Het antwoord van vorige week:

Fa. v. d. Heiden Electra.

Marinus Johannes van der Heiden. In het dagelijks leven werd hij Joop genoemd. Zijn geboortewieg stond in Baarn, alwaar hij geboren werd als zoon van Willem van der Heiden en Mina Antonia Diepenbroek. Joop werd geboren op dinsdag 30 maart 1937 en hij overleed op zondag 22 oktober 2017. Joop was getrouwd met Jansje Elisabeth van Andel en kregen een dochter Wilma. In het dagelijks leven werd Jansje Jannie genoemd. Haar geboortewieg stond in Veen ( N. Brabant ), alwaar zij geboren werd als dochter van Jan Arie van Andel en Wilhelmina Verbeek. Jannie werd geboren op maandag 2 mei 1938 en zij overleed op zondag 11 januari 2015. Joop was bij zijn overlijden gehuwd met Johanna Groot.

In januari 1971 hebben Joop en Jannie het elektrotechnisch installatie bureau van M. Buitenhuis aan de Laanstraat 8 overgenomen inclusief het personeel. Jannie werd het winkeltje en kantoor "toegewezen". Zij wist bij wijze van spreken amper het verschil tussen een stekker en een stopcontact maar was een snelle leerling.

Al gauw werd het aan de Laanstraat te klein en werd Eemnesserweg 57, waar zij woonden, verbouwd. Een magazijn werd gebouwd, woonhuis werd winkel en de woning aangepast en uitgebreid. In november 1971 was de officiële opening. In de winkel werd naast allerlei Electra materialen ook exclusieve verlichting en huishoudelijke apparaten verkocht maar ook een kapotte stofzuiger of strijkbout enz. kon gerepareerd worden. In het begin werd er ook witgoed (wasmachines, koelkasten etc.) verkocht. Jannie zwaaide hier de scepter en Joop richtte zich op het installatiegedeelte.

Het elektrotechnisch installatie bureau breidde meer en meer uit. Eerst alleen het "gewone" elektrawerk, op een gegeven moment deden ze ook loodgieterswerk. Maar ook meer en meer specialistisch werk. Er kwam een afdeling panelen- en kasten bouw, een eigen tekenafdeling, industriële automatisering en een afdeling telematica bij. Particulieren en bedrijven maakten graag en vaak gebruik van de kennis van Joop en zijn monteurs. Vaste zakelijke klanten waren o.a. Drukkerij Bakker Baarn, Gemeente Baarn, Brandweer Baarn, Bosch & Keuning, de Ruyter muisjes, Philips, Polygram, Nijhof, NOS/NOB enz.

In december 1987 schonk het bedrijf van der Heiden Electra, in verband met het 55 jarig jubileum, de verlichting om de Pauluskerk aan te lichten. Burgemeester Miedema verrichtte toen de "opening".

In de komkommertijd (recessie in de jaren 80) pakte Joop alles aan om het bedrijf staande te houden en hebben ze door heel het land rolluiken geplaatst voor een opdrachtgever. Ook zijn er diverse winkels van Quelle elektrotechnisch ingericht.

In 1992 verhuisde het bedrijf naar de nieuwbouw op de drie eiken waar samen met Guus Majoor een nieuw pand was neergezet. De winkel was inmiddels al eerder overgedragen aan de familie Uding.

In 1995 hebben Joop en Jannie het bedrijf overgedaan aan Ronald Kranenburg en ging het TempoTeq heten. In 1997 ging dat bedrijf failliet. Op de foto links, van links naar rechts: Arie Loren de Jong, Theus Hornsveld, Willem van Es, Dirk van Houttum, Ruud Bos, Joop van der Heiden, Ko Engelsman en Jannie van der Heiden. Met dank voor het verhaal aan Wilma Bos-v.d. Heiden. De winnaar deze week is Dhr. A. Koorn uit Baarn

Sinterklaas, wie kent hem niet, Sinterklaas, Sinterklaas en natuurlijk Zwarte Piet

Een Sint en Piet fantasie in Coronatijd 

door Ed (Vermeulen) en Eric (van der Ent)

Laanstraat 1 Klaas

In dit verhaal worden de schrijfwijzen Sint Nicolaas, Sinterklaas, Sint (en Piet) en zelfs Klaas door elkaar gebruikt. Dit getuigt echter niet van enig gebrek aan respect richting de Goedheiligman. Waarvan acte!

Een tweetal weken geleden volgden wij in onze woonplaats, het bisschoppelijke Baarn, een minicursus (in het vakjargon van nu ook wel workshop geheten) ’Omgaan met je Sinterklaas herinneringen’. Het doel hiervan was om in deze uiterst roerige tijden ruim op tijd (lees: voordat het echt te laat is) onze meest persoonlijke herinneringen aan Sint en Piet een blijvende plek te geven. De cursus leerde ons alles over weerbaarheid tegen boze invloeden van buitenaf. Ook zou getracht worden ons de eerste beginselen van eenvoudig PC gebruik bij te brengen. Jazeker: ook Sint gaat digitaal! Het geheel besloeg twee dagdelen, slechts onderbroken door een eenvoudige SiPi (Sint & Piet) -lunch, bestaande uit naar keuze suikergoed, marsepein of een halve (hartige) banketstaaf en werd, na een feestelijke tombola, afgerond met een gezamenlijk diner. Na afloop hiervan konden alle cursisten, ongeveer vijftig (!), weer huns weegs gaan. Sinterklaaskenner en auteur van het boek ’Op zoek naar Zwarte Piet’, Frits Booy was aangezocht om de rol van dagvoorzitter te vervullen. 

Frits Booy, Sinterklaasdeskundige in zijn element.

Bij hoogoplopende meningsverschillen zou hij ook als mediator optreden. Vooraf moesten alle deelnemers een aanmeldingsformulier invullen. In de zogenaamde ’Algemene voorwaarden tot deelname’: lezen we onder het kopje ’dresscode’: alle deelnemers worden geacht volledig gegrimeerd en in passende Sint Nicolaas outfit te verschijnen’. Hieraan zou streng de hand gehouden worden! 

Met daarbij een soort geheimhoudingsclausule: ’deelnemers worden geacht naast het hoog houden van het Sinterklaas gevoel, ook het geheim van Sinterklaas te bewaren.’ Corona maatregelen waren gezien de zeer hoge leeftijd van de deelnemers niet van toepassing, dus géén mondkapjes’ (onze baarden fungeerden als zodanig) en ook geen staflengte afstand! Daarbij, de meesten van ons droegen toch al handschoenen. U leest het goed: ook oude Klazen zijn weerbaar!  Op ons konden ze rekenen! Gevolgd door een lange lijst met keuzevoorbeelden van herinneringen. Onze keuze: Winkelklaas, Schoolklaas, Piet-Klaas oftewel PTTKlaas, Familieklaas, Favoriete Klaas en Enige echte Klaas. Aan de hand van historische foto’s geven wij u een kort verslag van onze gezamenlijke bijdrage aan deze onvergetelijke dag: 

Winkelklaas bij De Magneet.
(Coll. Ed Vermeulen)

Winkelklaas spreekt: Moet jij eens goed naar
mij luisteren Eddy!
(Coll. Ed Vermeulen)

Winkelklaas: Het was in de jaren vijftig van de vorige eeuw niet ongebruikelijk dat Sint Nicolaas zijn opwachting maakte bij Baarnse winkeliers. Zo ook bij lingeriezaak De Magneet van de Fa. H. Joosse, Laanstraat 70, nu Lincherie. Kinderen waren welkom en konden op de foto met de goedheiligman. Op deze in 1951 of 52 door Jos Zandvoort gemaakte foto van links naar rechts Ed’s vriend en buurjongen Evert Wijers, zijn zusje Rita, de goede Sint, Ed zelf en Gerrit Wijers. 

Winkelklaas in andere tijden
(Coll. Hist. Kring Baerne)

De goede verstandhouding tussen Sint en zijn bezoek is duidelijk te zien! Uit betrouwbare bron weten wij dat Sint gepersonifieerd werd door kindervriend Van den Berg Jeths ’Ome Jeths’ (1923-2007), alom gekend van Speeltuin het Noorderkwartier aan de Israëlsstraat.                                 

 

Het Baarnsch Lyceum met links de Aula (Coll. HKB)

Schoolklaas en Piet: een ijzersterk koppel

  (Coll. Ed Vermeulen)

Schoolklaas: Het Sinterklaasfeest werd Op Het Baarnsch Lyceum in de jaren 50 gezamenlijk gevierd in de Aula. Eén grote happening: een zaal vol ’gelovigen’ en Sint en zijn Pieten op het toneel. Hoogtepunt: het moment waarop de Pieten probeerden een docent in de zak te stoppen. In 1955 werd deze wijze van Sinterklaasvieren afgeschaft en op klassenniveau voortgezet. Op bijgaande foto uit 1955 ziet u hoe dit er aan toe ging: Ed’s vriend Nico Driessen als Sint en Ed als Piet te midden van hun klasgenoten. Voor iedereen een cadeautje, veel warme chocolademelk en grote brokken speculaas.  

Schoolklaas en Piet temidden van de gelovigen. (Coll. Ed Vermeulen)

Schoolklaas in andere tijden, op het terras van hotel De la Promenade, Amalialaan  (Coll. Hist. Kring Baerne)

 PTTKLaas en hoofdonderwijzer van de Julianaschool, Jacobus de Jonge, heet Sinterklaas
 van harte welkom. (Coll . mevr. G.M. Post-Hendriksen)

PTTKlaas: Pieter Hendriksen zoals men hem
beter kende: postbode te Baarn
 (Coll . mevr. G.M. Post-Hendriksen)

PietKlaas oftewel PTTKlaas: Dat Sinterklaas eigenlijk Piet heette zal u vreemd in de oren klinken. Maar geloof het of niet, dit is niet de echte Sinterklaas, maar één van de vele hulp-Sinterklazen die ons dorp rijk was en nog steeds is. Op deze foto uit de eindjaren vijftig ziet u een Sint die eigenlijk Piet heette: Piet Hendriksen (1900-1971) om precies te zijn. In het gewone leven was hij postbode en secretaris van Wandelsport Vereniging Dudok de Wit. Fanatiek wandelaar ook. Het leverde hem de bijnaam Piet de Tippelaar (!) op. Het Pietenpad dat loopt van het voormalige Huis ter Eem naar Monasterio Sta. Corona nabij Gasteiz in Spaans Baskenland draagt zijn naam.

PTTKlaas: Sint Nicolaas (of is het Sint Piet?) en Piet op weg naar de Julianaschool. 
(Coll . mevr. G.M. Post-Hendriksen)

     

Familieklaas raadpleegt het grote boek (1999) (Coll. Ed Vermeulen)

                              

Dekselse Familiepiet (1999)
(Coll. Ed Vermeulen)

Familieklaas: De jaren gaan voorbij en opeens ben jezelf de Sjaak, pardon de Sint. Een herkenbaar en soms  schrikbeeld voor velen. Weliswaar in familiekring, maar toch. De keuze viel op jou, er was geen weg terug. U ziet Ed als Sint en een goede vriend, wiens lijfspreuk in zijn werkende leven als aannemer ’Hier een klap en daar een dreun’ was, als Piet. Sint’ s grote angst was dat hij deze leuze ook op Sinterklaasavond zou hanteren. Maar na enige licht opvoedkundige woorden van Sint’ s kant is alles goed gekomen! Alle kleinkinderen werden bedolven onder geschenken. Een geslaagde avond. Na een emotioneel afscheid verdwenen Sint en Piet weer in de donkere nacht. 

De Sint spreekt!  (Coll. Hist. Kring Baerne)

Favoriete Klaas: de vraag: wie was onze meest favoriete Sint ooit is simpel te beantwoorden: Thijmen de Ruig (1907-2000) natuurlijk. Deze oprechte Baarnaar, ooit eigenaar van de Baarnsche Badinrichting aan de Eem speelde geen Sinterklaas, hij was Sinterklaas! Hoog gezeten op zijn paard had hij een welgemeende groet voor ieder kind dat langs de route stond, om het even of hij per boot aan de Eem aankwam of per spoor aan het Stationsplein. Hij straalde een natuurlijk gezag uit. Zijn personificatie van de Goedheiligman is voor ons de onbetwiste no. 1!          

Favoriete Klaas: Sint, hooggezeten op
 zijn paard, aankomst Stationsplein 
(Coll.Hist.Kring Baerne)

Enige echte Klaas, ontvangst door Burgemeester Miedema en kinderkoor Siem Keijzer.
(Coll. Familiearchief Veltkamp)

Sint en Piet in vol ornaat! 
(Coll. Familiearchief Veltkamp)

Enige echte Klaas: het kon bijna niet anders of ook de enige echte Sint Nicolaas dook op! Ook hij heette eigenlijk Piet, voluit Petrus Gerardus Joseph Maria Veltkamp (1923-2012). Barinees pur-sang. Geboortig uit het Rode Dorp woonde hij later op de Sophialaan. Van beroep koopman in damesconfectie. Zijn glorieuze loopbaan als Sint, heeft naar verluidt achttien jaar geduurd en werd bekroond met een prachtige oorkonde. Een sociaal bewogen Sint ook: bracht altijd een bezoek aan de kinderen in het Baarnse  ziekenhuis. 

Kindervriend en mensenmens!
(Coll. Familiearchief Veltkamp)

Sint in zwart/wit en kleur
(Coll. Familiearchief Veltkamp)

Bedankt Sinterklaas, voor altijd in ons hart!
(Coll. Familiearchief Veltkamp)

Het waren overduidelijk de jaren dat het geloof nog niet wankelde onder aanvallen van buitenaf. Waarin Sint nog Sint was en Piet nog Piet, als u begrijpt wat wij bedoelen.

Tafelende Klazen bestuderen de menukaart als ware het een verlanglijst.  (Coll. Thijmen de Ruig in coll. HKB)

Vanzelfsprekend kwamen wij in aanmerking voor het certificaat ’Omgaan met je Sinterklaas herinneringen’. Na  de tombola met als hoofdprijs een prachtige, gesigneerde, aquarel van Beckman werd de dag afgesloten met een gezamenlijk diner. Op bijgaande foto ziet u de tafelende deelnemers, namen bij de cursusleiding bekend. Wijzelf zitten geheel rechts. Ook menen wij Winkel-, School-, Favoriete Klaas en zelfs Piet-Klaas, de Sinterklaas die eigenlijk Piet heette, te herkennen. En natuurlijk Enige echte Klaas. Het kan natuurlijk ook zijn dat onze fantasie met onze gedachten op de loop was gegaan. De moraal van deze Sint en Piet fantasie:

’Koester uw herinneringen, geniet ervan, maar beter nog ; doe er iets mee! Bedenk ook : Sinterklaas spelen is een gunst, Sinterklaas zijn een hele kunst! ’ 

 Hoofdprijs: gesigneerde aquarel van Beckman

Stop de pers: in de BC van 6 november j.l. lazen wij dat er voor ons, de goede Sint, dit jaar in Baarn geen fysieke intocht wordt georganiseerd. ‘Sint draait digitaal door’ is nu de leus. De door ons gevolgde cursus komt nu wel heel goed van pas! ’Sinterklaas wie kent hem niet, je hoort hem wel, maar ziet hem niet!’ Nou ja, niet fysiek, maar digitaal, als u begrijpt wat wij bedoelen. Het ga u, de lezer, goed en … laat u niet in de zak stoppen en meenemen naar Spanje. Voor u het weet moet u in quarantaine!

Dit verhaal verscheen op maandag 23 november 2020 in de Baarnsche Courant  in de rubriek

  ’Vandaag is morgen alweer gisteren (bruggetjes naar vroeger)’

Deze rubriek is een samenwerking tussen de Historische Kring Baerne en Groenegraf.nl    

Vragen, opmerkingen of tips? Neem gerust contact op.

 Uiteraard kunt u groenegraf.nl ook volgen op Facebook en Twitter

Geïnspireerd geraakt door onze oud Baarn-verhalen? 

Kom in actie en deel ook uw herinneringen op Groenegraf.nl.

Zoekplaatje in Baarn

 

Zoekplaatje in Baarn

1: Wat was de naam van dit bedrijf, Eemnesserweg 57?

U kunt hierop reageren via het sturen van een briefje aan:

Stichting Groenegraf.nl
T.a.v. Baarnsch Geheugen
Marisstraat 4
3741 SK BAARN

of stuur een e-mail naar: bakker.groenegraf@gmail.com.

Onder de goede inzenders verloten we het boek "Baarn in de Tweede wereldoorlog ……..terugblik".

Dit boek is geschreven door Wim Veldhuizen en uitgegeven door de stichting Groenegraf.nl

Daarnaast ontvangt de winnaar ook nog een en een fles wijn voorzien van een ansichtkaart uit Baarn, beschikbaar gesteld door Mitra Baarn - Van de Steeg Laanstraat 72, 3743 BH Baarn tel; 035-5426063.

 Schouwburgen in Baarn

Hotel Central en de schouwburg waren een grote trekpleister voor Baarn, maar niet voor de gewone man, want wie kon zich dat in die tijd veroorloven? De zaal zou 36 jaar lang in gebruik blijven, maar toen kwam er een abrupt einde aan het gebruikt van de zaal. In Nieuwe Tilburgse Courant van 20 februari 1922 lezen we het volgende bericht:

"BAARN, 18 febr. Na afloop van gehouden bal-masqué ontstond hedennacht door tot nu toe onbekende oorzaak, omstreeks vier uur brand in de concertzaal van Hotel "Central" op de Brink te Baarn, eigenaar dhr. Olböter. In een oogwenk had het vuur het karakter aangenomen van een vlammenzee. De concertzaal met meubilair als vleugel, piano, orgel, kleding, ging totaal verloren, terwijl het gehele hotel bijzonder veel waterschade leed. Alles is verzekerd. De schade kon nog niet worden vastgesteld en is zeer groot."

"Alles is verzekerd", zo is dus te lezen in het artikel. Maar "alles" blijkt in de praktijk een relatief begrip. Het hotel kreeg geen grote zak geld van de verzekering om de schouwburg weer te bouwen. Men moest zelfs 50.000 gulden lenen om de zaak weer op te bouwen. De directie van de N.V. Hotel Central stelde Burgemeester en Wethouders voor om garant te staan voor de betaling van de rente van de 6 procent obligatielening die daarvoor afgesloten zou worden, maar de gemeenteraad verwerpt het verzoek. De financiering komt niet rond en ondertussen blijft het terrein met de ruïne zo liggen. Een noodoplossing was er wel. In 1919 werd immers het Baarnsch Lyceum opgericht. Het lyceum had een mooie Aula, linker foto, en die kon worden gebruikt als schouwburg. Een definitieve oplossing was dat echter niet. Een gebrek aan een echte schouwburg in Baarn was een gemis.

Schouwburg Lyceum

In januari 1927 ruikt de toenmalige eigenaar van het Badhotel aan de Middenlaan (de huidige Julianalaan) in Baarn zijn kans. Hij vat het plan op om bij zijn hotel "een grote concertzaal", foto rechts, te bouwen. Met deze plannen, die ongeveer 150.000 gulden gaan kosten, wordt beoogd "de stichting een zaal voor concerten, toneelvoorstellingen, belangrijke vergaderingen en congressen". De verwezenlijking van dit plan hangt af van "de financiële medewerking der ingezetenen". Met andere woorden, de gemeente moet meebetalen. De zaal kwam er. Intussen kwam er bij de gemeente Baarn ook een verzoek van dhr. J. v.d. Hoop, directeur van Conservatrix binnen. Mede namens 14 andere ingezetenen doet hij het verzoek aan de gemeente het Oranjepark af te staan voor de bouw van een "Toneel-Concertzaal". Tevens zou ook hier de gemeente garant moeten staan voor de rente en aflossing van het benodigde bouwkapitaal. Ook dit maal wees de gemeente dit verzoek af.

De gemeente stelde de eis om twee vertegenwoordigers van de raad zitting te laten nemen in het bestuur van de te stichten vereniging "Musis Sacrum". J. v.d. Hoop wilde dat niet en zo verdween er weer een plan in de prullenbak. In het Oranjepark kwam geen schouwburg, maar de vereniging Musis Sacrum werd WEL opgericht! En de nieuwe schouwburg kwam er ook, maar in het Pekingbosch. Dhr. Verbeek, de nieuwe eigenaar van Hotel Central laat intussen in 1928 weten dat ook hij een nieuwe schouwburg wil bouwen achter zijn hotel, maar van die plannen komt niets terecht. Op de plek van de oude schouwburg verschijnen winkels. Een schouwburg zou daar nooit meer komen.

  Schouwburg Badhotel

 Hotel-restaurant Groot-Kievitsdal is dicht en staat te koop op 17-08-1978.

Groot Kievitsdal is gebouwd in de zomer van 1923 als theehuis/lunchroom. Het ontwerp is van het architecten duo, de heren van Wamelen en Slot. De opening van Groot Kievitsdal was in augustus 1923. Het restaurant Groot Kievitsdal had grote overdekte terrassen en vaak speelde er een strijkorkestje om de gasten te vermaken.

Hotel-restaurant Groot-Kievitsdal - jarenlang een bekend rustpunt voor deelnemers aan touringcar-reizen en een uitstekende gelegenheid voor ver­gaderingen, partijen, recepties en feestelijke bijeenkomsten, met een prima restaurant en bar, een grote zaal, een midgetgolf-terrein en twee hectare bos - is gesloten en staat te koop (17-08-1978). De vraagprijs is f 1.675.000,-, met inbegrip van de inventaris. De heer H. J. W. van der Kloet die de zaak 28 jaar heeft gerund had zich uit Groot-Kievitsdal teruggetrokken. Met de komst van een nieuwe exploitant, de heer Frank Boers, was ook de huur drastisch omhoog gegaan en wel in die mate, dat er voor hem geen boterham meer, in te verdienen was. Vooral die winter gingen de zaken zo slecht, dat het hotelgedeelte gesloten moest worden; ook de bar en het restaurant gingen dicht omdat de inkomsten niet opwogen tegen de uitgaven. Moeilijk­heden met de eigenaars - de Erven Insinger - en met de heer v.d. Kloet (aan wie de inventaris nog toe behoor­de) volgden. Er werd zelfs geprocedeerd tot de eigenaars het gebouw met de 2 hectare grond te koop aanboden. De heer F. Boers werd koper en trof met de heer v.d. Kloet een regeling inzake de inventaris.

Nog maar nauwelijks een maand eige­naar besloot de heer Boers de zaak ook voor passanten te sluiten en Groot Kie­vitsdal via een makelaar (die er o.m. mee geadverteerd heeft in een landelijk dagblad) te koop aan te bieden. De grote vraag is of Groot-Kievitsdal als hotel-restaurant nog toekomst heeft. De koper zal er tonnen in moeten investeren om de zaak weer rendabel te maken. De kans is dan ook groot, dat een landelijke instelling zijn ogen op dit zo gunstig gelegen pand en het twee hectare grote recreatieterrein laat vallen en Baarn - na Astoria Chalet, hotel Zeiler, Uytenbosch en De Hooge Vuursche - opnieuw een landelijk gerenommeerd horecabedrijf zal verliezen.

Het restaurant kwam in 1978 in handen van familie Gelevert. De hotelkamers verdwenen, de zaal werd afgebroken en er werd een nieuwe vleugel aangebouwd waar een nieuwe zaal en 12 bowlingbanen in gelegen waren. Ook kwam er een nieuwe keuken en werd er een barbecue hoek gebouwd. Sindsdien was de oude glorie van Groot Kievitsdal weer helemaal terug. In februari 1998 is het restaurant afgebrand, dit was een groot verlies voor iedereen die Groot Kievitsdal van dichtbij kende. Gelukkig is het vertrouwde restaurant weer opgebouwd en waar mogelijk nog verbeterd. Landgoed Groot Kievitsdal is nog steeds eigendom van de familie Gelevert, waar alweer de derde generatie werkt. De naam Kievitsdal is afkomstig van een klein meertje dat gelegen heeft bij de oprijlaan van de Hilversumse golfclub. Dat meertje en ook een boerenhofstede dat er gestaan heeft heette “het Kievitsdel”. Het landgoed waar het op ligt word Kievitsdal genoemd, en vandaar Klein en Groot Kievitsdal. De boerenhofstede is er niet meer, van het meertje is alleen nog een modderpoel over.