Hierbij enkele voorbeelden gemaakt door Mercurius te Baarn.

Sigarenzakje van papier met op voorzijde geometrische figuren waarin een piramide waarvoor een sigaar ligt en een zon waarin "HSF", op de sigaar "WINKELS DOOR HEEL DEN HAAG" en eronder "N.V. P.H. KORLVINKE & CO.".  Langs de onderrand drukkerssignatuur "MERCURIUS BAARN".

































I.H. Kamp Brinkstraat 25 sigarenhandelaar





De sigarenzakjes van Mercurius. 
“Mercurius” werd in 1938 opgericht door de heer P. Korff. Aanvankelijk werd met de productie van sigarenzakjes begonnen in Hilversum. Na de oorlog nam de productie een zodanige omvang aan, dat het pand in Hilversum spoedig te klein werd. Daarom werd in 1946 besloten het bedrijfje naar Gaslaan 30-32 in Baarn te verplaatsen. In 1947 werd een bescheiden begin gemaakt met de productie van gegolfd papier en golfkarton.

Het gebruik van golfkarton groeide in de eerste na-oorlogse jaren zo sterk dat in 1951 werd besloten een nieuwe fabriek in Soest te bouwen. Een fabriek waar uitsluitend gegolf papier en golfkarton zou worden vervaardigd. Voor dit doel werd in 1952 circa 40.000 m2 grond in de gemeente Soest aangekocht. Op 3 september 1952 werd door Madelon Korff, dochter van de eigenaar, de eerste steen gelegd en kon met de bouw van een productiehal van 1600 m2 en een verwerkingshal van 800 m2 worden begonnen. Door de explosieve groei van de golfkartonmarkt was het reeds in 1956 al noodzakelijk om het gebouw verder uit te breiden met een nieuwe verwerkings- en expeditiehal. Zo kwam er een oppervlakte van 1600 m2 bij. Mercurius golfkarton is overgegaan naar Smurfit Kappa te Soest.


Info van: -
- Het Pipe museum te Amsterdam,
- Don Duco
- Stichting Historische Kring Tolsteeg-Hoograven / Utrecht





geplaatst door L.J.A.Bakker

vrijdag 24 mei 2019

Voordat ik het vergeet… Cees Schrama 80 (!) jaar, een felicitatie en een klein verhaaltje, nu woorden van deelneming en herinnering


 door Ed Vermeulen

   
Op woensdag 22 mei 2019 is op 82-jarige leeftijd onze plaatsgenoot ’Mr. Jazz’ Cees Schrama overleden.
Op 14 december 2016 plaatsten wij het door zijn (oud) collega Ed Vermeulen geschreven: ’Voordat ik het vergeet…Cees Schrama 80 (!) jaar, een felicitatie en een klein verhaaltje’. Ed’s tekst is nog altijd van toepassing, zij het dat het nu woorden van deelneming en herinnering zijn geworden.


Mr. Jazz
Cees Schrama: 18 december 1936 geboren en ook getogen in Den Haag, woonde in Laren en is nu alweer sinds een kwart eeuw Baarnaar. Waar kennen we Cees ook al weer van? Muzikant (Casey and the Pressure-group), producer, jazzpianist, schrijver, presentator maar vooral een bevlogen en strijdbaar mens en in mijn geval: een geweldige, eigenwijze en uiterst vakbekwame (oud) collega! Eén bonk repertoire- en artiestenkennis!  

Polygram Baarn
Cees en ik werden A.D. 1985 collega’s bij Polygram Baarn, waar ik als manager van het International Catalogue Department het hoofd boven water trachtte te houden in de, in een rap tempo veranderende, Polygram muziekwereld.
             
Villa Hoog Wolde, ooit Baarn's muzikaalste villa, (Foto: Bas Peet)
Catalogueteam Baarn, Hoog Wolde, voorjaar 1986, de zon scheen en de oude beuk groeide nog tot in de hemel. V.l.n.r staand: Tinus de Reiger, Karen van Staveren, Ton van den Bremer, Maria Engelgeer, Marieke de Wit (meisjesnaam), Paul Jansen, Cees Schrama, Eduard van Eijck, Karina (?), zittend v.l.n.r  Annemarie Ansinger, Marjan Nelis (Vijver), Ed Vermeulen en Ria Makker. (Coll. Ed Vermeulen)

Wat was het geval: het hoofdkantoor van de Popular Repertoire Division (de Pop afdeling) tot dan in Baarn gevestigd in de bijgebouwen van wat ooit de muzikaalste Villa van Baarn was ’Hoog Wolde’ stond op het punt naar het nieuwe hoofdkantoor in Londen te verhuizen. Alleen het hierboven genoemde Catalogue Department bleef de vlag op repertoire gebied in het Baarnse hooghouden in het paviljoen, ook wel de  ’Houten keet’ genoemd, en weer later in het eveneens op het terrein liggende historische Koetshuis. Het lag in bedoeling ook de exploitatie van de Polygram Jazz Catalogus activiteiten wereldwijd vanuit Baarn te gaan coördineren. Een taak die ’Mr. Jazz’ Cees Schrama werd toebedeeld en die hij met verve op zich nam en volbracht. Dat Verve ook stond voor Polygrams grootste jazz label, mag tot de toevalligheden in het leven gerekend worden. Je kunt natuurlijk ook stellen dat toeval niet bestaat!
             
IPM 1987 Athene, Egeïsche Zee: tewaterlating van het Polygram Int. Jazzdepartment,
 v.l.n.r: Charles Shiddell (UK), Richard Seidel (USA), Horst Hohenböken
(Polydor Int. Hamburg), Ed Vermeulen,
 Cees Schrama (met pijp) en Jean-Philippe Allard (Polygram Frankrijk) 

Een kleine ’maar’ ging vooraf aan onze eerste ontmoeting: Cees kwam van de Polydor kant van de Polygram familie en ikzelf was sinds mijn indiensttreding in 1969 aan de Phonogram kant van het concern opgevoed en geïndoctrineerd. ’Different worlds’ zullen we maar zeggen! Hoe deze schijnbare tegenstelling tot een werkbare samenwerking om te toveren? Het management wist raad. Je kunt ook zeggen: ’goede raad was duur’. In de jaren voorafgaande aan deze beslissing hadden wij een aantal ’Polygramdenken’ (!) bevorderende cursussen gevolgd. U kent dit fenomeen vast wel: met z’n allen een week naar een niet echt gezellig bungalowpark op de Veluwe: Polydor en Phonogram collega’s broederlijk (?) bij elkaar, elkaar de maat nemend, aan elkaar snuffelend, elkaar soms met wantrouwen bekijkend, om later, meestal ’s avonds laat aan de bar vast te stellen dat de andere partij zo slecht nog niet was. Dat hierbij het gezamenlijk heffen van het glas een verbindende factor speelde moge duidelijk zijn. Veel woorden om aan te geven dat het tussen mij een Cees wel dreigde te gaan boteren. En dat deed het: terwijl de harde kern van onze afdeling naar Londen vertrok gingen wij er tegenaan, met als resultaat een bloeiende Jazzafdeling die het tot het laatste Polygram briefpapier verdwenen was en vervangen was door dat van Universal heeft volgehouden.
Kerstgroet vanuit Het Koetshuis
(Ontwerp: Mayke Brands, Coll. Ed Vermeulen)
 Ook de Catalogus afdeling heeft het naar omstandigheden redelijk tot goed gedaan. Onze zakelijke loyaliteit en betrouwbaarheid naar onze inmiddels vanuit Londen opererende collega’s stond buiten kijf en werd gewaardeerd. Een uitgebreide en ondanks een krimpende markt, met name in de kleinere markten, goed verkopende serie musicassettes ’On the road’ hoorde hierbij, weer later gevolgd door een niet aflatende stroom backcatalogue CD’s, al of niet in serieverband uitgegeven.

Lief en leed
Dat we lief en leed deelden moge duidelijk zijn. We pendelden onvermoeibaar tussen Baarn, Londen, Hamburg, Parijs en Hannover, waar onze CD fabriek stond), heen en weer teneinde de muzikale wereld van Polygram een gezicht te geven, we vierden Sinterklaas en Kerst, coördineerden releases, bedachten series, ondersteunden onze buitenlandse collega’s, met name in de kleinere markten, maar lieten ook onze stem horen op de grote internationale vergaderingen, waar de Internationale Polygrampolitiek werd uitgedacht, vastgelegd en uitgevoerd. Hoe hard we ook werkten en ons best deden, het tij was niet meer te keren.

             

De laatste der Mohikanen, Koetshuis, januari 1991:
 Marjan Vijver, Ed Vermeulen, Paul Jansen en Cees Schrama.  
(Coll. Ed Vermeulen)

Bookcover 'It don't mean a thing,
leven met jazz'
In 1991 kreeg ik de opdracht de Catalogusafdeling in Baarn te ontbinden oftewel op te heffen, waarna deze opging in andere, vanuit het buitenland (o.a. UK, USA, en Duitsland) opererende units. Na het klaren van deze moeilijke en soms verdrietige klus (gedwongen afscheid nemen van dierbare collega’s was nu eenmaal niet mijn sterkste kant) kon ik mij aansluiten bij een andere afdeling, Repertoire Clearance and Coding (RCC), een afdeling die in de huidige Universal wereld nog steeds bestaat! Cees echter bleef ijzerenheinig en met veel succes zijn Jazz activiteiten uitvoeren vanuit een door hem ’gevorderd’ kantoor in de nieuwbouw aan de Gerrit van der Veenlaan op de plaats waar eens Villa Hoog Wolde stond, hierbij terzijde gestaan door zijn trouwe assistente Marjan Vijver.
En nu… wordt hij tachtig! Still going strong, met daarbij de aantekening dat ook aan hem de tand des tijds knaagt.

Anekdotes, je zou er een boek mee kunnen vullen. Cees heeft dat gedaan: in 2007 verscheen van zijn hand het prachtige boek ’It don’t mean a thing, leven met jazz’. Ik voeg er eentje(!), echt maar eentje, toe aan de eindeloos lange lijst. Niet meer en niet minder…

’Cees en ik waren uitgenodigd, ander woord voor ontboden, op een vergadering op het Londense, aan het Berkeley Square gelegen hoofdkantoor. Berkeley Square waar volgens de gelijknamige song de Nightingale (Engels voor nachtegaal) altijd lustig zong. Ik heb daar  deze vogel echter nooit gehoord of gezien. Maar dit terzijde. De gastheer van de meeting was ons beider chef Charles Shiddell. Charles stond bekend als een liefhebber van goede (lees: dure) diners en lunches. Hij liet de catering verzorgen met heerlijke en ongetwijfeld goedgeprijsde (engelse) sandwiches etc. Bij de cateraar bedong hij altijd een setje sandwiches geheel naar zijn wens gemaakt (i.e. extra goed gevuld en lekker).
Berkeley Square, helaas zonder nachtegaal!
Zo ook deze keer. Cees en ik waren de eerste die de lunchtafel in ogenschouw namen. Cees, diabeet, was genoodzaakt enig voedsel tot zich te nemen. En ja, u raadt het al: het speciaal voor Charles  gereserveerde schaaltje luxe sandwiches was het eerste binnen handbereik. Een kwartier later verscheen onze gastheer en natuurlijk ging hij op zoek naar iets dat er niet meer was. Een nerveus telefoontje naar de cateraar volgde. Mogelijk is toen de beslissing gevallen om de Baarnse afdeling definitief te sluiten. (Honi soit, qui mal y pense oftewel wee hem die er kwaad van denkt)’   


Cees, hartelijk gefeliciteerd met je tachtigste verjaardag!
Ik wens je een mooie dag samen met je lieve vrouw Enny.

Inspiratie: Interview met Cees Schrama gemaakt door Hans Veltmeijer, Baarnsche Courant d.d. 23 september 2015.








Ed Vermeulen (1942)


Vragen, opmerkingen of tips? Neem gerust contact op. Uiteraard kunt u groenegraf.nl ook volgen op Facebook en Twitter

Geïnspireerd geraakt door onze oud Baarn-verhalen? Kom in actie en deel ook uw herinneringen op Groenegraf.nl.

donderdag 23 mei 2019

(21) Bruine plaatjes uit Baarn

Regelmatig kom ik losse foto's en andere afbeeldingen van Baarn tegen. Nu weer een kleine verzameling plaatjes.

Camping Bestevaer in 1992

Camping Bestevaer in 1992

Camping Bestevaer in 1991

Camping Bestevaer in 1992

Camping Bestevaer in 1995

De Generaal voor de verbouwing

De Grote Kom ijs halen voor bakker Hilbrands

Fa Bolwerk in de Hoofdstraat

Slagerij Luijten in de Nieuw Baarnstraat

De steeg achter de woningen in de Westerstraat

Prins Hendriklaan 96

Prinses Marielaan 2

Prinses Marielaan 

Prinses Marielaan 

Prinsenhof Julianalaan

Tolhuis Eemweg in de sneeuw

Villa Gersau - Torenlaan nu Plantage

Kennedylaan hoek Wagenaerlaan de woning van de Fam. Hulsbergen (gesloopt)




geplaatst door L.J.A.Bakker

zaterdag 18 mei 2019

Brand bij Kuijer aan de Eem

Wees gerust, het slechte nieuwsbericht is al ruim 120 jaar oud, maar destijds moet het ingeslagen zijn als een bom.

Schepen op de Eem. Op de achtergrond de puinhopen die restten nadat het café van
Kuijer te Baarn op 15 augustus 1896  afbrandde.


We schrijven zaterdagmiddag, 15 augustus 1896. Hoe het kwam wist niemand, maar plotseling stond café Kuijer aan de Baarnsedijk, aan de Eem in lichter laaie. De felle zuidwester wind die er stond maakte het alleen maar erger. Op die dag komt zelfs H.M. de Koningin Wilhelmina een kijkje nemen. Was het toeval dat ze langs kwam?

Het café is op dat moment eigendom van Hendrikus Johannes Kuijer, veehouder en herbergier, zoon van veehouder Pieter Kuijer en Maria van den Hengel. Hendrikus Johannes is geboren op 12 februari 1862 in Baarn in 1894 trouwde hij met Jannetje Smink uit Hoogland, dochter van Jan Smink en Antje van de Grift. Bijzonder dat er over deze gebeurtenis een uitgebreid krantenartikel en een prachtige foto bewaard is gebleven.

Op 13 augustus 1899, dus op twee dagen na een jaar na de brand werd Hendrikus Johannes junior geboren. Hij zou het café van zijn vader voortzetten.

Het grafmonument van het echtpaar Kuijer op de katholieke begraafplaats in Baarn.
Hendrikus Johannes sr. overleed op 15 mei 1942 in Baarn, zes jaar na zijn echtgenote Jannetje. Het echtpaar is begraven op de rooms katholieke begraafplaats aan de Kerkstraat in Baarn. Heeft iemand een mooie foto van dit echtpaar? Het zou leuk zijn om die bij dit stukje te kunnen afbeelden.

Nog steeds wonen afstammelingen van dit echtpaar aan dit stukje aan de Eem, denk maar aan zand- en grindhandel Kuijer...





geplaatst door L.J.A.Bakker

donderdag 16 mei 2019

Eerste exemplaar “Baarn, daar waar ik geboren ben” overhandigd aan burgemeester Röell


Donderdagmorgen, 16 mei 2019 overhandigde Hans Smeekes het eerste exemplaar van zijn boekje “Baarn, daar waar ik geboren ben” aan Mark Röell, burgemeester van Baarn.

Schrijver/tekenaar Hans Smeekes, burgemeester Mark Röell en Eric van der Ent van Groenegraf.nl

Hans werd 72 jaar geleden geboren in Baarn. Hij groeide op aan de Zandvoortweg en later in de Lepelaarstraat in Baarn. Voor de Baarnse geschiedenissite Groenegraf.nl beschreef hij al vele herinneringen die hij aan Baarn had. Zijn verhalen lardeerde hij vaak met zelfgemaakte tekeningen van plekjes in Baarn en belevenissen die hij heeft meegemaakt tijdens zijn jeugdjaren in Baarn. Zo ontstond ook het idee om zijn mooie tekeningen te verzamelen in een boekwerk dat uitgegeven wordt door Groenegraf.nl. Bij voorintekening zijn daarvan inmiddels al bijna 200 exemplaren verkocht en vanaf vandaag is het boekje ook echt leverbaar.

Hans legt de burgemeester uit hoe het boekje tot stand kwam


Bij het doorbladeren van het boekje prees burgemeester Röell. Hans voor zijn expressieve manier van tekenen en vertellen over oud Baarn. Het boek leest als een wandeling door Baarn, waarbij geen wijk overgeslagen wordt.

Eric van der Ent van Groenegraf.nl vertelt dat hij er trots op is dat Stichting Groenegraf.nl het boekje mag uitgeven. “Het boekje is echt een aanvulling op reeds bestaande geschiedenisboekjes van Baarn. Zoiets is in Baarn nog nooit verschenen”, aldus Eric.






Het boekje is te koop bij Bruna Baarn, Boekhandel Den Boer, de website van Groenegraf.nl en de oudheidkamer van De Historische Kring Baerne onder de bibliotheek aan de Hoofdstraat in Baarn. De prijs van het boekje is € 17,50 per stuk. Bestelt u het boekje via Groenegraf.nl, dan wordt het gratis in Baarn thuisbezorgd of € 4,00 verzendkosten toegestuurd buiten Baarn.


Vragen, opmerkingen of tips? Neem gerust contact op. 
Uiteraard kunt u groenegraf.nl ook volgen op Facebook en Twitter 

Geïnspireerd geraakt door onze oud Baarn verhalen?
 Kom in actie en stuur ons uw oud Baarn verhaal!

donderdag 9 mei 2019

Openbaar vervoer in Baarn



Het bezoek van luitenant-generaal van Heutsz aan Paleis Soestdijk vormde voor Baarn aanleiding een statige laan naar hem te noemen. De Baarnaars zijn evenwel nog lang blijven spreken van Oranjeboomseweg, genoemd naar herberg de Oranjeboom. Gelegen aan het kruispunt van de wegen Hilversum-Baarn en Eemnes-Soestdijk.
Daar bij de Oranjeboom hield de „snorwagen" stil om Baarnaars mee naar Amsterdam of Amersfoort te nemen. Groeneveld was trouwens de 2e halteplaats in onze gemeente. Maar ruim een uur nadat de diligence uit Amersfoort vertrokken was, stopte dit „openbaar" vervoer al aan de Oranjeboom. Een snelheid die voor de bijnaam „snorwagen" gezorgd had, want met snorren werd snellen, ijlen bedoeld. Een diligence was een door een paardenspan getrokken rijtuig, dat op vaste trajecten werd ingezet voor het vervoer van reizigers en post, en voorzien is van een afgesloten zitruimte voor passagiers en van een zitplaats vooraan buiten voor de koetsier; postkoets

Baarn was vroeger moeilijk te bereiken voor vreemdelingen. Wie van Baarn naar Hilversum of Utrecht moest zorgde voor eigen vervoer of ging te voet. Tot de komst van de overbekende spoorlijn waren de verbindingen uiterst primitief. Eigenlijk was deze „snorwagen", die van Amersfoort over Soestdijk, Groeneveld, Eemnes, Laren en zo voorts naar Amsterdam vice versa liep ons enig „openbaar" verkeersmiddel.

Vroeg op
Bovendien waren de afmetingen niet zo enorm, dat de capaciteit voldoende was. Omdat de wagen daarom nog al eens „prop"(vol) was, verkozen velen toch maar te voet naar de hoofdstad te trekken. De rit op zich leek met al het hotsen en stoten trouwens bijna op een martelgang,
Wie 's morgens vroeg uit Baarn mee naar Amsterdam wilde rijden, moest in alle vroegte (6 uur!) bij de Oranjeboom gereed staan. Men liep van ons dorp over de Oranjeboomseweg naar deze opstapplaats. „Weg en weder dienende” kon men dan een uur of vier later in Amsterdam zijn, maar dan had men wel geluk gehad.

Vaak hadden regen of sneeuw de weg -of wat er dan voor doorging, want ook het trajekt Soestdijk, Oranjeboom, Groeneveld was toen niet meer dan een holle zandweg! - in een modderpoel veranderd. Werd het te erg, dan moesten de reizigers uitstappen en de sterksten hielpen dan een handje duwen. Bekend is een verhaal, dat een „snorwagen" bij Laren is ingesneeuwd. Wie de moed (en lichamelijke gesteldheid voor nog zo'n martelgang) had, kon de zelfde dag mee terug rijden.

Floors snorwagen
De wagens vertrokken in Amersfoort bij Hotel de Zwaan aan de Varkensmarkt. Deze hoteleigenaar heette Floor en hij exploiteerde de diligence. Daarom noemde iedereen in die tijd - ook in Baarn - dit vervoersmiddel „Floors snorwagen".
De opening van de spoorlijn Amsterdam-Amersfoort in 1874 betekende al gauw het einde van deze „snorwagen", die nog eenmaal in Baarn akte de présence zou geven. Dat gebeurde bij een historische optocht die op 31 augustus 1896 door de Baarnse straten naar Paleis Soestdijk trok. Duizenden toeschouwers zagen toen verschillende tijdperken uit Baarns verleden In die stoet ontbrak ook Floors oude snorwagen niet, die reeds een jaar of twintig in Amersfoort van zijn pensioen stond te genieten. Op deze verjaardag van Wilhelmina was het echter met de rust gedaan en werd hij voor één dag weer in oude glorie hersteld. Zelfs compleet met een postiljon met heuse hoorn op de bok!

Vooruitgang
In deze historische stoet trok ook de snorwagen voorbij het bordes van Soestdijk, waar de koninginnen Emma en Wilhelmina met veel plezier het défilé aanschouwden. En waarbij ieder-een glimlachend bevestigde, dat de vooruitgang van de laatste twintig jaar  van snorwagen tot stoomtrein toch wel een hele verbetering betekende. Hoewel er ook vele stemmen opgingen, dat zulke snelheden de grenzen van het verantwoorde toch wel overschreden. De melk in de koeien langs de spoorlijn dreigde zuur te worden, wanneer zo'n snelheidsduivel met een vaart van tientallen kilometers per uur langs raasde. Och, met die melk is het allemaal wel meegevallen, maar met onze gezapige rust - zeker in dat boerendorpje Baarn - was het van toen af wel voorgoed gedaan!

Bron:

BAARNSCHE COURANT VAN WOENSDAG 13 JUNI 1979







geplaatst door L.J.A.Bakker