Prinses Amaliaschool

 Een vreugdevolle dag voor de Prinses Amaliaschool

Opening van een nieuwe vleugel (okt.1953)

Ik niet alleen mijn vreugde uiten namens het Gemeentebestuur, maar ik sta hier als dankbaar ouder.” In deze bewoordingen uitte burgemeester mr. F. J. van Beeck- Calkoen zijn voldoening, toen hij gistermiddag de opening verrichtte van de nieuwe vleugel van het Prinses Amalia kleuterschool aan de schoolstraat.

In de naoorlogse jaren - aldus de burgemeester - hebben nieuwe ideeën baan gebroken op ’t gebied van het kleuteronderwijs. Het Gemeentebestuur heeft hiervoor een open oog, vandaar het belangrijk hogere subsidie, dat aan de Amaliaschool wordt toegekend. Zeer verheugend is het, te constateren, dat ; deze school zulk een belangrijke plaats in de gemeenschap inneemt.”

Met de hartelijke wens, dat de Amaliaschool een periode van nieuwe bloei tegemoet mag gaan en dat de wettelijke regeling van het kleuteronderwijs spoedig van kracht mag worden, verklaarde de burgemeester het nieuwe gedeelte voor geopend.

Vooraf had de presidente van het schoolbestuur - Mevr. L. E. J. van Reenen-van Romondt Vis - (nadat ds. J. A. J. Vermaat in gebed was voorgegaan) een kort overzicht gegeven van de stichting en de groei der nu 94-jarige school.

In October 1859 werd in de Achterstraat (de tegenwoordige Burg. Penstraat) een bewaarschool geopend. Deze bleek in 1869 niet meer aan de eisen te voldoen en daarom werd dan ook in dat jaar de tegenwoordige school in de Schoolstraat gevestigd door Prinses Amalia, de gemalin van Prins Hendrik (broer van koning Willem III).

Na drie verbouwingen bleek de school in 1945 weer te klein; 160 kleuters konden er terecht. Nu, na deze laatste verbouwing, biedt de school plaats aan 240 leerlingen.

Mej. Clemens, inspectrice van het kleuteronderwijs in de provincie Utrecht, feliciteerde bestuur en personeel der Amaliaschool met de tot stand gekomen vleugel en zei ervan verzekerd te zijn, dat de kleuters hier alles zullen, vinden waar ze behoefte aan hebben: liefde, zon en licht.

De 78-jarige mevr. v. Nienes-Mulder (één der oudste leerlingen der school) was uit Den Helder gekomen, om met een geestige toespraak een bijzonder aardig wandkleed te overhandigen, terwijl ze namens de oud-leerlingen een electrische klok aanbood.

Het personeel der school bood, bij monde van mej. van Beek, een schilderstukje aan voor de spreekkamer.

De heer Pietersen bracht de gelukwensen over van de Schoolvereniging der Herv. Gemeente. Bij de vele genodigden, die van dit heugelijke gebeuren getuige waren, merkten we o.a. op mevr. N. Smitt-Avis, particulier secretaresse van H.M. de Koningin; mevr. Repelaer van Driel-v. d. Willigen, dame du Palais; mevr. van Beeck Calkoen; de beide wethouders, mevr. Wafelbakker en de heer Ros; de gemeentesecretaris, de heer van der Beek; de gemeenteontvanger, de heer Veenendaal; de schoolarts, dr. W. Hölzenspies en het hoofd der Herv. School, de heer P. Poorter.

Rondgang door de nieuwe vleugel. Alvorens de genodigden het nieuwe gedeelte gingen bezichtigen, sprak het hoofd der Amaliaschool, mej. Ch. van Dijkhuizen, haar dank uit aan allen, die op enigerlei wijze aan de tot stand koming van de nieuwbouw hebben meegewerkt.

Een afscheid in 1923

 

Een afscheid in 1923

 Jhr. Dr. J. W. H. Rutgers van Rozenburg heeft in de laatste Gemeenteraadsvergadering van de raadsleden en Zaterdag j.l. van de ambtenaren ten Gemeentehuize en aan de Gasfabriek als Burgemeester afscheid genomen ( juni 1923). Eerlijk gezegd, hadden we ook nog een gelegenheid tot afscheid nemen verwacht voor de vele corporaties in de gemeente en voor particulieren. Misschien had die verwachting niet voldoenden grond, daar de heer Rutgers nog niet uit Baarn vertrekt. Toch, als wij ons herinneren met hoeveel werkelijk enthousiasme in 1916 de heer Rutgers, toen reeds jarenlang inwoner onzer gemeente, als Burgemeester werd verwelkomd, door deputaties van alle mogelijke vereenigingen en vele particulieren, dan kunnen we ons begrijpen, hoe iu ook velen naar een gelegenheid om afscheid te nemen uitzagen. Want, trots alle kritiek op het beleid van Burgemeester Rutgers, ’t zij dan gemotiveerd of ongemotiveerd, zal ieder toestemmen, dat wel de moeilijkste problemen, onder niet voorziene drukkende omstandigheden, van den magistraat in de afgeloopen jaren een arbeid vereisten, die den gebeden, mens, ja een krachtige persoonlijkheid geheel opvorderden. En dat hij bij dien zware arbeid geleid werd door het zoeken van het waarachtig belang der gemeente, staat, voor wie den heer Rutgers kent, onomstotelijk vast. Waarheid en trouw zijn wel de meest naar voren komende eigenschappen van dezen man, die niet alleen een adellijken naam voert, maar ook inderdaad karakteradel bezit. Voor wat Burgemeester Rutgers voor Baarn gedaan heeft willen wij hem hier gaarne openlijk dank brengen. Ieder kan weten, dat wij het in vele zaken van gemeentebeleid niet met hem eens waren. Vooral niet in de laatste jaren. Maar dat neemt niet weg, dat wij een diep respect hebben voor zijn groote werkkracht, zijn onkreukbare eerlijkheid, zijn benijdenswaardige scherpzinnigheid en zijn krachtige zelfbeheersing. Men moge van oordeel zijn, dat de heer Rutgers niet in de eerste plaats is geweest een burger vader, in de oude gemoedelijke betekenis van het woord, zijn positie als eerste ambtenaar heeft hij zeer zeker juist verstaan. Vandaar ook wellicht, dat zijn afscheid van de ambtenaren zich door grootte hartelijkheid kenmerkte en werkelijk scheiden weemoed opwekte. De heer Rutgers is nog jong. Zijn arbeidslust en energie zullen hem, als het leven en de gezondheid hem gespaard blijven, niet begeven Reeds neemt hij in de Tweede Kamer, na zo korten tijd, een positie van betekenis in. Moge het hem gegeven worden nog lang tot heil van ons volk en tot eigen vreugde en genoegen met zijn kostbare talenten te woekeren.

 

Baarns Sinterklaas- of kerstcadeautje

Vandaag is morgen alweer gisteren

Hier ziet u 'Vandaag is morgen alweer gisteren’ deel 2 (65x) en 3 met (90x) daarin verhalen die vanaf september 2018 tot en met december 2022 periodiek in een rubriek onder deze naam in de Baarnsche courant opgenomen zijn. Deel 1 is al uitverkocht.

Waarom redden? (95x beschikbaar)

Het boek over Brandweer Baarn rond 2007 onder de naam van 'Waarom redden'. Dit boek is geschreven door Maartje Hormes en Leen Bakker en uitgegeven door Personeelsvereniging Brandweer Baarn in 2007.

Baarnse Horeca in Historische panden (3x beschikbaar)

Wil Hordijk is auteur, bekend van 'Baarnse horeca in historische panden' (2016) en 'Torens van Baarn' (2010).

In 2016 verscheen 'Baarnse horeca in historische panden'. In het boek worden zeventien panden behandeld die ouder zijn dan honderd jaar. Ook is een hoofdstuk gewijd aan de zeven inmiddels verdwenen hotels die ooit in Baarn waren gevestigd. Als extraatje is bij elk restaurant het favoriete recept van iedere chef-kok opgenomen.

[Baarn in de Tweede Wereldoorlog.... terugblik] (90 x beschikbaar)

In 2017 is het boek uitgegeven over Baarn in de tweede Wereldoorlog geschreven door Wim Veldhuizen. Als oud-voorzitter van het comité 4 en 5 mei Baarn beschikte hij al over veel informatie op dit gebied. Ook het boek 'Baarn in Oorlogstijd' van J.K. van Loon was een belangrijke bron voor hem. In Baarn is het nodige gebeurd in de oorlog. 

Herrijzenis - Zwerver in Baarn (15x)

 In 2019 is het boek uitgegeven over Baarn onder de titel 'Herrijzenis - Zwerver van Baarn', geschreven door Wijnand van Baarn. Dit verhaal is fictie, ontsproten aan de fantasie van de schrijver. Het verhaal vindt plaats in het Baarn van de jaren zestig van de vorige eeuw. De plaatsaanduidingen die voorkomen in het boek zijn echt bestaande plekken in Baarn. De personen die een bijrol toebedeeld hebben gekregen zijn personen die echt in Baarn geleefd hebben. Ze hebben echter in werkelijkheid niets met het verzonnen verhaal te maken en dienen uitsluitend om dit fictieve verhaal de nodige historie van Baarn in de jaren zestig mee te geven. Dit boekje is alleen maar bij ons verkrijgbaar en let op: beperkte oplage,

 Kosten boek en bestellen (Op = OP)

Alle boeken kunt u bestellen via e-mail: geheugenvanbaarn@gmail.com of bij ljabakker@kpnplanet.nl

U dient de boeken vooraf te betalen op t.n.v. Stichting Groenegraf.nl op bankrekening no: NL70 KNAB 0725 065788 (vergeet uw naam en adres niet te vermelden) Bezorging binnen 2 dagen in Baarn is gratis. Verzenden kost buiten Baarn: € 4,95 per boek. 

- 'Vandaag is morgen alweer gisteren' deel 2 kost € 22,50 per stuk.    En deel 3 kost € 24,50 per stuk. 

- 'Waarom redden?' kost € 5,00 per stuk.

- 'Baarnse Horeca in historische panden' kost € 12,50 per stuk.

- 'Herrijzenis - Zwerver in Baarn' kost € 5,00 per stuk.

- 'Baarn in de Tweede Wereldoorlog.... terugblik' kost € 19,50 per stuk.

Bij Bruna in de Laanstraat zijn de navolgende boeken te koop: .'Vandaag is morgen alweer gisteren' deel 2 en 3, 'Baarn in de Tweede Wereldoorlog.... terugblik' en 'Waarom redden?'.

 

Antwoord zoekplaatje

 Antwoord van vorige week is:

     ”De kiosk aan de stationsweg”

In 1923 richtte Klaas Brinks (gepensioneerd politieman met de bijnaam Klaas Pik) een kiosk op tegenover het Baarnsch Lyceum op. De kiosk is in 1923 gebouw door N.W. Vedder uit Baarn. Klaas deed dit om daarmee zijn mindervalide dochter een inkomen te geven. Klaas nam al spoedig het werk van zijn dochter over en twee jaar later moest zoon Klaas jr., die bankwerker was, bijspringen. Later zou Klaas jr. de kiosk zelfstandig voortzetten. Na bijna 45 jaar dienst te hebben gedaan is de kiosk rond april 1968 definitief uit het dorpsbeeld verdwenen. 

[Het verhaal over Klaas Brinks]

Als er iemand is, die veel over Het Baarnsch Lyceum kan vertellen, is dat wel Klaas; hij heeft er tenslotte zo'n 45 jaar zijn ,,tentje" tegenover het lyceum gehad. Om die reden hebben we hem weer eens opgezocht en enkele van zijn ervaringen uit vroeger dagen vernomen. Eén ding is zeker: De school en met name de kinderstemmen om hem heen mist hij, zo vertelde hij ons, en hij zou best nog een paar uurtjes op school willen helpen in een eventuele kantine. 

Tegenwoordig brengt hij zijn tijd door met verschillende werkjes Ín en om zijn huisje en met tekenen; enkele van zijn werken hebben we kunnen bewonderen. Er zijn echt teveel feiten en gebeurtenissen, die Klaas zich herinnert, om allemaal op te schrijven. Aan alle rectoren van deze vijftig jaar heeft hij nog herinneringen, zoals aan dr. Vor der Hake, ,,de Baas", die het niet erg op had met het roken en snoepen in de pauzes bij de tent van Klaas. Dit had natuurlijk tot gevolg dat men probeerde de zeer strenge blikken van de ,,Baas" te vermijden door in Klaas tentje te kruipen. Kwam de Baas langs, dan ging men plat op de grond liggen om niet betrapt te worden. Als dat niet lukte, volgden stringente maatregelen. Zoals de jongen, die een overheerlijke tom-pouce, die hij net gekocht had, in het gras moest deponeren, zonder er ook maar één hap van genomen te hebben. Soms werd bij het papier rapen, één van de straffen voor het snoepen en/of roken, de papiermand van Klaas in de schoolmand geleegd om vlug klaar te komen, wat overigens meestal alleen voor Klaas maar voordeel opleverde, daar Smit ook niet gek was. Toen Klaas eens de Nederlandse vlag verkeerd om had gehangen op zijn tentje, kwam rector Vor der Hake onmiddellijk aansnellen om hem op deze vergissing te wijzen. 

Onder het bewind van de latere rectoren Driessen, Schults en Vreeswijk was het wél toegestaan de natjes en droogjes bij Klaas te kopen, waarvoor zowel Klaas als de leerlingen hen dankbaar waren. Ook de leraren kwamen nu vaker iets bij hem kopen bij de diverse gelegenheden, waarbij getrakteerd moest worden. Zo herinnert hij zich b.v. nog, dat de kersenbonbons, die de heer Driessen kwam kopen, door de zon wit uitgeslagen bleken te zijn. Toen de rector ze daarom terug kwam brengen, kreeg hij er een andere doos voor terug, die hij persé óók wilde betalen. We hebben ons ook over de enorme hoeveelheid namen, die hij nog wist, verwonderd, hoewel hij zegt, dat dat er maar een paar zijn, en dat hij nog veel meer gezichten zou herkennen. Uit alles blijkt, Dat Klaas de school nog niet vergeten is en wij zijn er van overtuigd, dat dit andersom óók niet het geval is ! ! ! Klaas is in april 1946 op 77 jarige leeftijd overleden. De winnaar deze week is Mevr. M. Vries-Lengers uit Baarn.

de kiosk lang geleden

Zoekplaatje in Baarn

 Zoekplaatje in Baarn

1: Waar stond deze kiosk tot rond 1968 in Baarn?

U kunt hierop reageren via het sturen van een briefje naar:

Stichting Groenegraf.nl

T.a.v. Baarnsch Geheugen

Marisstraat 4

3741 SK BAARN 

Of stuur een e-mail naar :bakker.groenegraf@gmail.com

Onder de goede inzenders verloten we het boek “Waarom redden" over de Brandweer van Baarn.

Dit boek is geschreven door Maartje Hormes en Leen Bakker en uitgegeven door Personeelsvereniging Brandweer Baarn in 2007.

Daarnaast ontvangt de winnaar ook nog een fles wijn voorzien van een ansichtkaart uit Baarn, beschikbaar gesteld door Mitra Baarn – Van der Steeg Laanstraat 72, 3743 BH Baarn, tel: 035-5426063.

Lees de ruim 1525 verhalen over Baarn op:  HTTPS://groenegraf.blogspot.com

Baarnse scholen deel 2

 Baarnse scholen deel 2 (door Mr. Pluim)

Bovendien: de Burgemeester (destijds meer Wethouder van Publieke Werken trok er zelf op uit naar Naarden, Utrecht, enz. om hout, stenen, spijkers, enz. te kopen, zoo goedkoop mogelijk. De rekening, waaraan ik dat ontleen, geeft ons een zeer aardige film op een schoolbouw in die dagen.

Wie onze eerste schoolmeester was, helaas! Ik kan het u niet zeggen: ons Gemeentearchief begint pas met plm. 1730; de stukken en bescheiden van vóór dien tijd zijn alle in vroeger jaren schandelijk vernietigd. Alleen het stuk van 1612 is langs een omweg later weer in t archief teruggekomen. Tot vóór korten tijd wist ik dan ook niets van de kosters-schoolmeesters, die hier vóór het jaar 1730 hun plek en roede hebben gehanteerd.

Maar door de welwillendheid van ds. Brans te Soest werd mij uit 't classicaal archief van Amersfoort een boek bezorgd, dat reeds in 1625 de rij der schoolmeesters opent.

Krachtens een besluit van de Synode van Dordrecht (1619), moest elke koster-schoolmeester, alvorens zijn ambt in de school te aanvaarden, in een register zijn handtekening plaatsen, ten bewijze, dat hij met de leer der Herv. instemde. Dit register of kosterboek is gelukkig (in Amersfoort) bewaard gebleven, en zoo ben ik in staat een eeuw eerder dan voorheen met onze schoolmeesters te beginnen. Evenwel, - er is één bezwaar. Niet ieder dignitaris zette bij zijn naam den datum; men moet dan tusschen de voorgaande en de volgende dagteekening den schoolmeesters laten beginnen.

En hiermee komen wij op bekend terrein, daar dankzij schoolmeester J. de Zoete de archieven bewaard zijn gebleven. Alleen wist ik niet, wanneer hij hier aangesteld was; wel, dat hij in 1731 een nieuw doopboek opent. (een voorbeeld hiervan op rechter en linker afbeelding) Hij was afkomstig uit Loosduinen (waar nog de Zoete s wonen) en is de stamvader van een talrijke nakomelingschap in Baarn en Soest.

Evenals zijn voorgangers was hij koster, schoolmeester, doodgraver, doodbidder en klokluider, terwijl hij ook bij doop en huwelijk in de kerk nog een aardig douceurtje ontving. Zoo gaven die vele kleintjes toch nog één groote.

Op 1 Maart 173! snijdt hij een nieuwe ganzenpen, koopt op rekening der kerk een nieuw doopboek en schrijft met wonderfraaie krulletters, die wij nog heden bewonderen, op 't eerste blad: „Aantekening der kinderen, welke in de kerke van Baarn zijn gedoopt, sedert Maart 1731, gedaan uit naam en Last van de Eerwaarde Klasse van Amersfoort door J. De Zoete, Koster en Schoolmeester alhier."

Vermoedelijk heeft hij ter eere van een blijde gebeurtenis in 't gezin van den predikant een nieuw doopboek aangelegd.

In 1745 ontvangt hij een gratificatie voor het verleggen van de graven in de kerk. Hij overleed in 1765.

Van 1765 tot 1775 was Arie van Beekum hier koster-schoolmeester.

Na zijn vertrek schrijft Ds. Hoefnagel in het Doopboek: Tot hier loopt de aantekening door den koster Arie van Beekum gehouden, welke zijn dienst als koster, voorzanger en schoolmeester geëindigd heeft den 22 May 1775 en is daarop vertrokken naar de Pijnacker." Zijn opvolger was Jacobus Spoor, die echter maar twee jaar hier werkte. Hij had namlijk een een bijzonder mooie stem en zoo wist het kerkbestuur van den Dom te Utrecht hem te bewegen, in de Domkerk voorzanger te worden.

Baarnse scholen deel 1

1. De Dorpsschool (door Mr. Pluim)

Het schijnt, dat Baarn vóór het jaar 1593 geen school bezat, in tegenstelling met Eemnes en Eembrugge. Althans in genoemd jaar wordt voor 't eerst in de archieven alhier van een school gewag gemaakt, en uit hetgeen er toen van gezegd wordt, mogen we veilig besluiten, dat er vóór dien tijd geen school in Baarn bestaan heeft. Toen de Staten van Utrecht tot de Geuzenpartij waren overgegaan en overal ten plattelande de kerken aan de Hervormden afstonden (te Baarn in den Kerstnacht van 1580) bleek het weldra, dat er nog velen Katholiek waren gebleven. Om zich nu van den voortgang der Hervorming beter op de hoogte te kunnen stellen, lieten de Staten iri 1593 een commisie in de Stichtsche dorpen rondgaan, om te onderzoeken hoe het met de vorderingen der Hervorming stond. Tevens moest die commissie verslag uitbrengen over de scholen, of, zoo er nog geen school bestond, aangeven op welke wjjze in deze leemte kon voorzien worden. De Staten toch wenschten ook de belangen van het onderwijs te bevorderen.

Deze commissie nu bracht in 1593 een uitvoerig verslag, uit van haar 'Visitatie van de kerken ten platten lande in het Sticht van Utrecht ten jare 1593'. Zij zegt van Baarn oa: 'Hier heeft de predikant Cornelis Egbertsen van Dungen een ouden koster, die ook bode is en de klok luidt, maar die geen schoolmeester is. Evenwel heeft men onlangs als traktement voor een schoolmeester bij hoofdelijken omslag jaarlijks 8 pond Vlaamsch (48 gld) bijeengebracht. De kerkmeesters zijn van voornemens met hun koster te onderhandelen om hem ook als schoolmeester aan te stellen.'

Die benoeming zal wel geschied zijn, want men had ook al voor een school gezorgd, al was het een bescheiden gebouwtje. Wij lezen in het stuk verder: „Er is ook een kostershuisje in dit jaar (1593) gerepareerd en beqaam gemaakt omme de kinderen daarin te leren."

Deze kosterij, nu in schoolpaleis gemetamorfoseerd stond aan den tegenwoordige Stationsweg, waar een gedeelte van den tuin van Peking (tusschen no. 19 en 21) aan het steegje grenst, dat achter de Nijverheidsstraat (afbeelding rechts) loopt. Dit steegje begon eertijds al kort bij den Brink nl tusschen den huidigen tuinmuur van het Gemeentehuis (Laanstraat) en de bakkerij van B. van Dijen, het liep verder door langs de genoemde kosterij, ging over 't huidige Pekingtuin wat het 'Kerkpad' heet, daar die de kortste weg naar de kerk was.

Nijverheidsweg

Wij zien dus dat de eerste school van Baarn uit 1593 moet dagteekenen. Maar lang heeft zij niet in haar oorspronkelijken staat de Baarnsche jeugd geherbergd. Immers men leest in het oudste stuk ten Gemeente-archieve : 'Omstreeks Paschen 1612 is de school afgebrand'. Aan welke oorzaak die ramp te wijten was, wordt niet: vermeld, maar wel, dat Leiden in last was, of liever het boerendorpje Baarn. Doch men bleef niet bij de pakken - in casu de puinhoopen - neerzitten, maar stak de handen uit de mouw. Blijkbaar had men het nut van een school ingezien, zoodat deze nieuwigheid langzamerhand een onmisbare behoefte was geworden. Daarom werd door het Gemeentebestuur - heel deftig 'het Gerecht' geheeten - een hoofdelijke omslag geheven van 113 gld, 9 stuivers 4 duiten. Het ontbrekende zou uit andere bronnen gevonden worden, in totaal plm. ƒ 800.

[lees Https://Groenegraf.blogspot.com]

Het oudste kerkhof van Baarn deel 2

 Deel 2

(1928 door T. Pluim)

 Nu meende ik te moeten aannemen, dat ’t ontdekt kerkhof door de Katholieken in stilte was gebruikt om er hun doden te begraven, te meer, daar het terrein indertijd eigendom van een Katholiek ingezetene was n.l. de familie Schimmel, die op de huidige boerderij van Paridon bij den Baarnschen Tol I woonde. Wel bleven hier ook nog eenige vragen open (bijv. waarom niemand zich iets meer van zulk een geheim kerkhof meer herinnerde), maar. .. 't was de eenige mogelijkheid, naar mij dacht.

Eerst in 1926 zou het raadsel worden opgelost. In dat jaar ontdekte dr. J. H. Holwerda, onze groote ontgraver, tusschen Putten en Voorthuizen een uitgestrekte begraafplaats, waarin drie soorten onderscheiden werden : heidensche (die Noord-Zuid loopen), Christelijke met heidensche herinneringen (o.a. een muurtje van steenen of een houten koepelgewelf, en met allerlei bijgaven) eindelijk zuiver Christelijke, die Oost-West liepen en bijna niets van versierselen bevatten, alleen soms een enkel kruisje. Weldra werden ook op de andere plaatsen o.a. bij Wageningen dergelijke graven (niet bij een kerk) ontdekt, die er op wezen, dat het de eerste Christelijke graven in ons land waren Wegens hun hoogen ouderdom (plm. 1000 jaar) zijn de geraamten zoo goed als geheel vergaan.

Zoo is  ook het raadsel van kerkhof in de Kerkstraat opgelost: het is een oude, Christelijke begraafplaats, de eerste van dien aard. Wonderwel stemt daarmee overeen, dat het doopvont, in 1888 bij de kerk op den Brink opgegraven, er op wijst, een 1000 jaar geleden, reeds in Baarn een Christelijke kerk stond, zoodat de gevonden begraafplaats óók uit dien tijd stamt. Men begroef blijkbaar toen nog niet in en om de kerk, maar op eenigen afstand er vandaan. Zoo schreef mij indertijd de heer Dudok van Heel. dat hij op zijn buitengoed bij Valkeveen in „Graeffenveld" ook een begraafplaats had blootgelegd, waarvan hij evenmin de herkomst kon vermoeden. Thans kunnen wij het toe schrijven aan de verdwenen stad Naarden, die er een klein half uurtje vandaan stond (thans op de plaats, door de zee ingenomen).

Jammer, dat wij niet reeds in 1921 wisten, wat wij thans weten : dr. Holwerda zou zeker zich gehaast hebben om dit oude kerkhof in de Kerkstraat nader te onderzoeken.

De gevonden resten uit dit kerkhof zijn, zoals de heer Walraven mij meedeelde, met alle piëteit op het Katholieke  kerkhof begraven, tegelijk met de resten van het Katholieke kerkhof uit wijk Santvoort. Immers bij de inwijding der nieuwe Katholieke kerk in de Kerkstraat (1861), werd het oude kerkje op Santvoort afgebroken. Het kerkhof bleef ongebruikt tot het jaar 1921, toen het (na 60 jaar) ontruimd werd en aan de gemeente werd verkocht. De resten in de graven zijn toen naar t Kerkhof in de Kerkstraat overgebracht.

Schuilkrk Zandvoortweg

het torentje op de schuilkerk

Het oude kerkhof deel 1

 

HET OUDSTE KERKHOF VAN BAARN deel 1

(1928 door T. Pluim)

Het was op een donkeren voorjaarsavond. Zaterdag 5 Maart 1921, dat de heer H. A. van der Heyde, Mr. Kleermaker in de Kerkstraat, mij kwam berichten, dat er die morgen naast zijn tuin een oud kerkhof was aangegraven. Hij had mij al meermalen allerlei wetenswaardigheden over oud Baarn meegedeeld, zoodat hij wel wist, dat zijn mededeeling niet ter griffie zou worden gedeponeerd, ik haastte mij dan ook den volgenden morgen deze belangrijke ontdekking van naderbij te bezien.

Men was bezig de fundamenten te graven voor de St.-Bonifaciusschool, (opm: nu de Basisschool St. Aloysius), waarvoor men het perceel en den tuin van de familie Van der Flier had aangekocht. Nu waren de grondwerkers uit Laren in den morgen van bovengenoemden 5 Maart aan het spitten geweest en hadden eenige doodsbeenderen aangegraven. Aanvankelijk wist men niet, waarmee men te doen had. maar alras bleek hier een oud kerkhof gelegen te hebben. Daar het contract met den aannemer luidde, dat de zwarte grond tot het witte zand moest worden uitgegraven, kwamen weldra duidelijk de beddingen van vroegere graven voor den dag. Het voorste deel van het terrein (van de Kerkstraat af gerekend) stond vol water en had een zwarten grond, maar op de plaats der bedoelde graven had men er geen last van. Blijkbaar is daar de grond opzettelijk met wit zand opgehoogd, om dus als begraafplaats te dienen.

Wat opviel, was, dat in deze graven zeer weinig resten van geraamten gevonden werden, en toch wees de aanleg er duidelijk op, dat men hier met een begraafplaats te doen had, ook reeds hierom, doordat de graven alle van het Oosten naar het Westen lagen.

Hoe groot dat oude kerkhof was, kon niet gezegd worden, daar het terrein slechts voor een gedeelte bewerkt behoefde te worden. Misschien strekte het zich nog over de Penstraat uit. Er waren omstreeks 20 graven blootgelegd, d.w.z. een rij van 20 graven. De bedding (of bodem) was niet diep, hoogstens konden er twee lijken boven elkander geborgen zijn. Ook waren zij zeer smal, zooals bijv. de grafruimten op het St.-Janskerkhof bij Laren.

Natuurlijk rees de vraag : wat was dat voor een kerkhof.

In de Baarnsche archieven vond ik van deze begraafplaats nergens gewag gemaakt. Een Protestants kerkhof kon het niet zijn; immers sedert de Hervormden de kerk op den Brink kregen (Kerstnacht 1580), hebben zij in en om de kerk begraven. Een Israëlitisch kerkhof kon het ook niet wezen, daar er eerst in 1752 zich hier een Joods gezin kwam vestigen en tot in onze dagen toe de eenige Joodse familie in Baarn gebleven is (n.l. de familie Meyers, die in genoemd jaar alhier in de Nijverheidstraat een slagerij opende, thans de firma Sohl & Hoksbergen).

Bleef dus over aan een Katholiek kerkhof te denken. Nadat de Katholieken in genoemden Kerstnacht aan de Hervormden de kerk hadden afgestaan, moesten zij toch in de Hervormde kerk hun dooden begraven. (Eerst in 1830 kregen zij een eigen kerkhof op Sandvoort, naast hun kerkje aldaar.)

De Aloysius school lang geleden

 

Jongedameskostschool

Voordat in Baarn het Lyceum werd geopend (1 september 1919) bestond er in het dorp een Jongedameskostschool, waar "de deftige ingezetenen" (ook van buiten Baarn) les kregen, welke bij hun opvoeding paste. Volgens "Pluim" werd de eerste school reeds in het jaar 1839 gesticht door mej, W. C, H. Hoogeveen. Deze school werd echter in 1845 opgeheven, dus had geen langdurig bestaan.

In 1864 kocht de gemeente de in 1823 gebouwde villa Land en Zeezicht" (koopsom f 6500.-), waarin wederom een-Dameskostschool werd gevestigd. Bij de villa (waar de dames "in de kost" waren) werd in datzelfde jaar een school gebouwd. De inrichting bleek levensvatbaarheid te hebben: er kwamen steeds meer leerlingen.

Tijdens de directie van mej. C. M, Cramer (1889-1902) werd het woonhuis afgebroken en door een moderne villa vervangen. Aannemer was de heer J. Hartog te Baarn voor de som van f 25.000.-, naar een ontwerp van de toenmalige gemeentearchitect, de heer H, E. Hoegsma.

In 1905 besloot de gemeenteraad ook een nieuwe school te bouwen. Aannemer was de heer B. J. van Klaarwater alhier voor de som van f 21.600.-, naar een'ontwerp van de nieuwe gemeente-architect, de heer F, F. de Boois. De school werd op 1 november 1906 betrokken.

Op de unieke foto uit het jaar 1907 ziet u de leerlingen en de leraressen opgesteld voor de nieuwe school.

Volgens hen die het weten kunnen, zijn de meisjes op de foto gemiddeld 17 á 18 jaar ...Velen van hen dragen lange witte schorten, (schoolkleding?)

De meeste lezers zullen al wel gezien hebben wáár de school stond. Namelijk aan de d'Aulnislaan: waar voorheen de bekende Muisjesfabriek van de fa. de Ruyter stond. De villa, waar de meisjes in de kost! waren, stond: er tegenover. Verschillende oudere lezers, die we de foto lieten zien, herinnerden zich met veel genoegen, dat op "Middenbosch" (tussen Dalweg, en Zandvoortweg) in het jaar 1925 of daaromtrent een gezellige, feestelijke Winkelbeurs werd georganiseerd

Tenslotte

Mej. E. C. S. Jas was directrice van de school van 1907 tot 1911. Zij gaf het instituut de naam "Middenbosch", zoals ook haar kostschool in Doorn heette.

Van 1911 tot 1919 was mej. C. M. E. van den Berg directrice. Zij maakte van de inrichting een bijzondere H.B.S, met 5-jarige cursus. De laatste directrice was mej. N. A. Vermeer (1 september 1919 tot 1 november 1923).

Zoals gezegd: door de opening van het Baarnsch Lyceum trok de Dameskostschool steeds minder leerlingen, zodat zij met 1 november 1923 werd opgeheven,Op 12 augustus 1925 besloot de gemeenteraad "Middenbosch" te verkavelen en er een nieuwe weg over aan te leggen: de d'Aulnislaan. Op 3 februari 1926 werd het terrein en de gebouwen verkocht en wel aan de heren P. de Ruyter te Baarn en J. Machielsen te Soest, elk voor ruim f 20.700.-.

De mooie villa werd afgebroken en van de stenen enkele huizen aan de d'Aulnislaan gebouwd.

Eerst werd in de school een cartonnagefabriek gevestigd en in het jaar 1928 door de heer de Ruyter ingericht als fabriek waar gestampte muisjes enz, werden vervaardigd, die weldra alom in den lande zeer gunstig bekend werd.

De winnaar deze week is: Bob Versteeg uit Baarn.

Fa. de Ruijter 

zoekplaatje Baarn

 Zoekplaatje in Baarn

1: Waar stond deze school die in 1907 werd geopend?

U kunt hierop reageren via het sturen van een briefje naar:

Stichting Groenegraf.nl

T.a.v. Baarnsch Geheugen

Marisstraat 4

3741 SK BAARN

Of stuur een e-mail naar :bakker.groenegraf@gmail.com

Onder de goede inzenders verloten we het boek “Waarom redden" over de Brandweer van Baarn.

Dit boek is geschreven door Maartje Hormes en Leen Bakker en uitgegeven door Personeelsvereniging Brandweer Baarn in 2007.

Daarnaast ontvangt de winnaar ook nog een fles wijn voorzien van een ansichtkaart uit Baarn, beschikbaar gesteld door Mitra Baarn – Van der Steeg Laanstraat 72, 3743 BH Baarn, tel: 035-5426063.

Lees de 1500 verhalen over Baarn op: [HTTPS://groenegraf.blogspot.com]

Een nieuw ziekenhuis aan de Torenlaan en Molenweg

Een nieuw ziekenhuis aan de Torenlaan

Het bestuur van de Vereniging tot Ziekenverzorging besloot in het jaar 1897 naast de werkzaamheden op het gebied van de wijkverpleging over te gaan tot het oprichten van een bescheiden ziekenhuis, waartoe H.M. Koningin Regentes grond gratis in erfpacht gaf aan de Pekinglaan, thans Torenlaan geheten. 

In het jaar 1898 werd met de bouw begonnen en in mei 1899 kwam het ziekenhuis gereed. De plechtige opening had plaats op 5 juni 1899 en de ingebruikname op 12 juni 1899. Het ziekenhuis bestond uit: 4 ziekenkamers met totaal 6 bedden, een operatiekamer, een isoleerkamer, een wachtkamer, een verbandkamer, een kamer voor de besturend zuster, zit- en slaapkamers voor 3 zusters en 2 badkamers, alles bij elkaar kostende aan bouw en meubilering f 18.000,-.

In het jaar 1920 werd het ziekenhuis gemoderniseerd, kachels en gaslampen verdwenen om plaats te maken voor een centrale verwarming, electrische verlichting, terwijl ook de keuken-inrichting aanzienlijk werd verbeterd. In het jaar 1928 werd een vleugel aangebouwd, nadat het plan om een geheel nieuw ziekenhuis te bouwen niet door kon gaan gezien de daaraan verbonden kosten.

In het jaar 1934 werd een polikliniekafdeling aan het ziekenhuis toegevoegd. Een verdere uitbreiding werd gerealiseerd in het jaar 1952, waarbij het aantal bedden opgevoerd werd tot 75.Nadien werden nog verschillende semipermanente gebouwen geplaatst, te weten:

in 1959 een kinderafdeling, in 1961 een paviljoen voor intern personeel, in 1962 een verpleegafdeling, in 1965 een opleidingsschool voor verplegenden, in 1967 een uitbreiding van de polikliniek-afdeling.

Ten gevolge van bovengenoemde uitbreidingen steeg het aantal bedden tot 130.

Wat denkt u van een compleet ziekenhuis voor achttien duizend gulden. Wij zullen er niet ver naast zijn bij ons vermoeden dat alleen al de voorbereidingen voor het komende nieuwe ziekenhuis in het Maarschalksbos eenzelfde bedrag vergen.

Een nieuw ziekenhuis aan de Molenweg

Jarenlang bleef het een bosje, of liever gezegd een park. In de volksmond werd het "Bosje van IJsendijk" genoemd, natuurlijk naar de gulle schenkster. Maar in 1965 wijzigde dat allemaal. Er werd een nieuwe locatie gezocht voor ons ziekenhuis en de gemeente koos het bosje van IJsendijk uit als locatie. 4/5 deel van het bos zou hierdoor verdwijnen. Dit had een storm van protesten tot gevolg van diegenen die het bosje wilden behouden. Helaas mocht dat geen baat hebben. Nabestaanden van mej. Van IJsendijk ontvingen een som van 68.000 gulden ter compensatie, omdat de voorwaarden van het testament van wijlen mej. Van IJsendijk niet werden nageleefd. Met 16 stemmen vóór en 3 stemmen tegen werd het voorstel voor de bouw van het ziekenhuis door de gemeenteraad aangenomen. De daadwerkelijke bouw liet nog een aantal jaren op zich wachten.

Wilt u uw herinneringen delen, stuur een e-mail naar: bakker.groenegraf@gmail.com. Of een briefje aan: Baarnsch Geheugen Marisstraat 4, 3741 SK BAARN

Voor meer dan 1500 verhalen over Baarn lezen. Kijk dan op

Https://Groenegraf.blogspot.com

ziekenhuis Maarschalkerbos

 Een Oud verdrag van Baarn en Amersfoort. - 3 JANUARI 1410.

Reeds kort nadat Baarn met stadsrechten begiftigd was (1390), sloot het met Amersfoort een verdrag, waarvan de tekst ons nog bewaard is gebleven. Wij zullen dit stuk in onze hedendaagse taal laten volgen, want in het oorspronkelijke is het niet heel gemakkelijk te begrijpen.

„Wij Burgemeester, Schepenen, Raad en Gemeente van de stad van Baarn maken allen lieden bekend, dat wij wegens de bijzondere trouw, hulp en bijstand, dien de stad van Amersfoort ons en onzen voorvaderen in vroegere tijden dikwijls gedaan heeft en nog '’gelijks gaarne bewijst, indien wij' hun dat verzoeken, beloofd hebben en beloven met oprechte trouw aan de stad van Amersfoort, op welken tijd zij ons of onze nakomelingen mochten doen ontbieden en ons aan onzen eed herinneren, wanneer zij ons nodig hebben, dat wij of onze nakomelingen gunstig en ijverig met al onze macht naar gelegenheid der zaak, indien ze redelijk en mogelijk is, in Amersfoort zullen komen en de stad helpen verdedigen ten einde toe, op onze kosten, behalve in hetgeen tegen onzen rechtmatige landsheer (dus den Bisschop) of het Sticht van Utrecht gaat, en voorwaarde dat, indien wij of onze nakomelingen of iemand van ons aan Amersfoort of op onze reis daar heen, hulp boden waardoor wij van iemand overlast ondervonden, dan zullen de stad en de burgers van Amersfoort ons daarin bijstaan en schadevergoeding geven, zoals zij met hun eigen burgers doen, zonder enig voorbehoud. En al deze voorschreven punten en voorwaarden hebben wij beloofd en beloven wij met goeder trouw voor ons en onze nakomelingen, ten eeuwigen dage standvastig en onverbrekelijk na te komen zonder enige tegenwerping of beperking. Ten bewijze van de echtheid dezes briefs hebben wij dien bezegeld met ons stadszegel.

Kamperbinnenpoort

Gegeven in het jaar onzes Heeren 1410 denderden Januari.” Heel gemakkelijk zijn de ellenlange zinnen niet te begrijpelijk, maar „der langen Rede kurzer Sinn” is deze: 

Baarn is erkentelijk voor de vele hulp die zij vroeger en nog steeds van Amersfoort ontvangt; daarom belooft de jonge stad dat ze altijd, wanneer het ook zij, op de eerste aanmaning Amersfoort in tijden van gevaar ter hulp zal snellen, en zoo nodig de stad tot het laatste toe helpen verdedigen. Alleen niet, als er iets tegen den Bisschop of het Sticht wordt ondernomen. Daarentegen belooft Amersfoort aan de Baarnsche burgerij alle schade te vergoeden, die de stad van Baarn door die hulp mocht lijden.

Uit deze oudst bekende Baarnsche oorkonde blijkt tevens dat Baarn toen reeds een eigen stadszegel voerde, namelijk den staanden Bisschop. Als een bijzonderheid “deze oorkonde is nog altijd in het Archief van Amersfoort aanwezig.

In december 1481 lopen de grensincidenten uit op een strafexpeditie van de plaatsvervanger van de Graaf van Holland Joost van Lalaing (foto links), die de plaatsen Eemnes, Soest en Baarn plunderde en platbrandde tussen 21 en 25 december 1481. In Baarn bleven alleen de kerk en enkele huizen gespaard. Vele burgers konden nog vluchten naar de stad Amersfoort, waarmee ze een verdrag hadden. Baarn zou mede door de brand nog lang een boerendorp met een brink en een kerk blijven[6]. Deze verwoesting maakte dat de groei van het dorp werd belemmerd, ondanks de stadsrechten en privileges. 

 De foto dateert uit... 1880 en de afgebeelde witte villa op de hoek Amalialaan/Nw. Baarnstraat stond. Dat huis op die hoek werd tot kort na 1920 bewoond door de familie v.d. Koppel en de achtertuin liep door tot het doodlopende zijstraatje van de Nw. Baarnstraat, dat in de volksmond gedoopt werd tot de ’R... van Egypte’. 

Even terug naar de tuin, want voor de fruitbomen die er stonden, toonde de Baarnse jeugd erg veel erg veel belangstelling. Zoveel interesse zelfs, dat de eigenaar, de man is overleden, dus mogen we nu wel verklappen dat het een klein, vinnig kereltje was - een schilder ooit een merkwaardige opdracht gaf.

Die schilders knecht van de destijds algemeen bekende firma van Resteren uit de Laanstraat, weet zich best te herinneren, dat hij op verzoek van mijnheer het hek niet zoals gebruikelijk met parafine in moest smeren, maar ... met nauwelijks drogende koolteer. Dat duurde minstens drie maanden voor het hek droog kon zijn en zo werd de jeugd toen al op afstand gehouden.

Slagerij

Na het overlijden van de heer des huizes werd aan de villa een andere bestemming gegeven. In de slagerij in de Laanstraat, waar nu Bonne de Vries gevestigd is, dreef aan het begin van deze eeuw de firma Houber & De Jong haar handel. De firmanten kregen onderling moeilijkheden en het gevolg was dal Houber de slagerij alleen voorzette en De Jong in 1925 in die witte villa (uiteraard na een zeer ingrijpende verbouwing) een slagerij begon.

Het werd achteraf het startschot tol meer negotie in die straat, wam geleidelijk aan kwam er meer activiteit. De stallen van de villa en de vier huizen in de poot van de L vormige 'blinde darm ’ (om nog eens een ander lichaamsdeel te noemen) werden gekocht door garage Messing en gingen vrijwel geheel tegen de grond, om plaats te maken voor parkeerboxen, waar toen al steeds meer behoefte aan was.

In één daarvan kwam de brandweerauto te staan (tot dan in de garage, welke schuin tegenover het gemeentehuis gelegen was), terwijl de chauffeur van die rode auto (de heer van Dijen) in één van die huizen bij de stallen kwam te wonen.

Later werd het gehele complex verkocht aan de familie de Moraaz Imans, waarvan een zoon hel geheel omzette in de Oranjegarage, welke nog altijd in de huidige vorm te herkennen is.

Lange rij

De witte villa van de oorspronkelijke foto werd in 1972 gesloopt en vervangen door de slagerij. Overigens was toen al geruime tijd tussen de slagerij en Oranjegarage een groot pand met drie winkels (met bovenwoning) neergezet. Gezien vanaf het kruispunt bij ’De la Promenade’ (zoals De Prom toen nog heette) waren dat de bloemenzaak van Majoor, de textielwinkel waar de vader van musicus Siem Keijzer korsetten en dergelijke lingerie verkocht en ten slotte nog een hoedenwinkel.

Slager de Jong werd overigens omstreeks 1930 opgevolgd door Mastenbroek en na de oorlog (1950) door van Bekkum, van Lierop en Luiten. Het winkelwoonhuis daarnaast veranderde eveneens van bestemming. De drie winkels maakten plaats voor een horecabedrijf waar ook De Prom een dependances in gevestigde.

De winnaar deze week is: Ruud Krol uit Apeldoorn.

Voor meer dan 1500 verhalen over Baarn lezen. Kijk dan op Https://Groenegraf.blogspot.com

Zoekplaatje in Baarn

 1: Waar stond deze villa, later een slagerij?

U kunt hierop reageren via het sturen van een briefje naar:

Stichting Groenegraf.nl

T.a.v. Baarnsch Geheugen

Marisstraat 4

3741 SK BAARN

Of stuur een e-mail naar :bakker.groenegraf@gmail.com

Onder de goede inzenders verloten we het boek “Waarom redden" over de Brandweer van Baarn.

Dit boek is geschreven door Maartje Hormes en Leen Bakker en uitgegeven door Personeelsvereniging Brandweer Baarn in 2007.

Daarnaast ontvangt de winnaar ook nog een fles wijn voorzien van een ansichtkaart uit Baarn, beschikbaar gesteld door Mitra Baarn – Van der Steeg Laanstraat 72, 3743 BH Baarn, tel: 035-5426063.

Lees de meer dan 1500 verhalen over Baarn op: [HTTPS://groenegraf.blogspot.com]

Te wapen

 Te wapen

Niet alleen adellijke families, ook de meeste dorpen en steden hebben een wapen. Baarn had er zelfs twee. Dat ook volwassenen in verliefde verdwazing diep kunnen gaan om een vrouw te imponeren blijkt wel uit het feit dat nota bene onze eigen burgemeester Laan zich in 1866 tot het fröbelen van een nieuw gemeentewapen (tot dan toe een afbeelding van St. Nicolaas) liet verleiden. Hij liet in de gemeenteraad een schetsje rondgaan van een wapenschild waarop een steigerend paard in toom werd gehouden door een jong manspersoon. Als smoes gaf hij aan dat de gemeente Baarn eigenlijk niet meer bestond nu er een buurtschap (Lage Vuursche) aan was toegevoegd. Een leugentje, want wettelijk vervalt een gemeente niet als het een buurtschap opslokt. Een nieuw wapen hoeft dus niet. Boze tongen beweerden dat Laan dit wapen niet zelf ontworpen had, maar had overgetekend van een schetsje dat de hofdame van koningin Sophie, bevriend met de familie Laan na een ontvangst door de burgemeester (per ongeluk!?) had achtergelaten. Laan leek nogal gecharmeerd van deze dame, die hem enthousiast over haar reis met de koningin naar Stuttgart had verteld. In het park van het Kurhaus aldaar had ze een prachtig marmeren beeld gezien en er meteen maar een tekeningetje van gemaakt. "Wacht eens...” moet Laan na haar vertrek gedacht hebben; "Zal ik haar eens verrassen door daar het nieuwe gemeentewapen van te maken?” Of dit curieuze verhaal een loos gerucht of een jaloerse verdachtmaking was? Daar zijn we nog steeds niet achter. Ook wat mevrouw Laan vond van haar man's uitsloverij vermeld de historie niet. Een andere veronderstelling, namelijk dat Laan er wellicht anti katholieke sympathieën op na hield (Wég met die schijnheilige paapse kindervriend!!) kan ook nauwelijks bewezen worden. Vreemd is wel dat de raad destijds zonder slag of stoot akkoord is gegaan met de aanvraag voor een nieuw gemeentewapen. Van veel historisch besef kunnen de toenmalige raadsleden niet verdacht worden. Want je moet wel over een rijke kinderlijke fantasie beschikken om in het ontwerp een relatie met Baarns rijke historie te ontdekken.

 

Al vanaf de invoering was Baarns burgerij er maar weinig verguld mee. Spottend sprak men al gauw over ‘de badmeester met het paard van Kuyer', katholieke inwoners beijverden zich om het oude gemeentewapen met de Goedheiligman weer terug te krijgen, wat bijna lukte. Waarop de Christelijk Historische achterban zich in de strijd wierp om dat weer te verhinderen. Hoekse en Kabeljauwse twisten in het klein, die misschien wel dankzij de Tweede Wereldoorlog (men had wel wat anders aan z'n hoofd) in de ijskast verdwenen. Tot 1969 dus. Toen unaniem werd besloten de Sint als patroon der Gemeente terug op het schild te heffen. Een dure grap overigens want nogal wat briefpapier, bedrijfswagens van gemeentelijke diensten, het gemeentehuis zelf, banken in de Laanstraat enz. enz. moesten subiet weer van wapen wisselen. Maar breekt u zich daar het hoofd niet meer over als we de Sint, al of niet geflankeerd door zijn knecht feestelijk inhalen.

Moraal: Behoud uw geloof in Sinterklaas, maar stop de wapenwedloop!

Deze verhalen kunt u lezen in deel 2 en 3 van Vandaag is morgen alweer gisteren. (€ 12,50 per deel excl. verzendkosten - buiten Baarn). De boeken zijn te bestellen via e-mail: bakker.groenegraf@gmail.com

 De foto dateert uit... 1880 en de afgebeelde witte villa op de hoek Amalialaan/Nw. Baarnstraat stond. Dat huis op die hoek werd tot kort na 1920 bewoond door de familie v.d. Koppel en de achtertuin liep door tot het doodlopende zijstraatje van de Nw. Baarnstraat, dat in de volksmond gedoopt werd tot de ’R... van Egypte’. 

Even terug naar de tuin, want voor de fruitbomen die er stonden, toonde de Baarnse jeugd erg veel erg veel belangstelling. Zoveel interesse zelfs, dat de eigenaar, de man is overleden, dus mogen we nu wel verklappen dat het een klein, vinnig kereltje was - een schilder ooit een merkwaardige opdracht gaf.

Die schilders knecht van de destijds algemeen bekende firma van Resteren uit de Laanstraat, weet zich best te herinneren, dat hij op verzoek van mijnheer het hek niet zoals gebruikelijk met parafine in moest smeren, maar ... met nauwelijks drogende koolteer. Dat duurde minstens drie maanden voor het hek droog kon zijn en zo werd de jeugd toen al op afstand gehouden.

Slagerij

Na het overlijden van de heer des huizes werd aan de villa een andere bestemming gegeven. In de slagerij in de Laanstraat, waar nu Bonne de Vries gevestigd is, dreef aan het begin van deze eeuw de firma Houber & De Jong haar handel. De firmanten kregen onderling moeilijkheden en het gevolg was dal Houber de slagerij alleen voorzette en De Jong in 1925 in die witte villa (uiteraard na een zeer ingrijpende verbouwing) een slagerij begon.

Het werd achteraf het startschot tol meer negotie in die straat, wam geleidelijk aan kwam er meer activiteit. De stallen van de villa en de vier huizen in de poot van de L vormige 'blinde darm ’ (om nog eens een ander lichaamsdeel te noemen) werden gekocht door garage Messing en gingen vrijwel geheel tegen de grond, om plaats te maken voor parkeerboxen, waar toen al steeds meer behoefte aan was.

In één daarvan kwam de brandweerauto te staan (tot dan in de garage, welke schuin tegenover het gemeentehuis gelegen was), terwijl de chauffeur van die rode auto (de heer van Dijen) in één van die huizen bij de stallen kwam te wonen.

Later werd het gehele complex verkocht aan de familie de Moraaz Imans, waarvan een zoon hel geheel omzette in de Oranjegarage, welke nog altijd in de huidige vorm te herkennen is.

Lange rij

De witte villa van de oorspronkelijke foto werd in 1972 gesloopt en vervangen door de slagerij. Overigens was toen al geruime tijd tussen de slagerij en Oranjegarage een groot pand met drie winkels (met bovenwoning) neergezet. Gezien vanaf het kruispunt bij ’De la Promenade’ (zoals De Prom toen nog heette) waren dat de bloemenzaak van Majoor, de textielwinkel waar de vader van musicus Siem Keijzer korsetten en dergelijke lingerie verkocht en ten slotte nog een hoedenwinkel.

Slager de Jong werd overigens omstreeks 1930 opgevolgd door Mastenbroek en na de oorlog (1950) door van Bekkum, van Lierop en Luiten. Het winkelwoonhuis daarnaast veranderde eveneens van bestemming. De drie winkels maakten plaats voor een horecabedrijf waar ook De Prom een dependances in gevestigde.

De winnaar deze week is: ...............