vrijdag 28 februari 2020

Zwemmen in Baarn




Het is weer hartje zomer en als het weer een beetje meezit kunnen we heerlijk gaan zwemmen. Baarn heeft de luxe over maar liefst twee zwembaden te beschikken: Bosbad De Vuursche en Zwembad De Trits. Het bosbad stamt uit begin jaren vijftig, de bouw van De Trits heb ik zelf nog mogen meemaken, dat bad werd in 1977 geopend. Maar hoe ging het zwemmen daarvoor dan? Nou gewoon, in het water…

De bouw van het zwembad aan de Eem
Van mijn vader weet ik dat hij en zijn vrienden vaak gingen zwemmen in de Praamgracht. Nou ja zwemmen, echt diep was het er niet. Wilde je daar verdrinken, dan moest je echt je best doen. Nee, het was meer baden. Echt zwemmen deed je in de Eem. Daar was echt een heuse zweminrichting. Aanvankelijk een houten gebouw aan de Eem, vlakbij de watermolen. Dat zwembad werd echter vrijwel alleen maar gebruikt door de gegoede Baarnaar, uit Hoog-Baarn. De ‘gewone’ Baarnaar ging zwemmen bij café Kuijer aan de Eem, waar nu restaurant Eemlust te vinden is. Tijdens de Januarivloed van 1916 ging het houten gebouw verloren. Geld voor een nieuwe zweminrichting was er niet, maar gelukkig schoot filantroop en miljonair August Janssen te hulp. Hij liet op zijn kosten maar liefst twee prachtige nieuwe zweminrichtingen bouwen aan de Eem, met een echt stenen gebouw.


De badinrichting van August Janssen
August Janssen (1864-1918) werd geboren in Amsterdam als zoon van Peter Wilhelm Janssen en Volmina Margaretha Peters. Vader Peter Wilhelm was directeur van de 'Delimaatschappij' en 'De Sumatra Koning'. en ging al jong naar Nederlands Indië waar hij directeur werd van enkele cultuurondernemingen. Hij trad in 1896 in het huwelijk met Elisabethe (Ella) de Ridder uit Duitsland. Kort na zijn huwelijk vestigde hij zich in Baarn, waar hij in 1904 één van de twee Chineze landhuizen die Scherenberg in Baarn had laten bouwen erfde: 'Canton'. Dit landhuis was in deplorabele toestand en August liet het afbreken om er een nieuw herenhuis op te laten bouwen, dat eveneens de naam 'Canton' kreeg. Naast het herenhuis liet Janssen woningen bouwen voor zijn werknemers en even verderop verscheen een overtuin met daarin een Wintertuin. U raadt het al: het Cantonspark heeft Baarn ook aan August Janssen te danken.
In 1916 gaf August Janssen opdracht tot de bouw van een villa in Bergen aan Zee, maar hij stierf al in 1918, nog voordat deze villa gereed kwam.

 Terug naar de zweminrichting aan de Eem. Na het overlijden van August Janssen in 1918 besloten de nabestaanden de beide zweminrichtingen en het bijbehorende botenhuis aan de gemeente Baarn te schenken.  Op 4 juni 1926 liet gemeenteraad de weg naar de zweminrichtingen vernoemen naar de edele gever: de August Janssenweg. In dat jaar bestonden deze inrichtingen tien jaar. Aanvankelijk was de gemeente Baarn in zijn sas met het zwembad, maar in 1936 was het exploitatietekort opgelopen tot maar liefst 6500 gulden per jaar. Een bedrag dat tegenwoordig te verwaarlozen is, maar in die tijd was dat een fors bedrag. De gemeente wil van het zwembad af. Een bekende Baarnaar, Thijmen de Ruig, had in die buurt al een camping en hij zag het wel zitten om ook deze zweminrichting nieuw leven in te blazen. Voor 5 cent per keer kon toen in het bad gezwommen worden en wie dat niet kon betalen mocht van Thijmen gratis zwemmen. In 1952 werd Thijmen de Ruig gedwongen de zweminrichting te sluiten. De verontreiniging van het rivierwater heeft dan onaanvaardbare vormen aangenomen. Vooral de verfafvalstoffen van de wolspinnerijen in Ede en Veenendaal waren daarvan de oorzaak.


Thijmen was ook iemand met een passie voor de geschiedenis van Baarn. Aan hem is mede te danken dat het gebouw van deze zweminrichting nog steeds te bewonderen is aan de August Janssenweg in Baarn.

Ik wens u allen een prachtige zomer met veel zwemplezier toe!


Gepost door op

vrijdag 21 februari 2020

13 PERSONEN DAKLOOS IN BAARN


13 PERSONEN DAKLOOS



De percelen Buitenzorg 1, 2 en 3, die deel uitmaken van de aan de spoorlijn Baarn-Hilversum gelegen Zes Woningen, alsmede een ongeveer 35x8 meter grote schuur zijn in de nacht van dinsdag 21 op woensdag 22 juli 1964 door brand verwoest. Dertien personen werden dakloos. De schade bedraagt vele tienduizenden guldens.



De brand is ontstaan in de parallel met de 6 woningen lopende houten schuur, waar dinsdagavond in het gedeelte van de heer G. N. Verwoerd erwten en kapucijners op een houtvuurtje werden geweckt. Toen hij om half elf de schuur verliet is er vermoedelijk iets blijven smeulen. Pas diep in de nacht, om omstreeks half twee ontdekten de bewoners de brand door het gerinkel van springende ruiten. De schuur stond toen al over de gehele lengte in lichter laaie. Ter hoogte van perceel no. 2, waar de brand moet zijn ontstaan, was: het vuur reeds overgeslagen naar de woningen.



Het heeft nog enige tijd geduurd voordat de brand gemeld kon worden. De Zes Woningen waren namelijk niet op het telefoonnet aangesloten, zodat eerst via de bij het zwembad wonende heer T. van Esschoten de politie en brandweer in kennis gesteld konden worden. On­der leiding van de heer J. van der Horst rukte de Baarnse brandweer onmiddellijk met de nevelspuit uit, la­ter geassisteerd door de lage drukspuit en de nevelspuit van de Lage Vuursche. Bij aankomst van de brand­weer was de gehele schuur al bijna in de as gelegd; 23 varkens konden nog juist worden gered.

 

De woningen van het bejaarde echtpaar Z. Sijberden (Buitenzorg 1) en van het gezin, G. H. Verwoerd (Buitenzorg 2) brandden reeds als een fakkel, terwijl ook het derde huis van de familie C. J. Clap­pers al door het vuur was aangetast, zulks vanwege het vele verwerkte hout en het onder de dakpannen aange­brachte stro. Desondanks heeft de brandweer kans gezien, de brand tot deze drie woningen beperkt te houden. Een half uur na de brandmelding was men het vuur zelfs al meester en kon in aanwezigheid van burgemeester mr. F. J. van Beeck Calkoen, de hoofdin­specteur van politie, de heer G. J. Backer en de heren van der Weijden (directeur) en Benjamin van Sociale Zaken met het nablussingswerk wor­den begonnen, hetgeen tot woensdag­morgen half twaalf heeft geduurd. Bij de brand gingen behalve de drie huizen en een groot deel van hun in boedels ook nog in de schuur staande auto's, een scooter, ettelijke fietsen en enige bromfietsen, een splinternieuwe wasmachine, gereedschappen en een zaagmachine verloren. Eén van de auto’s, die nog een waarde van f 2000 vertegenwoordigde, zou woensdag verkocht worden.

  

Bij de fam. Sijberden ging nog een niet verzekerde uitzet van een pasgetrouw­de dochter in vlammen op. Het gezin Clappers (man, vrouw en vijf kinderen) is tijdelijk bij hun familie ondergebracht. De afgebrande woningen zullen niet opnieuw opgebouwd worden. Wel deelde de burgemeester mede, dat de nog resterende meer dan 100 jaar oude huizen te zijner tijd zullen wor­den afgebroken.

De totale door de brand veroorzaakte schade bedroeg ca. fl 70.000,-.








Gepost door op

vrijdag 14 februari 2020

Het echtpaar De Graaff-Van Steeden


Hoe vier je je zilveren huwelijk als je eigenaar van het badhotel in Baarn bent? Nou, toch net even wat uitgebreider dan gemiddeld om het maar zachtjes uit te drukken. Op 10 oktober 1923 vierden Henri de Graaff en Klasina van Steeden hun 25-jarig huwelijksjubileum. We hebben het bewijs in handen dat kosten noch moeite bespaard werden. De menukaart van het feest, gegeven in het Baarnse Badhotel ligt hier voor me, en is indrukwekkend!



Hendrik (Henri) de Graaff werd geboren op 19 januari 1874 in Amsterdam als zoon van Frederik Willem de Graaff en Amalia Theresia Molenaar. Henri kwam uit een familie waar men al generaties lang schilder was, maar Henri zag dat niet zitten. Hij wilde meer. Het lukte hem om eigenaar van verschillende hotels te worden, en niet de minste hotels! In 1903 werd hij eigenaar van Huize Zomerdijk-Bussing in Amsterdam, en gérant van het Paviljoen Vondelpark in Amsterdam. Ook Hotel Hof van Holland in Hilversum was in familiebezit. Dat hij eigenaar was van het Badhotel in Baarn schreef ik al. Hij volgde daarin N.G. van Doorne op. In 1929 kocht hij het door brand verwoeste Grand Hotel Verseput in Middelburg. Dat hotel herbouwde hij en maakte het weer tot een succesvol luxe hotel. In Doorwerth exploiteerde hij vanaf 1933 het huis De Duno. De dagelijkse leiding daarvan legde hij in handen van zijn zoon Hendrik jr. De Duno werd in 1944 door oorlogshandelingen verwoest.



Als u naar de foto's van deze hotels kijkt, zal het u opvallen dat er geen derderangs hotels tussen zitten. De Graaff was succesvol en wist (puissant rijke) klanten te trekken. Hij deed dat onder andere door prima restaurants met fantastische keukens in zijn hotels te hebben. Zo opende hij in april 1925 in het Badhotel in Baarn restaurant "Le Hibou", waar een keurig verzorgd diner geboden werd 'voor den prijs van f 5,- per couvert'. Een tafel reserveren kon via telefoonnummer 1. In het restaurant organiseerde De Graaff 'Thé Dansant en Soireè Dansante' met 'The Famous Dance Orchestre Mr. Dark'. Vijf gulden per couvert lijkt weinig, maar zo'n bedrag was voor de gemiddelde Baarnse inwoner gewoon niet op te brengen, maar de rijke Amsterdamse toeristen die steeds vaker vertoefden in het mooie groene Baarn zorgden ervoor dat het hotel goed draaide. In 1938, vlak voor de geboorte van kroonprinses Beatrix was het hotel gevuld met journalisten en andere geïnteresseerden die deze bijzondere gebeurtenis in Soestdijk op de voet volgden. De geboorte van de prinses kon De Graaf niet lang genoeg duren, want zolang Beatrix nog niet geboren was, zat zijn hotel bomvol!

  



Het echtpaar De Graaff-Van Steeden woonde in Baarn, dus toen zich het 25-jarig huwelijksfeest in 1923 aankondigde lag het voor de hand dat het feest in hun eigen Badhotel gehouden werd.



Hierboven ziet u de menukaart die in 1923 bij het feest gepresenteerd werd. Op de voorpagina staan afbeeldingen van de vele hotels die de familie De Graaff bezat en de huwelijksdatum 10-10-1898 en en de datum van het jubileum 10-10-1923. Tussen deze data staat de naam van de gast (handgeschreven) vermeld. In dit geval de Heer M. Heere. Dat moet Mattheus Johannes Hendrikus Heere (1884-1968) geweest zijn. Hij was getrouwd met een zus van de bruid, Gesina Johanna Maria van Steeden (1883-1970). Heere was ook houder van een café restaurant, namelijk Hof van Holland in Hilversum.



Slaan we de menukaart open dan zien we op de linker- binnenzijde van de kaart de handtekeningen van de vele gasten van het feest.



Maar niet minder interessant is het menu dat op de kaart vermeld is. De gasten konden van niet minder dan elf gerechten genieten.

Welke gerechten er op de kaart staan ziet u hieronder. Wat dacht u van "Baarnsche koude voorgerechten"? Wat kunnen we ons daarbij voorstellen? Tarbot uit de vijvers van het Paviljoen, ongetwijfeld een verwijzing naar Hotel Het Paviljoen in het Vondelpark.

Gebraden kapoenen, gemest in de Baarnsche Kippenhokken. Een kapoen is overigens een gecastreerde haan. De castratie van de haan zorgde voor een gewichtstoename en een gestegen malsheid van het vlees. Kapoenen worden gebruikt voor de productie van delicaat kippenvlees.



Leuk dat deze menukaart er na zo veel jaren nog is. Zo kunnen we bijna honderd jaar later nog nagenieten van het diner dat toen genoten is.









Gepost door op
Abonneren op: Posts (Atom)