door Cees Roodnat
Heeft u de nacht voorafgaand aan de uitverkoop weleens in een slaapzak doorgebracht voor het winkelpand waar u prijskortingen werden beloofd van 50% of nog meer? Heeft u tijdens de Dolle Dwaze Dagen van de Bijenkorf weleens twee vrouwen zien touwtrekken aan het zelfde afgeprijsde jumpertje? Hoewel ik me zulke taferelen in ons dorp niet kan herinneren, wonen ook hier van ouds her ‘koopjesjagers’ en middenstanders die voor bodemprijzen van hun voorraad af willen en dat in sappig reclamejargon met koeienletters op hun winkelruiten aankondigen.Ook bestond in elk dorp of stad wel een zaak die zich De Prijsbreker noemde. De Opruiming of Uitverkoop was en blijft een fenomeen om naar uit te kijken.
Tegenwoordig mag er het hele jaar door ‘uitverkocht’ of ‘opgeruimd’ worden, maar vroeger waren daar vaste momenten voor. Aan het begin of eind van een seizoen (december/januari en in juni/juli). Nu heet dat ‘Winter’- of ‘Zomer’-sale. Met name in de Kledingbranche liggen de prijzen tijdens zo’n uitverkoop tussen de 10 en 70% lager dan normaal, wat bij klanten die daar gevoelig voor zijn tot de koortsige uitwassen kan leiden als hierboven beschreven.
Maar misschien heeft u op Black Friday (een uit de VS overgewaaide koopgekte rond Thanksgiving Day) 24 november j.l. al uw slag geslagen, of de voorbije week met korting kleding gekocht of in de dozen met afgeprijsde boeken gegrasduind bij Boekhandel Den Boer. Ter voorkoming van misverstanden: Uitverkoop in januari wordt ook wel ‘Balans-Opruiming’ genoemd, maar balansen (het opmaken van een overzicht van bezittingen, schulden en eigen vermogen aan het eind van het boekjaar, als onderdeel van de jaarrekening) en het voorbereiden van een opruiming begin januari, hebben in principe niets met elkaar te maken. Het één doe je voor je accountant en/of de bank, het andere om van té gedateerde voorraad af te komen of nieuwe te introduceren. Bij Boekhandel Den Boer, waar ik een tijd heb mogen werken volgde ‘in mijn tijd’ het één nog op het ander. Op de eerste maandag van het nieuwe jaar bleef de winkel een hele dag lang potdicht. We gingen ‘balansen’ en hoe dat vroeger toeging heb ik ooit eens op rijm gezet.
Balansen
De eerste maandag van het jaar
dan zijn wij onbenaderbaar.
Wij maken de balans weer op
van inkoop, verkoop, top of flop.
Wij vlooien alle kasten door
en komen boeken op het spoor
die licht beschadigd of onrein
of ver over de datum zijn.
Een deel ervan gaat op een hoop
voor prullenbak of UITVERKOOP!
De anderen gaan rug aan rug
verkoopbaar in hun kasten terug.
Elk boek of tijdschrift wordt geteld
en op een formulier vermeld.
Zo dat de Groot-Inquisiteur
ons niet ‘verrast’ met zijn gezeur.
‘t Is goed dat schrijvers dit niet zien
Hun huisvlijt wordt weleens met tien
soms twaalf of dertien exemplaar
gemold in de versnipperaar.
Je hoort bijkans de boeken kijven:
“Ach, laat ons nog een jaartje blijven.”
Het angstzweet parelt op hun kaft
“Waarom ben ik ooit aangeschaft?”
Een klant die bij de voordeur schuift
wordt wat meewarig weggewuifd.
Fax, telefoon en internet
Staan onvermurwbaar op belet.
Het is een jaarlijks ritueel
dat van ‘t voltallig personeel
met hulp van vrinden, man en maagd
Een lange dag de aandacht vraagt.
We zitten bij de pakken neer
En smeken Onze Lieve Heer
dat ons meedogenloos karwei
ook dit jaar weer gezegend zij.
Wat ‘varia’ en laatste loodjes
worden omringd met soep en broodjes
En O, is het niet wonderbaar?
We zijn zowaar ‘van zessen klaar.’
Het zit erop, het is gedaan.
De rug gerecht, de jassen aan.
Hoort bij dit werk geen smartengeld?
We zijn volledig ‘uitgeteld!’
Maar morgen roept men goedgeluimd:
“Zeg, hebben jullie OPGERUIMD?”
Anno nu hebben de meeste winkeliers hun voorraadbeheer volledig geautomatiseerd. Maar tellen gebeurt nog steeds, nu met behulp van een scanner. Het gebeurt bij Boekhandel Den Boer alleen niet meer elk jaar. Zo om de 3 á 4 jaar wordt een totale controle gehouden. (Er sluipen altijd weer foutjes in of een proletarisch winkelende klant.) Toevallig is dat dit jaar weer raak, dus op maandag 5 februari a.s. zult u de deur gesloten vinden. De traditie van een uitverkoop in januari blijft gelukkig gehandhaafd. Dat moet in de tijd van meneer Den Boer zelf, zo rond de vorige eeuw- wisseling, naast al die boeken nog een hele klus geweest zijn met al die kroontjes- en vulpennen, inkt (al of niet Oost-Indisch), elastiekjes, gummetjes, ‘aangezichts’-kaarten, kalenders, leesportefeuilles en bladen zoals de Wereldkroniek, de Prins, Het Leven (er was nog geen TV) enz.enz.Hoe dan ook wens ik u nog een ‘gezegende’ koopjesjacht, ook buiten de boekhandel!
 |
| Cees Roodnat |
Dit verhaal verscheen op maandag 8 januari 2018 in de Baarnsche Courant in de rubriek
’Vandaag is morgen alweer gisteren (bruggetjes naar vroeger)’
Deze rubriek is een samenwerking tussen de Historische Kring Baerne en Groenegraf.nl
Vragen, opmerkingen of tips? Neem gerust contact op. Uiteraard kunt u groenegraf.nl ook volgen op Facebook en Twitter
Bent u geïnspireerd geraakt door dit oud-Baarn verhaal en wilt u zelf eens wat
schrijven voor onze website? Stuur uw verhaal dan
per email aan groenegraf.baarn@gmail.com
