vrijdag 29 november 2024

Een afscheid in 1923

 

Een afscheid in 1923


 Jhr. Dr. J. W. H. Rutgers van Rozenburg heeft in de laatste Gemeenteraadsvergadering van de raadsleden en Zaterdag j.l. van de ambtenaren ten Gemeentehuize en aan de Gasfabriek als Burgemeester afscheid genomen ( juni 1923). Eerlijk gezegd, hadden we ook nog een gelegenheid tot afscheid nemen verwacht voor de vele corporaties in de gemeente en voor particulieren. Misschien had die verwachting niet voldoenden grond, daar de heer Rutgers nog niet uit Baarn vertrekt. Toch, als wij ons herinneren met hoeveel werkelijk enthousiasme in 1916 de heer Rutgers, toen reeds jarenlang inwoner onzer gemeente, als Burgemeester werd verwelkomd, door deputaties van alle mogelijke vereenigingen en vele particulieren, dan kunnen we ons begrijpen, hoe iu ook velen naar een gelegenheid om afscheid te nemen uitzagen. Want, trots alle kritiek op het beleid van Burgemeester Rutgers, ’t zij dan gemotiveerd of ongemotiveerd, zal ieder toestemmen, dat wel de moeilijkste problemen, onder niet voorziene drukkende omstandigheden, van den magistraat in de afgeloopen jaren een arbeid vereisten, die den gebeden, mens, ja een krachtige persoonlijkheid geheel opvorderden. En dat hij bij dien zware arbeid geleid werd door het zoeken van het waarachtig belang der gemeente, staat, voor wie den heer Rutgers kent, onomstotelijk vast. Waarheid en trouw zijn wel de meest naar voren komende eigenschappen van dezen man, die niet alleen een adellijken naam voert, maar ook inderdaad karakteradel bezit. Voor wat Burgemeester Rutgers voor Baarn gedaan heeft willen wij hem hier gaarne openlijk dank brengen. Ieder kan weten, dat wij het in vele zaken van gemeentebeleid niet met hem eens waren. Vooral niet in de laatste jaren. Maar dat neemt niet weg, dat wij een diep respect hebben voor zijn groote werkkracht, zijn onkreukbare eerlijkheid, zijn benijdenswaardige scherpzinnigheid en zijn krachtige zelfbeheersing. Men moge van oordeel zijn, dat de heer Rutgers niet in de eerste plaats is geweest een burger vader, in de oude gemoedelijke betekenis van het woord, zijn positie als eerste ambtenaar heeft hij zeer zeker juist verstaan. Vandaar ook wellicht, dat zijn afscheid van de ambtenaren zich door grootte hartelijkheid kenmerkte en werkelijk scheiden weemoed opwekte. De heer Rutgers is nog jong. Zijn arbeidslust en energie zullen hem, als het leven en de gezondheid hem gespaard blijven, niet begeven Reeds neemt hij in de Tweede Kamer, na zo korten tijd, een positie van betekenis in. Moge het hem gegeven worden nog lang tot heil van ons volk en tot eigen vreugde en genoegen met zijn kostbare talenten te woekeren.




dinsdag 26 november 2024

 

Baarns Sinterklaas- of kerstcadeautje

Vandaag is morgen alweer gisteren

Hier ziet u 'Vandaag is morgen alweer gisteren’ deel 2 (65x) en 3 met (90x) daarin verhalen die vanaf september 2018 tot en met december 2022 periodiek in een rubriek onder deze naam in de Baarnsche courant opgenomen zijn. Deel 1 is al uitverkocht.

Waarom redden? (95x beschikbaar)

Het boek over Brandweer Baarn rond 2007 onder de naam van 'Waarom redden'. Dit boek is geschreven door Maartje Hormes en Leen Bakker en uitgegeven door Personeelsvereniging Brandweer Baarn in 2007.

Baarnse Horeca in Historische panden (3x beschikbaar)

Wil Hordijk is auteur, bekend van 'Baarnse horeca in historische panden' (2016) en 'Torens van Baarn' (2010).

In 2016 verscheen 'Baarnse horeca in historische panden'. In het boek worden zeventien panden behandeld die ouder zijn dan honderd jaar. Ook is een hoofdstuk gewijd aan de zeven inmiddels verdwenen hotels die ooit in Baarn waren gevestigd. Als extraatje is bij elk restaurant het favoriete recept van iedere chef-kok opgenomen.

[Baarn in de Tweede Wereldoorlog.... terugblik] (90 x beschikbaar)

In 2017 is het boek uitgegeven over Baarn in de tweede Wereldoorlog geschreven door Wim Veldhuizen. Als oud-voorzitter van het comité 4 en 5 mei Baarn beschikte hij al over veel informatie op dit gebied. Ook het boek 'Baarn in Oorlogstijd' van J.K. van Loon was een belangrijke bron voor hem. In Baarn is het nodige gebeurd in de oorlog. 

Herrijzenis - Zwerver in Baarn (15x)


 In 2019 is het boek uitgegeven over Baarn onder de titel 'Herrijzenis - Zwerver van Baarn', geschreven door Wijnand van Baarn. Dit verhaal is fictie, ontsproten aan de fantasie van de schrijver. Het verhaal vindt plaats in het Baarn van de jaren zestig van de vorige eeuw. De plaatsaanduidingen die voorkomen in het boek zijn echt bestaande plekken in Baarn. De personen die een bijrol toebedeeld hebben gekregen zijn personen die echt in Baarn geleefd hebben. Ze hebben echter in werkelijkheid niets met het verzonnen verhaal te maken en dienen uitsluitend om dit fictieve verhaal de nodige historie van Baarn in de jaren zestig mee te geven. Dit boekje is alleen maar bij ons verkrijgbaar en let op: beperkte oplage,

 Kosten boek en bestellen (Op = OP)

Alle boeken kunt u bestellen via e-mail: geheugenvanbaarn@gmail.com of bij ljabakker@kpnplanet.nl

U dient de boeken vooraf te betalen op t.n.v. Stichting Groenegraf.nl op bankrekening no: NL70 KNAB 0725 065788 (vergeet uw naam en adres niet te vermelden) Bezorging binnen 2 dagen in Baarn is gratis. Verzenden kost buiten Baarn: € 4,95 per boek. 

- 'Vandaag is morgen alweer gisteren' deel 2 kost € 22,50 per stuk.    En deel 3 kost € 24,50 per stuk. 

- 'Waarom redden?' kost € 5,00 per stuk.

- 'Baarnse Horeca in historische panden' kost € 12,50 per stuk.

- 'Herrijzenis - Zwerver in Baarn' kost € 5,00 per stuk.

- 'Baarn in de Tweede Wereldoorlog.... terugblik' kost € 19,50 per stuk.

Bij Bruna in de Laanstraat zijn de navolgende boeken te koop: .'Vandaag is morgen alweer gisteren' deel 2 en 3, 'Baarn in de Tweede Wereldoorlog.... terugblik' en 'Waarom redden?'.

 

vrijdag 22 november 2024

Antwoord zoekplaatje

 Antwoord van vorige week is:

     ”De kiosk aan de stationsweg”

In 1923 richtte Klaas Brinks (gepensioneerd politieman met de bijnaam Klaas Pik) een kiosk op tegenover het Baarnsch Lyceum op. De kiosk is in 1923 gebouw door N.W. Vedder uit Baarn. Klaas deed dit om daarmee zijn mindervalide dochter een inkomen te geven. Klaas nam al spoedig het werk van zijn dochter over en twee jaar later moest zoon Klaas jr., die bankwerker was, bijspringen. Later zou Klaas jr. de kiosk zelfstandig voortzetten. Na bijna 45 jaar dienst te hebben gedaan is de kiosk rond april 1968 definitief uit het dorpsbeeld verdwenen. 

[Het verhaal over Klaas Brinks]

Als er iemand is, die veel over Het Baarnsch Lyceum kan vertellen, is dat wel Klaas; hij heeft er tenslotte zo'n 45 jaar zijn ,,tentje" tegenover het lyceum gehad. Om die reden hebben we hem weer eens opgezocht en enkele van zijn ervaringen uit vroeger dagen vernomen. Eén ding is zeker: De school en met name de kinderstemmen om hem heen mist hij, zo vertelde hij ons, en hij zou best nog een paar uurtjes op school willen helpen in een eventuele kantine. 

Tegenwoordig brengt hij zijn tijd door met verschillende werkjes Ín en om zijn huisje en met tekenen; enkele van zijn werken hebben we kunnen bewonderen. Er zijn echt teveel feiten en gebeurtenissen, die Klaas zich herinnert, om allemaal op te schrijven. Aan alle rectoren van deze vijftig jaar heeft hij nog herinneringen, zoals aan dr. Vor der Hake, ,,de Baas", die het niet erg op had met het roken en snoepen in de pauzes bij de tent van Klaas. Dit had natuurlijk tot gevolg dat men probeerde de zeer strenge blikken van de ,,Baas" te vermijden door in Klaas tentje te kruipen. Kwam de Baas langs, dan ging men plat op de grond liggen om niet betrapt te worden. Als dat niet lukte, volgden stringente maatregelen. Zoals de jongen, die een overheerlijke tom-pouce, die hij net gekocht had, in het gras moest deponeren, zonder er ook maar één hap van genomen te hebben. Soms werd bij het papier rapen, één van de straffen voor het snoepen en/of roken, de papiermand van Klaas in de schoolmand geleegd om vlug klaar te komen, wat overigens meestal alleen voor Klaas maar voordeel opleverde, daar Smit ook niet gek was. Toen Klaas eens de Nederlandse vlag verkeerd om had gehangen op zijn tentje, kwam rector Vor der Hake onmiddellijk aansnellen om hem op deze vergissing te wijzen. 

Onder het bewind van de latere rectoren Driessen, Schults en Vreeswijk was het wél toegestaan de natjes en droogjes bij Klaas te kopen, waarvoor zowel Klaas als de leerlingen hen dankbaar waren. Ook de leraren kwamen nu vaker iets bij hem kopen bij de diverse gelegenheden, waarbij getrakteerd moest worden. Zo herinnert hij zich b.v. nog, dat de kersenbonbons, die de heer Driessen kwam kopen, door de zon wit uitgeslagen bleken te zijn. Toen de rector ze daarom terug kwam brengen, kreeg hij er een andere doos voor terug, die hij persé óók wilde betalen. We hebben ons ook over de enorme hoeveelheid namen, die hij nog wist, verwonderd, hoewel hij zegt, dat dat er maar een paar zijn, en dat hij nog veel meer gezichten zou herkennen. Uit alles blijkt, Dat Klaas de school nog niet vergeten is en wij zijn er van overtuigd, dat dit andersom óók niet het geval is ! ! ! Klaas is in april 1946 op 77 jarige leeftijd overleden. De winnaar deze week is Mevr. M. Vries-Lengers uit Baarn.

de kiosk lang geleden


vrijdag 15 november 2024

Zoekplaatje in Baarn

 Zoekplaatje in Baarn


1: Waar stond deze kiosk tot rond 1968 in Baarn?

U kunt hierop reageren via het sturen van een briefje naar:


Stichting Groenegraf.nl

T.a.v. Baarnsch Geheugen

Marisstraat 4

3741 SK BAARN 

Of stuur een e-mail naar :bakker.groenegraf@gmail.com

Onder de goede inzenders verloten we het boek “Waarom redden" over de Brandweer van Baarn.

Dit boek is geschreven door Maartje Hormes en Leen Bakker en uitgegeven door Personeelsvereniging Brandweer Baarn in 2007.

Daarnaast ontvangt de winnaar ook nog een fles wijn voorzien van een ansichtkaart uit Baarn, beschikbaar gesteld door Mitra Baarn – Van der Steeg Laanstraat 72, 3743 BH Baarn, tel: 035-5426063.

Lees de ruim 1525 verhalen over Baarn op:  HTTPS://groenegraf.blogspot.com



zondag 10 november 2024

Baarnse scholen deel 2

 Baarnse scholen deel 2 (door Mr. Pluim)

Bovendien: de Burgemeester (destijds meer Wethouder van Publieke Werken trok er zelf op uit naar Naarden, Utrecht, enz. om hout, stenen, spijkers, enz. te kopen, zoo goedkoop mogelijk. De rekening, waaraan ik dat ontleen, geeft ons een zeer aardige film op een schoolbouw in die dagen.

Wie onze eerste schoolmeester was, helaas! Ik kan het u niet zeggen: ons Gemeentearchief begint pas met plm. 1730; de stukken en bescheiden van vóór dien tijd zijn alle in vroeger jaren schandelijk vernietigd. Alleen het stuk van 1612 is langs een omweg later weer in t archief teruggekomen. Tot vóór korten tijd wist ik dan ook niets van de kosters-schoolmeesters, die hier vóór het jaar 1730 hun plek en roede hebben gehanteerd.

Maar door de welwillendheid van ds. Brans te Soest werd mij uit 't classicaal archief van Amersfoort een boek bezorgd, dat reeds in 1625 de rij der schoolmeesters opent.

Krachtens een besluit van de Synode van Dordrecht (1619), moest elke koster-schoolmeester, alvorens zijn ambt in de school te aanvaarden, in een register zijn handtekening plaatsen, ten bewijze, dat hij met de leer der Herv. instemde. Dit register of kosterboek is gelukkig (in Amersfoort) bewaard gebleven, en zoo ben ik in staat een eeuw eerder dan voorheen met onze schoolmeesters te beginnen. Evenwel, - er is één bezwaar. Niet ieder dignitaris zette bij zijn naam den datum; men moet dan tusschen de voorgaande en de volgende dagteekening den schoolmeesters laten beginnen.

En hiermee komen wij op bekend terrein, daar dankzij schoolmeester J. de Zoete de archieven bewaard zijn gebleven. Alleen wist ik niet, wanneer hij hier aangesteld was; wel, dat hij in 1731 een nieuw doopboek opent. (een voorbeeld hiervan op rechter en linker afbeelding) Hij was afkomstig uit Loosduinen (waar nog de Zoete s wonen) en is de stamvader van een talrijke nakomelingschap in Baarn en Soest.

Evenals zijn voorgangers was hij koster, schoolmeester, doodgraver, doodbidder en klokluider, terwijl hij ook bij doop en huwelijk in de kerk nog een aardig douceurtje ontving. Zoo gaven die vele kleintjes toch nog één groote.

Op 1 Maart 173! snijdt hij een nieuwe ganzenpen, koopt op rekening der kerk een nieuw doopboek en schrijft met wonderfraaie krulletters, die wij nog heden bewonderen, op 't eerste blad: „Aantekening der kinderen, welke in de kerke van Baarn zijn gedoopt, sedert Maart 1731, gedaan uit naam en Last van de Eerwaarde Klasse van Amersfoort door J. De Zoete, Koster en Schoolmeester alhier."

Vermoedelijk heeft hij ter eere van een blijde gebeurtenis in 't gezin van den predikant een nieuw doopboek aangelegd.

In 1745 ontvangt hij een gratificatie voor het verleggen van de graven in de kerk. Hij overleed in 1765.

Van 1765 tot 1775 was Arie van Beekum hier koster-schoolmeester.

Na zijn vertrek schrijft Ds. Hoefnagel in het Doopboek: Tot hier loopt de aantekening door den koster Arie van Beekum gehouden, welke zijn dienst als koster, voorzanger en schoolmeester geëindigd heeft den 22 May 1775 en is daarop vertrokken naar de Pijnacker." Zijn opvolger was Jacobus Spoor, die echter maar twee jaar hier werkte. Hij had namlijk een een bijzonder mooie stem en zoo wist het kerkbestuur van den Dom te Utrecht hem te bewegen, in de Domkerk voorzanger te worden.



Baarnse scholen deel 1

1. De Dorpsschool (door Mr. Pluim)

Het schijnt, dat Baarn vóór het jaar 1593 geen school bezat, in tegenstelling met Eemnes en Eembrugge. Althans in genoemd jaar wordt voor 't eerst in de archieven alhier van een school gewag gemaakt, en uit hetgeen er toen van gezegd wordt, mogen we veilig besluiten, dat er vóór dien tijd geen school in Baarn bestaan heeft. Toen de Staten van Utrecht tot de Geuzenpartij waren overgegaan en overal ten plattelande de kerken aan de Hervormden afstonden (te Baarn in den Kerstnacht van 1580) bleek het weldra, dat er nog velen Katholiek waren gebleven. Om zich nu van den voortgang der Hervorming beter op de hoogte te kunnen stellen, lieten de Staten iri 1593 een commisie in de Stichtsche dorpen rondgaan, om te onderzoeken hoe het met de vorderingen der Hervorming stond. Tevens moest die commissie verslag uitbrengen over de scholen, of, zoo er nog geen school bestond, aangeven op welke wjjze in deze leemte kon voorzien worden. De Staten toch wenschten ook de belangen van het onderwijs te bevorderen.

Deze commissie nu bracht in 1593 een uitvoerig verslag, uit van haar 'Visitatie van de kerken ten platten lande in het Sticht van Utrecht ten jare 1593'. Zij zegt van Baarn oa: 'Hier heeft de predikant Cornelis Egbertsen van Dungen een ouden koster, die ook bode is en de klok luidt, maar die geen schoolmeester is. Evenwel heeft men onlangs als traktement voor een schoolmeester bij hoofdelijken omslag jaarlijks 8 pond Vlaamsch (48 gld) bijeengebracht. De kerkmeesters zijn van voornemens met hun koster te onderhandelen om hem ook als schoolmeester aan te stellen.'

Die benoeming zal wel geschied zijn, want men had ook al voor een school gezorgd, al was het een bescheiden gebouwtje. Wij lezen in het stuk verder: „Er is ook een kostershuisje in dit jaar (1593) gerepareerd en beqaam gemaakt omme de kinderen daarin te leren."

Deze kosterij, nu in schoolpaleis gemetamorfoseerd stond aan den tegenwoordige Stationsweg, waar een gedeelte van den tuin van Peking (tusschen no. 19 en 21) aan het steegje grenst, dat achter de Nijverheidsstraat (afbeelding rechts) loopt. Dit steegje begon eertijds al kort bij den Brink nl tusschen den huidigen tuinmuur van het Gemeentehuis (Laanstraat) en de bakkerij van B. van Dijen, het liep verder door langs de genoemde kosterij, ging over 't huidige Pekingtuin wat het 'Kerkpad' heet, daar die de kortste weg naar de kerk was.

Nijverheidsweg

Wij zien dus dat de eerste school van Baarn uit 1593 moet dagteekenen. Maar lang heeft zij niet in haar oorspronkelijken staat de Baarnsche jeugd geherbergd. Immers men leest in het oudste stuk ten Gemeente-archieve : 'Omstreeks Paschen 1612 is de school afgebrand'. Aan welke oorzaak die ramp te wijten was, wordt niet: vermeld, maar wel, dat Leiden in last was, of liever het boerendorpje Baarn. Doch men bleef niet bij de pakken - in casu de puinhoopen - neerzitten, maar stak de handen uit de mouw. Blijkbaar had men het nut van een school ingezien, zoodat deze nieuwigheid langzamerhand een onmisbare behoefte was geworden. Daarom werd door het Gemeentebestuur - heel deftig 'het Gerecht' geheeten - een hoofdelijke omslag geheven van 113 gld, 9 stuivers 4 duiten. Het ontbrekende zou uit andere bronnen gevonden worden, in totaal plm. ƒ 800.

[lees Https://Groenegraf.blogspot.com]