zondag 21 april 2013

Kwitanties uit het verleden

Antonius Martinus van Klaarwater (1880-1954)
Kwitanties, oftewel ontvangstbewijzen, kennen we nu ook nog wel. Meestal zien we ze nu in de vorm van een kassabon. U betaalt in de winkel en ontvangt daarvoor als bewijs een kassabon. Op de bon staat netjes de BTW vermeld die afgedragen moet worden. Vroeger ging dat anders, en dat is nog niet eens zo heel lang geleden. Die mooie electronische kassa's van tegenwoordig had je niet. Sterker nog, veel winkels hadden helemaal geen kassa. Zo'n prachige oude 'analoge' kassa was voor veel eenvoudige middenstanders niet te betalen. Voldeed u vroeger een rekening dan ontving u als bewijs een kwitantie. Meestal een voorgedrukt formuliertje waarop de gegevens werden ingevuld.

Een kwitantie van de firma G.J. Schmidt, toen nog in de Kerstraat, voor de schilder A.M. van Klaarwater.
Fiscaal zegel.
De belasting werd betaald in de vorm van een fiscaal zegel dat op de kwitantie geplakt werd. Als het om kleinere bedragen ging, dan was geen zegel vereist. De zegelkosten kwamen in de regel voor rekening van de schuldenaar, dus degene die de rekening moest betalen, maar de zegel werd opgeplakt door de schuldeiser, die het geld ontving. De schuldenaar zag er op toe dat er keurig een nieuw zegel opgeplakt werd. Fraude was strafbaar. Als je een al gebruikt zegel opplakte kon je daar een flinke boete voor krijgen. U denkt waarschijnlijk dat zo'n zegel wel heel erg ouderwets is, maar de zegelwet uit 1917 werd pas in 1972 afgeschaft, hoewel vanaf 1966 voor kwitanties al geen zegel meer benodigd was.

Nota en ontvangstbewijs van Teunis van Leersum.
De reden waarom ik dit allemaal schrijf is omdat ik van dhr. D. Franken uit Baarn een prachtige verzameling oude kwitanties ontving. Die kwitanties komen uit de administratie van schilder Anthonius Martinus van Klaarwater, u ziet bovenaan een prachtige foto van hem afgebeeld.
Antonius Martinus van Klaarwater werd geboren op 27 oktober 1880 in Baarn als zoon van Anthonie Martinus van Klaarwater en Jacoba Johanna van Dijk. Hij zou zijn leven lang ongehuwd blijven.Van Klaarwater woonde aan de Zandvoortlaan 17, niet te verwarren met de Zandvoortweg. De naam Zandvoortlaan is verdwenen. De laan heet nu Eikenweg. Dhr. Franken, van wie ik de kwitanties kreeg woont op Veldheimweg 24. Daar zijn de kwitanties ook gevonden. Of Anthonius Martinus op dat adres gewoond heeft weet ik niet, maar zijn oudere broer, Johannes Wilhelmus van Klaarwater, heeft daar wel gewoond. De laatste jaren van zijn leven woonde Anthonius Martinus op d' Aulnis de Bourouilllaan 14.

Op 24 juni 1956 overleed Anthonius Martinus op 73 jarige leeftijd. Zijn kwitanties zijn dus al die jaren bewaard gebleven. Vindt u het leuk om ze te bekijken, klik dan hier om een pdf-bestand te openen waar deze kwitanties te bewonderen zijn. Het zijn veelal kwitanties van leveranciers van Van Klaarwater, zoals huis- en rijtuigschilder Van Leersum uit de Brinkstraat, automobielengarage Messing uit de Laanstraat, handel in drogerijen en verfwaren Schmidt uit de Kerkstraat, huis- en decoratieschilder Kerkhoven uit de Eemnesserweg en verfwarenhandel Faassen uit de Boschstraat.


Vragen, opmerkingen of tips? Neem gerust contact op. Uiteraard kunt u groenegraf.nl ook volgen op  Facebook en Twitter