Ed Vermeulen

Op 6 mei 2019 plaatsten wij onder deze titel een verhaal (klik hier om het verhaal te lezen) waarin een drietal bijna of nagenoeg geheel vergeten gebeurtenissen uit WO2 zijn beschreven. Gebeurtenissen in en rond Baarn. Heftige gebeurtenissen ontegenzeggelijk maar alle drie nauwelijks in het collectieve Baarnse geheugen ingedaald: de brute moord op de Joodse tandarts Aaron Loterijman op 27 april 1945 in het Baarnse bos, de aftocht van de Duitse troepen, waaronder de Hermann Göring Para divisie, nabij paleis Soestdijk en de tragische, waarschijnlijk door een ontploffende landmijn veroorzaakte explosie op 10 mei tijdens de inname van de door de Duitsers afgegeven wapens en ammunitie op een weiland eveneens nabij paleis Soestdijk. Bij deze explosie zijn dertien Britse militairen en een onbekend aantal, maar zeker twee, Duitse militairen omgekomen. Over deze laatst genoemde tragedie gaat dit verhaal. Het gebeurde op Baarns grondgebied, echter, de dertien Britse slachtoffers werden in Hilversum op de Noorderbegraafplaats begraven. Hun graven waren ook dit jaar het middelpunt van een herdenking. Hilversummer Meindert Tepper vertelde tijdens deze herdenking hoe hij eind 2019 besloot de omgekomen militairen, van wie de namen bekend zijn, een gezicht te geven: ‘Faces to graves’. Een immens, maar ook een heel dankbaar project, dat er toe heeft geleid dat hij momenteel van acht van de omgekomen militairen een foto bij het graf heeft kunnen plaatsen. Tepper maakte hiervan een verslag, dat wij met zijn toestemming, hier integraal mogen plaatsen.

’Opdat wij niet vergeten en zij niet vergeten worden’

Herdenking Polar Bears Noorderbegraafplaats vrijdag 7 mei 2021

door Meindert Tepper

Wethouders Arno Scheepers en Annette Wolthers, pastoor Jules Dresmé en de president van het Royal Canadian Legion, Martin Reelick,waren vrijdagmorgen 7 mei één van de pakweg vijftien aanwezigen op de Noorderbegraafplaats in Hilversum bij de herdenking van de Polar Bears. Deze Britse soldaten waren onderdeel van het Canadese leger en, zoals Reelick verwoord, ‘kameraden’. Vorig jaar was hij eveneens bij deze herdenking, toen voor het eerst gehouden.

Dat deze Britse soldaten nu pas voor de tweede keer worden herdacht en niet al veel eerder, komt volgens Reelick ook door de toch schandalige rol van het Hilversumse gemeentebestuur tijdens de oorlog. “Het is natuurlijk een schande dat een burgemeester als eerste kan claimen dat zijn stad Jodenvrij is. Maar dat betekent niet dat we het niet moeten herdenken.”

Historicus Pieter Hoogenraad vertelde op de begraafplaats het verhaal van wat zich op 10 mei 1945 afspeelde op een weiland naast paleis Soestdijk. De Duitsers moesten afstand doen van hun oorlogstuig zoals hun vuurwapens, bajonetten, stalen helmen, munitie, granaten, mijnen en andere explosieven. Ook werden ze gescreend op mogelijke betrokkenheid bij oorlogsmisdaden.”. Maar op 10 mei, als aan het einde van de middag een trekker met oorlogstuig arriveert, gaat het helemaal mis. “Een paar Duitsers laadden de spullen uit en gooiden die onder toezicht van Britse militairen op een hoop. Opeens klonk het geluid van een zware explosie. Een antitankmijn was geëxplodeerd te midden van de andere munitie. De ontploffing sloeg een krater in het weiland. Verschillende ruiten in de omgeving sprongen.” Het gevolg was dat dertien soldaten van het Leicestershire Regiment die in de buurt stonden, op slag dood waren. Zes anderen raakten er zwaar gewond. Ook kwamen er ten minste twee Duitse soldaten om onder wie de man die de mijn op de stapel had gegooid. “Het gerucht ging dat hij daarmee zelfmoord wilde plegen”, vertelde Pieter Hoogenraad. “Maar wellicht was het ook een ongeluk. De ravage was enorm. De verslagenheid onder de mannen van het mortierpeloton, die nadat de oorlog voorbij was nog zo veel strijdmakkers verloren, was groot.”

De stoffelijke resten van de dertien Britten werden twee dagen later onder grote publieke belangstelling vanuit de Geraniumschool in een plechtige stoet overgebracht naar de Noorderbegraafplaats en daar begraven. “De dood van de soldaten, die na Nederland te hebben bevrijd en de oorlog te hebben overleefd alsnog sneuvelden, maakte diepe indruk op de Hilversummers.

Later werden naast hen nog drie andere militairen van de Polar Bear Divisie begraven. Een van hen overleed als gevolg van een auto-ongeluk, toen zijn wagen plotseling moest stoppen voor een overstekend kind. Van beide anderen is helaas niet bekend hoe zij om het leven zijn gekomen.

Na het verhaal van Pieter mocht ik iets vertellen over mijn zoektocht naar de gezichten van de omgekomen soldaten.

Ik vertelde, dat ik in november 2019 begonnen ben. De meesten van de Polar Bears kwamen uit Midden-Engeland, maar ook één soldaat kwam uit Londen. Ik ben gaan zoeken op internet naar familieregisters, geboorteregisters, online telefoonboeken op de achternamen, heb historische verenigingen aangeschreven, brieven verstuurd naar mensen met dezelfde achternamen en kreeg het advies om interviews te geven aan lokale kranten:de Leicester Mercury en de Melton Times. De Leicester Mercury heeft mij een telefonisch interview afgenomen, en dat heeft twee foto’s opgeleverd.Daarnaast heb ik een een Facebookpagina, podcast en filmpje in het Engels gemaakt om zo beter familieleden in Engeland te kunnen vinden.Er is inmiddels een jaar verstreken. Er is 1 foto bijgekomen. Er heeft zich een familielid gemeld van soldaat Ronald Wood. De kleindochter (Andrea Stubbs) is lerares en behandelde vorig jaar in de klas Remembrance Day in Engeland. Ze vertelde ook over haar opa, die omgekomen was in de Tweede Wereldoorlog en begraven ligt in Hilversum. Een klasse assistent ging tijdens de les zoeken op het onderwerp en kwam het artikel tegen in de Leicester Mercury: De kleindochter zocht contact met mij en stuurde een foto van haar opa. Inmiddels staan bij de graven 9 displays met foto’s. Deze displays staan ook op de Amerikaanse begraafplaats in Margraten. Ik ben in contact gekomen met Sebastiaan Vonk van de Fields of Honor Foundation. Deze Foundation heeft ervoor gezorgd dat in Margraten inmiddels 8000 soldaten een gezicht hebben gekregen. Sebastiaan gaf mij het advies om contact op te nemen met het staalbedrijf van der Lee in Nistelrode, die deze displays maakt. De foto’s op aluminiummateriaal werden gemaakt door een fotobedrijf in Amersfoort. Het staalbedrijf uit Nistelrode had toevallig net een order voor 700 displays binnengekregen vanuit Suresnes(Fr) en daar kon ik op meeliften. Ze maakten voor mij 16 extra. De begraafplaats in Suresnes ,die net buiten Parijs ligt, bevat de rustplaats van omgekomen soldaten van zowel de Eerste, als de Tweede Wereldoorlog.

Op het prikbord van de Noorderbegraafplaats hangt in de vitrinekast een oproep aan mensen in Engeland om zich bij mij te melden.

DEAR VISITOR OF THE WAR GRAVES IN HILVERSUM

I DO TAKE CARE OF THESE WAR GRAVES WITH GREAT HONOR. IT WOULD BE VERY WELCOME TO GET IN CONTACT WITH RELATIVES OF THE FOLLOWING SOLDIERS:

ATKIN , THOMAS VINCENT HAIG

FISHER, JACK

HYDE, ROBERT HENRY CLEMENT

LANGLEY, VERNON GEORGE

SPENCER, ALBERT

THOMPSON, GEORGE VALENTINE

WALLEY, ROY JAMES

PLEASE CONTACT ME FOR INFORMATION

MOBILE PHONE: +31653778776

EMAIL: m.e.tepper@gmail.com

THANK YOU IN ADVANCE,

MEINDERT TEPPER

Vervolgens noemde wethouder Arno Scheepers alle namen van de Polar Bears op en de aanwezigen legden blauw-gele bloemen (naar de kleur van het wapen van de gemeente Hilversum) bij de zestien graven.

Ook liepen de aanwezigen nog langs het graf van de oom van burgemeester Pieter Broertjes, Ies Wessel. Hij overleed eveneens vlak na de Tweede Wereldoorlog. Hij was op 7 mei 1945 doodgeschoten door een groepje Duitse soldaten dat bezig was Utrecht te verlaten.

Link naar de podcast:

Podcast zoektocht naar gezichten bij graven 13 Engelse soldaten Leicestershire Regiment

Videolink naar het filmpje:

Search for Soldiers Leicestershire Regiment

Samenstelling Meindert Tepper

Dank aan Meindert Tepper voor het mogen plaatsen van het door hem samengestelde document.

Vragen, opmerkingen of tips? Neem gerust contact op.

Uiteraard kunt u groenegraf.nl ook volgen op Facebook en Twitter

Geïnspireerd geraakt door onze oud Baarn-verhalen?

Kom in actie en deel ook uw herinneringen op Groenegraf.nl.