Boek in de winkel te koop

Burgemeester neemt boek in ontvangst

BOEK BAARNSCH GEHEUGEN 2014-2020 NU TE KOOP IN DE WINKEL VOOR € 22,50

Dit boek gaat – volgens de ondertitel – over het Baarnsch Geheugen tussen 1850 en 2020.

Herinneringen uit die tijd over Baarn, Eembrugge en natuurlijk Lage Vuursche zijn nu vastgelegd in een boek. Voor veel mensen is Baarn een prachtige gemeente om in te wonen, te werken of gewoon om er te zijn. Veel minder mensen weten dat Baarn in oorsprong een tamelijk arme, agrarische gemeente was, waar vooral veel kleine boerderijen stonden. Pas in de 19de eeuw, toen de spoorlijn tussen Hilversum en Amersfoort (de zogeheten Gooilijn) is aangelegd, veranderde Baarn ingrijpend. In dit boek staan verhalen en anekdotes geschreven. Daarmee krijgen geïnteresseerden een uniek inkijkje in het Baarnsche historisch erfgoed en een beter beeld van de Baarnse geschiedenis.

De combinatie van beelden en verhalen maakt dit boek van blijvende waarde. Veel vertoonde beelden geven, in het 164 pagina’s tellende boek, een unieke inkijk in het verleden en het heden. En zoals burgemeester M. Röell in zijn voorwoord schreef:

Onze gemeente heeft een rijke geschiedenis die zich in een brede belangstelling mag verheugen van vele lokale historici en geïnteresseerde inwoners. Regelmatig duiken zij de archieven in, doen navraag en onderzoek om hun bevindingen vast te leggen voor toekomstige generaties.

De geboren en getogen Baarnaar Leen Bakker is één zo’n onvermoeibare chroniqueur van de plaatselijke geschiedenis. Wekelijks verschijnen er van zijn hand interessante foto’s, zoekplaatjes en verhalen in de vrijdageditie van de Baarnsche Courant, in de rubriek ‘Het Baarnsch Geheugen’. Ze bieden prachtige inkijkjes in ons rijke lokale erfgoed van 1850 tot heden, die door vele trouwe lezers zeer worden gewaardeerd.

De bijdragen van Leen Bakker tussen 2014 en 2020 zijn overzichtelijk en handzaam gebundeld in dit fraaie en rijk geïllustreerde boek. Een aanwinst voor iedere liefhebber van de vele boeiende verhalen en weetjes die schuilgaan achter panden, straten en wijken in onze mooie gemeente. Een boek ook dat in mijn boekenkast niet mag en zal ontbreken.

Ik hoop dat u veel plezier beleeft aan het lezen van de verhalen van Leen Bakker en het – wellicht met af en toe een vleugje weemoed – bekijken van de historische foto’s.

Vanaf heden verkrijgbaar

Het boek is vanaf heden verkrijgbaar in Baarn bij:

- Hoeve Ravenstein, Ravensteinselaan 3,

- Boekhandel den Boer, Laanstraat 67-69

- Bruna Baarn, Laanstraat 32,

- Mitra v.d. Steeg Laanstraat 72 

Verzenden kan ook. De kosten voor het boek en het verzenden bedragen € 30,50. Het boek wordt dan verzonden in een speciale kartonnenverpakking. Indien u dit bedrag overmaakt op bankrekeningnummer NL56 RABO 0351 2427 40 t.n.v. J. K. Tupker, voorzien van adres en e-mailadres verzorgen wij de rest.

Gelet op het feit dat het vorige boek binnen 14 dagen was uitverkocht, gaan wij ervan uit dat dit mogelijk weer gaat gebeuren.

Heeft u nog vragen stuur dan een e-mail naar: bakker.groenegraf@gmail.com.

                Boek te koop bij boekhandel den Boer

                Boek te koop bij de Mitra

 

Antwoord zoekplaatje

 

"Ja, waar zou dat nu zijn in Baarn?"

Menigeen zal zich deze vraag stellen bij het bekijken van bovenstaande foto. Het is een oude ansichtkaart, die het poststempel draagt van 24 juli 1905. Links ziet u een bos en rechts een stuk weiland, aan de achterzijde afgepaald. Als u goed kijkt, ziet u, dat de weg omhoog loopt.

Wij zullen u niet langer in het onzekere laten: Het antwoordt van vorige week is  “De Molenweg”.

Links ziet u een stukje· van het Maarschalksbos ( het bosje van IJsendijk) en rechts - dat heeft u in de war ge­bracht - stonden er toen nog geen huizen op de Molenweg. Wel een hele rij grillig door elkaar staande sparren.

Het is lang geleden, dat be­sloten werd deze bomen te rooien, daar is toen nog een heel gedoe over geweest in de gemeen­teraad en met ingezonden stukken in de krant. De oude foto is genomen ongeveer ter hoogte, van de Steynlaan en beneden ziet u de Eemnesserweg. Alweer een idyllisch plaatje met paard en rijtuig en koetsier met hoge hoed op. De Molenweg was indertijd niet meer dan een zandpad, dat zich vanaf de Eemnesserweg om­hoog slingerde, bovenaan rechtuit liep tussen het hakhout, waar zich thans het Zendingscen­trum bevindt en verder doorliep over het ter­rein van villa “Intimis" aan de Ferd. Huyck­laan en zo terecht kwam op de Jac. van Lennep­laan.

Zoals bij meerdere foto's van oud Baarn, sloe­g ik er ook ditmaal "Pluim" op na. En het eigenaardige is, dat daarin slechts gesproken wordt van vier. Baarnse molens, die verdwenen zijn: namelijk de Drakenburger molen, de mo­len aan de Vuursche, de Eemse molen en de Zandvoortse molen. Maar met geen, enkel woord wordt gerept over een molen op het Hoogt.

Hoe het ook zij: ook heden ten dage is de Molenweg altijd nog een van de fraaiste lanen van Baarn. De foto hieronder laat de huidige situatie zien.

 

Burgemeester Röell neemt nieuw boek in ontvangst

 

BURGEMEESTER RÖELL NEEMT HET NIEUWE BOEK OVER BAARNSCH GEHEUGEN OP 25 FEBRUARI OM 15.00 UUR IN ONTVANGST  

“Unieke verhalen uit de rubriek van het Baarnsch Geheugen die iedere vrijdag vanaf 2014 tot 2020 zijn gepubliceerd in de Baarnsche Courant.

 Baarn – De schrijver van het boek “Baarnsch Geheugen 2014-2020”, Leen Bakker, heeft in de periode 2014 – 2020 meer dan 350 korte verhalen geschreven, en voorzien van 524 foto’s. Vanaf heden is het  164 pagina’s tellende boek met daarin een uniek stuk historie uit Baarn een feit!

 Uitgever Hoeve Ravenstein

Net als het boek over de Baarnsche Boeren & Families heeft de schrijver Leen Bakker de handen in één geslagen met de uitgever van het boek Jan Tupker (Hoeve Ravenstein). Samen zijn zij trots om het nieuwe boek uit te gaan geven. Het eerste boek zal op 25 februari om 15.00 uur op Hoeve Ravenstein, Ravensteinselaan 3, worden overhandigd aan burgemeester M. Röell.

 Unieke Baarnsche historie

Dit boek gaat – volgens de ondertitel – over het Baarnsch Geheugen tussen 1850 en 2020.

Herinneringen uit die tijd over Baarn, Eembrugge en natuurlijk Lage Vuursche zijn nu vastgelegd in een boek. Voor veel mensen is Baarn een prachtige gemeente om in te wonen, te werken of gewoon om er te zijn. Veel minder mensen weten dat Baarn in oorsprong een tamelijk arme, agrarische gemeente was, waar vooral veel kleine boerderijen stonden.  Pas in de 19de eeuw, toen de spoorlijn tussen Hilversum en Amersfoort (de zogeheten Gooilijn) is aangelegd, veranderde Baarn ingrijpend. In dit boek staan verhalen en anekdotes geschreven. Daarmee krijgen geïnteresseerden een uniek inkijkje in het Baarnsche historisch erfgoed en een beter beeld van de Baarnse geschiedenis.

 Unieke persoonlijke verhalen en nog nooit vertoonde beelden

De combinatie van beelden en verhalen maakt dit boek van blijvende waarde. Veel vertoonde beelden geven,  in het 164 pagina’s tellende boek, een unieke inkijk in het verleden en het heden. En zoals burgemeester M. Röell in zijn voorwoord schreef: 

Onze gemeente heeft een rijke geschiedenis die zich in een brede belangstelling mag verheugen van vele lokale historici en geïnteresseerde inwoners. Regelmatig duiken zij de archieven in, doen navraag en onderzoek om hun bevindingen vast te leggen voor toekomstige generaties.

De geboren en getogen Baarnaar Leen Bakker is één zo’n onvermoeibare chroniqueur van de plaatselijke geschiedenis. Wekelijks verschijnen er van zijn hand interessante foto’s, zoekplaatjes en verhalen in de vrijdageditie van de Baarnsche Courant, in de rubriek ‘Het Baarnsch Geheugen’. Ze bieden prachtige inkijkjes in ons rijke lokale erfgoed van 1850 tot heden, die door vele trouwe lezers zeer worden gewaardeerd.

De bijdragen van Leen Bakker tussen 2014 en 2020 zijn overzichtelijk en handzaam gebundeld in dit fraaie en rijk geïllustreerde boek. Een aanwinst voor iedere liefhebber van de vele boeiende verhalen en weetjes die schuilgaan achter panden, straten en wijken in onze mooie gemeente. Een boek ook dat in mijn boekenkast niet mag en zal ontbreken.

Ik hoop dat u veel plezier beleeft aan het lezen van de verhalen van Leen Bakker en het – wellicht met af en toe een vleugje weemoed – bekijken van de historische foto’s.

 Vanaf 26 februari 2021 verkrijgbaar

Het boek is vanaf 26 februari verkrijgbaar in Baarn bij:

- Hoeve Ravenstein, Ravensteinselaan 3,

- Boekhandel den Boer, Laanstraat 67-69,

- Bruna Baarn, Laanstraat 32,

- Mitra v.d. Steeg Laanstraat 72 (Parkeerterrein achter de Laanstraat).

 Verzenden kan ook. De kosten voor het boek en het verzenden bedragen € 30,50. Het boek wordt dan verzonden in een speciale kartonnenverpakking. Indien u dit bedrag overmaakt op bankrekeningnummer NL56 RABO 0351 2427 40 t.n.v. J. K. Tupker, voorzien van adres en e-mailadres verzorgen wij de rest.

 
Gelet op het feit dat het vorige boek binnen 14 dagen was uitverkocht, gaan wij ervan uit dat dit mogelijk weer gaat gebeuren. Heeft u nog vragen stuur dan een e-mail naar: bakker.groenegraf@gmail.com.

zoekplaatje Baarn

 

Zoekplaatje in Baarn

1: Welke straat is dit in Baarn?

U kunt hierop reageren via het sturen van een briefje aan:

Stichting Groenegraf.nl
T.a.v. Baarnsch Geheugen
Marisstraat 4
3741 SK BAARN

 

of stuur een e-mail naar: bakker.groenegraf@gmail.com. 

Radio in Baarn

 door Eric van der Ent

Eén van de eerste advertenties
van de Baarnsche Radio-Centrale,
 toen nog in de Weteringstraat
(Coll. Pim van Gelder)

De ontwikkelingen van de techniek zijn niet bij te houden. We vinden het tegenwoordig heel normaal dat er in elk huis meerdere radio’s te vinden zijn. De tijd dat we radio-programma’s via radiogolven door de ether ontvangen verdwijnt. Steeds vaker zijn die signalen digitaal. Maar wie zorgden ervoor dat de eerste radiosignalen in Baarn te ontvangen waren?

In 1895 werden al de eerste radiosignalen uitgezonden. In 1899 was er de eerste radioverbinding over Het Kanaal tussen Frankrijk en Engeland, maar aanvankelijk was radio alleen bedoeld om met elkaar te kunnen communiceren. Pas in 1919 werd in Nederland het eerste radioprogramma uitgezonden. 

Voordat radiotoestellen echt in de Nederlandse huiskamers kwamen waren we al in de jaren dertig van de vorige eeuw. Nog niet eens zo lang geleden toch? De uitvinding van de radio en later ook de televisie hebben de wereld een stuk kleiner gemaakt, figuurlijk gesproken uiteraard. 

Bakker en Groen vragen vergunning aan voor de
 aanleg van een radio-distributienet in Baarn (1929)
(Bron: Algemeen Handelsblad)

Ook Baarn kende zijn lokale pioniers op gebied van radio. Johannes Matthijs Benjamin (Jan) Bakker (*1902 †?) en Gregorius Johannes (Goos) Groen (*1899 †1969), beiden werkzaam in de bouw, besloten van hun hobby hun beroep te maken. Jan’s vader Gerrit Bakker was chef monteur telegrafie. Hij zal zijn zoon ongetwijfeld het één en ander aan techniek bijgebracht hebben. 

Goos Groen in de technische ruimte van de Baarnsche Radio-Centrale
(Bron: Verhalen van Oud-Baarn, Thijmen de Ruig in de Baarnsche Courant)

Jan Bakker (rechts) legt kabels door een groot
 gedeelte van Baarn om radio-ontvangst
 mogelijk te maken.
Coll. mevr. A. Venema-Groen

In april 1929 vragen Jan Bakker en Goos Groen bij de gemeente Baarn een vergunning aan voor de aanleg van een radio-distributienet. Korte tijd later krijgen ze de toestemming en is hun bedrijf, De Baarnsche Radio-Centrale, een feit. Aanvankelijk was het bedrijf gevestigd in de Weteringstraat, maar in 1936 werd voor 7000 gulden een villa van de familie Van Dorp op de hoek van de Kerkstraat een het Melkpad gekocht. De villa stond al zeven jaar leeg. Op deze plek is nu de banketbakkerij Veldhuizen te vinden.

De Baarnsche Radio Centrale aan de Kerkstraat, hoek Melkpad.
(Coll. Groenegraf.nl)

Bakker en Groen legden in een groot gedeelte van Baarn loden kabels aan over de daken en langs de achterzijde van woningen met aftakkingen naar binnen. Daar werd een soort luidspreker met keuzeschakelaar op aangesloten en voor twee kwartjes per week kon men diverse, voornamelijk Nederlandse radioprogramma’s beluisteren. Soms werd er zelfs lokaal nieuws uitgezonden! Bij festiviteiten verzorgden zij ook de muziek in het dorp. Misschien mogen we ze daarom ook wel de eerste diskjockeys van Baarn noemen. Jack Visser: eat your heart out! 

Goos Groen besloot enige tijd later uit het bedrijf te stappen om Zilgroba metaalindustrie te starten. Dat bedrijf was gevestigd aan de Torenlaan. In 1950 werd die lokatie gekocht door Philips om daar de productielokatie van haar langspeelplatenindustre Philips Phonographische Industrie op te zetten. Zilgroba verhuisde toen naar Amersfoort nadat het korte tijd in Villa Veltheim gevestigd was. Bakker zette zijn bedrijf voort, samen met dhr. R. Koch, een gepensioneerd kapitein van de grote vaart. 

De half afgebroken villa waarin de Baarnsche
Radio-Centrale gevestigd gesloopt.
Dhr. H.W. Meerbeek bewoonde de andere helft. (1965)
 (Bron: Baarnsche Courant 1965)

Toen de PTT de distributie van radiosignalen overnam verhuurde Bakker de rechterhelft van de villa aan zijn zwager Heinrich Wilhelm Meerbeek die er zijn kleermakersbedrijf in vestigde. In 1961 kocht aannemer F.H. van Klaarwater het pand met de bedoeling om het te slopen, maar Meerbeek wilde niet vertrekken. In 1965 werd de helft van de villa gesloopt, Meerbeek bleef in de andere helft wonen. Pas in 1968 werd ook de rest van de villa gesloopt.

Volgens deze brochure uit 1930 een triomf der wetenschap: de Avrofoon
(Bron: geheugen.delpher.nl)

(Bron: Nieuwe Leidsche Courant 1-10-1930)

Jan Bakker en Goos Groen waren dus behoorlijk actief om voor Baarnaars de mogelijkheid te creëren om radioprogramma’s te ontvangen.  Maar wat heeft dat voor zin als niemand een radiotoestel heeft? Het was begin jaren dertig van de vorige eeuw echt niet zo dat je op elke hoek van de straat een radio kon kopen. Meestal moest je een bouwpakket kopen om zelf een toestel in elkaar te zetten. Eén van de eerste omroepen die in Nederland radioprogramma’s uitzond was de Algemeene Vereeniging Radio Omroep (A.V.R.O.). Zij wilden natuurlijk de verkoop van radiotoestellen stimuleren. Ze vonden het geluid van de radio’s in die tijd zo belabberd dat ze zelf een systeem op de markt zetten. Die Avrofoon, een ‘electro-dynamische luidspreker’ werd geleverd als bouwpakket. Je moest behoorlijk handig zijn om die in elkaar te zetten, of je huurde Jan Bakker en Goos Groen in om het voor je te doen. Op de foto waarop Goos Groen is afgebeeld is in de rechter bovenhoek een schema aan de wand met een uitleg hoe het systeem in elkaar gezet moest worden. In de brochure waarin de Avrofoon werd aangeprezen stond: ‘Op aanvraag verstrekken wij gratis bouwschema’s op ware grootte met uitgebreide toelichting van de meest moderne toestellen, voor gelijk- of wisselstroom en voor één-knops afstemming. Vooral de bouwdoos PILODYNE-É is een buitengewoon succes gebleken, en is bizonder geschikt voor den Avrofoon luidspreker. De onderdelen zijn thans voor den prijs van ƒ 23.50 in den solieden Radiohandel verkrijgbaar. Ook daarvoor heeft de A.V.R.O. het hare bijgedragen. Er restte ons niets anders meer dan het zoeken naar een kenmerkenden naam waarin de A.V.R.O. als mater van de gedachte terug te vinden zou zijn.’

Petrus Limper (1871-1947)
(Coll. Dick de Gier)

Eén van de eerste Baarnaars met een radio was timmerman Peet Limper uit de Weteringstraat. Misschien was hij zelfs wel de eerste met zo’n wonderapparaat! Petrus Limper werd geboren op 14 juli 1871 in Amsterdam als zoon van Franciscus Johannes Limper en Antonia van der Linden. Rond de eeuwwisseling (1900) kwam hij naar Baarn en trouwde met Marianne Antonette Bon (1872-1928). De naam Limper is nu een veel voorkomende naam in Baarn. 

Peet Limper met zijn wonder-machine
(Coll. Dick de Gier)

Bij kleinzoon Dick de Gier mocht ik een nostalgische foto scannen waarop Peet Limper te zien is met zijn prachtige radio. Ik schat dat de foto rond 1930 gemaakt moet zijn. De aanschafprijs van een radio was in die tijd enorm. Daar moest echt voor gespaard worden. Ook deze radio is als een bouwpakket in elkaar gezet. Had je alle onderdelen in elkaar gezet, dan was het tijd om te testen of het allemaal werkte. En werkte het dan, dan was je zo trots als een pauw! Het zou me niet verbazen als Peet Limper zijn radio zelf gebouwd heeft. Kijk hoe trots hij kijkt op deze foto. Niet verwonderlijk, vrijwel niemand bezat zo’n wonder-ding. Zijn naam zal flink over de tong gegaan zijn in Baarn: “Heb je het al gehoord? Peet Limper heeft zo’n modern radiotoestel!” Aan bezoek zal het niet ontbroken hebben. De hele buurt zal bij hem op visite geweest zijn om te luisteren naar de prachtige tonen die dit wonder der techniek voortbracht. Zie die prachtige toeter waar het geluid uitkomt en de lampen (buizen) die eerst moesten opwarmen voordat er geluid geproduceerd werd. Prachtig allemaal!

Uw auteur, deejay Van der Ent, thuis
in de Elisabethstraat (1969)
(Coll. Eric van der Ent)

De tijden zijn veranderd. Radio’s zijn tegenwoordig overal verkrijgbaar. Muziekdragers zijn uit de tijd. Langspeelplaten en zelfs cd’s worden vrijwel niet meer verkocht en eigenlijk heeft u ook geen radio meer nodig om muziek af te spelen. Met mijn telefoon stream ik mijn muziek van Spotify naar de speakers in de huiskamer. Anno 2021 roep ik naar mijn speaker: hey Google, speel Jett Rebel! Twee seconden later ben ik aan het genieten van de prachtige muziek van onze oud-plaatsgenoot Jett Rebel.

Jett Rebel in 'De Vorstin, Hilversum 2018
(Foto: Eric van der Ent)

Voor dit verhaal is dankbaar gebruik gemaakt van:

- Verhalen van Oud-Baarn, Thijmen de Ruig
- Informatie van dhr. G.J. Groen, oomzegger van Goos Groen én Jan Bakker in dit verhaal.