door John Kappers
In onze rubriek verwelkomen wij gastschrijver John Kappers die ons trakteert op een prachtig verhaal over de Baarnse familie Gros. John is vrijwel vanaf de oprichting actief als vrijwilliger bij Groenegraf.nl
Veel oudere Baarnaars zullen hem nog wel kennen, bakker Gros bij de Burgerlijke Stand ingeschreven als Johan Pieter Gros. Hij is de laatste Johan Pieter uit een stamreeks van vier Johan Pieters. Johan werd geboren in Baarn op 18 januari 1902, op het adres Laanstraat 82. In zijn werkzame leven was hij banketbakker.
 |
Johan Pieter Gros sr. en zijn vrouw Barendina (Dini) Dirksen
(Coll. Sandra Fansen) |
De eerste Johan Pieter (*1798 †1872) is chef-kok geweest van koning Willem I. Na het overlijden van zijn vorst in 1836 begon hij een “koksaffaire” (cateringbedrijf met uitschuiftafel) in ’s Gravenhage. Een kok met literaire aspiraties: hij herschreef het in zijn tijd uiterst populaire kookboek “De hedendaagsche kookkunst” van Maria Haezebroek in 1852 en voorzag het van handleidingen en tafel-menu’s.
Het ouderlijk huis van bakker Gros stond in een stuk nu verdwenen oud Baarn: de steeg vanaf de Laanstraat naar wat sinds 1969 het parkeerterrein aan de Laanstraat, het huidige Laanplein, is. Heeft u gewinkeld in de Laanstraat en uw fiets of auto geparkeerd op het Laanplein dan loopt u door het laatste stukje dat is overgebleven van deze steeg. De steeg (Laanstraat 72-88), in de Baarnse volksmond ook wel reet geheten, werd afwisselend vernoemd naar bedrijven die er gevestigd waren.
 |
De steeg van Nagel gezien vanaf de Laanstraat. 1e woonhuis rechts is de woning van kleermaker E. Nagel.
(Coll. Historische Kirng Baerne) |
De meest voorkomende was die van “Steeg van Nagel’’ naar Evert Nagel, de kleermaker (*1887 Baarn †1981 ), die zijn beroep uitoefende op nr. 72. Hij woonde hier van 1913 tot 1968. Zijn huis was het eerste huis na het pand waar nu de Lincherie, Laanstraat 70, is gevestigd. Maar ook de naam van L. Vink (*1871 †1950), manufacturier op diezelfde hoek met de Laanstraat ( later De Magneet nu Lincherie) werd met zijn naam aan de steeg verbonden. De tuin van Nagel grensde aan de tuin van banketbakkerij Wijers, Laanstraat 68. De alom gekende ‘’wasbaas” G. Andriesse woonde op nr. 86 en had zijn wasserij op no. 84. Dit gebouw is ook nog pakhuis geweest van kruidenier G. Kuijken uit de Laanstraat en werkplaats van het loodgietersbedrijf J. Timmer.
 |
De steeg gezien vanaf de Eemnesserweg. Het hoekhuis van het rechter witte woonblok met plat dak was dat van
Laanstraat nr. 80 met daarnaast nr. 82, de woningen van de familie Gros. Rechts de schoorsteen van
Stoomwasscherij G. Andriesse (voorheen P. de Weijer)
(Coll. Historische Kring Baerne) |
 |
Villa Hoogerwerf, Wilhelminalaan 5
(Foto: dewervenmeursing.nl) |
Johan Pieter Gros sr., vader van de banketbakker, (*1871 Wageningen †1937 Baarn) was butler - tuinbaas op villa Hoogerwerf aan de Wilhelminalaan, in dienst bij dokter A. J. A. Thomas.
In 1896 kwam de dokter vanuit Renkum naar Baarn en vestigde zich in de sinds lang verdwenen villa Nova aan het Stationsplein. Naast arts was hij o.a. ook wethouder en waarnemend Burgemeester voor burgemeester Rutgers van Rozenburg. Aangezien villa Nova hem wat te groot werd toen zijn kinderen het huis uit gingen is hij in 1920 naar Villa Hoogerwerf, Wilhelminalaan nr. 5 verhuisd. Een mooi eigentijds staaltje van ‘kleiner gaan wonen’. Villa Hoogerwerf is gebouwd in 1905 voor Jeannette Meursing (*1856 Amsterdam †1919 Baarn) dochter van de bekende scheepsmagnaat, ook in het Baarnse geen onbekende, en weduwe van Joseph Aloijsius Herman Kirchner (*1852 Leer, Duitsland †1893 Baarn) een vroeg gepensioneerde kapitein in het Nederlands Oost Indisch leger.
Het vermoeden is dat Johan Pieter al in Renkum in dienst was bij Dr. Thomas en zijn baas naar Baarn is gevolgd. Johan Pieter Gros Sr. komt uit een Haagse familie en is in 1896 getrouwd in Dubbeldam met Barendina Dirksen (*1871 Opheusden †1932 Baarn). Na hun huwelijk in 1896 verhuisden zij naar Baarn, woonden in Laanstraat 82 en kregen daar 4 kinderen: Johan Pieter (*1897 Baarn †1898 ), Willem Johan Pieter (*1899 Baarn †1968 Heelsum), Johan Pieter (*1902 Baarn †1977) en Barendina Gerritje Luitje (*1907 Baarn †1979).
Willem Johan Pieter (Wim): machinetekenaar van beroep en trouwde in 1929 in Baarn Louisa Antonia Johanna Wesseling (*1897 Arnhem †1976 Heelsum). Hij werd hoofdwerktuigkundige en chef van de tekenkamer bij van Gelder & Zonen Papierfabrieken te Amsterdam. Voor zijn maatschappelijke verdiensten werd hij in 1956 gedecoreerd met de Orde van Oranje Nassau in Goud.
Barendina Gerritje Luitje (Zus): bleef ongehuwd, was naaister en maakte kleding op bestelling. Zij woonde eerst in bij haar ouders en later bij haar broer Johan Pieter. Zij had haar naaiatelier in een los van het woonhuis staande ruimte achter Laanstraat 82. Zij keek vanuit haar atelier uit op een kleurrijk veld met prachtige dahlia’s, nu Laanplein. Zij werd door de familie tante Zus genoemd.
Twee zussen van Johan Pieter Gros sr. woonden op nr. 80, Everdina Antonia (*1875 Hemmen †1958 Baarn) en Christina (*1877 Hemmen †1946 Wageningen). Christina trouwde in 1924 met de weduwnaar Hendrik Gijsbertsen uit Wageningen en vertrok. Everdina Antonia trouwde in 1922 met Hendrik Sandtmann (*1876 ’s Gravenhage †1952 Baarn). Zij bleven op nr. 80 wonen. Nadat haar tante, de weduwe Everdina Antonia Sandtmann-Gros, was overleden heeft Zus nr. 80 overgenomen.
Haar broer Johan Pieter trouwde in Amersfoort met Cilia Papenhuijzen (*1896 Hoogblokland †1975 Baarn). Zij kregen een dochter: Barendina (Dini) vernoemd naar haar grootmoeder (*1927 Baarn †2016 Baarn). Barendina was gehuwd met Louis Fransen (*1919 †2011). Johan Pieter jr. had een banketbakkersfabriekje in Hilversum.
 |
De nieuwe bakfiets van bakker Adrianus van de Meeberg voor bakkerij “De Zeeuw”, Zandvoortweg 210. Mogelijk is het zijn vrouw Willemina Hendrika Baan die erbij staat. Het is inmiddels een woonhuis, de prachtige ronde raampjes boven de etalage zijn behouden gebleven.
(Coll. Sandra Fransen) |
Eind jaren dertig ging het niet goed met zijn bedrijf en heeft hij zijn trots, mede ook i.v.m. de ophanden zijnde mobilisatie, op moeten geven. Sindsdien heeft hij altijd in loondienst gewerkt. Op 1 april 1940 trad hij in dienst bij bakker A. van de Meeberg (*1888 Klundert †1963 Baarn) in diens Brood- en Banketbakkerij “De Zeeuw” aan de Zandvoortweg nr. 210. Van de Meeberg nam de zaak ca. 1938 over van bakker A. Smithuis die daar 3 jaar zijn vak uitoefende. De naam van zijn bakkerszaak was: Luxe Brood-, Beschuit- en Banketbakkerij “Gouden Graan”. De eerste bakker op dat adres was bakker J. de Haan. De bakkerij is gebouwd rond 1935, dus die heeft daar maar heel kort gezeten.
 |
Johan Pieter Gros op de oude bakfiets van bakker van de Meeberg, inmiddels bakker Bartel Gaasenbeek,
aan de Emmalaan bij de Wilhelminavijver in 1952
(Coll. Sandra Fansen) |
In 1951 werd de bakkerij overgenomen door Bartel Gaasenbeek (*1918 Krommenie †1990 Baarn) en zijn vrouw Maria Adriana Plender (*1921 Nunspeet †2013 Baarn). Bartel was tevens secretaris van de Baarnse Bakkers Patroons Vereniging.
 |
Een wintertafereeltje. Johan Pieter Gros met 2 kinderen op de bakfiets
van bakker Bartel Gaasenbeek. De kinderen zijn onbekend.
Wie herkent zichzelf of kent deze kinderen?
(Coll. Sandra Fransen) |
 |
Dat de bakfiets een geliefd object was voor kinderen blijkt wel. Hier op de Krugerlaan met links de prachtige villa op nr. 12, ooit pension Gruno met achterin de villa aan Steijnlaan nr. 8, het vroegere Bondshuis voor de Gereformeerde Vrouwenbond. Ook deze kinderen zijn onbekend. Wie herkent zichzelf of kent deze kinderen?
(Coll. Sandra Fransen) |
Johan Pieter bleef in de bakkerij werken en kreeg in 1965 een receptie in “Astoria” aan de Oranjestraat aangeboden vanwege zijn 25-jarig dienstjubileum. Van zijn vaste klanten waar hij al die jaren trouw aan de deur kwam in onder meer de Componistenbuurt en de Transvaalwijk (de berg op trappen!) kreeg hij een Rijnreis aangeboden. Een van zijn klanten, de hr. Blacquière uit de Mozartlaan, had berekend dat Gros in die 25 jaar meer dan 1.700.000 (!) keer op een deurbel heeft gedrukt. Hij was altijd even opgeruimd en vriendelijk voor al zijn klanten.
Na zijn pensionering werkte Johan Pieter nog enkele dagen per week bij bakker L. van Dijk aan de Turfstraat 32. Parttime zouden we nu zeggen.
 |
Johan Pieter Gros en zijn vrouw Cilia voor hun huisje
aan de Troelstralaan nr. 28 in 1972
(Coll. Sandra Fransen) |
Toen de “Steeg van Nagel” in 1968 gesloopt werd kregen Johan Pieter en Zus beiden een huisje toegewezen aan de Troelstralaan. Zus nr. 22 en haar broer nr. 28. Opnieuw dicht bij elkaar.
Met dank aan: Sandra en Marion Fransen.
Dit verhaal verscheen op maandag 20 juli 2020 in de Baarnsche Courant in de rubriek
’Vandaag is morgen alweer gisteren (bruggetjes naar vroeger)’
Deze rubriek is een samenwerking tussen de Historische Kring Baerne en Groenegraf.nl
Vragen, opmerkingen of tips? Neem gerust contact op.
Geïnspireerd geraakt door onze oud Baarn-verhalen?
Kom in actie en deel ook uw herinneringen op Groenegraf.nl.
%2B50%2Bjaar%2BCrescendo%2B1948%2B(1).jpg)
%2B50%2Bjaar%2BCrescendo%2B1948%2B(2).jpg)
.jpg)
