Van Holleweg tot Laanstraat

Van Holleweg tot Laanstraat

Er is maar weinig fantasie voor nodig om te beseffen, dat wat nu de Oude Utrechtseweg heet ooit een opvallende rol als in- en uitvalsweg gespeeld moet hebben. Een functie die al bij de Brink begonnen blijkt te zijn.



Rietendakjes Laanstraat

Waar nu onze schilderachtige „rieten dakjes" nabij het gemeentehuis aan het landelijke Baarn van vroeger doen geloven, begon toen de Utrechtsestraat. Het puin voor deze weg schijnt nog afkomstig geweest te zijn van de fundamenten van het Huis ter Eem.

In 1863 kreeg deze weg de naam Oranjestraat en liep met een elleboog naar de huidige Stationsweg. Pas na de uitbreiding van Baarn (begonnen in 1874 met de aanleg van de spoorlijn Amsterdam-Amersfoort) werd de holle zandweg die daar liep herschapen in wat nu de belangrijkste centrumstraat is geworden: de Laanstraat.
Voor alle duidelijkheid, die begon toen dus op de hoek van de Oranjestraat. Van de Brink af hadden we eerst een stukje Oranjestraat en daarna pas de Laanstraat, die daarvoor zeer toepasselijk de Holleweg heette.
Ten gerieve van de vreemdelingen die Baarn nu wisten te vinden - voor 1874 was dit door de povere vervoersmogelijkheden die ons dorp aandeden eigenlijk onmogelijk - werd in juli 1899 dit stuk Oranjestraat ook omgedoopt in Laanstraat.
Laten de Brinkstraat-winkeliers hun collega's uit de Laanstraat niet om die Holleweg-voorgeschiedenis uitlachen. Hun promenade heette vroeger (in ieder geval nog in 1750) ook niet anders dan Brinksteeg. Hoewel dit zo'n beetje de oudste straatnaam van Baarn schijnt te zijn.

Brinkstraat voorheen de Brinksteeg

Kleine kern
De dorpskern bestond in het begin van de vorige eeuw uit nauwelijks meer dan de tegenwoordige Brinkstraat, Kerkstraat, Hoofdstraat en Bos(ch)straat. Met dus voorbij de Oranjestraat de holle zandweg met eikenhakhout omzoomd, die nu de Laanstraat vormt.
Langs de Eemnesserweg (links gezien van de Brink) strekte zich het landgoed „Lommeroord" uit (dat oorspronkelijk peelberg geheten moet hebben) tot aan de Nieuwstraat. Bij de uitbreiding van Baarn is dat landgoed in kleinere kavels verdeeld.
Aan de tegenwoordige Eemnesserweg schijnt de vijver bij een van de oude villa's een overblijfsel te zijn van een diep gat waar ooit Bunschoter boeren zand kwamen halen. Een tweede zandgat - maar dan het doelwit van de Eemnesserweg boeren die zand nodig hadden - vormt nu de plaats, waar „Berg en Dal" aan de Jacob van Lenneplaan gelegen is.
Overigens is Mr. J.C.G.C. Laan, burgemeester van Baarn van 11 oktober 1858 tot 28 november1867, peetvader van onze centrumstraat geworden. Als men daar tenminste van spreken mag, wanneer een straat - in dit geval de Holleweg - naar iemand vernoemd wordt. Het Baarnse bos lag tot dicht bij de Brink. Daaraan herinnert ook onze straatnaam Leestraat. Afgeleid van 't oude „Leetje", waarmee weer het Alleetje of laantje dat daar door het bos liep bedoeld werd.

De Brink in 1947

Brink is 'n kenmerkend Saksisch woord (ring) en omdat ons centrumplein eeuwenoud is, mogen we daaruit afleiden dat Baarn een Saksisch dorp is. Er zijn er meer in het Gooi (Laren, Bussum en Hilversum).
Maar de rest stamt van de Friezen af. Met zuidelijker de Frankische. De Penstraat is eveneens naar een burgemeester genoemd, maar vroeger - het is ook een zeer oude straat - heette het hier de Achterstraat.

Burgemeesters

Over burgemeesters gesproken, ook Teding van Berkhout en Baron Mollerus van Westkerke leverden hun naam voor een straat.

 Bron:

BAARNSCHE COURANT VAN WOENSDAG 6 JUNI 1979

Geplaatst door L.J.A.Bakker

http://www.grijsvuur.nl

Vragen, opmerkingen of tips? Neem gerust contact op. Uiteraard kunt u groenegraf.nl ook volgen op Facebook en Twitter