Antwoord vorige week: Wim Velthuizen

(In 2017 geschreven door Wim Velthuizen)

Oorlogsdreiging

Tijdens de Eerste Wereldoorlog (1914-1918) hadden enkele landen, waaronder Nederland en Zwitserland een neutrale status. Die landen hadden niets te duchten van het oorlogsgeweld. Dat geluk was ons land helaas niet beschoren in de Tweede Wereldoorlog. Nadat Adolf Hitler (1889-1945) in 1933 rijkskanselier werd, ontstond er oorlogsdreiging in Europa. In 1938 werd Oostenrijk geannexeerd. Een jaar later viel Duitsland Polen aan. In april 1940 troffen Noorwegen en Denemarken het zelfde lot. Wat zou er met ons land gebeuren? 

Toen kwam de onvermijdelijke mobilisatie: mannen moesten in militaire dienst komen om in geval van oorlog het land te verdedigen. Baarn, met in die tijd ongeveer 13.000 inwoners, was een verdedigingspunt in de Grebbelinie van de Neder-Rijn bij de Grebbeberg via de Eem tot de vroegere Zuiderzee, het huidige Gooimeer. De polder aan de oostkant van de Eem zou onder water gezet worden. Deze ‘Bunschoterkom’ liep via Hoogland tot Amersfoort. In Hoogland zouden burgers en boeren met vee en al naar Volendam moeten evacueren in geval van oorlog. Bunschoters en Spakenburgers zouden per boot naar Enkhuizen varen. Een deel van de Soesters moest per trein naar Hoogkarspel en dorpen in de omgeving zoals Lutjebroek. Daar waren toen nog nooit zo veel mensen van buiten dat dorp geweest. Baarnaars zouden in Laren, Blaricum en Huizen worden ondergebracht. 

De Eembrug aan de Bisschopsweg bij Baarn was de enige brug in de Oost-West verbinding over de Eem tussen Amersfoort en het toenmalige IJsselmeer. Om een beter schootsveld te hebben, werden enkele boerderijen aan het Zuidereind platgebrand. De steen ‘de rijzende leeuw’ op de rechter afbeelding geeft nu nog aan waar een boerderij werd platgebrand. 

De mobilisatie verliep vlot: vanaf het najaar van 1939 vonden de soldaten, die hier de Grebbelinie moesten verdedigen, onderdak in scholen en gebouwen zoals Huize Peking aan de Torenlaan. Het café “Onder de Linden” in de Hoofdstraat werd hun kantine; een situatie die nog maanden zou duren. Thans is daar de Miedemahof. 

Inmiddels verschenen bonnenboekjes en kwam er een ‘suikerbieten en erwtenbeschikking’. Geruchten dat Nederland in oorlog met Duitsland zou komen werden sterker. 

En dan … In de vroege ochtend van 10 mei 1940 worden veel Baarnaars wakker van het geronk van honderden overkomende vliegtuigen. Niemand beseft dat ze vliegvelden in het westen gaan bombarderen en parachutisten gaan afwerpen. Niemand weet dan nog dat de Duitsers die nacht de Maas in Limburg al zijn overgetrokken en ook in het noorden zijn binnengevallen. In Baarn klinken alarmsignalen. Zou het dan toch echt oorlog worden? Gehaast nemen de militairen hun posities in langs de Eem; het is dan nog geen zes uur.

Het boek is te bestellen via e-mail bij het Baarnsch Geheugen via: bakker.groenegraf@gmail.com voor 19,50 euro exclusief verzendkosten (5,95 euro). In Baarn wordt het gratis bezorgd. Het bedrag kan worden overgemaakt op NL70 KNAB 0725 0657 88 t.n.v. Stichting Groenegraf.

Het boek is daarnaast te koop bij de Bruna in de Laanstraat 32 in Baarn.

De winnaar is: Corna Bavinck uit Baarn

 Zoekplaatje in Baarn

1: Wie  heeft het boek Baarn in de Tweede Wereldoorlog ,,,,,,, terugblik geschreven?

U kunt hierop reageren via het sturen van een briefje aan: 

Stichting Groenegraf.nl

T.a.v. Baarnsch Geheugen
Marisstraat 4
3741 SK BAARN

of stuur een e-mail naar: bakker.groenegraf@gmail.com. 

Onder de goede inzenders verloten we het boek "Baarn in de Tweede wereldoorlog ……..terugblik". Dit boek is geschreven door ....... en uitgegeven door de stichting Groenegraf.nl

Daarnaast ontvangt de winnaar ook nog een en een fles wijn voorzien van een ansichtkaart uit Baarn, beschikbaar gesteld door Mitra Baarn - Van de Steeg Laanstraat 72, 3743 BH Baarn tel; 035-5426063.

Gijsbertus van Kesteren

 Gijsbertus van Kesteren (1876-1931)

Leeuwarder Nieuwsblad van 24 januari 1931 

Het was een gevaarlijk beroep: treinrangeerder. Snuffelend door de oude kranten van de vorige eeuw kom je regelmatig ongelukken met spoorwegpersoneel tegen. Met name treinrangeerders waren vaak slachtoffer. Zo ook op 24 januari 1931. 

Gijsbertus,  Karel en Fredrik Jan

Treinrangeerder Gijsbertus van Kesteren was bezig met zijn dagelijkse werkzaamheden op het spoorwegemplacement bij station Baarn. Terwijl hij op de treeplank stond van één van de rangerende wagens, kwam zijn hoofd tegen een plank aan, die als rijplank diende bij het lossen van cokes. De plank was per ongeluk blijven staan, en dat werd Gijsbertus noodlottig. Hij viel met zwaar hoofdletsel van de wagen en overleed aan de gevolgen van zijn verwondingen. 

Maria Klaver en Gijsbertus van Kesteren

Het overlijdensbericht van Gijsbertus van Kesteren 

Gijsbertus van Kesteren werd geboren op 6 juli 1876 in Baarn, als zoon van schoenmaker (in de Leestraat) Gijsbertus van Kesteren en Anna Catharina Elisabeth Garnjobst. Hij trouwde op 13 juni 1906 in Baarn met Maria Klaver uit Bunschoten. Het gezin woonde in de Johannalaan in Baarn. Die straat is inmiddels verdwenen, maar lag parallel aan de Eikenlaan, ongeveer op de plek waar nu de Essenlaan te vinden is. 

In het krantenbericht wordt vermeld dat Gijsbertus een vrouw en enkele kinderen naliet. Van kinderen heb ik echter geen bewijs gevonden. Ook op de rouwkaart wordt niet over kinderen gesproken. Maria Klaver verhuist na het overlijden van haar echtgenoot naar de Mauvestraat. In 1949 zou ook zij komen te overlijden. Het echtpaar is begraven op de nieuwe algemene begraafplaats aan de Wijkamplaan in Baarn. 

Gijsbertus van Kesteren was overigens niet de enige treinrangeerder in het gezin Van Kesteren-Garnjobst. Ook zijn oudste broer Hendrikus van Kesteren oefende dat beroep uit. 

Op de linker afbeelding staan de broers Gijsbertus, Karel en Fredrik Jan van Kesteren, zoons van Gijsbertus van Kesteren en Anna Catharina Elisabeth Garnjobst. 

Hendrikus is overleden in Almelo, 73 jaar oud. Beroep: rangeerder. Hendrikus trouwde met Reintje Steunenberg. Reintje is geboren  in Diepenheim, dochter van Frederik Jan Steunenberg en Hendrika Gezina (Hendrika Gezina) Kremers. 

 Met dank aan: 

Dhr. H. van Kesteren, Almelo voor de foto's en mevr. M. Duister-Van de Meent voor de rouwkaart. Het krantenbericht is afkomstig van de website van de Koninklijke Bibliotheek. 

Wilt u uw herinneringen delen, stuur een e-mail naar: bakker.groenegraf@gmail.com. Of een briefje aan: Baarnsch Geheugen Marisstraat 4, 3741 SK BAARN

Voor meer dan 1545 verhalen over Baarn lezen. Kijk dan op Https://Groenegraf.blogspot.com