OP VERZOEK

Alleen de oudere Baarnaars zullen zich deze buitenplaats met zijn bijzondere bouwstijl nog kunnen herinneren, want de villa werd in het jaar 1910 afgebroken.

Villa Canton

Waarom dit huis in deze Chinese stijl werd gebouwd? vraagt u. Wij vonden er in ",Pluim" onder meer het volgende over: "Het buitenhuis "Canton" - zo heette de buitenplaats - is in 1793 door den heer Reinhard Scherenberg in Chinese stijl gebouwd. Dezelfde heer, fabrikant van koeharen, tapijten en daarbij scheepskapitein, had na zijn volbrachte reizen in China ten jaren 1790 en 1791 het nabijgelegen buitenhuis in "Peking" in dezelfde stijl laten oprichten.

Scherenberg was namelijk door zijn handel op China schatrijk geworden, hij woonde in Amsterdam en "Canton" was dan ook uitsluitend zijn "buitenhuis", waar hij rust en verpozing vond In het dorpje Baarn. Het was een exotisch zomerverblijf."

In het jaar 1815 kwam de buitenplaats in het bezit van de Prins van Oranje. Na in de vorige eeuw nogal eens van bezitter te zijn verwisseld, werd "Canton" in 1904 eigendom van de heer August Janssen (die o.m. aan Baarn een badinrichting schonk). Naast hem waren een der laatste bewoners de dames Spengler, die er een sanatorium hielden.

Waar dit buitenhuis stond?" vraagt een jongere lezer, Tussen de Javalaan en de Cantonlaan, waar het hoofdkantoor van ,,Conservatrix" was gevestigd. De huidige villa is wel in een geheel andere stijl gebouwd dan die op het oude plaatje.

Tussen twee haakjes: De naam Scherenberg wordt ook thans nog in ere gehouden door de gelijknamige flat aan de Schoolstraat.

De klaphekjes. 
Vele oude Baarnaars zullen zich deze hekjes nog herinneren, welke zich bevonden langs 't spoorwegravijn, op de plaats waar men de spoorlijn kon oversteken. Ja, de spoorlijn ...... op 10 juni 1874 werd de lijn Amsterdam-Amersfoort geopend en alle treinen stopten in Baarn. Aardig is het te lezen, wat de heer Pluim daarover schrijft in zijn boek:

"Op deze 10e juni zit heel Baarn langs het nieuwe spoorwegravijn geschaard, om het verschrikkelijke monster dat "spoortrein" heet, te zien voorbijrazen. 't Was ook verschrikkelijk - wat een snelheid! 't Is duivelswerk," riepen velen, "daor kriegen ze me nooit niet in!" Maar... die t' hardst schreeuwden, hebben er het eerst een ritje mee gedaan.

Maar diezelfde spoorlijn deelde Baarn in tweeën en hoewel er "aan de overkant" nog lang niet zoveel huizen stonden dan thans, om de bossen en de straatweg te bereiken, moest men de spoorlijn oversteken en naast de "grotjes" dienden daartoe de "klaphekjes". Bovenstaande foto van Adriaan Boer uit het begin dezer eeuw toont het klaphekje bij de Wittelaan. Op foto's uit later tijd zagen wij bij het hekje een bordje staan met het opschrift:

"Let op den trein".

Men vertelde ons, dat de oversteekplaatsen en dus ook de hekjes, verdwenen zijn in het jaar 1909, toen een jongen van 9 jaar, Willem Zondag geheten, door de trein werd gegrepen en gedood. Op maandag 6 december 1909 werd hij onder grote belangstelling begraven.

De voetbrug over het ravijn maakte trouwens de gevaarlijke oversteekplaatsen overbodig, deze brug werd in 1911 in gebruik genomen. De brugjes waaronder men doorliep, voor men de klaphekjes bereikte, zijn er heden ten dage nóg,

In gesprek met mevrouw N. de Smit-de Heer

 Het is 29 januari 1956

In gesprek met mevrouw N. de Smit-de Heer

Moeder der Baarnse Bejaarden en stille Armen

Mevrouw N. de Smit-de Heer, presidente van het Comité Autotocht Ouden van Dagen, secretaresse van de Vereniging „Hulp en Bijstand” en oud-lid van de Gemeenteraad, wordt Maandag 8 Februari a.s. 80 jaar.

Het bereiken van deze bijzondere mijlpaal in haar leven, dat zij nog steeds verrijkt met het dienen van de in behoeftige omstandigheden verkerende medemens, voerde deze week onze schreden naar haar woning aan de Kampstraat no: 9, zie afbeelding. We werden door de zilvergrijze, bijna 80-jarige, doch nog zeer vitale Moeder van onze Bejaarden en Stille armen aller vriendelijkst ontvangen. Toen we haar echter het doel van onze komst vertelden, kostte het moeite haar aan het praten te krijgen. „Als U mocht vertellen over de nood, die deze dagen in de gezinnen van de stille armen geleden wordt, dan zou ik m’n woordje nog wel kunnen doen, maar over me zelf te gaan zitten praten lijkt me griezelig”. Dat was haar commentaar.

Zij gaf ons daarmee echter een goed aanknopingspunt voor het gesprek in de mond: „Mevrouw we waren juist van plan u te vragen ons iets van uw werk voor „Centrale Armen” te vertellen, dit is dus de gelegenheid om u om te zeggen wat u bezwaart en weleer in ’t bijzonder als het gaat over nood in Baarnse gezinnen. Gaarne zouden we echter eerst van u vernemen wanneer u in Baarn bent komen wonen en hoe u er toe gekomen bent van uw woning een charitascentrum te maken.”

Met deze woorden hadden we mevrouw De Smit-de Heer op haar praatstoel gekregen.

“U moet weten” — aldus onze gastvrouw — ,dat ik reeds op jeugdige leeftijd mijn ouders ben verloren. Mijn oom, dominee T. Rinses, hervormd predikant te Monnikendam, nam mij in 1890 liefdevol in zijn gezin op, en mijn tante leerden mij de liefdadigheid beoefenen. 

Ik ben hen daar tot op de dag van heden dankbaar voor, want het charitatief werk gaf mij steeds vreugde en na ie dood van mijn man ook veel troost geschonken. Op 25 Mei 1892 trad ik te Monnikendam in het huwelijk. Twee dagen later volgde ik mijn man (J. D. D. de Smit) naar Baarn. Hij was kort voor ons huwelijk benoemd tot onderwijzer aan de Openbare School aan de Eemnesserweg. (De tegenwoordige Koningin Julianaschool). 

Mijn man had veel belangstelling voor allerlei zaken op maatschappelijk terrein. Zo richtte hij — nu ongeveer 50 jaar geleden — met zijn collega, wijlen de heer K. van Wijk, de afdeling Baarn van de Bond voor Staatspensionnering op. Mijn man werd voorzitter, van Wijk secretaris en ik werd met het penningmeesterschap belast. 

Ik heb deze functie vele jaren uitgevoerd. Na de dood van mijn man op 5 April 1924 werd ik gekozen tot lid van het hoofdbestuur en gedurende enige jaren heb ik zelfs deel uitgemaakt van het Dagelijks Bestuur van de Bond.

Aldus mevrouw de Smit- de Heer op 29 januari 1956.

Kampstraat 9 

75 jaar Postkantoor Baarn

 Baarns postkantoor 75 jaar in de Teding van Berkhoutstraat (25 juli 1988)

Het postkantoor in de Teding van Berkhoutstraat viert aanstaande maandag 25 juli een verjaardag! Die dag is het namelijk precies 75 jaar geleden, dat dit kantoor op deze plaats geopend werd. Een opmerkelijke datum uiteraard, maar het is even vermeldenswaardig, dat de Baarnse PTT het publiek mee wil laten profiteren van dit lustrum. Iedereen, die aanstaande maandag voor een handeling aan het loket in het postkantoor komt, zal worden verrast met een gratis ansichtkaart, waarop tevens al een (ongestempelde) postzegel geplakt is. Op de voorzijde van die kaart staat een reproductie afgebeeld van een oude foto van het gebouw, zoals dit er 75 jaar geleden uitzag. Met de opdruk: 25 juli 1913-1988. Achterop voldoende ruimte om de kaart te adresseren en de afzender te vermelden; maar tevens het verhaal, dat de kaart aangeboden werd door de PTT in verband met het 75-jarig bestaan van het huidige Baarnse postkantoor.

Eigenlijk wordt de kaart 20 cent te hoog gefrankeerd, maar die 75 is natuurlijk niet toevallig bij dit jubileum.

Men kan de kaart dus gewoon gebruiken om naar iemand te sturen. Desgewenst is het geheel ook uiterst geschikt om te verzamelen en daarom kan tevens een poststempel met die jubileumdatum er op verkregen worden. In de hal van het postkantoor komt een grote bus te staan, waarmee men desnoods de aan zichzelf geadresseerde kaart dus ook afgestempeld kan bemachtigen.

Bovendien staat op de poststempel de beeltenis van Koningin Beatrix, wat vooral later bij verzamelaars welkom zal zijn, omdat dan de regerend vorstin afgebeeld is.

Een extra bijzonderheid is nog, dat deze uitgifte niet beperkt blijft tot alleen het kantoor in de Teding van Berkhoutstraat. Het is de bedoeling met ingang van maandag a.s. ook de bezoekers van het hulppostkantoor aan de Kemphaanstraat met een dergelijke kaart te verrassen.

Voor alle duidelijkheid, de aktie begint pas aanstaande maandag 25 juli, maar er is een flinke hoeveelheid vervaardigd en zolang de voorraad strekt wil men de actie ook in de daarop volgende dagen nog voortzetten. Maar begrijp goed... op = op en een keer moet men nee verkopen!

Meer dan alleen post

Inmiddels komt het publiek overigens allang niet meer uitsluitend voor post- handelingen aan het loket. Er zijn immers vele diensten samengebracht, men werkt er ook voor andere opdrachtgevers. Denk_ maar aan de Rijksdienst Wegverkeer, Postbus 51 en niet te vergeten de, overigens geheel zelfstandig georganiseerde, Postbank.

Historie

Oorspronkelijk was het Baarnse postbrieven uit het dorp afgeven en afhalen. Een werkje dat bode Beurmanjer uit de Stationsweg (hoewel die toen nog niet zo genoemd werd) op zich had genomen. Voor zijn woning achter de Pauluskerk was een brievenbus geplaatst.

Eerst op 1 januari 1866 werd een hulppostkantoor in onze dorpskom gevestigd en wel in de woning van de heer Schurink, die tevens 'brievengaarder' werd. De postwagen stopte voortaan niet meer bij Groeneveld, maar reed door naar Schurink en er kwam zelfs een heuse brievenbesteller, de heer F. Camper.

 Antwoord van vorige week:

Burgemeester . Jhr. Dr. J. W. H. Rutgers van Rozenburg

Zijn afscheid van de gemeente Baarn in juli 1923

He afscheid. Jhr. Dr. J. W. H. Rutgers van Rozenburg heeft in de laatste Gemeenteraadsvergadering, van juli 1923, de raadsleden en Zaterdag j.l. van de ambtenaren ten Gemeentehuize en aan de Gasfabriek als Burgemeester afscheid genomen. Eerlijk gezegd, hadden we ook nog een gelegenheid tot afscheid nemen verwacht voor de vele corporaties in de gemeente en voor particulieren. Misschien had die verwachting niet voldoenden grond, daar de heer Rutgers nog niet uit Baarn vertrekt. 

Toch, als wij ons herinneren met hoe veel werkelijk enthousiasme in 1916 de heer Rutgers, toen reeds jarenlang inwoner onzer gemeente, als Burgemeester werd verwelkomd, door deputaties van alle mogelijke verenigingen en vele particulieren, dan kunnen we ons begrijpen, hoe nu ook velen naar een gelegenheid om afscheid te nemen uitzagen. Want, trots alle kritiek op het beleid van Burgemeester Rutgers, ’t zij dan gemotiveerd of ongemotiveerd, zal ieder toestemmen, dat wel de moeilijkste problemen, onder niet voorziene drukkende omstandigheden, van den magistraat in de afgelopen jaren een arbeid vereisten, die den gebeden, mens, ja een krachtige persoonlijkheid geheel opvorderden. En dat hij bij dien zware arbeid geleid werd door het zoeken van het waarachtig belang der gemeente, staat, voor wie de heer Rutgers kent, onomstotelijk vast. 

Waarheid en trouw zijn wel de meest naar voren komende eigenschappen van dezen man, die niet alleen een adellijken naam voert, maar ook inderdaad karakter adel bezit. Voor wat Burgemeester Rutgers voor Baarn gedaan heeft willen wij hem hier gaarne openlijk dank brengen. Ieder kan weten, dat wij het in vele zaken van gemeentebeleid niet met hem eens waren. Vooral niet in de laatste jaren. 

Maar dat neemt niet weg, dat wij een diep respect hebben voor zijn groote werkkracht, zijn onkreukbare eerlijkheid, zijn benijdenswaardige scherpzinnigheid en zijn krachtige zelfbeheersing. Men moge van oordeel zijn, dat de heer Rutgers niet in de eerste plaats is geweest een burgervader, in de oude gemoedelijke betekenis van het woord, zijn positie als eerste ambtenaar heeft hij zeer zeker juist verstaan. Vandaar ook wellicht, dat zijn afscheid van de ambtenaren zich door groote hartelijkheid kenmerkte en werkelijk scheiden weemoed opwekte. 

De heer Rutgers is nog jong. Zijn arbeidslust en energie zullen hem, als het leven en de gezondheid hem gespaard blijven, niet begeven Reeds neemt hij in de Tweede Kamer, na zo korten tijd, een positie van betekenis in. Moge het hem gegeven worden nog lang tot heil van ons volk en tot eigen vreugde en genoegen met zijn kostbare talenten te woekeren. 

Wilt u uw herinneringen delen, stuur een e-mail naar: bakker.groenegraf@gmail.com. Of een briefje aan: Baarnsch Geheugen Marisstraat 4, 3741 SK BAARN

Voor meer dan 1545 verhalen over Baarn lezen. Kijk dan op

 Https://Groenegraf.blogspot.com

De winnaar deze week is : Ruud van der Woude

 Zoekplaatje in Baarn

1: Wat was de naam van deze Burgemeester van Baarn?

U kunt hierop reageren via het sturen van een briefje naar:

Stichting Groenegraf.nl

T.a.v. Baarnsch Geheugen

Marisstraat 4

3741 SK BAARN

Of stuur een e-mail naar : bakker.groenegraf@gmail.com

Onder de goede inzenders verloten we het boek “Waarom Redden; de mens achter de brandweer van Baarn". Dit boek is geschreven door Maartje Hormes en Leen Bakker en uitgegeven door de personeelsvereniging van Brandweer Baarn in 2007.

Daarnaast ontvangt de winnaar ook nog een fles wijn voorzien van een ansichtkaart uit Baarn, beschikbaar gesteld door Mitra Baarn – Van der Steeg Laanstraat 72, 3743 BH Baarn, tel: 035-5426063.