donderdag 22 december 2016

De wachters van de weg in 1950

De tijd van rovers en gemaskerde bandieten, die op een eenzame weg een diligence
na 184000 pechgevallen weer op
de schoolbanken
overvielen, welke met een gebroken as of wagenwiel gestrand was, is lang voorbij. Misschien ontlokt de romantische kant van het geval hier en daar nog een traan of een glimlach aan de toeschouwers van een uit de tijd geraakte film, maar hoewel de overvallen op automobilisten helaas nogal eens voorkomen, zal men heden ten dage wel niet meer bevreesd behoeven te zijn voor een man met een breedgerande hoed en een zwarte cape. Het gevaar van "stranden" is er echter niet minder op geworden. Het behoeft heus geen gebroken as of wiel te zijn, waardoor de automobilist belet wordt zijn "wagen" weer op gang te brengen. Een losgetrild draadje of een lekkende leiding kan al voldoende zijn. Voor die gevallen heeft de ANWB in de wegenwacht een organisatie geschapen, welke ongetwijfeld de grootst denkbare tegenstelling is van de oude roverbenden. Want met welke automoeilijkheden men op de grote weg ook te kampen heeft, de wegenwachter zal altoos bereid zijn hulp te bieden, zodat elke automobilist op de buitenweg zich veilig kan voelen.


Het is nu al vier jaar geleden (1946) dat, de wegenwacht voor het eerst op de grote verkeerswegen verscheen.

bij pech onderweg
Na een bescheiden begin met zes man en een inspecteur is zij thans uitgegroeid tot een hechte organisatie van negentig man, die geregeld van half negen tot zes uur op de voornaamste autowegen patrouilleren. In deze vier jaar tijd heeft zij haar bestaansrecht ruimschoots bewezen. In de Parkstraat te Den Haag kan men er de papieren op naslaan. Sinds haar eerste optreden naar buiten heeft de wegenwacht bij 184.000 pechgevallen de behulpzame en vakbekwame hand geboden. In tweeduizend gevallen werd eerste hulp verleend bij ongelukken, want iedere wegenwachter moet een jaar na zijn aanstelling in het. bezit zijn van een officieel diploma E.H.B.O. In tweehonderdvijftig gevallen hebben de wegenwachters brand geblust. Het betreft hier zowel autobranden als huisbranden en alarmeringen bij heidebrand. Het brandweerwezen, dat de wegenwacht erkentelijk is voor haar diensten, heeft dan ook zijn bemiddeling verleend voor het benodigde blusmateriaal, dat de wegenwachter bij zich heeft. Voorts beeft de wegenwacht een enorm aantal diensten op haar naam staan, die onder het schier alles omvattende woord "service" kunnen worden ondergebracht. Deze service behelst vooral persoonlijke diensten, zoals het redden van een drenkeling, het terugbrengen van verloren voorwerpen enzovoort. Als tastbaar bewijs voor de activiteit van de wegenwachters in dit opzicht kan men in het magazijn enige tientallen autowieldoppen van ieder soort en merk aantreffen, die alle op een of andere weg in Nederland door een wachter gevonden zijn. Als men een automobilist in het land om een dringende reden moet bereiken, behoeft men slechts het hoofdkantoor in Den Haag op te bellen.
Het smeersysteem wordt aan de hand van een kaart behandeld

Men geeft het nummer van de auto en de te volgen route op en heeft negenennegentig procent kans dat de wegenwachter hem ergens voor u opduikt. De wegenwacht heeft, daarvoor bij brugwachters, E.H.H.0.-posten en cafés telefoonverbindingen over heel Nederland. Vanuit Den Haag zoekt men dan verbinding met een wegenwachter op de betrokken route. Deze kijkt uit, naar het nummer van de auto. Slechts eenmaal is een wegenwachter het slachtoffer geweest van zijn hulpvaardigheid. Dat was in 1947 op de afsluitdijk, toen de man een ingesneeuwde auto wilde bevrijden. Hij vermocht er echter niet in te slagen en ten slotte kon hij ook zijn eigen motor niet meer op gang krijgen. Hij heeft toen maar met de automobilist zijn intrek in de wagen genomen en samen hebben zij daarin de nacht moeten doorbrengen.
Dhr. R. van Leeuwen

Bij het hoofd van de wegenwacht, de heer R. van Leeuwen te Den Haag hebben wij een kijkje kunnen nemen achter de schermen n we hebben iets begrepen van de organisatie, die achter dit werk schuilgaat. De heer van Leeuwen is een man met een open blik voor de realiteit. Hij weet, dat de hoerastemming over de wegenwacht voorbij is, en dat zij thans met de rauwe werkelijkheid te maken heeft. Zij moet laten zien wat zij kan. De mannen dienen een groot besef van verantwoordelijkheid te hebben; kleding en gedrag moeten onberispelijk zijn en er mag niets mankeren aan hun vakkennis. Het kiezen van personeel is dan ook zeer moeilijk. De aspirant dient eerst een technisch examen af te leggen, zelfs als hij vakdiploma's heeft. Het stellen van de diagnose bij een motorstoring is in deze functie van nog groter belang dan bij een garagemonteur, die er rustig de tijd voor kan nemen. Als hij dit examen met goed gevolg aflegt komen de medische keuringen enzovoort aan de orde. Daarna krijgt hij een veertiendaagse cursus te volgen aan de eigen garage, waarbij hij tevens een grondige kennis van de eigen motor moet opdoen, want het spreekt vanzelf, dat hij deze allereerst moet kunnen repareren. Voorts krijgt hij les in motorstoring,
een electrische storing
bondsdiensten (de wegenwachter is tevens vertegenwoordiger van de A.N.W.B. en toeristische gegevens omtrent het rayon waarin hij zijn route krijgt.
Thans is men in Den Haag begonnen met een herhalingscursus voor alle wegenwachters. In groepen komen zij daar om de nieuwste technische snufjes te leren en het reeds bekende weer op te halen. Vijf dagen hebben zij de weg verwisseld voor een klein klaslokaal, waar de platen aan de muur, de motoren op de lessenaar, ja letterlijk alles, tot zelfs de asbakjes, die van oliebusjes gemaakt zijn, herinneren aan het motorvak. Op een tafel, waar de complete electrische installatie van een auto is aangebracht, moeten zij storingen opsporen en verder staan er keurig gepoetste motormodellen, waarmee hun vakbekwaamheid kan worden getest. Met de nodige theoretische en praktische kennis kunnen zij dan weer veilig de weg op gaan.
In een kamer naast het klaslokaal is het magazijn voor de wegenwachters. Alle uitrustingsstukken van een leren jas en een motorwiel tot een handdoek en een stukje zeep kan men daar vinden. Maar dit alles is niet zo indrukwekkend als het organisatorische deel van deze sympathieke dienst, die diep in het zuiden en hoog in het noorden zijn straffe hand doet gevoelen ter wille van de dienstbaarheid. Dit is niet te fotograferen, maar vele automobilisten en duizenden anderen hebben de uitwerking hiervan ondervonden en zij zijn er de wegenwacht dankbaar voor.


Geplaatst door L.J.A.Bakker 



Vragen, opmerkingen of tips? Neem gerust contact op. Uiteraard kunt u groenegraf.nl ook volgen op Facebook en Twitter  

 Kom in actie en deel ook uw Baarnse herinneringen op Groenegraf.nl