De Koekoek/Zonneveld
Status: Afgebroken in 1966
Het is alweer ruim vijftigjaar geleden dat de boerderij van de familie Zonneveld aan de Zandvoortweg uit het straatbeeld verdween, maar nog steeds herinneren veel Baarnaars zich de boerderij. Dat de naam Zonneveld op een aantal punten in Baarn nog steeds voorkomt zal daarbij helpen. Deze familie bezat meerdere boerderijen in Baarn, waardoor er meer sporen van hen te vinden zijn.
Op het land van Zonneveld, dat achter de boerderij lag en dat zich uitstrekte tot voorbij de Drakenburgergracht, is nu de Professorenbuurt. De flats die nu langs de Drakenburgerweg staan, dragen de naam 'Sonnevelt', Hoewel anders gespeld is de naam een rechtstreekse verwijzing naar veehouder Zonneveld, die zolang zijn bedrijf daar gevoerd heeft. Destijds was het gebied een poldergebied, dat zich uitstrekte naar Eemnes, Bunschoten-Spakenburg en Hoogland. Nu bepalen, aan die kant van Baarn de Sonneveltflats de skyline van Baarn. Wel even een ander gezicht.
De laatste Zonneveld die 'boerde' op boerderij De Koekoek was Gerbrand Zonneveld, vrienden noemen hem 'Geb'. Hij is in 1915 op de boerderij in Baarn geboren en op 1 maart 2018 overleden. Samen met zijn neef Arie, zoon van jongere broer Joris Zonneveld, hebben we hem in 2014 bezocht en haalde we herinneringen aan het boerenbedrijf op.
De oorsprong
Gerbrands grootouders,Jan Zonneveld (1850-1922) en Maria Oskam (1850-1916), kwamen uit het westen van het land.Jan is geboren in 's-Gravenzande, vlakbij Hoek van Holland. Met zijn echtgenote dreef hij later de boerderij Aeksterhof in Delft. Rond 1890 verhuisde het gezin naar Loosduinen, boerderij de Wijndaelerwoning. Pachtboeren verkasten in die tijd regelmatig.Jan en Maria kregen twee dochters, Sijtje en Gerritje, en twee zonen,Joris en Arie. Het was logisch geweest als de oudste zoon Joris het bedrijf had overgenomen, maar hij moest twee jaar in militaire dienst. Toen Joris uit dienst kwam was broer Arie al werkzaam op de boerderij. Joris kreeg de kans om zetbaas te worden op boerderij De Koekoek aan de Zandvoortweg in Baarn. En zo kwam Joris Zonneveld naar Baarn.
De Koekoek
Hij mocht bij een oom wachten tot de kerkdienst voorbij was. Na de kerkdienst had Marijtje wel alle tijd om met Joris te spreken. Blijkbaar klikte dat goed, want drie weken later, op 15 december 1910, zijn ze getrouwd.Joris en Marijtje kregen vijf kinderen: Maria, Neeltje,Jan, Gerbrand en Joris. Alle kinderen zijn boer geworden of met een boer getrouwd. Het mag dus duidelijk zijn wat het onderwerp van gesprek was op verjaardagen.
Melk naar Amsterdam
Hendrik Cornelis Hacke, tot dan toe eigenaar van de boerderij, verkocht deze in de jaren dertig de boerderij aanJoris Zonneveld.Joris veranderde de naam van de boerderij van De Koekoek in boerderij Zonneveld.
Het weiland tussen Eemnesserweg en Zandvoortweg hoorde niet bij de verkoop en bleef tot 1968 bij 'Rusthoek' horen. Bij de verkoop van de boerderij aan Zonneveld had Hacke wel een speciale wens. Hij verhuisde naar Amsterdam, maar wilde wel graag van de melk van de boerderij blijven genieten. Joris kon de boerderij kopen onder één voorwaarde: hij moest ervoor zorgen dat er elke morgen vijf liter melk bezorgd werd op het station Baarn. De bus met melk werd vervolgens per trein naar Amsterdam getransporteerd. Meer dan eens liet de conducteur de trein wachten omdat de melk nog niet was gearriveerd. In Amsterdam werd de melk door personeel van de familie Hacke opgehaald. Zo kon Hacke ook in Amsterdam de melk van de Baarnse koeien blijven drinken.
Het bedrijf
Bij de boerderij bevonden zich ook een bakhuis, een stal en een hooiberg. Oorspronkelijk werd er in het bakhuis gekookt en werden daar de geslachte koeien schoongemaakt. Het grovere werk. Later werd het bakhuis met name voor klussen als melkbussen schoonmaken gebruikt. Op de veehouderij stonden zo'n veertig koeien en daarmee was Zonneveld één van de grotere boerenbedrijven aan de Zandvoortweg. 's Morgens en 's avonds werden de koeien gemolken. Eén man kan ongeveer 5 à 6 koeien per uur melken. Er liep dus een man of vier aan personeel om alle koeien op tijd te kunnen melken.
Op de boerderij woonde ook een knecht voor dag en nacht, de overige knechten woonden in de buurt. De melkwinkeliers en de venters kwamen in die tijd de melk nog bij de boerderij ophalen. Elke winkelier had zo zijn eigen behoefte aan melk, meestal zo tussen de 80 en 120 liter per dag. Ze wilden de melk van boeren uit Baarn graag hebben, want de boeren in Eemnes hadden de naam dat ze minder hygiënisch zouden zijn. Toen later de melkfabriek van Breij in de Turfstraat werd opgericht, werd de melk door transporteurs van de boerderijen naar de fabriek gebracht. daar werd de kwaliteit gecontroleerd, waarna de winkeliers en venters de melk op hun beurt in de Turfstraat konden ophalen. Zij kwamen daar al vroeg, zodat de boeren natuurlijk ook vroeg uit de veren moesten om te melken. Meestal werd om vier uur 's morgens begonnen, de melk kwam dan op tijd in de fabriek aan.
Hendrika Roothart en schoonvader Joris Zonneveld op het erf
Het eind
In 1963 overleed Joris en een paar jaar later, in 1966, moest de boerderij plaats maken voor een nieuwbouwwijk, de Professorenbuurt. De gemeente kocht de boerderij en liet deze slopen.
Gerbrand kreeg een vergunning om een nieuwe boerderij te bouwen op het land tegen de rijksweg Al aan de Drakenburgerweg. Deze snelweg was inmiddels aangelegd door het land van Zonneveld. Met de aanleg was al voor de Tweede wereldoorlog begonnen, maar de werkzaamheden kwamen tijdens de oorlog stil te liggen en werden pas in 194 7 hervat.
Bij de bouw van de nieuwe boerderij aan de Drakenburgerweg werd rekening gehouden met inwoning van Gerbrands ouders Joris en Marijtje, maar vader Joris stierf al voor de verhuizing.
Moeder Marijtje ging uiteindelijk inwonen bij haar dochter in Nieuwerbrug. Gerbrand was actief op
de boerderij tot aan zijn pensioen. Daarna verkocht hij deze aan zijn neef,Joop van der Wind, een zoon van Neeltje Zonneveld, zus van Gerbrand. De boerderij is nog steeds aan de Drakenburgerweg te vinden, maar is niet meer in gebruik.
Op de plek van de oude boerderij aan de Zandvoortweg is nu de basisschool Caspard de Coligny te vinden. De school is ontworpen in de vorm van vier hooibergen, een verwijzing naar de agrarische geschiedenis van het gebied. Naast de school is de Chr. Kleuterschool Zonneveld te vinden. Alweer een eerbetoon aan deze bekende Baarnse boerenfamilie.
De informatie in dit hoofdstuk danken wij aan dhr. G. Zonneveld en dhr. A. Zonneveld uit Baarn, tijdens een interview afgenomen op 10 mei 2014. De foto's zijn afkomstig uit de privé-collectie van de familie Zonneveld, mevr. G. van Klingeren-de Ruiter en de Historische Kring Baeme.
