donderdag 2 oktober 2014

De Produktieleider van Pipo de Clown vertelt

Het is 29 april 1967 en - IN DE GROTE KAMER van het Baarns buiten ("landgoed achter kasteel Groeneveld"), zet Mammaloe thee voor de Pipo-familie. Het ruime vertrek is rommelig, op de tafel staat een grote schaal broodjes. Jassen, kledingstukken en papieren zwerven door de kamer. Pipo de Clown leert zijn tekst voor de opname van straks. Hij neemt de rollen door met Kluk­kluk de Indiaan, die aan het andere eind van de tafel zit. Iemand pookt de grote kachel op. De anderen, cameraman, geluidsman, producer, regisseur en assistenten, praten met elkaar over het werk dat is gedaan en dat wat nog gedaan moet worden. Die "bed­scènes" van vanmorgen namen nog een hoop tijd in beslag, hè."Wan­neer komt nou die nieuwe "leader" ervoor?" Tussen de grote, oude en al kaal geworden stoelen scharrelt de kleine Petra met wat prentenboeken en gekleurde speelkaarten. De witte, gekuifde kaketoe (in een hoek van het vertrek op zijn kooi) begint oor­verdovend te krijsen als hij iemand een broodje van de stapel ziet nemen. “0, hij heeft honger!" roept Petra. Inderdaad, als het dier een stuk brood wordt gegeven, pakt hij het vergenoegd in zijn poot en knabbelt eraan zonder een kik te geven.
"Jongens, zijn jullie klaar?" vraagt regisseur Karel Das. Ik wil verder, we zijn niet bepaald vroeg."Lang­zaam komt de familie weer in bewe­ging. Kapper-grimeur Egon Schindler pakt zijn sponsje om tussen de opna­men bij te kunnen schminken. De pauze voor de Pipo-familie is voorbij. De woonwagen moet weer rijden.
 
Produktieleider
Joop H. Visch (26) is produktielei­der van de Pipo-films, die tegenwoor­dig door Cinecentrum worden "ge­schoten" voor de Nederlandse Televisie Stichting (NTS). “We zijn nu met de derde serie bezig. Toen de Pi­pofilmpjes in de herfst van 1966 be­gonnen, heeft een andere filmmaat­schappij de eerste afleveringen voor de maanden oktober, november en de­cember gemaakt. 
Pipo en Klukkluk niet op de Pipobrug
Wij kregen (laat) de opdracht voor de afleveringen in januari, februari en maart. Begin december begonnen we met de planning. Half december konden we pas de eerste opnamen maken. Tijdens de kerstdagen moes­ten we doorwerken om op tijd klaar te zijn. Nu, voor de laatste filmpjes van dit seizoen (april en mei), moeten we weer volgens een heel krap draai­schema stomen om op tijd alles af te hebben. Het is naar dat steeds de op­drachten zo laat afkomen, maar door de ingewikkelde situatie van NTS ­nieuwestijl is het begrijpelijk. Ik ge­loof overigens wel dat de nieuwe vorm van Pipo voldoet. Een kinder­programma moet kort zijn om de aan­dacht altijd te blijven boeien. Voor de kinderen is het iedere dag een terug­kerende "in-bed-smijter". Ze kijken ernaar uit.

Wij hopen overigens wel dat Pipo doorgaat in het komend seizoen. De kinderen hebben er nog steeds plezier in. Er komen stapels brieven bij de NTS binnen. Je moet rekenen dat er is ook elk jaar weer een nieuwe generatie die zich voor zijn avonturen gaat interesseren. Ik geloof niet dat de Pi­pofiguur gauw te veel zal worden. Als de serie doorgaat en wij zouden weer de opdracht krijgen, hopen we allemaal wat meer tijd te krijgen. Je kunt dan alles wat ruimer voorberei­den en daarmee toch wel wat zeker­der werken. Je bent van zoveel din­gen afhankelijk in de produktie. Als we buiten moeten draaien, dan is er het weer, dat af en toe hopeloos kan tegenwerken. En als het het weer niet is, dan is het soms wel de belangstelling. De kinderen hier uit de buurt van Baarn weten waar we werken. Op woensdagmiddag staat het stampvol. Er is dan geen kwestie van behoorlijk kun­nen opschieten. Zondags moeten we de wagen achter hekken sluiten, want anders wordt het voertuig gesloopt door stromen bezoekers hier op het park achter kasteel Groeneveld.


de wagen op de Pipobrug in 1966
de Pipobrug is verplaatst en gerenoveerd


Pipobrug in 2014
Overigens is de omgeving ideaal. De paden zijn mooi en in de week heerlijk rustig. En het kasteel, dat is ge­woon een rekwisietenmuseum. Prach­tige, brede marmeren gangen, ruime kamers. Uitgelezen. We hebben hier een studio voor de binnenopnamen. Daar staat natuurgetrouw de tweede Pipowagen. Als het weer buiten slecht is, dan kunnen we hier nog prachtig werken. Ook het interieur is nagebouwd voor de binnenscènes. De "bedscènes", zoals we die noemen, van Pipo en Petra worden hier ge­maakt. Je moet in je planning ook steeds rekening houden met de ac­teurs. Niet iedereen is iedere dag beschikbaar. Pipo, Cor Witschge, werkt bij de Nederlandse Comedie, waar hij zijn verplichtingen heeft. Mammaloe heeft een eigen gezin. Herbert Joeks (de Indiaan) en Willy Ruys (Dikke Deur) hebben ook hun werk. Zo is het iedere keer weer uitkienen en rekenen.

Pipo, Mammaloe en Klukkluk                                 Pipo en de Dikke Deur
We werken met een vaste ploeg en zijn helemaal op elkaar ingespeeld. Regisseur is Karel Das. Verder een vaste cameraman, de geluidsman en iemand die voor het licht zorgt. Dan zijn er de scriptgirl, de assistenten voor regie en produktie en de
gri­meur. Iedereen kent het werk nu door en door, zodat we, als het eenmaal loopt, lekker kunnen opschieten. Meestal maken we zo'n twee tot drie afleveringen per dag. Een enkele keer vier, als er eens een tussen zit die meteen lekker loopt. Dat hangt ervan af. Als je de papegaai iets moet laten doen, dan is daar tijd mee gemoeid. We draaien ongeveer één op vijf. Dat wil zeggen dat voor een meter film die gebruikt wordt, ongeveer vijf me­ter film moet worden geschoten. Een filmpje van vijf minuten met de vaste inleiding is rond de vijftig meter. Voor alle tweehonderdacht afleverin­gen die dit seizoen op het scherm ge­bracht zijn en nog worden, betekent dat zo'n tien kilometer Pipofilm. Er is dan vijftig kilometer draaien voor nodig geweest."
Regisseur
Regisseur Karel Das (36) is blij met de regie van Pipo. “Ik was bij Cine­centrum hoofd van de afdeling televi­sie toen deze opdracht binnenkwam. Ik moest toen inspringen omdat er niemand meer beschikbaar was. Zo ben ik weer een tijdje van het bu­reauwerk verlost en het bevalt mij prima. Je bent levend bezig, je zit in de praktijk." Pipo de Clown is de eer­ste kinderserie die Karel Das regis­seert. In het begin sta je er even vreemd tegenaan te kijken. Je moet je realiseren voor wie het bestemd is. Het is even omschakelen, maar ik geloof dat dit werk mij wel ligt. Je moet in deze films "langzamer knippen" dan je voor volwassenen gewend bent. De kinderen moeten de gedachten sprongen kunnen blijven volgen. Toch moet je dat ook weer niet on­derschatten. Ten eerste zou je als je aan de fantasie niets overlaat, een veel te traag verhaal krijgen, maar ook het intellect van kinderen is be­slist meer dan wat je er vaak van denkt. 

Snuitje(Will Spoor), Mik (Donald Jones) en Snuf (Rudi Falkenhage)
Ze begrijpen verduveld goed waarover het gaat. Ik test de films vaak door aan 'mijn eigen of buurkin­deren te vragen waarover het ging, om te zien of ze een bepaalde situatie hebben doorgehad. Je staat er ver­steld van hoe slim ze het in de gaten hadden. Maar bij kinderen moet je de "frappe", de clou, de grap van het verhaal anders brengen. Voor vol­wassenen zou je dat snel en plotse­ling willen doen. Kinderen echter gniffelen graag van te voren. Ze wil­len graag zien aankomen hoe Dikke Deur bijvoorbeeld het deksel op de neus krijgt. Als je Anton Geesink dat laat doen zoals we laatst in het verhaaltje hadden, dan moet je hem al een keer tevoren laten opkomen, dan voelen ze de spanning. Zo is het ook met het begin, de leader. Sommige mensen vinden die anderhalve minuut te lang. Voor de kinderen niet. Die moeten altijd even acclimatiseren. Voordat ze zitten en broertje niet in het beeld van zusje komt, is het zover dat het verhaal begint. 

Wim Meuldijk 1962
De moeilijkheid met die drie en een halve minuut die overblijven, is een verhaal te maken met een kop en een staart dat voor de kinderen begrijpelijk en natuurlijk leuk is. De tijd is kort, er moet af en toe uit de tekst worden gehaald om niet in tijdnood te komen. Je kan er natuurlijk geen complete avonturenroman van ver­wachten, maar tot nu toe zijn we er toch wel in geslaagd de kinderen te boeien, geloof ik. Wim Meuldijk, de schrijver van de serie, is dan ook zeer spits in zijn ideeën. Ze zijn iedere keer weer leuk en fris. Het is voor hem toch ook een hele omschakeling geweest om nadat Pipo vanaf 1958 avonturen van een half uur en langer beleefde, plotseling korte "strips" te moeten schrijven. Het lukte hem.
Soms "enten" we Pipo op de actualiteit. Zoals het vuurwerk met oude jaar en de bruidsstoet van prinses Margriet nog dezelfde avond in het verhaal. We hadden drie uur de tijd voor het ontwikkelen en het monte­ren, maar het is gelukt. We hebben daar veel reacties op gehad. Ook de kinderen waardeerden het. Het was eigenlijk meer bedoeld, als een stuntje, om ook de aandacht van de volwassenen bezig te houden. Als je de gro­ten niet een beetje met zo'n program­na interesseert, slaat dat over op de kinderen. Als hun ouders zitten van .hè, wat vervelend" en "hè, wat lauw", dan gaan de kinderen er ook niets aan vinden, en dat is natuurlijk liet de bedoeling.
We zijn altijd wel laat met de opnamen. Het schijnt hier altijd tijdnood te moeten worden. Als het script van Wim Meuldijk komt en ik heb het doorgelezen, getimed en laten stencil­len, is er meestal niet eens tijd meer om het de spelers toe te sturen voor rollen leren. Ze leren het meestal hier, voor de opnamen beginnen. Ze krijgen het stencil bijna nog nat in hun handen, zo krap is de tijd vaak. AIs we het script bekeken hebben en met de schrijver eventueel wat veranderd hebben omdat het filmisch beter zal lopen, dan wordt met de acteurs de tekst doorgesproken en weer getimed. Als het te lang is moet er ingekort worden. Dan wordt eerst het ver­taal opgenomen. Als er een paar verhaaltjes op de film staan, gaan we de “bedscènes" opnemen. Dat doen we altijd daarna, omdat we dan de lengte van de scène kunnen aanpassen aan het verhaal en eventueel in het ge­sprek van Pipo met Petra de clou nog wat te accentueren is."
Rolverdeling in deze series:

Pipo de Clown - Cor Witschge
Mammaloe - Marijke Bakker
Petra, dochter van Pipo - Marjolein Knap
Klukkluk, indiaan - Herbert Joeks
Dikke Deur - Willy Ruys

Snuf - Rudi Falkenhage
Snuitje - Will Spoor
Mik - Donald Jones

Volgende week vertellen Mammaloe en Pipo de Clown hun verhaal.

Geniet U nu nog even van een aflevering die ongeveer 5 minuten duurt. Klik op de hieronder staande tekst.





Leen Bakker
Geplaatst door L.J.A.Bakker



Vragen, opmerkingen of tips? Neem gerust contact op. Uiteraard kunt u groenegraf.nl ook volgen op Facebook en Twitter