Geheugenvanbaarn.nl: 2025

28.11.25

Spaanse Griep

Spaanse griep in Baarn

In 1918 kregen we ook in Baarn te maken met een vreselijk griepvirus: "De Spaanse griep".

Als we aan vreselijke ziekten en epidemieën denken, dan denken we in eerste instantie vaak aan ziekten als de pest, pokken, tyfus, cholera, t.b.c. aids en corona. Stuk voor stuk vreselijke ziekten die in de afgelopen eeuwen miljoenen levens verwoest hebben. Bij een ziekte als 'de griep' wordt niet gelijk gedacht aan een ernstige, dodelijke ziekte, want is het niet zo dat je na een paar dagen op bed liggen, en je flink beroerd voelen, je weer volledig herstelt? Vaak is dat gelukkig zo, maar wist u dat het griepvirus verantwoordelijk is voor de grootste pandemie (wereldwijde epidemie) die zich ooit heeft voorgedaan?

In 1918 ging het helemaal mis. Aan het eind van de Eerste Wereldoorlog (1914-1918) brak de Spaanse griep uit. De Eerste Wereldoorlog kostte wereldwijd aan circa 10 miljoen militairen en 5 miljoen burgers het leven, maar dat was nog niets vergeleken met wat de Spaanse griep zou aanrichten. Naar schatting eiste deze groep aan ongeveer 50 miljoen mensen het leven. Het griepvirus doodde in 24 weken meer mensen - het dubbele zelfs - dan het aidsvirus in de afgelopen 24 jaar heeft gedood. Het was verschrikkelijk. Waar het virus precies vandaan kwam is niet bekend. Er wordt wel gedacht dat het virus is overgekomen uit Amerika. Dat land verscheepte met grote hoeveelheden militairen naar Europa om een eind aan de Eerste Wereldoorlog te maken. Vele militairen stierven al voordat ze Europa bereikten. Of de oorsprong echt in Amerika lag is niet meer te achterhalen. Zo snel als het virus in 1918 opkwam, zo snel verdween het in 1920 ook weer. In 1918 was er sprake van twee griepgolven. In 1920 een derde. Bij de eerste golf leek het om een normale griep te gaan, maar de tweede golf was een massamoordenaar. Daarbij was het opvallend dat vooral jonge mensen aan de ziekte stierven. Met name mensen tussen 15 en 34 jaar oud. Het sterftepercentage in die leeftijdscategorie was maar liefst twintig maal hoger dan in de jaren daarvoor. Mensen die stierven in de bloei van hun leven. Om die reden werd in eerste instantie gedacht dat het om een nieuwe, geheimzinnige, onbekende ziekte zou gaan.

Ook Baarn bleef niet verschoond van deze wereldwijde ramp. In 1918 stierven ruim 30% meer mensen in Baarn dan gemiddeld in de jaren daarvoor. De gemiddelde leeftijd van de overledenen daalde dramatisch. Ook hier werden vooral jongere mensen getroffen. Vreemd is dat in de twee jaar daarna het aantal sterfgevallen onder gemiddeld lag. 1918 was echter een rampjaar, ook in Baarn. Een schrijnend voorbeeld daarvan is de Baarnse Willem van der Horst, die op 30 maart 1914 in Baarn geboren werd als zoon van Willem van der Horst en Francina Maria Snijder. Hij stierf op 21 november 1918, tijdens de tweede, dodelijke griepgolf aan de Spaanse griep. Hij werd vier dagen later begraven op de oude begraafplaats aan de Berkenweg.

In een advertentie uit het Baarnsche Courant van 23 augustus 1918, hier bij dit artikel afgebeeld, werden ‘Glorin tabletten' aangeboden door de Baarnse drogist Faassen uit de Bosstraat in Baarn. Deze tabletten hielpen natuurlijk niet tegen de ziekte. Helaas moeten we dit medicijn onder de noemer kwakzalverij scharen.

drogisterij Faassen

27.11.25

Vernieuwde website met de verhalen

De website Groenegraf.nl of Geheugenvanbaarn.nl bestaat al sinds 2005 en is ontwikkeld door de lokale geschiedschrijver Eric van der Ent. Eric bracht jarenlang Baarnse families in kaart bracht, verzamelde historische informatie en foto’s en digitaliseerde deze. Hij schreef verhalen en plaatste die in de Baarnsche Courant en hij gaf een fors aantal boeken uit met verhalen van Baarn. Met tomeloos enthousiasme hield Eric de Baarnse geschiedenis levend.

En dan stopt plotseling op zaterdag 11 november 2023 met het overlijden van Eric alles. Zijn echtgenote en kinderen en de vrijwilligers, werkzaam onder de vlag van de door Eric opgerichte stichting Groengraf.nl kijken vertwijfeld naar de schitterende verzameling die Eric heeft opgebouwd. Hoe nu verder?

Eric had een zeer fraaie website gebouwd met bijzondere mogelijkheden om de verhalen van Baarnaars en Barinezen te kunnen vertellen. Op de website worden persoonsverhalen opgebouwd met gegevens uit meerdere bronnen. Een soort eerste vorm van Kunstmatige Intelligentie. Eric was in 2005 zijn tijd al ver vooruit! Maar helaas, geen documentie , geen handleiding, geen informatie over hoe dit alles technisch in elkaar was gezet.

Met behulp van vrijwilligers van de Historische Kring Baerne werd een plan opgesteld om deze waardevolle collectie onder te brengen maar vooral bereikbaar te houden voor het brede publiek. Een nieuw bestuur van de Stichting Groenegraf.nl trad aan en daarna begon het uiteenrafelen van de website. Welke bestanden worden geraadpleegd, hoe worden deze bestanden onderhouden, hoe wordt het verhaal opgebouwd, welke provider, welke taal, legio vragen dienden zich aan. Enkele IT vrijwilligers van de Historische Kring Baerne hebben maanden gezocht en zijn vervolgens aan de slag gegaan om het geheel weer op te bouwen.

Met trots kan de Stichting Groenegraf.nl melden dat de vernieuwde website op 26 november 2025 live is gegaan. Als de gebruikers nu op bezoek gaan bij www.geheugenvanbaarn.nl komen ze op de vernieuwde site met de bekende functies. Deze site is nu gedocumenteerd, kan weer onderhouden worden en dus blijft de waardevolle verzameling ook voor de toekomst beschikbaar voor het brede publiek.

De website wordt goed bezocht door de inwoners van Baarn maar ook belangstellenden voor de Baarnse geschiedenis van buiten Baarn, zowel binnen als buiten Nederland, weten de weg naar de website te vinden. Dat blijkt ook uit de vele donaties die de Stichting mag ontvangen.

Vrijwilligers van het eerste uur, zoals John Kappers, Karla Roskamp en Leen Bakker blijven de verzameling van Eric uitbreiden en beschikbaar houden. Natuurlijk zijn zij ook op zoek naar nieuwe vrijwilligers die een steentje kunnen bijdragen, bijvoorbeeld door het schrijven van verhalen of het uitvoeren van onderzoeken naar de Baarnse geschiedenis. Ook vrijwilligers met IT kennis en ervaring zijn nodig om de website nog verder uit te breiden en de fraaie collectie Baarns erfgoed aan het publiek te kunnen presenteren.

Baarn, 26 november 2025

Verdere informatie bij:

Leen Bakker, bakker.groenegraf@gmail.com

John Boers, johnboers96@gmail.com, tel: 06 83622391

De IT Vrijwilligers: De Groenegraf vrijwilligers

Arthur Bouland Leen Bakker voorzitterr

Ben de Moel Karla Roskamp secretaris

Jesse Vanderwees John Boers penningmeester

Steven Sijmonsbergen

Gert Jan van der Burg John Kappers

www.geheugenvanbaarn.nl

Het groene graf is een bijnaam voor één van de mooiste plaatsen in het Eemland: Baarn.

Groen, omdat er ten zuiden van Baarn prachtige bossen liggen en ten noorden van Baarn uitgestrekte polders. Graf, omdat het vanouds een plaats is waar de rijke Amsterdammers heentrokken om te rentenieren en hun laatste levensdagen te slijten.

Na de aanleg van de spoorweg van Amsterdam richting Amersfoort en later door naar Zutphen lieten de welgestelde Amsterdammers in Baarn hun zomerhuizen bouwen. 's Winters werken in Amsterdam en 's zomers vertoeven in het mooie Baarn. De spoorlijn maakte dat mogelijk.

Vaak gingen deze Amsterdammers in de laatste periode van hun leven definitief in Baarn wonen en vonden zo ook hun laatste rustplaats in Baarn. Daarom groene graf.

Vernieuwde website met de verhalen van Baarnaars en Barinezen.

A logo with a brown object

Description automatically generated with medium confidence

Vernieuwde website met de verhalen van Baarnaars en Barinezen.

Eric had een zeer fraaie website gebouwd met bijzondere mogelijkheden om de verhalen van Baarnaars en Barinezen te kunnen vertellen. Op de website worden persoonsverhalen opgebouwd met gegevens uit meerdere bronnen. Een soort eerste vorm van Kunstmatige Intelligentie. Eric was in 2005 zijn tijd al ver vooruit! Maar helaas, geen documentatie, geen handleiding, geen informatie over hoe dit alles technisch in elkaar was gezet.

Baarn, 26 november 2025

Verdere informatie bij:

Leen Bakker, bakker.groenegraf@gmail.com

John Boers, johnboers96@gmail.com, tel: 06 83622391

De IT Vrijwilligers: De Groenegraf vrijwilligers

Arthur Bouland Leen Bakker voorzitterr

Ben de Moel Karla Roskamp secretaris

Jesse Vanderwees John Boers penningmeester

Steven Sijmonsbergen

Gert Jan Burg John Kappers

Het groene graf is een bijnaam voor één van de mooiste plaatsen in het Eemland: Baarn.

Vaak gingen deze Amsterdammers in de laatste periode van hun leven definitief in Baarn wonen en vonden zo ook hun laatste rustplaats in Baarn. Daarom groene graf.

21.11.25

75 jaar waterleiding in Baarn

Dit jubileum wordt o.m. herdacht met de plaatsing van een groots watermonument in de Pekingtuin

Op 1 Mei a.s. (1960) zal het 75 jaar geleden zijn, dat de gemeente Baarn aangesloten werd op het net der Utrechtsche Waterleiding Maatschappij en het eerste heidewater, afkomstig uit de waterwinplaatsen onder Soester- berg, uit de Baarnse waterkranen stroomde.

De Directie van de Utrechtsche Waterleiding Mij. wil dit heugelijke feit op waardige wijze herdenken, temeer daar de gemeente Baarn een der oudste gemeenten is, die water van deze maatschappij betrekken. De U.W.M. werd in 1881 opgericht, begon met de waterlevering aan de stad Utrecht in 1883 en leverde reeds 2 jaar later water aan Baarn.

Welk een belangrijke plaats het leidingwater in ons dagelijks leven heeft, behoeft hier niet uiteengezet te worden. Dat neemt niet weg, dat het goed is, dat bij een bijzondere gelegenheid als dit jubileum de aandacht van het publiek gevestigd wordt op de zeer bijzondere plaats, die een waterleidingmaatschappij in de volkshuishouding inneemt.

Het is begrijpelijk dat „het water” bij dit jubileum in het middelpunt zal worden geplaatst. De directie van de U.W.M. heeft hiervoor een origineel plan uitgewerkt.

Op een der grote gazons van de Pekingtuin (waar de jaarlijkse gymnastiekdemonstraties plaats vinden) zal te midden van een vijver een groot water technisch werk, uitgerust met fonteinen, worden geplaatst, dat gedurende de zomermaanden de bijzondere aandacht zal trekken van iedere bezoeker van de tuin. De fonteinen zullen dagelijks in werking zijn en des avonds met flootlight verlicht worden.

Het monument is ontworpen door onze oud-plaatsgenoot, de heer G. Diefenbach, technisch hoofdambtenaar van de U.W.M. te Hilversum. Onder zijn leiding zal het monument geplaatst worden.

Gisteren zijn de arbeiders van de U.W.M. in de Pekingtuin begonnen met het grondwerk. Er is reeds een kuil gegraven van 1 m diepte, welke een lengte heeft van 15 m en een breedte van 10 m. Dit wordt de vijver, waarin het monument, geplaatst wordt. Ook heeft men reeds een aanvang gemaakt met het graven van een sleuf, waarin een leiding komt te liggen voor afvoer van het opgespoten water naar de riolering in de Bosstraat.

Zaterdag 23 April zal de directeur van de Utrechtsche Waterleiding Maatschappij, de heer J. G. C. Roder, tijdens een officiële bijeenkomst in de Pekingtuin, het monument overdragen aan burgemeester mr F. J. van Beeck Calkoen.

Medewerkers van Waterleidingbedrijf

Bericht in de Baarnsche Courant van 26 april 1960

HET WATERMONUMENT IN DE PEKINGTUIN

Van de zijde van het Stichtingsbestuur van de Pekingtuin kregen wij het verzoek langs deze weg het publiek er op attent te maken dat bij het bezichtigen van het monument een ieder wordt verzocht, de eventuele rijwielen op de daarvoor bestemde plaats te stallen en deze niet mee te nemen naar de gazons.

Het is deze dagen al gebleken dat men zelfs, terwijl fietsen in de tuin verboden is, tot voor het monument op de fiets blijft zitten en na bezichtiging rustig weer op de fiets stapt en de tuin uitrijdt, over de gazons.

Willen wij de Pekingtuin, waaraan zoveel zorg wordt besteed, netjes houden, dan is het noodzakelijk, dat het publiek daaraan volledig meewerkt.

14.11.25

Een bekend stukje Eemnesserweg

Een bekend stukje Eemnesserweg in Baarn

Sommige plekken in Baarn zien er al eeuwen lang hetzelfde uit, maar die plekken worden steeds schaarser. Door de steeds verder gaande ontwikkeling van Baarn, het groeiende verkeersaanbod, de sloop van oude villa's verandert het beeld van Baarn. Het is daarom leuk om eens te kijken, hoe een bepaalde plek er vroeger uitzag. Neem nu eens deze foto, enig idee waar die gemaakt is?

Ik denk dat er niet veel mensen zijn die deze plek onmiddellijk herkennen, maar het is Eemnesserweg 40, woning en kantoor van notaris Römer. Dit enorme pand stond precies op de plek waar nu Albert Heijn is te vinden. De volledige naam van deze notaris was Maria Carl André Arthur Hermann Römer, roepnaam Arthur. Hij werd op 16-12-1889 geboren in Maastricht en trouwde in 1922 met Maria Clotilde Albertina (Bertha) Janssen uit Heinkenszand. Uit dat huwelijk werden maar liefst 13 kinderen geboren. Het was dus maar goed dat ze zo'n groot pand hadden! Notaris Römer kwam op 19 april 1933 naar Baarn. Dat was vier maanden nadat hij als notaris benoemd was. Hij vestigde zich zoals gezegd op Eemnesserweg 40, waar hij tot aan zijn pensioen op 1 januari 1960 zou wonen en werken. Na die datum werd echtgenote Bertha waarnemend notaris en op 1 september van datzelfde jaar verhuist het echtpaar naar Bussum. De villa wordt gesloopt en op die plek wordt supermarkt Albert Heijn gebouwd.

Het pand links van het notariskantoor is Eemnesserweg 42. In 1917 woonde daar, volgens het adresboek uit dat jaar, dhr. A. de Nooij en later de dames mej. A.L. van Beverwijk en mej. F.L. Wits. De laatste was heilgymnaste van beroep. Links daarvan, niet meer zichtbaar op de foto, op Eemnesserweg 44 stond nog een villa. Daar woonde dhr. Jan Boelens, secretaris van de Nationale Christen Geheelonthouders Vereniging. Deze villa was “Klein Guldenhof” genaamd. Op de plek van de villa’s van Eemnesserweg 42 en 44 is nu het parkeerterrein van Albert Heijn te vinden.

Links van Klein Guldenhof, op nummer 46, was Villa Vijverhof te vinden. Dat pand kennen we natuurlijk allemaal want dat staat er nog steeds. Al deze grote villa's hadden gemeen dat er een enorme tuin achter de woningen lag. Daarachter lag het arbeiderswijkje Santvoort, met straten als Verlengde Dalweg, Johannalaan, Dijkweg en Elisabethstraat. Van de achtertuin van notaris Römer kunnen we een glimp opvangen op een familieportret dat in oktober 1942 in de achtertuin van de villa genomen is. De foto werd gemaakt ter gelegenheid van het twintig jarig huwelijk van de notaris en zijn echtgenote. Op deze foto is het complete gezin te zien.

Rechts naast het kantoor van Römer stond nog een villa, op de hoek met de Dalweg. Op de foto van Albert Heijn ziet u die villa nog staan, maar ook die villa is inmiddels verdwenen. In 1970 stond die villa op de nominatie om gesloopt te worden. Medewerkers van slopersbedrijf van destijds kregen het "leuke" idee om in de kelder van het gebouw wat sloophout te verbranden. Het had gesneeuwd en het vroor. In ieder geval ging het mis. Het gebouw vatte vlam en in ging in rook op.

Wilt u uw herinneringen delen, stuur een e-mail naar: bakker.groenegraf@gmail.com. Of een briefje aan: Baarnsch Geheugen Marisstraat 4, 3741 SK BAARN

Voor meer dan 1560 verhalen over Baarn lezen. Kijk dan op Https://Groenegraf.blogspot.com

7.11.25

Antwoord zoekplaatje

[Hoog Wolde]

Hoog Wolde) is in 1874 Ontworpen door architect A.L. van Gendt. Oude Utrechtseweg 17-19. De grote villa stond op het hoogste punt van een glooiend gazon. In 1878 werd een koetshuis toegevoegd, waarvan de situatieschets in het Nederlands Architectuur Instituut (NAI) aanwezig is. In 1900 werd ook een rijtuigremise toegevoegd, waarbij er een tweede terreinschets werd gemaakt. Voor de oorlog bezat Hoog Wolde een schitterende tuin met rosarium, gezien de afbeelding daarvan in het tijdschrift ‘Het Landhuis’ van 2 maart 1932. De villa was lange tijd in gebruik als kantoor en is omstreeks 1995 afgebroken om plaats te maken voor moderne gebouwen. Het koetshuis resteert nog wel. Langs de randen van het terrein zijn nog oude beplantingen aanwezig: groepen van eiken en beuken, groepen van diverse coniferen en een solitaire bruine beuk.

Villa Favorit/Hoog Wolde

In 1881 werd de villa toen genaamd Favorita, gemeente Baarn, groot 64 are en 70 centiare voor f 24000 geveild aan J.W.P. Hamel.

In 1900 wordt de "deftige en moderne inboedel" van wijlen heer T. Scholten, waarbij zo goed als nieuwe ameublementen en vele andere meubelen, porseleinen, aquarellen, pendules, spiegels, ledikanten, bedden, dekens en matrassen, gas- en kaarsenkronen, rijtuigen, tuigen, stalbenodigdheden, bloemen, planten enz. geveild .

In 1918 wordt Villa Hoog Wolde onder de naam van Villa Favorita genoemd in het overlijdensbericht van Theodorus Antonius Josef Gilissen. Deze bankier kwam in 1918 om bij een treinramp in Weesp. In 1915 en 1917 wordt Gilissen inderdaad als bewoner van villa Favorita genoemd, echter als adres staat Spoorweglaan 4. De spoorweglaan is later omgedoopt naar Gerrit van de Veenlaan. De villa stond inderdaad op de hoek van de Oude Utrechtseweg en de Gerrit van de Veenlaan.

In de adresboeken van 1925 en 1939 wordt Jhr. F.E.P. Sandberg als bewoner van Spoorweglaan 4 genoemd. In 1948 Gerrit van de Veenlaan 4. In 1950 wordt in Huize Hoogwolde, Gerrit van de Veenlaan 4, een uitgebreide kunst-, antiek-, en inboedelveiling gehouden uit het bezit van Jhr. Sandberg. (Bron Gooi- en Eemlander 11-2-1950) De opbrengst was bijna f 40.000.

In 1950 verhuist Philips de administratieve kant van haar Phonographische Industrie naar Hoog Wolde. Vanaf 30 oktober 1950 zal de administratie en de verkoopafdeling van de Decca-grammofoonplaten-industrie, alsmede de publiciteitsafdeling in Baarn gaan werken. Tot dan toe waren die afdelingen in Amsterdam gevestigd. Voor dit doel heeft het concern villa Hoog Wolde van de familie Sandberg aangekocht. Naast de 35 man van Decca wordt de afdeling van Philips Eindhoven, die speciaal de reproductierechten van muziek behandelt in Baarn gevestigd.

De winnaar van het zoekplaatje is: Dhr. R. Jansen.

Wilt u uw herinneringen delen, stuur een e-mail naar: bakker.groenegraf@gmail.com. Of een briefje aan: Baarnsch Geheugen Marisstraat 4, 3741 SK BAARN

Voor meer dan 1560 verhalen over Baarn lezen. Kijk dan op Https://Groenegraf.blogspot.com

31.10.25

Zoekplaatje in Baarn

Zoekplaatje in Baarn

1: Wat was de naam van deze Villa?

2: Aan welke straat was deze villa gelegen?

U kunt hierop reageren via het sturen van een briefje naar:

Stichting Groenegraf.nl

T.a.v. Baarnsch Geheugen

Marisstraat 4

3741 SK BAARN

Of stuur een e-mail naar : bakker.groenegraf@gmail.com

Onder de goede inzenders verloten we het boek “Waarom Redden; de mens achter de brandweer van Baarn". Dit boek is geschreven door Maartje Hormes en Leen Bakker en uitgegeven door de personeelsvereniging van Brandweer Baarn in 2007.

Daarnaast ontvangt de winnaar ook nog een fles wijn voorzien van een ansichtkaart uit Baarn, beschikbaar gesteld door Mitra Baarn - Van der Steeg Laanstraat 72, 3743 BH Baarn, tel: 035-5426063.

24.10.25

Luchtfotos Brink en Oranjestraat

Centrum Baarn vanuit de lucht

Vandaag wilde ik eens twee mooie foto’s vanuit de lucht met u delen. Een foto van de Brink, hartje Baarn, genomen rond 1924 en een foto van de Oranjestraat / Laanstraat van vóór 1917.

Brink ca. 1924

Op deze prachtige foto, gemaakt rond 1924, ziet u de Brink in Baarn. Centraal op het Brinkplein natuurlijk de hervormde Pauluskerk met daarvoor, bij de ingang van de Laanstraat, het uit 1907 daterende gemeentehuis. Op de Brink ziet u dat de wekelijkse markt plaatsvindt. Achter de kerk ziet u de pastorie met aan de overzijde van de straat het zomerverblijf van mej. J.F.M. van IJsendijk, de dame die het bekende ‘Bosje van IJsendijk’ aan de gemeente naliet. Later werd het pand gebruikt door garage Lettenmeijer. Rechts daarvan de ingang naar de Eemstraat. De plek waar vroeger ‘De Ronde Hoek’ te vinden was, was toen nog tuin van mej. Van IJsendijk. Links naast het huis van mej. Van IJsendijk ziet u de Hoofdstraat met het Nicolaasgebouw. Voor het Nicolaas gebouw staat ‘Hotel Central’ waar nu de Hema te vinden is. Achter het hotel, in de Brinkstraat, ziet u de grote zaal die bij het hotel hoorde. Die zaal is in 1922 afgebrand. Op de foto’s zijn de ruïnes van de zaal nog te zien. Links daarvan de smederij van Brölman en daar weer achter het Nutsgebouw aan de Penstraat. De vijver links onder op de foto hoorde bij villa Lommeroord, het huis van notaris van Ditzhuyzen aan de Eemnesserweg. Vanuit de rechter onderhoek van de foto kronkelt de Stationsweg omhoog met aan de linker kant het politiebureau. Rechts van de Stationsweg vindt u de Nijverheidstraat en de Bosstraat met tal van kleine bedrijfjes. Tussen het gemeentehuis en het politiebureau vindt u het Oranjepark, dat destijds inderdaad nog een park was.

Oranjestraat / Laanstraat vóór 1917

De tweede foto is wat ouder, in ieder geval vóór 1917. Even ter oriëntatie: het grote witte pand links op de foto is de villa die later café-restaurant Astoria aan de Oranjestraat zou gaan heten. Het pand werd voor dat doel grondig verbouwd. De villa is hier nog in oorspronkelijke staat. Daarvoor loopt de Oranjestraat die rechts uitkomt in de Laanstraat. Op de hoek Oranjestraat / Laanstraat ziet u de markante grote kastanjeboom staan, bij de ‘rieten dakjes’. U ziet de ‘rieten dakjes’ hier van de achterkant, waar deze pandjes een pannendak hebben, geen rieten kap, net zoals nu nog steeds het geval is. Links naast de kastanjeboom is het pand waar vroeger Van Gend en Loos zat. Dat pand is gebouwd in 1917. Op deze foto staat het pand nog niet, dus de foto is in ieder geval van voor die tijd. Op de foto zijn nog tal van markante villa’s te bewonderen, waaronder ‘Villa Nova’ van de familie Huneus aan het Stationsplein. U ziet het net onder de horizon, rechts van het midden op de foto. Ik weet niet of het op de foto in de krant goed zichtbaar wordt, maar links aan de horizon zijn nog net de contouren van het Badhotel te vinden.

Bij het bekijken van beide foto's zult u zich ongetwijfeld realiseren dat er ontzettend veel veranderd is in Baarn. Hoeveel van die prachtige villa's op de tweede foto zijn er nu nog te vinden? Veel is verdwenen. Laten we zuinig zijn op het moois dat Baarn nog heeft!

17.10.25

Bakker van de Kuinder

Bakker Van de Kuinder, Ferd. Huycklaan

Veel lezers vinden het leuk om foto's uit de recente geschiedenis van Baarn te bekijken. Dat blijkt uit de vele reacties die we krijgen. Foto's uit de jaren zestig en zeventig uit de vorige eeuw zijn populair. Ik begrijp wel waarom. Veel mensen hebben persoonlijke herinneringen aan die tijd. Nostalgie speelt dan een grote rol. Zelf ben ik van bouwjaar 1950. Toch vind ik juist oudere foto's leuker, vooroorlogse foto's vind ik heerlijk om te bekijken. Dat komt waarschijnlijk omdat de tijd toen zo verschrikkelijk anders was dan tegenwoordig. Een foto waarop iemand afgebeeld staat die bezig is met zijn normale dagelijkse bezigheden, kleding uit die tijd en een mooi pand in Baarn op de achtergrond. Prachtig!

Neem nu deze foto van broodbakker Hendrik van de Kuinder (1887-1968) voor zijn woning aan de Ferdinand Huycklaan nummer 56 in Baarn. Op de bok Hendrik, waarschijnlijk met een zoon, op een paard en wagen waarmee hij brood rondbracht. Achter hem ziet u zijn woning. Een mooi pand toch? De woning is ingrijpend veranderd en wit geschilderd. Veel kan ik niet over deze broodbakker vertellen. Ik zal hier vertellen wat ik weet. Hopelijk kunt u ons meer vertellen zodat ik dit artikel in de toekomst kan uitbreiden. Hendrik van de Kuinder is geboren op 24 september 1887 in Eemnes als zoon van bakker Wiebe van de Kuinder en Rijkje Spelt. Van de Kuinder is een echte Eemnesser familienaam. Generaties Van de Kuinder woonden in Eemnes. Vader Wiebe was dus net als Hendrik bakker en ook opa Frans van de Kuinder was bakker. Je mag dus met een gerust hart zeggen dat het broodbakken Hendrik met de paplepel was ingegoten. Als ik naar het pand op de oude foto's kijk, zie ik volgens mij geen winkel. Was Hendrik van de Kuinder een bakker die alleen brood ventte? Hendrik groeide op in een gezin met veertien kinderen van wie er acht de volwassen leeftijd waren. Het lag voor de hand dat Hendrik en zijn broers in het bakkersbedrijf van hun vader in Eemnes zouden gaan werken. Ik weet dat in ieder geval ook zijn broer Frans en Jan van de Kuinder bakker geworden zijn.

Bij het plaatsen van de foto van broer Jan van de Kuinder valt met pas op dat de paardenwagen precies dezelfde is als die op de foto met Hendrik van de Kuinder! Haalde Hendrik zijn brood wellicht bij zijn familie in Eemnes en ventte hij dat brood in Baarn? Wie het weet mag het zeggen. Hendrik overleed op 4 november 1968 op 81 jarige leeftijd. Zijn echtgenote Willempje van Setten overleed al in 1942. Zij mocht slechts 50 jaar oud worden. Het echtpaar is begraven op de nieuwe algemene begraafplaats op de Wijkamplaan in Baarn.

Bijschriften foto's;

- Bakker Hendrik van de Kuinder op de bok, waarschijnlijk met zijn zoon, voor zijn woning aan de Ferdinand Hucklaan,

- Jan van de Kuinder. broer van Hendrik.

Wilt u uw herinneringen delen? U kunt hierop reageren via internet: www.geheugen.groenegraf.nl, of stuur een e-mail naar: bakker.groenegraf@gmail.com. Heeft u geen internet? Stuur een briefje aan:

Stichting Groenegraf.nl
T.a.v. Baarnsch Geheugen
Marisstraat 4

3741 SK BAARN

10.10.25

Jan Kwatta

Antwoord van vorige week: Jan Kwatta,

Jan Kwatta, één van Baarns markante figuren. Als u een beetje in oud Baarn geïnteresseerd bent dan heeft u vast en zeker wel eens gehoord van de naam Jan Kwatta. Jan Kwatta is één van Baarns bekende figuren uit het verleden. Zijn echte naam was Jan Ruijer.

Jan Ruijer leefde in een tijd waarin vele Baarnaars een bijnaam hadden. In ons boekje ‘Baarnaars en Bijnamen’ vindt u talloze bijnamen opgesomd en natuurlijk ontbreekt Jan Kwatta niet in het rijtje. Van oorsprong was Jan Ruijer geen Baarnaar. Hij werd op 26 februari 1842 in Soest geboren als zoon van Gerrit Ruijer en Aaltje Onwezen. In 1867 trouwde hij met Maria Schoonoord, ook uit Soest, dochter van Pieter Schoonoord en Cornelia Natter. De eerste jaren van zijn huwelijk woonde het echtpaar in Soest, maar tussen 1886 en 1891 verhuisde het gezin naar Baarn. Volgens het adresboek van Baarn uit 1917 woonde hij toen in de Turfstraat.

Jan werkte als knecht bij boer Beukeboom aan de Zandvoortweg in Baarn. 's Zomers was er genoeg werk bij Beukeboom, maar 's winters had de boer weinig voor hem te doen. Jan moest er dan voor zorgen dat hij op een andere manier in zijn levensbehoeften kon voorzien. Jan trok er dan met trommels 'Kwatta' door de straten om chocolade aan de man te brengen. Zo kwam hij aan zijn bijnaam 'Jan Kwatta'.

Kwatta was in de tijd van Jan Ruijer een bekend merk chocolade. Het werd geproduceerd in Breda en in het Belgische Bois-d'Haine. De Kwatta-repen waren vóór en tijdens de Eerste Wereldoorlog gewild onder soldaten. Het leger werd de grootste afnemer van de repen en ze waren in alle kazernes te koop. Op de wikkel van de reep was een soldaatje afgebeeld. Deze kon men in die tijd uitknippen. Vijf van die soldaatjes gaven recht op een gratis reep of een tinnen soldaatje. Voor 100 uitgeknipte soldaatjes kreeg je het flexibele Kwatta-soldaatje. Hiermee zorgde Kwatta voor de eerste spaaractie voor chocoladeproducten en werd de reep zeer populair bij kinderen. De uitdrukking “Aller ogen zijn gericht op Kwatta” wordt tegenwoordig niet vaak meer gebruikt, maar ook die uitdrukking is afkomstig van het chocolademerk. Er wordt mee bedoeld dat iedereen zijn aandacht op een specifiek punt of onderwerp vestigt. In Noord Brabant en Gelderland wordt het woord Kwatta nog steeds wel gebruikt om chocolade aan te duiden. In Breda werd hagelslag ook wel ‘kwattastrussel’ genoemd.

Jan Ruijer is te bewonderen op een ansichtkaart in de serie "Baarnsche Typen". Daarop staat hij prachtig afgebeeld met twee Kwatta-trommels. Die ansichtkaart zullen vele Baarnaars wel in hun verzameling met oude ansichten hebben. In diezelfde serie werden onder andere ook een dorpsomroeper (Jan van Klingeren) en een papierprikker (Flip Pelgrim) uit Baarn afgebeeld. Op de hier afgebeelde foto is goed te zien dat Jan Kwatta (Jan Ruijer) populair was bij de Baarnse jongeren. Dat zal ongetwijfeld te maken hebben met de lekkere chocolade die hij had. De andere afbeelding is een reclameposter van Kwatta uit de Eerste Wereldoorlog (1914-1918).

Jan Kwatta en de kinderen

Jan Ruijer stierf op 16 mei 1920 in Baarn op 78-jarige leeftijd. Zijn echtgenote Maria Schoonoord stierf drie jaar later, ook in Baarn. Verbazingwekkend dat bijna een eeuw na zijn dood nog steeds veel mensen weten wie Jan Ruijer, alias Jan Kwatta was. winnaar deze week is A. van Olderen uit Baarn.

3.10.25

zoekplaatje

Zoekplaatje in Baarn

1: Weet u de naam van deze verkoper bekent van de chocolade?

U kunt hierop reageren via het sturen van een briefje naar:

Stichting Groenegraf.nl

T.a.v. Baarnsch Geheugen

Marisstraat 4

3741 SK BAARN

Of stuur een e-mail naar :bakker.groenegraf@gmail.com

Onder de goede inzenders verloten we het boek “Waarom redden" over de Brandweer van Baarn.

Dit boek is geschreven door Maartje Hormes en Leen Bakker en uitgegeven door Personeelsvereniging Brandweer Baarn in 2007.

Daarnaast ontvangt de winnaar ook nog een fles wijn voorzien van een ansichtkaart uit Baarn, beschikbaar gesteld door Mitra Baarn - Van der Steeg. Laanstraat 72, 3743 BH Baarn, tel: 035-5426063.

Lees de 1565 verhalen over Baarn op: HTTPS://groenegraf.blogspot.com.

26.9.25

Hotel Pauw

Hotel de Pauw

Zelfs de meest geheide Baarnaar zal bij het zien van deze oude foto z'n wenkbrauwen fronsen en zeggen: "Hé, waar is dat?" Wij zullen u maar dadelijk uit de droom helpen: het is de Eemnesserweg bij de kruising Dalweg-Nieuwstraat met links het voormalige hotel "de Pauw" omstreeks het jaar 1900. De kaart is vanuit Baarn verzonden naar Amsterdam, adres: Mevrouw Derksen, Heerenstraat. Er zit een postzegel van 2% cent op.

Het aardige van dit plaatje is het vroegere hotel "de Pauw" met de twee ouderwetse rijtuigen er voor. Op de boom tussen de twee wagens zit een bordje, waarop staat: Stalling. Dat wil zeggen, dat je daar indertijd je paard kon stallen. Reken maar, dat de families uit de wagens zijn gedaald, de koetsier heeft het paard gestald en de dames en heren verpozen en laven zich in "de Pauw". Straks rijden ze weer verder. Glaasje op, geen nood......

"De Pauw" was een echt gezellig dorpscafé. Veel familiefeestjes werden er vroeger gehouden en voor anderen was het hun stamcafé, waar de nieuwtjes van Baarn werden verteld onder het genot van een glaasje.

Boven de ingang aan de voorgevel prijkt een pauw met z'n lange staart. Achter het café bevond zich een miniatuur speeltuintje, waarvan door passanten en hun kinderen een dankbaar gebruik werd gemaakt tijdens het oponthoud. En op feestdagen als Tweede Pinksterdag werd "de Pauw" geheel in beslag genomen door een grote groep Bunschoters, die er hun spelletjes speelden en daarbij "iets" dronken. En men kon er ook (zeer bescheiden, maar netjes) logeren op de kamertjes boven.

Dat is allemaal verleden tijd: de heer v. d. Vlies was de laatste eigenaar, die tenslotte het gehele geval verkocht. Er werd een matrassenmakerij in gevestigd, later werden er een aantal gerepatrieerden in ondergebracht en heeft garage M. Kooy er een bloeiend bedrijf van gemaakt. (na een grondige verbouwing en restauratie). Heden is op het perceel de Aldi gevestigd en zijn er prachtige woningen gebouwd.

Naast de kleine "Pauw" zijn uit Baarn sinds 1900 ook nog heel wat grotere hotels verdwenen: het Badhotel, Central op de Brink, Trier, Zeiler, Regina...

Het kruispunt is heel wat drukker op geworden sinds de komst van Albert Heyn, het intense verkeer op deze voorrangsweg, het brengt allemaal z'n drukte mee. Op het oude plaatje niets van dit alles: een rustige Eemnesserweg met twee rijen bomen. En alweer een oude straatlantaarn.

Wilt u uw herinneringen delen, stuur een e-mail naar: bakker.groenegraf@gmail.com.

Of een briefje aan: Baarnsch Geheugen Marisstraat 4, 3741 SK BAARN

Voor meer dan 1565 verhalen over Baarn lezen. Kijk dan op Https://Groenegraf.blogspot.com

19.9.25

Kleuterhuis Trein 8.28

Oranjeboom

Het is rond 1935 toen men het volgende schreef over de Oranjeboom.

Nu men momenteel aan de Oranjeboom druk bezig is op het kruispunt Amsterdamse straatweg-Hilversumse straatweg-Gen. van \Heutszlaan een modern verkeersplein te maken ten dienste van het steeds maar drukker wordend verkeer aldaar, plaatsen wij een oude foto van dit bekende kruispunt uit het begin van deze eeuw.

Oranjeboom Gen. van Heutszlaan hoek Amsterdamse straatweg

Wat het eerste opvalt is de volkomen rust, welke van dit plaatsje uitgaat. Totaal geen verkeer is er te zien; je zou tegenwoordig eenvoudig geen kans krijgen zo'n foto te maken. Het tweede wat opvalt, is dat de Gen. van Heutszlaan precies tegenover de \Hilversumse straatweg lag. Waarom men dit later veranderd heeft, hetgeen zeker geen verbetering was te noemen, konden wij niet te weten komen. Thans is de situatie weer veranderd.

Ook op dit 'plaatje links een vertrouwd beeld in die dagen: de gaslantaarn. Moet u nu eens gaan kijken welk een enorme verlichting men met neonlampen op hoge masten daar thans heeft aangebracht. Is er in de avond bijkans even licht als overdag.

Op de boom op de hoek zit een verkeersbord uit die tijd. Hoewel op de foto moeilijk te lezen, staat er op: "Verboden voor rijwielen en auto' s". Bedoeld zal zijn, \dat het pad langs de bomen uitsluitend voor wandelaars is bestemd, fietsen moest men op de hoofdweg, hetgeen in die tijd gemakkelijk kon. En met de wandelaars werd in het begin van deze eeuw terdege rekening gehouden, hoewel ook vandaag de dag langs de Amsterdamse straatweg een wandelpad is te vinden.

Tenslotte: op de hoek de bekende fraaie villa "de Roosterhoeck', nog in z'n volle glorie. De naam blijft ook in de toekomst evenwel behouden, want de aldaar te bouwen verzorgingsflat gaat dezelfde naam dragen.

Wie er toentertijd woonde? Wij maakten dezer dagen 'n praatje met mevr. Kotten, die al bijna 50 jaar in het vriendelijke witte huisje aan de overkant - op de foto niet zichtbaar - woont. (Eigendom van H.M. de Koningin). Ook zij wist niet precies of het nu de familie Cankrien of Pleines was, Later werd de villa aangekocht door de vereniging ,Trein 8.28", \die er een kindertehuis vestigde en' na 'nog enkele malen van eigenaar verwisseld te zijn, werd 'het grote buis de laatste jaren vóór de afbraak bewoond door enkele gezinnen met elkaar.

Kleuterhuis Trein 8.28

Dat is nu allemaal verleden tijd, evenals de kiosk op de hoek en de samenkomsten van het Leger des Heils 's zondagsmiddags. Alleen "het verkeer" is thans oppermachtig aan de Oranjeboom.

Wilt u uw herinneringen delen, stuur een e-mail naar: bakker.groenegraf@gmail.com. Of een briefje aan: Baarnsch Geheugen Marisstraat 4, 3741 SK BAARN

5.9.25

Het onderwijs in Baarn rond 1935

HET ONDERWIJS IN BAARN rond 1935 (tekst uit 1935-NBS en Astro)

Eén van de voornaamste factoren, die den doorslag geven bij de overwegingen omtrent vestiging in een of andere gemeente, is voor gezinnen met kinderen zeker wel de gelegenheid tot 't ontvangen van onderwijs. In dit opzicht is Baarn buitengewoon goed geoutilleerd. Om bij de jongste kinderen te beginnen, telt Baarn een openbare, een christelijke en een katholieke inrichting voor voorbereidend onderwijs. Gewoon lager onderwijs wordt gegeven op drie openbare scholen, drie christelijke, twee katholieke en een bijzonder neutrale school, die een opleidingsinrichting is voor 't Middelbaar en Voorbereidend Hooger Onderwijs.

Deze opleiding kan eveneens worden genoten op de openbare school voor U.L.O. „De Oorsprong", de christelijke scholen voor U.L.O. „de Koningin Wilhelminaschool" en de Schoolvereniging der Ned. Herv. Gemeente en de Roomsch-Katholieke School voor U.L.O. „St. Bonifaciusschool''. Het Baarnsch Lyceum met zijn drie af deelingen: Gymnasium, H.B.S. A. en H.B.S. B., voorziet geheel in de behoefte aan Middelbaar en Voorb. Hooger Onderwijs.

Voor hen, die na voleinde studie aan één der afdeelingen van 't Lyceum, nog verder willen studeeren, is in Utrecht ruimschoots gelegenheid.

Betreft dit alles dagonderwijs, ook voor hen, die zich in de avonduren verder willen ontwikkelen, is gezorgd. De Handelsavondschool uitgaande van de drie Middenstandsvereenigingen, de Avondteekenschool van het Departement Baarn van het Nut en de Tuinbouw-wintercursus, georganiseerd door de afd. Baarn van de Kon. Ned. Maatschappij voor Tuinbouw en Plantkunde, zij openen gaarne haar deuren voor jongelui, die zich na volbrachte dagtaak verder in de een of andere richting willen bekwamen.

Astroschool

Het onderstaand lijstje geeft de namen van de scholen en de adressen, waar men ze kan vinden. OPENBAAR LAGER EN UITGEBREID LAGER ONDERWIJS:

School „de Oorsprong" (l.o. en u.l.o.) Eemnesserweg 54. Prinses Julianaschool (l.o.) Eemnesserweg 30. Oosterschool (l.o.) Oosterstraat 30. Westerschool (l.o.) Ferd. Huycklaan 48 en de School a.d. Lage Vuursche (l.o.)

BIJZONDER LAGER ONDERWIJS.

Nieuwe Baarnsche school, neutrale opleidingsschool met Fransch, Handenarbeid en volledig gymnastiekonderwijs.Smutslaan 8. Koningin Wilhelminaschool, christelijke school voor l.o. en u.l.o. Dalweg 11. School met den Bijbel (l.o.) Laanstraat 36. Nederl. Hervormde School (l.o. en u.l.o.) Spoortraat. 5. St. Aloysiusschool, rooms-katholieke school voor l.o., Kerkstraat 28. St. Bonifaciusschool, roomsch-katholieke school voor l.o. en u.l.o., Kerkstraat 32. Christelijke school a.d. Lage Vuursche (l.o.).

VOORBEREIDEND ONDERWIJS:

„Lenteleven", openbare voorbereidende school, Acacialaan 14. Amalia-bewaarschool, Christel, voorbereidende school, Schoolstraat 40. Rooms-Katholieke voorbereidende school, Kerkstraat.

MIDDELBAAR EN HOOGER ONDERWIJS: Het Baarnsch Lyceum, Stationsweg 39. Deze inrichting van onderwijs omvat een Gymnasium, een mathematisch-fysische en een litterair-economische H.B.S., de laatste veel overeenkomende met de Hoogere Handelsschool.

HANDELSAVONDSCHOOL.

Gedurende de maanden September tot en met April vier avonden per week in de school „de Oorsprong".

De NBS Smutslaan