Testers gezocht, meld u aan!

U weet allemaal wat er op onze site te vinden is. Geschiedenis, geschiedenis, geschiedenis. Van Baarn natuurlijk. Maar dat we het verleden in beeld brengen, wil niet zeggen dat we in het verleden zijn blijven hangen. Nee hoor, in tegendeel. Natuurlijk, internet is een modern medium, bij uitstek geschikt om informatie wereldkundig te maken. Informatie en beeldmateriaal ligt voor het grijpen, ook op onze site.

Zou zou de app er uit kunnen zien.

Maar het is nog niet genoeg. Er moet meer gebeuren. Enige tijd geleden ben ik benaderd door Harald van der Sluijs van Linkin' Locals. Hij schreef me dat hij een idee had waarbij het beeldmateriaal en de informatie van Groenegraf.nl een nieuwe dimensie zou kunnen krijgen. Natuurlijk was ik nieuwsgierig geworden, dus een afspaak was snel gemaakt.

Harald van der Sluijs is specialist in local marketing. Hij zoekt onder andere manieren om locale ondernemers te helpen om potentiele klanten naar hun winkels en etablissementen te trekken. Een commerciëel verhaal dus, maar wel met een prachtige keerzijde. Dit is zijn idee:

Toeristen en dagjesmensen die Baarn bezoeken zijn vaak in Baarn om de grote trekpleisters te bezoeken. Denk daarbij aan paleis Soestdijk, Lage Vuursche, de Baarnse Bossen, afijn, u kent de trekpleisters. Hoe mooi zou het zijn om die bezoekers ook richting centrum Baarn te lokken door mooie wandel- en fietstochten aan te bieden.

Ik hoor u al denken, dat is niets nieuws, maar wacht even, hiermee is het nog niet klaar. Het idee is om een app voor smartphone of tablet te ontwikkelen waarmee informatie en beeldmateriaal bekeken kan worden over interessante punten die men tegenkomt tijdens deze routes. Komt men langs het station van Baarn, dan kan de smartphone of tablet naar het station gericht worden en op het beeldscherm worden mooie oude foto's van het station getoond en er wordt (gesproken) informatie gegeven over de geschiedenis van het station. Zo worden de bezoekers door Baarn geleid en natuurlijk ook naar ons mooie centrum. Winkeliers en uitspanningen kunnen dan leuke aanbiedingen via de app plaatsen, bijvoorbeeld een tweede bakje koffie gratis. Een extra stimulance om lekker in Baarn te komen winkelen.

Onze collectie oud beeldmateriaal is bijna onuitputtelijk, dus het aanbieden van informatie en beeldmateriaal is daarmee gewaarborgd. We zijn nu nog op zoek naar winkeliers en uitbaters van uitspanningen in Baarn die hier ook warm voor lopen en mee willen denken over de ontwikkeling van dit idee. 

Intussen zitten we niet stil. Er wordt al gewerkt aan een testversie van deze app. Natuurlijk moet dit alles uitgebreid getest worden. Daarvoor zoeken we vrijwilligers. Vindt u het leuk om dit eens uit te proberen en te testen, laat het ons weten. U ontvangt dan bericht zodra getest kan worden en we hopen dat we dit idee daaarna zo spoedig mogelijk kunnen realiseren.

Bent u geïnteresseerd, stuur ons dan een mailtje: groenegraf.baarn@gmail.com.

Wilt u meer weten over Linkin' Locals en Harald van der Sluijs, dan kunt hier de website bezoeken: www.linkinlocals.nl.

U merkt het al. Ik ben razend enthousiast over dit idee. Volgens mij is dit een prachtig manier om ons mooie Baarn te promoten en de geschiedenis van Baarn en zijn bewoners nog mooier in beeld te brengen. We zijn benieuwd wat u van dit idee vindt. Laat het ons weten!

Vragen, opmerkingen of tips? Neem gerust contact op. Uiteraard kunt u groenegraf.nl ook volgen op  Facebook en Twitter

Stichting Groenegraf.nl in de Speeldoos

Gisteren werd in theater 'De Speeldoos' in Baarn de film 'Alles is familie' vertoond. Een middag- en een avondvoorstelling. In het theatercafé mocht Stichting Groenegraf.nl zich voor de film en tijdens de pauze presenteren. Bij het thema van zo'n film is het natuurlijk niet moeilijk te verzinnen wat je dan laat zien: BAARNSE families natuurlijk!

Een hoek in het theatercafé was omgetoverd tot oud Baarn hoek met vele oude familieportretten van echte Baarnse familie. Tevens kon men veel van onze verzameling van publicaties over oud Baarn doorkijken en eventueel aanschaffen. Hier een kleine impressie van onze oud Baarn hoek.

Vragen, opmerkingen of tips? Neem gerust contact op. Uiteraard kunt u groenegraf.nl ook volgen op  Facebook en Twitter

Uw waschgoed in zuiver water aan de Acacialaan in Baarn

De huisvrouw van tegenwoordig verschilt niet van de huisvrouw van vroeger. De was moet witter dan wit en kleuren moeten mooi blijven. Ja toch?

De hygiënische stoom- wasch- en strijkinrichting van W.C. van der Veen.

Wilhelm Cornelis van der Veen zag in 1896 een gat in de markt. In Baarn was nog geen mogelijkheid om je was op een professionele manier te laten zuiveren. Voor het gewone volk was het sowieso niet weggelegd om je was te láten zuiveren, maar Baarn was aan het eind van de negentiende eeuw al behoorlijk bevolkt met rijkelui uit Amsterdam. Sinds de Spoorlijn er een twintigtal jaren daarvoor was aangelegd, lieten die rijkelij hun grote villa's in het mooie rustieke Baarn bouwen.

Nieuws van de Dag, 2 mei 1896

Wilhelm Cornelis had het goed gezien. Die rijkelui moesten hun was helemaal naar 's-Graveland of Amersfoort laten bezorgen om het schoon te krijgen. Ja! Wilhelm Cornelis zou die kans grijpen, en deze service in Baarn aanbieden. En met succes!

Wilhelm Cornelis van der Veen is rond 1872 geboren in Breukelen-Nijenrode, als zoon van Dirk van der Veen en Wilhelmina Hendrika Mulder. Hij trouwde met Jantje Louisa Haalmeijer uit Amsterdam.
Wilhelm had het ondernemen van geen vreemde. Zijn broer Jan Cornelis was handelaar in manufacturen in de Brinkstraat en broer Jan Daniel Frederik was makelaar, bouwkundige, aannemer en gemeentearchitekt. De laatste zal hem zeker geholpen hebben met het aanschaffen, of misschien wel het bouwen van een bedrijfspand aan de Kerkhoflaan, recht tegenover de Lindenlaan.

In de wasch- en strijkinrichting.

Kerkhoflaan? Jazeker, die had je in Baarn. Tegenwoordig heet die laan Acacialaan. Destijds heette de laan Kerkhoflaan omdat de algemene oude begraafplaats en de inmiddels verdwenen katholieke begraafplaats van Santvoort aan beide uiteinden van deze laan lagen. Blijkbaar vond men deze naam deprimerend, dus in 1920 werd de laan omgedoopt tot Acacialaan.

Dat het bedrijf een succes was, mag gezegd worden, want eind 1925 verschijnt er een lijvig artikel in 'Het Leven' waarin wordt aangekondigd dat het bedrijf bijna dertig jaar bestaat! De hier afgebeelde foto's zijn afkomstig uit dit artikel.

In het artikel over het dertig jarig bestaan van het bedrijf wordt in wollige bewoordigen de kwaliteit van het bedrijf beschreven. De wasscherij beschikt over het zuiverste water, ruime lokalen voor het rienigen der goederen, een uitstekende mangel-zaal met strijkerij. Er wordt gewerkt met zuiver water, goede, niet schadelijke of bijtende chemicaliën. Wollen en zijden stoffen, bonte goederen van verschillende kleuren worden met zorg op de hand gewasschen. De goederen worden gedroogd op de droogzolders, waar de versche buitenlucht steeds vrijelijk toegang vindt. Boordgoederen worden met de Amerikaansche (!) strijkmachine behandeld. Voor het 'droog-toe' wasschen is een speciale afdeeling ingericht, waar de goederen ingepakt en schoon gesorteerd worden. En misschien wel het grootste pluspunt: Mocht er brand uitbreken in deze wasscherij, dan krijgt de cliënte niet haar goed, doch haar geld, dat zij ervoor betaald heeft, terug. De wasschen worden franco gehaald van Amsterdam en omstreken, terwijl het vervoer geschiedt per eigen auto!

De modernste machines!

Het artikel uit 1925 vermeldt dat de dagelijkse leiding bij dhr. F.J.L. de Ruiter ligt. Hem kennen we ook: Franciscus Jozeph Lambertus de Ruiter is geboren op 26 maart 1904 te Baarn, als zoon van Lambertus de Ruiter en Martha Gerritdina Bieshaar. Vader Lambertus kent u nog wel van ons verhaal over brandstoffenhandelaren in Baarn.

Hoe het met Frans de Ruiter is afgelopen weten we. Hij is in 1989 overleden en begraven op de katholieke begraafplaats aan de Kerkstraat in Baarn. De wasserij van W.C. van der Veen bestond in ieder geval nog in 1948, want in het adresboek van dat jaar adverteert het bedrijf nog onder die naam. Wilhelm leeft dan volgens mij niet meer want echtgenote Jantje Louisa Haalmeijer overleed in 1942 in Haarlem als weduwe van W.C. van der Veen. Op het adres waar W.C. van der Veen woonde, woont in 1948 De Ruiter. Hij zal het bedrijf dus denk ik voortgezet hebben. Wie het weet mag het zeggen.

In het adresboek van 1950 is op dat adres (Acacialaan 20) machinefabriek Ringnalda te vinden. Zat die fabriek in hetzelfde pand? Wie heeft meer informatie over die fabriek?

Afijn, zo roept ook dit verhaal weer nieuwe vragen op.

Update 16-2-2013:

Ik ontving een berichtje met aanvullende informatie van dhr. H.J. Kroon uit Baarn. Hij schreef:
Ik ben weer eens aan het surfen op jouw site en nu gaat over Acacialaan 20, de wasserij. Inderdaad heeft Ringnalda daar een machinefabriek gehad in het zelfde pand als de wasserij van Van Veen en later van Frans de Ruiter. Ringnalda heeft links van het gebouw op de foto op de plaats van de kleine bijgebouwen een gigantische fabriek neer gezet. Hij verhuurde het achterste gedeelte aan de Fa. Van de Pol, maker van broodbakinstallaties. Die is later verhuisd naar de industrieterrein de Kronkels in Bunschoten. Later heeft de Slegte- tweede hands boeken - in het nieuwe gebouw gezeten en gebruikt als magazijn. De wasserij is toen door dhr. G.v.d. Zalm als boekbinderij gebruikt waar ik zelf nog bijna 2 jaar heb gewerkt.

En dhr. T. van den Oudenalder uit Baarn liet ons nog weten dat in het huis op Acacialaan 20 nog altijd de eerste steen is te vinden, die gelegd is door L.J. de Ruiter op 9 oktober 1933. In het adresboek van 1930/1931 staat: Hyg. Stoomwasch- en Strijkinrichting L. de Ruiter.

Vragen, opmerkingen of tips? Neem gerust contact op. Uiteraard kunt u groenegraf.nl ook volgen op  Facebook en Twitter

Laanstraat toen en nu, pianohandel Sijberden

Dit keer, in de serie toen en nu, een mooie foto van de Laanstraat. Ik denk niet dat u dit stukje Laanstraat onmiddellijk herkent:

Deze foto is gemaakt door Eduard Sanders, Photograaf aan de Warmoesstraat in Groningen.
Omdat we dit weten is het mogelijk de foto ongeveer te dateren. Sanders werkte namelijk tot 1912 als fotograaf, daarna werd hij handelaar in Utrecht. De foto zou dus vóór 1912 gemaakt moeten zijn, ware het niet dat er op het pand links nog net een 'IJ' te zien is, van "Luxe broodbakkerij" van Bakker Kuiper. Kuiper begon zijn bakkerij in 1913 op die plek, dus de foto is van daarna. Blijkbaar fotografeerde Sanders ook nog  in de tijd dat hij handelaar in Utrecht was.

Ingezoomd op de vensters en de deur. Huisnummer F10a. Op het venster herken ik  G. Sijberden, piano- en orgel magazijn.

Advertentie uit het adresboek Baarn uit 1917.

Dan is de vraag natuurlijk, wat zien we op de foto. Het is piano- en orgelhandelaar G. Sijberden,
Kijken we in het adresboek van Baarn uit 1917 dan zien we dat deze pianohandelaar aan Laanstraat 30 in Baarn gevestigd was.

Gerrit Sijberden is geboren in Baarn op 12-2-1862 als zoon van Jan Sijberden en Aaltje Willems. Hij trouwde in 1900 met de Baarnse Aaltje van Heemert, dochter van Anthonie van Heemert en Aaltje Grootveld. Gerrit was eerst varkensslager. Later legde hij zich toe op de verkoop van piano's en orgels. Een behoorlijke carrière switch.

Ingezoomd op bovenstaande foto. Gerrit Sijberden met echtgenote
 Aaltje van Heemert en een dienstmeid.

Gerrit Sijberden was een markant man. Hij had een grote hangsnor en was collectant van de Pauluskerk in Baarn. Het pand op de foto is niet Laanstraat 30 van tegenwoordig, maar Laanstraat 55. Daar vinden we nu de modezaak van Van Vuuren. Voordat Sijberden er zijn orgel- en pianohandel begon was het pand het restaurant-gedeelte van het Kasteel van Antwerpen. Kasteel van Antwerpen ziet u ook nog rechts op de foto. Links ziet u nog net een stukje van het pand van Bakkerij Kuiper. Die bakkerij is nu echter één pand naar links opgeschoven. Voordat het pand van Kuiper er stond was het theetuin van het Kasteel van Antwerpen. Het pand van Sijberden is compleet veranderd. Ik denk zelfs dat het gesloopt is en er een nieuw pand is gebouwd. Gerrit Sijberden en zijn echtgenote ziet u boven op het balkon staan, waarschijnlijk samen met een bediende. Beneden staan kinderen van het echtpaar.

De kinderen van Sijberden.

Dezelfde plek anno 2012

Het gangetje bij de kinderen is er nog steeds te vinden. Die loopt nu naar een kleine parkeerplaats achter bakkerij Kuiper tussen Laanstraat en Parkstraat.

Gerrit Sijberden heeft later van winkel geruild met de kledingzaak van J.W. van Keeken. Die zat schuin aan de overkant , waar nu dierenzaak Albers te vinden is. En dat is inderdaad nummer 30!
De kleding van Van Keeken hing altijd in de zon en daarom vestigde hij zich liever aan de schaduwkant.

Gerrit Sijberden had overigens nog een broer Jan Sijberden met wie hij samen een slagersbedrijf had. Die slagerij was gevestigd in het pand waar nu Halfords zit. Bij die slagerij heeft de oude Matthijssen het vak als slagersknecht geleerd. Broer Jan stierf al in 1896. Ik denk dat Gerrit daarna zijn pianohandel begonnen is.

Gerrit Sijberden stierf op 14 mei 1940 in Blaricum. Hij is begraven op de oude algemene begraafplaats aan de Berkenweg in Baarn.

Vragen, opmerkingen of tips? Neem gerust contact op. Uiteraard kunt u groenegraf.nl ook volgen op  Facebook en Twitter

Tweedehands boeken over oud-Baarn

Ik verzamel zo'n beetje alles wat te maken heeft met oud Baarn. En zo kan het gebeuren dat je dingen dubbel hebt. Wat doe je dan? Dan verkoop je het.
Speciaal voor dit doel hebben we een webwinkeltje, heeft u daar al eens een kijkje in genomen?

Meer dan 100 tweedehands boeken, tijdschriften en andere publikaties over oud Baarn zijn daar te vinden. Publicaties die ik niet dubbel heb, maar die wel bijzonder genoeg zijn om aan te bieden, zijn als downloads (pdf) beschikbaar, tegen kleine vergoedingen.

De opbrengsten van ons webwinkeltje komen voor 100% ten goede aan Stichting Groenegraf.nl en worden gebruikt om onze website nog mooier te maken, nieuwe publicaties over oud Baarn uit te geven en oud Baarn op andere wijzen te promoten.
Bent u geïnteresseerd in oud Baarn, neem dan eens een kijkje in onze webwinkel.

Een kleine greep uit onze aanbiedingen:

• Uit de geschiedenis van Baarn van Mr. Pluim (uitgave 1975) Wie wil dit boek nu niet hebben???
• De Baarnse Moord
• Baarn en haar middenstand van Piet Lüschen
• Baarn in Oorlogstijd
• Lage Vuursche, van Hans Stevens
• School- en Werktuinen Baarn (1924-1956) 
• Torens van Baarn
• Uit de geschiedenis van Baarn van G. Hooijer (deel 1 en 2)
• Van Baerne tot Baarn, uitgave van de Historische Kring
• Vrijwel alle uitgaven van het tijdschrift 'Baerne' van de Historische Kring Baerne

Vragen, opmerkingen of tips? Neem gerust contact op. Uiteraard kunt u groenegraf.nl ook volgen op  Facebook en Twitter

De geschiedenis van Soesterberg in kaart gebracht

Na anderhalf jaar van onderzoek is het dan eindelijk zover. Het door Jan de Mos geschreven boek “De geschiedenis van Soesterberg en directe omgeving tot de 20e eeuw” wordt op zondag 3 februari a.s. ten doop gehouden. De boekpresentatie, met aansluitend een tentoonstelling, vindt plaats in het Soesterdal, Rademakerstraat 26 in Soesterberg.

De inloop begint zondag 3 februari om 14.00 uur. Om 14.15 worden de bezoekers welkom geheten door Herman Schoemaker, voorzitter van de Historische Vereniging Soest/Soesterberg (HVS) en oud-Soesterberger. Daarna geeft Jan de Mos een korte presentatie van zijn boek, gevolgd door de overhandiging van het 1e exemplaar aan een “Mystery Guest”.

Aan de boekpresentatie is ook een prijsvraag gekoppeld. Onder degene die het antwoord weten op de vraag: “Welke Soesterbergse familienaam komt in het boek het meeste voor?”, wordt een boek verloot. Deelnameformulieren invullen en inleveren bij binnenkomst, uitslag direct na het officiële gedeelte. Daarna is op basis van het boek de tentoonstelling de “Geschiedeniscanon van Soesterberg” te bezichtigen met een doorlopende projectie van veel historisch beeldmateriaal. Iedereen is welkom, de toegang is gratis.

Het boek telt 350 bladzijden en is rijk geïllustreerd, een omvangrijk lees- en kijkboek. De winkelprijs bedraagt € 29,95. Natuurlijk kunnen bezoekers op 3 februari direct een gesigneerd exemplaar kopen. Daarna verloopt de verkoop via drogisterij Sukking in Soesterberg, en de boekhandels Van de Ven in Soest en Kramer & Van Doorn in Zeist.

Aanleiding
Precies 25 jaar geleden verscheen het eerste boekje over Soesterberg van Dik Top c.s. Aanleiding was het 150-jarige bestaan van de katholieke parochie. De latere boekjes van Top geven een goed inzicht van de geschiedenis van het dorp in de 20e eeuw. Jan de Mos nam bij het 175-jarige bestaan het initiatief om juist de geschiedenis van daarvoor in kaart te brengen. Deze boeken sluiten mooi op elkaar aan. Dik Top heeft daarom in dit boek graag het voorwoord geschreven.


Soesterberg is meer dan een dorp van struikrovers
In het boek wordt kort stilgestaan bij de historie van het gebied, dat werd gevormd in de ijstijd. Jagers-verzamelaars trokken daar in die tijd al over heen. Vele grafheuvels duiden ook op bewoning in de latere bronstijd. In de middeleeuwen was het nog steeds een verlaten gebied. Dat veranderde pas in de Gouden Eeuw met de aanleg in 1653 van een nieuwe weg van Utrecht naar Amersfoort: “de Wegh der Weegen”. Toen vestigden zich de eerste vaste bewoners op “Den Bergh”. Naast de rijke adel en bestuurlijke elite was dat een volk van arme daggelders, bezembinders en bijenhouders. Pas in 1837 kreeg het dorp Soesterberg zijn officiële naam met een eigen R.K. kerk en een schooltje. Door de komst van militairen op Kamp van Zeist maakte Soesterberg zijn eerste bloeiperiode mee. De jaarlijkse grote manoeuvres trokken duizenden bezoekers met druk bezochte kermissen. De horeca speelde daar voortvarend op in. Met de komst van trein en tram werd Soesterberg een toeristische plek in een mooie omgeving. Maar de echte bloei kwam pas met de komst van de luchtvaartpioniers in het begin van de 20e eeuw.

In het boek komen ook de maatschappelijke ontwikkelingen uitvoerig aan bod. Het geeft daarmee een compleet overzicht van het ontstaan van het dorp en haar inwoners. In de naamlijst komen meer dan 600 personen voor. Het boek is daarom ook voor onderzoekers van stambomen bijzonder interessant. Verder is er onderzoek gedaan naar de veiligheid rond het dorp. Het hardnekkige verhaal over struikrovers blijkt overigens een mythe te zijn.


Achtergrond van de auteur

Jan de Mos (1944) is geboren in Schiedam. Zijn roots liggen in de accountancy en fiscale adviespraktijk. Hij heeft bovendien meer dan 20 jaar een directiefunctie vervuld bij de brancheorganisatie van zorgverzekeraars. Dat laatste was de reden om in 1979 de jeneverstad te verruilen voor het vliegdorp. Ook is hij auteur van het boek “Nieuwe dynamiek, gezonde onrust”, een manifest voor veranderingsprocessen in de gezondheidszorg. Na zijn pensionering is De Mos gedoken in stamboomonderzoek en familiegeschiedenis. In 2011 kreeg hij het idee voor zijn onderzoek naar de vroegere geschiedenis van Soesterberg. Wat begon als een literatuurstudie eindigde na intensief speurwerk uiteindelijk in een compleet boekwerk.

Meisje uit de Dijkweg

Dhr. G. Brouwer uit Baarn stuurde ons een foto van een getekend portret, gemaakt door Jim Frater (1887-1969).

James William (Jim) Frater was aquarellist, beeldhouwer, pastellist, pentekenaar, schilder. De schilder-beeldhouwer Jim Frater logeerde vanaf 1904 de zomermaanden in Domburg. Hij was in Vlissingen geboren als zoon van een Engelse predikant, bracht zijn jeugd in België door en kreeg zijn opleiding onder meer aan de Ecole des Beaux-Arts in Brussel (1903-1905) en Parijs (1906). Hij schilderde vooral stadsgezichten, figuren en landschappen. Kreeg les van o.a. Ferdinand Hart Nibbrig. In Domburg van Jan Toorop.

De laatste jaren van zijn leven woonde hij in Baarn, waar hij ook zijn laatste rustplaats vond op de nieuwe algemene begraafplaats aan de Wijkamplaan in Baarn.

In de periode dat hij in Baarn woonde bleef hij actief als beeldend kunstenaar. Hij was vaak te vinden in huis bij de Baarnse kunstschilder Jaap de Ruig in de Sumatrastraat. Daar werd lesgegeven in het portretteren van personen. Vermoedelijk heeft Frater toen ook dit meisje geportretteerd. Op de tekening staat geschreven: "uit de Dijkweg".

De Dijkweg in Baarn is inmiddels verdwenen. Het lag in het arbeidersbuurtje Santvoort bij de Elisabethstraat en de Johannalaan, tussen Zandvoortweg en Berkenweg.

Het zou leuk zijn als iemand dit meisje herkent. Als u haar herkent, laat het ons dan alstublieft weten!

Vragen, opmerkingen of tips? Neem gerust contact op. Uiteraard kunt u groenegraf.nl ook volgen op  Facebook en Twitter

Baarnsteijn, een villa in aanbouw

Al twee keer eerder schreef ik over het hoekje Prins Hendriklaan / Stationsweg, kijk maar eens hier en hier.

Het begon allemaal met een advertentie voor een advertentie voor nieuw gebouwde villa uit 1875 in het Amaliapark.

Baarnsteijn, op de hoek Stationsweg / Prins Hendriklaan in het Amaliapark.

Het gaat hier zeer waarschijnlijk om Villa Baarnsteijn. Een foto van deze villa ziet u hierboven.

Een advertentie uit 1875, dat betekent dat de villa in 1875 of misschien nog wel eerder gebouwd is. Het station aan het Stationsplein in Baarn stamt uit 1874. Deze villa is dus één van de eerste villa's die daarna gebouwd is. Hoe zou die omgeving er in die tijd hebben uitgezien?

Laat ik daar nu foto's van hebben! Hieronder ziet u foto's van een villa in aanbouw. U raadt het al, het betreft hier Villa Baarnsteijn.

Villa Baarnsteijn in aanbouw.

Het aanleggen van de spoorlijk langs Baarn en het feit dat Baarn echt een station kreeg zorgde ervoor dat Baarn zich van een boerengehucht ontwikkelde tot villadorp. Het prille begin van die ontwikkeling ziet u op bovenstaande foto. De foto moet al ongeveer 138 jaar oud zijn, want in 1875 wordt Baarnsteijn al te koop aangeboden. De foto is genomen vanaf de veranda van het Station. Als u goed kijkt ziet u links aan de horizon nog net de toren van de Pauluskerk op de Brink. Het complete Amaliapark moet nog aangelegd. Niets dan bossage en een pad is tussen het station en Baarnsteijn te zien.

Villa Baarnsteijn in aanbouw.

Bovenstaande foto zal op dezelfde dag genomen zijn. Deze foto is ook genomen vanaf het station. Op de plek waar u op de foto de overdekte uitspanning ziet zou later het VVV kantoor komen.

Deze foto is dus genomen in een tijd dat Baarn op een keerpunt stond. Rijke Amsterdammers ontdekten Baarn, villawijken werden binnen enkele jaren gerealiseerd, het aantal inwoners van Baarn zou exploderen. Ik vind deze foto's heel er bijzonder. En u?

Baarnsteijn is allang verdwenen en Baarn zal nooit meer worden wat het was. De vraag is of dat erg is, maar het is wel leuk om nog eens terug te blikken toch?

Vragen, opmerkingen of tips? Neem gerust contact op. Uiteraard kunt u groenegraf.nl ook volgen op  Facebook en Twitter

Martinus de Zoete, brandstoffenhandelaar in Soest

Tijd om weer eens een mooi plaatje uit Soest te tonen. In mei vorig jaar schreef ik al eens over brandstoffenhandelaar De Ruiter, aan de Nieuwstraat in Soest. Aan de Veenhuizerstraat 58 was echter ook een brandstoffenhandelaar te vinden: Tinus de Zoete.

De Veenhuizerstraat in Soest zult u niet meer vinden. Deze straat is later omgedoopt tot Koninginnelaan. Het pand van de foto is er nog steeds, maar is nu flink verbouwd en heeft nu het huisnummer 124 gekregen.

Martinus de Zoete
(1886-1955)

Even voorstellen: Martinus (Tinus) de Zoete is geboren op 5 november 1886 in Soest als zoon van landbouwer Hessel de Zoete en Janna den Otter. Op 30 december 1910 trad hij in het huwelijk met Jannetje van den Broek, dochter van Dirk van den Broek en Maria van der Fliert. Uit het huwelijk werden 8 kinderen geboren: Anna Maria, Maria Janna, Martina, Dirk, Hessel, Jan, Samuel en Hendrikus Marinus de Zoete. Zoon Jan stierf al op jonge leeftijd. Hij mocht slechts 4 jaar oud worden. Zoon Hendrikus Marinus zou zijn vader later opvolgen in het bedrijf tot hij er in de jaren zestig mee stopte.

Op de bovenste foto ziet u links vader Martinus de Zoete met op zijn arm zoon Jan. Naast hem staan de zoons Dirk en Hessel en dochter Maria Janna (Rie). In 1928 stierf het zoonje Jan op vierjarige leeftijd. De foto zal dus rond 1927 gemaakt zijn.

Gijsbertus Everardus Onwezen
(1895-1970)

We hebben het nog niet over de man rechts op de foto gehad. Dat is Gijsbertus Everardus (Gijs) Onwezen, geboren 25-7-1895 in Soest, zoon van metselaar Johannes Onwezen (bijnaam Rooie Jan) en Odilia van 't Klooster. Gijs is begonnen bij Tinus de Zoete als groente- en brandstoffenhandelaar, maar begon later zijn eigen zaak, ook in groente en brandstoffen, aan de Molenstraat 51 (nu 127) in Soest. Gijs ging vaak samen met Tinus de Zoete naar 's-Graveland naar de veiling om groente en fruit in te kopen. Gijs Onwezen trouwde met Geertruida Westhof, dochter van Bartus Westhof en Everarda van Asch. Uit het huwelijk werden maar liefst zeven jongens geboren, waaronder een tweeling. Eén daarvan is overleden aan dauwworm. Een andere broer is overleden in Duitsland tijdens de oorlog.

Nog even over het pand aan de Koninginnelaan. Ik schreef al dat het nog steeds op nummer 124 te vinden is, hoewel flink verbouwd. Het huis heet al jaren 'Tinus'. Het huis wordt nu bewoond door mevr. A. de Zoete-Cosijnse, weduwe van Samuel de Zoete, zoon van Tinus. En deze mevr. De Zoete-Cosijnse is weer een dochter van Barend Cosijnse, de melkboer aan de Sparrenlaan in Baarn. En zo zijn we toch bij een echte Barinees geeindigd.

Met dank aan mevr. C.J.M. van de Pol, Baarn voor de foto en de informatie over de familie De Zoete. Zij is een kleindochter van Tinus de Zoete. De gegevens over Gijsbertus Everardus Onwezen zijn afkomstig van de website van Museum Oud Soest, een interview van Wim de Kam met Jan Onwezen, zoon van Gijs.

Vragen, opmerkingen of tips? Neem gerust contact op. Uiteraard kunt u groenegraf.nl ook volgen op  Facebook en Twitter

Feestje bouwen in Novum, Laanstraat, Baarn

Een bekend etablissement in Baarn was de zaal 'Novum' aan de Laanstraat op nummer 50. Voor de oorlog kwam daar de jeugd om te feesten en te dansen. Regelmatig werden er dansavonden georganiseerd. Hieronder een paar foto's van wat feestavonden die begin jaren dertig van de vorige eeuw plaatsvonden. U kunt zien, het ging er gezellig aan toe.

Een foto uit 1931, de jeugd bedolven onder confettie en slingers. Het zal een gezellig avondje geweest zijn.

Ook een verkleedpartij werd niet geschuwd.

De meisjes in hun mooiste jurk, de jongens in pak. Dat gaat tegenwoordig wel anders...

Het is jammer dat we de muziek niet kunnen horen, wat zou hier gespeeld worden?

Als ik me niet vergis was zaal Novum te vinden waar later Ralph Polak zijn stoffenhandel begon, naast het Chinese restaurant in de Laanstraat. Kan iemand dat bevestigen? Heeft iemand nog foto's van de buitenkant van Novum?

Met dank aan mevr. C.J.M. van de Pol, Baarn voor de foto's.

Vragen, opmerkingen of tips? Neem gerust contact op. Uiteraard kunt u groenegraf.nl ook volgen op  Facebook en Twitter

Tussenstand: Groenegraf.nl in de top 20!

Zoals u weet is Groenegraf.nl genomineerd voor de Geschiedenis Online Publieksprijs 2012. Een tussenstand: we staan in de top 20! Maar liefst 225 websites dingen mee naar de begeerde prijs. Heeft u nog niet gestemd en vindt u dat we moeten winnen, klik dan op het plaatje hieronder en stem. Alvast bedankt!

 

 

Stichting Groenegraf.nl presenteert zich in de Speeldoos Baarn

Op 28 januari a.s. worden er in Theater De Speeldoos twee filmvoorstellingen vertoond van de film 'Alles is familie', de opvolger van de kaskraker 'Alles is liefde'. Een voorstelling om 14.00 uur en een voorstelling om 20.15 uur.

De Speeldoos kleedt de voorstelling aan met wat standjes waar de Baarnse middenstand zich mag presenteren, ook in het teken van 'familie'.

Wij mogen ons (Stichting Groenegraf.nl) daar ook presenteren. Natuurlijk hebben onze activiteiten alles met familie te maken, sterker nog: met BAARNSE families.

Wij zullen onze activiteiten daar tonen en laten zien wat we in de toekomst nog van plan zijn. Ook het boekje Baarnaars en Barinezen zal daar verkocht worden. Er zijn nog een paar exemplaren beschikbaar. Heeft u de film nog niet gezien en bent u geïnteresseerd dan kunt u hier meer informatie vinden. Een kaartje kost 9 Euro. Geen geld voor een gezellige middag of avond!

Vergeet dan niet ons standje te bezoeken!

Hannie Akkerman, verloofde van een verzetsstrijder

Johanna Wilhelmina Akkerman (1923-1995) en
Albertus Dirk Kleisen (1922-1944), verlovingsfoto

Rond dodenherdenking / Bevrijdingsdag afgelopen jaar plaatste ik een artikel in dit weblog over verzetsstrijder Bert Kleisen. Albertus Dirk Kleisen hield zich in de periode 1943-1944 bezig met de hulp aan geallieerde piloten. Later hield hij zich bezig met de opbouw van RVV-groepen in Leiden en Den Haag. Die pleegden overvallen op distributiekantoren om aan bonnen en geld te komen voor de illegaliteit. Bert moest dit met de dood bekopen. Op 28 oktober werd hij door de Duitsers gefusilleerd op de Waalsdorpervlakte.

Onlangs werd ik benaderd door dhr. Pieter Smit. Hij schreef ons dat Bert Kleisen zich ruim een jaar voor zijn dood had verloofd met zijn moeder, Hannie Akkerman. Johanna Wilhelmina (Hannie) Akkerman is geboren op 19 mei 1923 in Mamassa, een dorpje in het midden van Celebes, Nederlands Indië, tegenwoordig Sulawesi. Haar ouders waren Wicher Akkerman en Lydia Hundhausen. Vader Wicher was hulpprediker in Mamassa en moeder Lydia verpleegster. Een ideale combinatie, omdat de hulppredikers verantwoordelijk waren voor de kerk, het onderwijs in hun ressort en ook voor de verpleging en distributie van medicijnen etc. Hulppredikers wisselden om de paar jaar van standplaats. Dat was natuurlijk niet een ideale situatie voor opgroeiende kinderen, die ook telkens van school moesten wisselen. Vaak waren op de kleinere eilanden of in de binnenlanden niet eens scholen. Moeder Lydia gaf de kinderen vaak zelf les, vanwege het gebrek aan scholen!

In 1935 ging het echtpaar met verlof en woonden ze een tijdlang in Oldenzaal. In april 1936 gingen Wicher en Lydia weer terug naar Nederlands Indië. De kinderen, Liesel, Paul en Hannie Akkerman, gingen naar Zutphen, maar dat beviel niet. Een jaar later kwamen de kinderen naar Baarn, waar ze werden ondergebracht bij een oudere zus van Wicher, Wilhelmina (Mina) Akkerman en haar echtgenoot Willem Dijksma. Mina en Willem woonden op Borneostraat 13.

Familie Kemkers, het gastgezin voor Hannie en Liesel Akkerman

In 1939 verhuisden de zusjes Liesel en Hannie Akkerman naar de familie Kemkers, die eerst aan de Tromplaan 22 woonden en op 18 december 1942 verhuisden naar de Van Wassenaerlaan 6. Broer Paul Akkerman ging naar Bussum, waar hij bij een neef van Wicher, Luit Kwantes, in huis kwam.

In maart 1942 werd Java door de Japanners veroverd. Een maand later werd vader Wicher Akkerman geïnterneerd. Ze woonden toen in Poerwokerto op Java waar hij predikant was. Er kwam toen natuurlijk geen geld meer uit Nederlands Indië naar Nederland en de zusjes Hannie en Liesel moesten werk zoeken. De familie Kemkers had het niet breed. Hannie heeft een tijdje in een boekwinkel in Baarn gewerkt. Moeder Lydia werd in december 1942 geïnterneerd. Zij heeft de oorlog goed overleefd. In de verschillende kampen heeft ze altijd hard gewerkt als verpleegster. Vader Wicher stierf vier weken na de bevrijding aan hongeroedeem, dysenterie, chronische enteritis, etc. De zware ontberingen in drie-en-een-half jaar kampen hadden zijn tol geëist.

In de hongerwinter is dochter Hannie Akkerman op een fiets zonder banden, op velgen dus, naar Enschede gefietst, waar haar oom Anton Akkerman, oudere broer van Wicher, en zijn echtgenote Geertje woonden. Broer Paul was daar al sinds 1939 in huis. In 1946 kwam moeder Lydia terug uit Indië. Ook zij kwam in eerste instantie bij Anton en Geertje in huis.

Het verlovingskaartje van Haniie Akkerman en Bert Kleisen

Evert Jan Bosch (1888-1971)

In de tijd dat Hannie nog in Baarn woonde, verloofde ze zich, zoals ik al schreef, met Bert Kleisen. Op 20 december 1941 leerde Hannie Bert kennen en op 22 augustus 1943 hebben ze zich verloofd. Hannie kwam ook vaak bij de ouders van Bert, Gerrit Kleisen en Maria van Ruler. Door de oorlog is het, zoals u begrijpt, nooit tot een huwelijk gekomen. Natuurlijk door alle belevenissen van het gezin Akkerman, maar uiteraard vooral door het lot dat Bert Kleisen ten deel viel. Ten tijde van de verloving woonde Hannie Akkerman in bij de familie Bosch aan de Torenlaan. Evert Jan Bosch (1888-1971) was oprichter en directeur van uitgeverij Bosch & Keuning aan de Bremstraat in Baarn. Hij was getrouwd met  Catharine Wieske. Het echtpaar was kinderloos. Zij zagen Hannie Akkerman als haar eigen dochter en waren erg lief voor haar.

Pieter Smit, zoon van Hannie Akkerman, zit nog vol met vragen over zijn moeder. Zijn moeder is in 1995 overleden. Aan haar kan hij dus geen vragen meer stellen. Bij deze dus een oproep aan onze lezers. Heeft u Hannie Akkerman gekend, of kunt u meer vertellen over het gezin Akkerman, laat het ons weten. Wij brengen u in contact met Pieter Smit.

Pieter stelde een aantal specifieke vragen:

Wie heeft mijn moeder, Johanna Wilhelmina (Hannie) Akkerman (1923-1995), gekend en kan mij over haar vertellen?

Wie kan mij meer vertellen over de familie Bosch-Wieske, waar mijn moeder heeft ingewoond?

Wie weet in welke boekhandel in Baarn mijn moeder in de oorlog heeft gewerkt en zijn er nog foto's van die boekhandel?

Mevr. Van de Riet, Hannie Akkerman en dhr. Van de Riet

Mijn moeder heeft in de oorlog ook een paar maanden gewoond bij meneer en mevrouw Van de Riet. Wie weet wie dit zijn, waar ze woonden en wie kan mij meer over hen vertellen?

Liesel Akkerman, Mien Vogel en Hannie Akkerman. Foto gemaakt in 1939

Mijn moeder had in de oorlog contact met een zekere Mien Vogel. Wie weet wie dit is en wie kan mij meer vertellen?

Tot zover de vragen van Pieter Smit. Pieter is bezig een boek te schrijven over zijn grootouders, Wicher Akkerman en Lydia Hundhausen. Natuurlijk wordt hier ook de geschiedenis van hun kinderen in Baarn beschreven. Hiervoor is alle informatie welkom, en natuurlijk ook graag foto's.

Vragen, opmerkingen of tips? Neem gerust contact op. Uiteraard kunt u groenegraf.nl ook volgen op  Facebook en Twitter

Grimmestein tijdens de Eerste Wereldoorlog

De Eerste Wereldoorlog, 1914-1918. De wereld was in rep en roer, Nederland bleef weliswaar neutraal, maar bereidde zich toch op het ergste voor. 500.000 mannen werden in Nederland gemobiliseerd. Ze moesten hun gezin en hun werk in de steek laten om zich op het ergste voor te bereiden. Voor Nederland kwam het niet tot oorlog, maar het had natuurlijk wel een enorme impact op het dagelijks leven. Bovendien brak aan het einde van de Eerste Wereldoorlog ook nog de Spaanse Griep uit. Die zorgde voor dood en verderf onder de bevolking, zonder dat er echt oorlog uitgebroken was.

In dit artikel ziet u wat beeldmateriaal uit die tijd.

Grimmestein nu, er is nog niet veel veranderd.

Deze foto is gemaakt bij boerderij Grimmestein aan het Zuidereind. De namen van de personen zijn me niet bekend, maar in die tijd woonde veehouder Jan Koelen (1850-1919) met zijn gezin op de boerderij. Jan was een zoon van Gerrit Koelen en Maria Bouwmeester. Jan trouwde in 1888 met Agnes Schimmel. Uit dit huwelijk werden twee dochters geboren, Maria Johanna Koelen (1890-1970) en Johanna Maria Koelen (*1892). Toen deze foto gemaakt werd waren deze dochters dus tussen de 25 en 30 jaar oud. Mogelijk zitten die jongedames op de wagen.

Links bij het paard en achter de wagen staan twee militairen. De man rechts is denk ik geen militair.

Volgens mij is ook deze foto bij Grimmestein genomen. De fotograaf staat nu met de rug naar de boerderij toe. Het witte hek op de achtergrond is volgens mij hetzelfde hek als op de bovenste foto. Twee dames zitten op de paarden. Zijn dit de dochters van Jan Koelen en Agnes Schimmel? Ik vermoed het wel. Ik durf er wel geld op te zetten dat Maria Johanna en Johanna Maria Koelen op deze foto te zien zijn. Drie militairen op deze foto. Het valt me op dat deze militairen lichte jassen dragen. De linker is zelfs helemaal in een licht pak. Weet iemand of dit gebruikelijk was? Kan iemand aan de uniformen zien wat voor militairen dit waren?

Deze foto is volgens mij niet gemaakt op boerderij Grimmestein, maar hij is gebruikt als ansichtkaart. De kaart is afgestempeld op 16 september 1915 in Enschot, bij Tilburg. Achterop de kaart is te zien dat H. Schothorst de kaart schrijft aan Mej. J. Koelen, Aan den Eem, Baarn.
Hij schrijft het volgende:

"Beste J.
Ik had net die briefkaart geschreven toen ik in eene die reuzenkiek van me zag, ik denk die zal ik er nog maar bij doen, maar aan niemand laten zien hoor dat kan lijden. Ontvang nog eens mijne groeten, daag, 
H. Schothorst"

Dat de foto aan niemand getoond mag worden is bij deze mislukt...

Het adres van Grimmestein was in die tijd Zuidereind 8. Op nummer 7 woonden een familie Schothorst. Is deze H. Schothorst een lid van deze familie?

De achterzijde van de foto

Mej. J. Koelen is zonder twijfel Johanna Maria Koelen (*1892), die in het dagelijks leven Jansje genoemd werd. Wie de afzender H. Schothorst is, weet ik niet. Vast staat dat hij op de foto is afgebeeld, dat schrijft hij immers zelf. Hieronder plaats ik nog een uitvergroting van de afgebeelde personen. Misschien herkent iemand deze H. Schothorst.

Op deze foto moet dus H. Schothorst staan. Herkent iemand hem? Wie is hij?

H. Schothorst is in ieder geval niet de aankomende echtgenote van Jansje Koelen. Zij trouwde in 1920 met Willem van den Hoven. Ze zou haar hele leven op Grimmestein blijven wonen blijkens dit familiebericht. Zuidereind 23, Baarn is het huidig adres van boerderij Grimmestein. Vroeger was het adres Zuidereind 8.

Johanna Maria Koelen

Nog zo'n mooie foto. Weer militairen afgebeeld. De foto is denk ik op een boerderij gemaakt, zie de paarden achter de militairen,  maar ik denk niet dat de foto op Grimmestein gemaakt is. Wel is Johanna Maria (Jansje) Koelen te zien op de foto. Zij is de rechter van de twee dames. De linker dame is zeer waarschijnlijk haar zus Maria Johanna Koelen.

Iedereen die meer kan vertellen over Grimmestein, familie Koelen of familie Schothorst aan het Zuidereind wordt uitgenodigd te reageren. Tevens zou het leuk zijn om meer over de uniformen van de militairen te weten. Wie kan er meer vertellen?

Vragen, opmerkingen of tips? Neem gerust contact op. Uiteraard kunt u groenegraf.nl ook volgen op  Facebook en Twitter