Een avond jolijt in Hotel Centraal te Baarn

 Een avond van jolijt in Hotel “Centraal” te Baarn (12-02-1930)]

Door bovengenoemd Dansinstituut in de zalen van Hotel “Centraal” te Baarn een Bal-Masqué gegeven, waarvan wij kunnen vermelden, dat het schitterend geslaagd is. Slechts zelden zagen wij bij Bal-Masqué’s op kleine plaatsen zo’n kleurcollectie prachtcostuums.

De jury, bestaand uit de heren v. Pelt, Zeist: Wiegersma, Baarn en v. Kooten Soesterberg, hadden dan ook een moeilijke taak te vervullen. Haar komt een woord van lof toe voor de juiste wijze van beoordeling. Dat haar beoordeling de instemming had van alle aanwezigen, bleek uit het herhaald luide applaus.

De zalen waren, zoals bij van de heer Hopman gewend zijn, keurig versierd, terwijl de kleurige elektrische lampjes een feestelijk aanblik gaven. Geen wonder dan ook, dat spoedig de stemming er inzat, maar de twee jazzbands niet weinig het hunne toe bijdroegen.

Na het Dé-Masqué deelde de jury de uitspraak mede en werden de prijswinnaars in de hun toekomende fraaie prijzen uitgereikt. Bijzondere vermelding verdienen: Frans Fantasie, Ooster Fantasie, Egyptische prins, Javaanse, Chinese meisje, matroos, 5 negerzangers, de werkelijk veel tot het welslagen van het bal hebben bijgedragen. Zij leken zo uit Afrika geïmporteerd en wisten door samenzang van leuke Engelse liedjes en potschielijk gedoe herhaaldelijk de lachlust van allen op te wekken.

Nadat verschillende foto’s waren genomen, gaf men zich met vernieuwende moed aan de feestvreugde over.

Toen het klokje 4 uur sloeg en het bal moest eindigen, betreurden allen het, dat zij huiswaarts moesten gaan: men had nog gaarne wat gebleven, het was zo echt gezellig. Een woord van lof voor het schitterend welslagen van dit bal mogen wij de heer Johny Hopman uit Zeist niet onthouden: een woord van lof, warenmede stellig zijn leerlingen en introducés zullen instemmen.

[Zaal achter hotel Central afgebrand] 

Op 18 februari 1922 is de grote zaal achter hotel Central afgebrand. Hotel Central lag aan de Brink, daarachter, aan de Brinkstraat was deze grote zaal die als schouwburg gebruikt werd. De avond voor de brand was er nog een samenkomst van De Vriendenkring geweest, waarbij men het voor elkaar gekregen had om een draaiorgel op het toneel te krijgen. 's Nachts brandde de zaal geheel af, waarbij ook het pierement verloren ging. Op de plaats van de zaal staan nu de winkels in de Brinkstraat.

Wilt u uw herinneringen delen? U kunt hierop reageren via internet: www.geheugen.groenegraf.nl, 

of stuur een e-mail naar: bakker.groenegraf@gmail.com. Heeft u geen internet? Stuur een briefje aan:

Stichting Groenegraf.nl

T.a.v. Baarnsch Geheugen
Marisstraat 4

3741 SK BAARN

Hermes Golfkarton

Het antwoord van vorige week is:

Hermes golfkarton

[Het is 1991]

- nieuwe bouwkundige aanpassingen op stapel -

Op hel industrieterrein De Noordschil is golfkartonproducent Hermes druk doende zich op 1992 — het jaar waarin Europa een vrije markt wordt — te oriënteren. Directeur van de Akker verwacht veel van de openstelling der grenzen. Inspelend op de verwachte marktgroei wordt fors geïnvesteerd. Niet alleen in het productieproces ook in het gebouw en de scholing van het personeel. Alleen al voor 1990 is een bedrag van drie miljoen gereserveerd.

Hermes ontstond in '58 uit het Soester bedrijf Mercurius, dat als papierwarenfabriek doorging. Hermes verhuisde naar Baarn en streek in ’61 op De Noordschil neer. De papierwarenfabriek van de heer Van de Akker maakte een voorzichtige start met het golfkarton in '68. Vanaf ’74 legde de onderneming zich volledig toe op de productie van golfkarton. Een jaar eerder was de papierwarenfabriek afgestolen.

Inmiddels telt Hermes circa zeventig werknemers. Door de ontwikkelingen op het gebied van de techniek en automatisering ondergaat het productieproces een ingrijpende modernisering, die forse investeringen vraagt.

Ruim twee jaar geleden is een deel van de achterzijde van de fabriek verbouwd. Momenteel heeft de heer Van de Akker nieuw bouwplannen voor het kantoor en het verzorgende gedeelte (kantine e.d.). Door beide naar de eerste verdieping te brengen ontstaan betere en meer mogelijkheden voor het laden en lossen. Tevens kan de routing binnen het productieproces geoptimaliseerd worden. Over het bouwplan en de uitvoering — naar verwachting in de loop van 1991 — zijn gesprekken met de gemeente gaande.

Vorig jaar (1991) investeerde Hermes in een computergestuurd lijmsysteem, een eigen laboratorium en een volautomatische driekleurenrotatiestansmachine. De uitbreiding van de productielijn met de rotatiestansmachine stelt Hermes in staat twintig procent meer golfkarton te maken. De komende jaren moet de totale productie met veertig procent omhoog.

Door de vernieuwingen wordt het handmatig werk drastisch teruggedrongen. Verder slokt het voldoen aan de wettelijke normen op het gebied van geluidbelasting, veiligheid en milieu (onder andere de Arbo) flinke bedragen op. Hermes geeft, mede door te kiezen voor galvaton dat een betrekkelijk schone papierstof is. geen schadelijke stoffen aan het milieu af. De afzuiginstallaties voldoen aan de voorschriften en maken dat het personeel in een 'schone' fabriek kan werken.

Het golfkarton van Hermes kent vele toepassingen. Ondermeer als verpakkingsdoos maar ook als kistje om tomaten, sla, komkommer e.d. in te vervoeren. Ter vervanging van de steeds minder populaire kunststof en houten kistjes. Als afzetgebied vindt de heer Van de Akker Nederland groot genoeg. Over de grens wordt wel geleverd, maar binnen een straal van 200 km is voldoende want anders worden de prijzen te hoog. De concurrentie uit met name Duitsland is groot. 

Op de rechterafbeelding ziet u waaruit golfkarton bestaat. 

De winnaar deze week is: Dhr. J. Roest uit Baarn.

Zoekplaatje

1: Wat is de naam van de producent/fabrikant in 1992 van dit product. 

(Het bedrijf was gevestigd op het industrieterrein De Noordschil.)

U kunt hierop reageren via het sturen van een briefje naar:

Geheugen van Baarn.nl

T.a.v. Baarnsch Geheugen

Marisstraat 4

3741 SK BAARN

Of stuur een e-mail naar :bakker.groenegraf@gmail.com

Onder de goede inzenders verloten we het boek “Waarom redden" over de Brandweer van Baarn.

Dit boek is geschreven door Maartje Hormes en Leen Bakker en uitgegeven door Personeelsvereniging Brandweer Baarn in 2007.

Daarnaast ontvangt de winnaar ook nog een fles wijn voorzien van een ansichtkaart uit Baarn, beschikbaar gesteld door Mitra Baarn – Van der Steeg Laanstraat 72, 3743 BH Baarn, tel: 035-5426063.

Lees de 1560 verhalen over Baarn op: HTTPS://groenegraf.blogspot.com

Nieuw zoet broodbeleg

 Nieuw zoet broodbeleg van Baarns bedrijf (1990)

Koninklijke De Ruijter, gevestigd in Baarn en merkartikelen fabrikant van zoet broodbeleg introduceert, vijf nieuwe smaken zoet broodbeleg onder de merknaam De Ruijter Originals, die speciaal voor volwassenen zijn ontwikkeld.

Voor Koninklijke De Ruijter is een aantal belangrijke ontwikkelingen zoals de toename van hel aantal senioren en afname van het aantal jongeren en het consumentengedrag in de markt van zoet broodbeleg. Van alle hagelslag wordt 56,1 proeenl gegeten door volwassenen. Al met al betekent dit, dat de consument een toenemende behoede heeft aan volwassen smaken en nieuwe producten.

De Ruijter Originals

Bij De Ruijter Originals gaat het om vijf nieuwe smaken: rum-grapfruit, mokka, extra puur, kokos en rum- advocaat. Nieuw zijn bovendien de extra fijne soorten hagel, kleiner en fijner dan de huidige hagelslagsoorten. De smaak rum-advocaat is uitgevoerd in kleine pailletten. De verpakkingen zijn geheel afgestemd op de wensen van de volwassen consument, onder andere met een aangepaste kleinere inhoud hebben een eigentijds karakter en zijn voorzien van een kwaliteitszegel. 

Als marktleider in de markt van zoel broodbeleg met een totaal marktaandeel van 20 procent geniet Koninklijke De Ruijter een hoge naamsbekendheid en goede reputatie als oer Hollands en vertrouwd bedrijf. Na vier generaties De Ruijter ging het familiebedrijf in 1981 over naar de CSM en is thans werkmaatschappij van de C'SM /De Ruijter het predicaat koninklijk (sinds 1985) voeren.

Aan de introductie van De Ruijter Originals is een periode van ruim twee jaar onderzoek en ontwikkeling aan vooraf gegaan,

Specials

In 2011 is een geheel nieuwe chocolade hagellijn van De Ruijter geïntroduceerd, genaamd ‘Specials’. Deze hagelreeks brengt de verleiding van echte chocolade naar je boterham en is vermoedelijk de lekkerste die je in het land kunt vinden. Specials Extra Puur bevat maar liefst 35% meer cacaobestanddelen dan De Ruijter Chocoladehagelslag Puur en ook Specials Romige Melk is met 20% meer cacaobestanddelen dan De Ruijter chocoladehagelslag melk een echte chocoladeverwenning!

De publicatie is gepubliceerd in overleg met de Consumentenservice van Koninklijke de Ruijter b.v. (26-02-2019)

Wilt u uw herinneringen delen, 

stuur een e-mail naar: bakker.groenegraf@gmail.com. 

Of een briefje aan: Baarnsch Geheugen 

Marisstraat 4, 

3741 SK BAARN

Voor meer dan 1500 verhalen over Baarn lezen. 

Kijk dan op [Https://Groenegraf.blogspot.com]

Antwoord zoekplaatje

 Het antwoord van vorige week:

[Amsterdamsestraatweg] 

Woensdagavond (31 januari 1990)  rond middernacht legde een nietsontziende vuurzee, die met een verzengende hitte, een vonkenregen en een enorme rookontwikkeling gepaard ging, een twee- onder-een-rieten-kap woning aan de Amsterdamsestraatweg (naast Roosterhoek) grotendeels in de as. Een explosie op nummer 20, veroorzaakt door de 49- jarige eigenaar, leidde tot de brand. De chemicus was bezig met proeven, die verkeerd uitpakten. Hij met zware en zijn vrouw met lichte brandwonden moesten worden overgebracht naar het brandwondencentrum te Beverwijk. De bewoners van het aangrenzende pand, een echtpaar met drie kinderen, bleven ongedeerd.

Om dertien voor twaalf werd de explosie bij de brandweer gemeld. Vijf minuten later rukten de vrijwilligers met groot materieel uit. Binnen de minuut waren ze op de Amsterdamsestraatweg, waar de vlammen reeds uit het rieten dak van de villa naast Roosterhoek sloegen. Inmiddels stonden de bewoners buiten. De politie zorgde dat de zwaargewonde chemicus en zijn echtgenote naar ziekenhuis Maarschalksbos werden overgebracht en van daaruit per ambulance naar Beverwijk gingen.

De vijf bluseenheden van Baarn en Lage Vuursche konden de enorme vuurzee niet aan, zodat mede gelet op het gevaar voor overslaan — gevoed door de straffe wind — assistentie van Soest, Bunschoten en Amersfoort (elk met een eenheid) werd ingeroepen. Tevens verschenen de ladderwagen, de tankautospuit (Soest), de regionale verbindingscommandowagen en de persluchtwagen ter plekke. De laatste omdat de brandbestrijding met adem- bescherming diende plaats te vinden, aangezien niet bekend was of nog meer chemicaliën in het pand lagen. De serie ontploffingen o.a. door de combinatie van magnesium en water deed het ergste vermoeden. Gaf aanleiding tot het oproepen van de regionale officier ’ongevallenbestrijding en gevaarlijke stoffen’. ’Deze man peilde de aanwezigheid van giftige stoffen in de omgeving. Gelukkig werd nergens een verhoogde concentratie gemeten. Was dat wel het geval dan hadden we tot evacuatie van de buurt moeten overgaan,’ lichtte commandant W.I. Wiersema toe.

Terwijl de politie, die steun van Soester collegae kreeg, het talrijke publiek op afstand hield en het verkeer over een rijstrook doorgang verleende, vochten in totaal 64 brandweerlieden tegen de vlammen. De ongelijke strijd eindigde om half drie met het sein ’brand meester’. Het technische rechercheteam uit Amersfoort startte direct met onderzoek. De PUEM en het gasbedrijf zorgden voor de afsluiting van respectievelijk het elektra- en gasnet. De nazorg geschiedde in samenwerking met de salvage-coördinator. De nabluswerkzaamheden duurden tot zeven uur en werden de volgende dag om acht uur hervat. De aanwakkerende wind zou het na smeulende riet weer in vlammen kunnen zetten.

De Brandweercommandant, de heer Wiersema tot slot: In de woning waar de explosie plaatsvond is de schade aan alle verdiepingen groot. Van het tweede woonhuis zijn het dak en de eerste verdieping zwaar gehavend. De begane grond kreeg alleen waterschade. Ik schat de totale schade op circa anderhalf miljoen, maar dan ben ik voorzichtig,' besluit de brandweercommandant. De winnaar is dhr. van Yperen.

Brand in Baarn

 Zoekplaatje in Baarn

Wat is de naam van de straat waar deze brand woede?

U kunt hierop reageren via het sturen van een briefje naar:

Geheugen van Baarn

T.a.v. Baarnsch Geheugen

Marisstraat 4

3741 SK BAARN

Of stuur een e-mail naar : 

bakker.groenegraf@gmail.com

Onder de goede inzenders verloten we het boek “Waarom Redden”.

Dit boek is geschreven door Leen Bakker en Maartje Hormes.

Daarnaast ontvangt de winnaar ook nog een fles wijn voorzien van een ansichtkaart uit Baarn, beschikbaar gesteld door: 

Mitra Baarn - Van der Steeg, Laanstraat 72, 3743 BH Baarn, tel: 035-5426063.

Takenpakket Retoerboer

 Veelomvattend takenpakket voor Retoerboer

Boetiek tweedehandskleding geopend in januari 1990

In de nabije toekomst krijgt de Retoerboer voldoende compensatie voor het afstoten van de schilleninzameling. Naast het ophalen van oud papier en kleding, die sinds dit jaar ook mag worden verkocht, ziet Baarn op het gebied van het vergaren van afvalplastic een taak weggelegd. Ook het uitzetten van compostvaten bij de Baarnse ingezetenen en het geven van voorlichting hieromtrent geschiedt mogelijk door de Retoerboer. De gemeente onderzoekt of de Retoerboer een plaatsje op de werf aan de Drakenburgerweg kan krijgen en of voor de ophaalwerkzaamheden een gemeentewagen beschikbaar kan worden gesteld. 

Wethouder J. Nijhof openbaarde deze nieuwe ontwikkelingen gistermiddag, [(Januari 1990)] in zijn openingstoespraak voor de Retoerboetiek, de winkel aan de Dahliastraat waar tweedehands kleding, textiel en andere zaken worden verkocht. De opening werd bijgewoond door onder andere bestuursleden van de Stichting Milieubrigade en omwonenden.

Voorzitter T. van Lambalgen sprak in zijn welkomstwoord over de moeilijke periode, die eind vorig jaar door de goede gesprekken met wethouder Nijhof kon worden afgesloten. Overigens was de onzekere toekomst reden geweest geen aandacht aan het vijfjarig jubileum te besteden. Vandaar dat de heer Van Lambalgen gistermiddag de vrijwilligers van het eerste uur, de heren Van Oudheusden en Blukker, in het zonnetje zette. Ook coördinator/oprichter K. de Lange werd in het eerbetoon betrokken.

De heer De Lange op zijn beurt was erg blij met de opening van de boetiek. Hij stipte de totstandkoming van de winkel aan en keek al vooruit naar een mogelijke uitbreiding met een deel van een ruimte, die de stichting Doen niet meer in gebruik heeft. De gesprekken over de uitbreiding zijn gaande, benadrukte wethouder Nijhof later. De heer De Lange was van mening dat Baarn met het aanstellen van één milieuwacht eigenlijk te kort kwam. Twee milieuwacht en waren zijns inziens beter. En omdat de Retoerboer in zijn optiek al vijf jaar milieuwacht was, wilde hij wel een tweede leveren. Hij deed dat in de vorm van een beer met hoed.

Wethouder Nijhof nam het geschenk dankbaar in ontvangst. Hij kwam ook niet met lege handen, want had op zolder nog twee zakker kleding gevonden, die hij overhandigde. Na zijn lovende woorden over de Retoerboer (heeft veel wakker gemaakt, aan de bel getrokken, gestimuleerd) en de nieuwe koers in de toekomst knipte hij met een heggenschaar een lint van aan elkaar geknoopte sokken door. Aansluitend konden de genodigden een eerste blik in de Retoerboetiek werpen.

Wilt u uw herinneringen delen? U kunt hierop reageren via internet: www.geheugen.groenegraf.nl, 

of stuur een e-mail naar:

 bakker.groenegraf@gmail.com. 

 OP VERZOEK

Alleen de oudere Baarnaars zullen zich deze buitenplaats met zijn bijzondere bouwstijl nog kunnen herinneren, want de villa werd in het jaar 1910 afgebroken.

Villa Canton

Waarom dit huis in deze Chinese stijl werd gebouwd? vraagt u. Wij vonden er in ",Pluim" onder meer het volgende over: "Het buitenhuis "Canton" - zo heette de buitenplaats - is in 1793 door den heer Reinhard Scherenberg in Chinese stijl gebouwd. Dezelfde heer, fabrikant van koeharen, tapijten en daarbij scheepskapitein, had na zijn volbrachte reizen in China ten jaren 1790 en 1791 het nabijgelegen buitenhuis in "Peking" in dezelfde stijl laten oprichten.

Scherenberg was namelijk door zijn handel op China schatrijk geworden, hij woonde in Amsterdam en "Canton" was dan ook uitsluitend zijn "buitenhuis", waar hij rust en verpozing vond In het dorpje Baarn. Het was een exotisch zomerverblijf."

In het jaar 1815 kwam de buitenplaats in het bezit van de Prins van Oranje. Na in de vorige eeuw nogal eens van bezitter te zijn verwisseld, werd "Canton" in 1904 eigendom van de heer August Janssen (die o.m. aan Baarn een badinrichting schonk). Naast hem waren een der laatste bewoners de dames Spengler, die er een sanatorium hielden.

Waar dit buitenhuis stond?" vraagt een jongere lezer, Tussen de Javalaan en de Cantonlaan, waar het hoofdkantoor van ,,Conservatrix" was gevestigd. De huidige villa is wel in een geheel andere stijl gebouwd dan die op het oude plaatje.

Tussen twee haakjes: De naam Scherenberg wordt ook thans nog in ere gehouden door de gelijknamige flat aan de Schoolstraat.

De klaphekjes. 
Vele oude Baarnaars zullen zich deze hekjes nog herinneren, welke zich bevonden langs 't spoorwegravijn, op de plaats waar men de spoorlijn kon oversteken. Ja, de spoorlijn ...... op 10 juni 1874 werd de lijn Amsterdam-Amersfoort geopend en alle treinen stopten in Baarn. Aardig is het te lezen, wat de heer Pluim daarover schrijft in zijn boek:

"Op deze 10e juni zit heel Baarn langs het nieuwe spoorwegravijn geschaard, om het verschrikkelijke monster dat "spoortrein" heet, te zien voorbijrazen. 't Was ook verschrikkelijk - wat een snelheid! 't Is duivelswerk," riepen velen, "daor kriegen ze me nooit niet in!" Maar... die t' hardst schreeuwden, hebben er het eerst een ritje mee gedaan.

Maar diezelfde spoorlijn deelde Baarn in tweeën en hoewel er "aan de overkant" nog lang niet zoveel huizen stonden dan thans, om de bossen en de straatweg te bereiken, moest men de spoorlijn oversteken en naast de "grotjes" dienden daartoe de "klaphekjes". Bovenstaande foto van Adriaan Boer uit het begin dezer eeuw toont het klaphekje bij de Wittelaan. Op foto's uit later tijd zagen wij bij het hekje een bordje staan met het opschrift:

"Let op den trein".

Men vertelde ons, dat de oversteekplaatsen en dus ook de hekjes, verdwenen zijn in het jaar 1909, toen een jongen van 9 jaar, Willem Zondag geheten, door de trein werd gegrepen en gedood. Op maandag 6 december 1909 werd hij onder grote belangstelling begraven.

De voetbrug over het ravijn maakte trouwens de gevaarlijke oversteekplaatsen overbodig, deze brug werd in 1911 in gebruik genomen. De brugjes waaronder men doorliep, voor men de klaphekjes bereikte, zijn er heden ten dage nóg,

In gesprek met mevrouw N. de Smit-de Heer

 Het is 29 januari 1956

In gesprek met mevrouw N. de Smit-de Heer

Moeder der Baarnse Bejaarden en stille Armen

Mevrouw N. de Smit-de Heer, presidente van het Comité Autotocht Ouden van Dagen, secretaresse van de Vereniging „Hulp en Bijstand” en oud-lid van de Gemeenteraad, wordt Maandag 8 Februari a.s. 80 jaar.

Het bereiken van deze bijzondere mijlpaal in haar leven, dat zij nog steeds verrijkt met het dienen van de in behoeftige omstandigheden verkerende medemens, voerde deze week onze schreden naar haar woning aan de Kampstraat no: 9, zie afbeelding. We werden door de zilvergrijze, bijna 80-jarige, doch nog zeer vitale Moeder van onze Bejaarden en Stille armen aller vriendelijkst ontvangen. Toen we haar echter het doel van onze komst vertelden, kostte het moeite haar aan het praten te krijgen. „Als U mocht vertellen over de nood, die deze dagen in de gezinnen van de stille armen geleden wordt, dan zou ik m’n woordje nog wel kunnen doen, maar over me zelf te gaan zitten praten lijkt me griezelig”. Dat was haar commentaar.

Zij gaf ons daarmee echter een goed aanknopingspunt voor het gesprek in de mond: „Mevrouw we waren juist van plan u te vragen ons iets van uw werk voor „Centrale Armen” te vertellen, dit is dus de gelegenheid om u om te zeggen wat u bezwaart en weleer in ’t bijzonder als het gaat over nood in Baarnse gezinnen. Gaarne zouden we echter eerst van u vernemen wanneer u in Baarn bent komen wonen en hoe u er toe gekomen bent van uw woning een charitascentrum te maken.”

Met deze woorden hadden we mevrouw De Smit-de Heer op haar praatstoel gekregen.

“U moet weten” — aldus onze gastvrouw — ,dat ik reeds op jeugdige leeftijd mijn ouders ben verloren. Mijn oom, dominee T. Rinses, hervormd predikant te Monnikendam, nam mij in 1890 liefdevol in zijn gezin op, en mijn tante leerden mij de liefdadigheid beoefenen. 

Ik ben hen daar tot op de dag van heden dankbaar voor, want het charitatief werk gaf mij steeds vreugde en na ie dood van mijn man ook veel troost geschonken. Op 25 Mei 1892 trad ik te Monnikendam in het huwelijk. Twee dagen later volgde ik mijn man (J. D. D. de Smit) naar Baarn. Hij was kort voor ons huwelijk benoemd tot onderwijzer aan de Openbare School aan de Eemnesserweg. (De tegenwoordige Koningin Julianaschool). 

Mijn man had veel belangstelling voor allerlei zaken op maatschappelijk terrein. Zo richtte hij — nu ongeveer 50 jaar geleden — met zijn collega, wijlen de heer K. van Wijk, de afdeling Baarn van de Bond voor Staatspensionnering op. Mijn man werd voorzitter, van Wijk secretaris en ik werd met het penningmeesterschap belast. 

Ik heb deze functie vele jaren uitgevoerd. Na de dood van mijn man op 5 April 1924 werd ik gekozen tot lid van het hoofdbestuur en gedurende enige jaren heb ik zelfs deel uitgemaakt van het Dagelijks Bestuur van de Bond.

Aldus mevrouw de Smit- de Heer op 29 januari 1956.

Kampstraat 9 

75 jaar Postkantoor Baarn

 Baarns postkantoor 75 jaar in de Teding van Berkhoutstraat (25 juli 1988)

Het postkantoor in de Teding van Berkhoutstraat viert aanstaande maandag 25 juli een verjaardag! Die dag is het namelijk precies 75 jaar geleden, dat dit kantoor op deze plaats geopend werd. Een opmerkelijke datum uiteraard, maar het is even vermeldenswaardig, dat de Baarnse PTT het publiek mee wil laten profiteren van dit lustrum. Iedereen, die aanstaande maandag voor een handeling aan het loket in het postkantoor komt, zal worden verrast met een gratis ansichtkaart, waarop tevens al een (ongestempelde) postzegel geplakt is. Op de voorzijde van die kaart staat een reproductie afgebeeld van een oude foto van het gebouw, zoals dit er 75 jaar geleden uitzag. Met de opdruk: 25 juli 1913-1988. Achterop voldoende ruimte om de kaart te adresseren en de afzender te vermelden; maar tevens het verhaal, dat de kaart aangeboden werd door de PTT in verband met het 75-jarig bestaan van het huidige Baarnse postkantoor.

Eigenlijk wordt de kaart 20 cent te hoog gefrankeerd, maar die 75 is natuurlijk niet toevallig bij dit jubileum.

Men kan de kaart dus gewoon gebruiken om naar iemand te sturen. Desgewenst is het geheel ook uiterst geschikt om te verzamelen en daarom kan tevens een poststempel met die jubileumdatum er op verkregen worden. In de hal van het postkantoor komt een grote bus te staan, waarmee men desnoods de aan zichzelf geadresseerde kaart dus ook afgestempeld kan bemachtigen.

Bovendien staat op de poststempel de beeltenis van Koningin Beatrix, wat vooral later bij verzamelaars welkom zal zijn, omdat dan de regerend vorstin afgebeeld is.

Een extra bijzonderheid is nog, dat deze uitgifte niet beperkt blijft tot alleen het kantoor in de Teding van Berkhoutstraat. Het is de bedoeling met ingang van maandag a.s. ook de bezoekers van het hulppostkantoor aan de Kemphaanstraat met een dergelijke kaart te verrassen.

Voor alle duidelijkheid, de aktie begint pas aanstaande maandag 25 juli, maar er is een flinke hoeveelheid vervaardigd en zolang de voorraad strekt wil men de actie ook in de daarop volgende dagen nog voortzetten. Maar begrijp goed... op = op en een keer moet men nee verkopen!

Meer dan alleen post

Inmiddels komt het publiek overigens allang niet meer uitsluitend voor post- handelingen aan het loket. Er zijn immers vele diensten samengebracht, men werkt er ook voor andere opdrachtgevers. Denk_ maar aan de Rijksdienst Wegverkeer, Postbus 51 en niet te vergeten de, overigens geheel zelfstandig georganiseerde, Postbank.

Historie

Oorspronkelijk was het Baarnse postbrieven uit het dorp afgeven en afhalen. Een werkje dat bode Beurmanjer uit de Stationsweg (hoewel die toen nog niet zo genoemd werd) op zich had genomen. Voor zijn woning achter de Pauluskerk was een brievenbus geplaatst.

Eerst op 1 januari 1866 werd een hulppostkantoor in onze dorpskom gevestigd en wel in de woning van de heer Schurink, die tevens 'brievengaarder' werd. De postwagen stopte voortaan niet meer bij Groeneveld, maar reed door naar Schurink en er kwam zelfs een heuse brievenbesteller, de heer F. Camper.

 Antwoord van vorige week:

Burgemeester . Jhr. Dr. J. W. H. Rutgers van Rozenburg

Zijn afscheid van de gemeente Baarn in juli 1923

He afscheid. Jhr. Dr. J. W. H. Rutgers van Rozenburg heeft in de laatste Gemeenteraadsvergadering, van juli 1923, de raadsleden en Zaterdag j.l. van de ambtenaren ten Gemeentehuize en aan de Gasfabriek als Burgemeester afscheid genomen. Eerlijk gezegd, hadden we ook nog een gelegenheid tot afscheid nemen verwacht voor de vele corporaties in de gemeente en voor particulieren. Misschien had die verwachting niet voldoenden grond, daar de heer Rutgers nog niet uit Baarn vertrekt. 

Toch, als wij ons herinneren met hoe veel werkelijk enthousiasme in 1916 de heer Rutgers, toen reeds jarenlang inwoner onzer gemeente, als Burgemeester werd verwelkomd, door deputaties van alle mogelijke verenigingen en vele particulieren, dan kunnen we ons begrijpen, hoe nu ook velen naar een gelegenheid om afscheid te nemen uitzagen. Want, trots alle kritiek op het beleid van Burgemeester Rutgers, ’t zij dan gemotiveerd of ongemotiveerd, zal ieder toestemmen, dat wel de moeilijkste problemen, onder niet voorziene drukkende omstandigheden, van den magistraat in de afgelopen jaren een arbeid vereisten, die den gebeden, mens, ja een krachtige persoonlijkheid geheel opvorderden. En dat hij bij dien zware arbeid geleid werd door het zoeken van het waarachtig belang der gemeente, staat, voor wie de heer Rutgers kent, onomstotelijk vast. 

Waarheid en trouw zijn wel de meest naar voren komende eigenschappen van dezen man, die niet alleen een adellijken naam voert, maar ook inderdaad karakter adel bezit. Voor wat Burgemeester Rutgers voor Baarn gedaan heeft willen wij hem hier gaarne openlijk dank brengen. Ieder kan weten, dat wij het in vele zaken van gemeentebeleid niet met hem eens waren. Vooral niet in de laatste jaren. 

Maar dat neemt niet weg, dat wij een diep respect hebben voor zijn groote werkkracht, zijn onkreukbare eerlijkheid, zijn benijdenswaardige scherpzinnigheid en zijn krachtige zelfbeheersing. Men moge van oordeel zijn, dat de heer Rutgers niet in de eerste plaats is geweest een burgervader, in de oude gemoedelijke betekenis van het woord, zijn positie als eerste ambtenaar heeft hij zeer zeker juist verstaan. Vandaar ook wellicht, dat zijn afscheid van de ambtenaren zich door groote hartelijkheid kenmerkte en werkelijk scheiden weemoed opwekte. 

De heer Rutgers is nog jong. Zijn arbeidslust en energie zullen hem, als het leven en de gezondheid hem gespaard blijven, niet begeven Reeds neemt hij in de Tweede Kamer, na zo korten tijd, een positie van betekenis in. Moge het hem gegeven worden nog lang tot heil van ons volk en tot eigen vreugde en genoegen met zijn kostbare talenten te woekeren. 

Wilt u uw herinneringen delen, stuur een e-mail naar: bakker.groenegraf@gmail.com. Of een briefje aan: Baarnsch Geheugen Marisstraat 4, 3741 SK BAARN

Voor meer dan 1545 verhalen over Baarn lezen. Kijk dan op

 Https://Groenegraf.blogspot.com

De winnaar deze week is : Ruud van der Woude

 Zoekplaatje in Baarn

1: Wat was de naam van deze Burgemeester van Baarn?

U kunt hierop reageren via het sturen van een briefje naar:

Stichting Groenegraf.nl

T.a.v. Baarnsch Geheugen

Marisstraat 4

3741 SK BAARN

Of stuur een e-mail naar : bakker.groenegraf@gmail.com

Onder de goede inzenders verloten we het boek “Waarom Redden; de mens achter de brandweer van Baarn". Dit boek is geschreven door Maartje Hormes en Leen Bakker en uitgegeven door de personeelsvereniging van Brandweer Baarn in 2007.

Daarnaast ontvangt de winnaar ook nog een fles wijn voorzien van een ansichtkaart uit Baarn, beschikbaar gesteld door Mitra Baarn – Van der Steeg Laanstraat 72, 3743 BH Baarn, tel: 035-5426063.

 Begraafplaats Baarn

Tot in de negentiende eeuw begroeven de mensen hun doden in de kerk of op het kerkhof eromheen. De rijken lieten zich in de kerk en liefst zo dicht mogelijk bij het altaar begraven. Omdat de kerkvloeren nogal eens scheurden en verzakten, waardoor er in de kerk een penetrante lucht van ontbinding ontstond - hier komt de uitdrukking 'rijke stinkerd' vandaan - besloot men uit hygiënische overwegingen voortaan buiten de bebouwde kom te begraven. De gemeenten waren niet enthousiast, want het aanleggen van een begraafplaats was kostbaar. Ook de kerken zagen door deze maatregel een groot deel van hun inkomsten verdwijnen.

De oude begraafplaats aan de Berkenweg te Baarn

De oude begraafplaats aan de Berkenweg

In een raadsvergadering van 1 februari 1828 wees burgemeester Frans Pen op de gevolgen voor Baarn van een Koninklijk Besluit van 24 mei 1825, waardoor het begraven in kerken niet meer was toegestaan. 'Steden, Dorpen en Vlekken van meer dan Duizend zielen' moesten hun doden vanaf 1 januari 1829 buiten de bebouwde kom ter aarde bestellen. Aangezien Baarn op dat moment 1316 zielen telde, moest er dus een begraafplaats worden aangelegd. De totale kosten van grond en aanleg, inclusief de stenen muur, bedroegen 2400 gulden. De oude algemene begraafplaats aan de Berkenweg/Acacialaan werd in 1828 aangelegd. De begraafplaats is nog steeds te vinden tussen Berkenweg / Acacialaan en Eemnesserweg. Ten tijde van de aanleg van de begraafplaats heette de Berkenweg nog Verlengde Dalweg en de Acacialaan Kerkhoflaan. Niet vanwege deze begraafplaats, maar vanwege de katholieke begraafplaats aan de andere kant van de laan (bij de Zandvoortweg). Deze begraafplaats is reeds lang verdwenen. In 1920 werd de naam van de Kerkhoflaan gewijzigd in Acacialaan. 

Een paar duizend Baarnse inwoners vonden tussen 1828 en 1975 hun laatste rustplaats op de oude algemene begraafplaats. De ingang was destijds aan de kant van de begraafplaats, maar door de bouw van het politiebureau en de brandweerkazerne naast de begraafplaats is de ingang verplaatst naar de Berkenweg. De begraafplaats is oorspronkelijk aangelegd met een slingerend middenpad over een gazon, voorzien van randbeplanting, bestaande uit liguster- en taxushagen. Door ruimtegebrek was het nodig om in 1919 een nieuwe begraafplaats te openen aan de Wijkamplaan. Vanaf die tijd werden de meeste Baarnaars op de nieuwe begraafplaats begraven, maar ook werd er nog regelmatig op de oude begraafplaats begraven. De laatste begrafenis op de oude begraafplaats vond plaats in 1974. In 1986 lag de begraafplaats er volledig verwaarloosd bij en besloot de gemeente om over te gaan tot sanering van de begraafplaats. Ongeveer 500 grafmonumenten (vooral van huurgraven) werden weggehaald. De graven zelf zijn er nog. Op 1 januari 1987 werd de begraafplaats definitief gesloten. 

Waarschijnlijk is in die tijd ook het baarhuis  gesloopt..

Op grond van de Wet op de Lijkbezorging moet een begraafplaats gedurende tien jaar na sluiting onaangeroerd blijven, dat was dus tot 1997. Daarna mag de grond voor bezaaiing of beplanting worden gebruikt, mits men niet meer dan vijftig centimeter diep graaft. Deze bepaling geldt tot dertig jaar na de sluitingsdatum, dus voor onze begraafplaats tot 2017. Verder moeten eigen graven, die behoorlijk onderhouden worden, onaangeroerd worden gelaten.

 Baarnsche Villa'

Aan de rand van Baarn ligt de Emmalaan: een brede laan met in het midden een langgerekte vijver. Aan beide kanten staan rijen bomen die de huizen aan de overkant grotendeels aan het zicht onttrekken. Midden in de vijver is een fontein te zien en daarachter, tussen de bomen door, een grote oude villa met een spits torentje, een rijksmonument. In de straat staan meer van dit soort villa’s, een aantal daarvan is omheind met monumentaal hekwerk. Een straat als de Emmalaan is er een zoals Baarn er vele kent.

Tot laat in de negentiende eeuw was Baarn een klein boerendorp, maar dat veranderde in 1874 met de komst van het treinstation aan de spoorlijn tussen Amsterdam en Amersfoort. Hierdoor werd Baarn veel beter bereikbaar. Vooral welgestelde Amsterdammers hadden interesse in een zomerhuis in de mooie omgeving. Later bleven deze mensen zelfs het hele jaar in Baarn wonen. Baarn transformeerde van boerendorp tot villapark.

VILLAPARKEN 

Omdat er zoveel interesse was om in Baarn te wonen, begonnen projectontwikkelaars aan het einde van de negentiende eeuw met de aanleg van villaparken. Kenmerkend daarvoor zijn de grote villa’s op ruime percelen met daartussen gebogen lanen. Er was veel concurrentie tussen projectontwikkelaars. Ze probeerden hun park het meest aantrekkelijk te maken. Zo pakte men in het Wilhelminapark uit met een langgerekte vijver en in het Prins Hendrikpark werd een sanatorium aangelegd. Veel van de toekomstige bewoners huurden bekende architecten in voor het ontwerpen van hun villa’s. Baarn telt vier villaparken. De eerste werd in opdracht van Prins Hendrik aangelegd. Dat werd het Amaliapark, tussen het station en het centrum. Dit plantsoen, dat reizigers die met de trein aankwamen in Baarn, direct zagen, zou een visitekaartje voor Baarn zijn. Daarna werden het Prins Hendrikpark, het Wilhelminapark en het Emmapark aangelegd in het westen van Baarn.

TE KOOP

 Het aanleggen van villaparken kon veel geld opleveren, dus werden de parken snel na elkaar gebouwd. Hierdoor was er aan het einde van de negentiende eeuw zelfs sprake van een overproductie van percelen voor villa’s. De exploitatie van het laatste park, het Emmapark, ging vooral heel moeizaam en dit park was pas in de jaren zestig volgebouwd. Een aantal lege percelen in de villaparken werden dan ook in de loop van de twintigste eeuw gesplitst en delen van de tuinen van de grote villa’s werden verkaveld om hier kleinere villa’s neer te zetten. Ook werden er een aantal moderne appartementencomplexen neergezet. Villa’s werden voor een steeds kleinere groep betaalbaar en de eigenaren begonnen de woningbouw steeds minder te domineren in de loop van de twintigste eeuw. Veel villa’s kwamen leeg te staan.

Vooral in het Amaliapark werden veel villa's afgebroken. In alle parken kregen woningen ook andere functies, zoals kantoorruimte. Nog steeds is echter overal het ruime stratenpatroon goed herkenbaar en een groot deel van de villaparken is dan ook in 2011 aangewezen als rijks beschermd dorpsgezicht.

In 2018 is door RAAP en het Monumenten Advies Bureau het cultureel erfgoed van de gemeente Baarn geïnventariseerd voor het maken van een cultuurhistorische waardenkaart. Dit verhaal is gebaseerd op informatie uit dat onderzoek. De afgebeelde villa is 1 van de bijzonder mooie villa's die Baarn rijk is.

Wilt u uw herinneringen delen? U kunt hierop reageren via internet: www.geheugen.groenegraf.nl, of stuur een e-mail naar: bakker.groenegraf@gmail.com. Heeft u geen internet? Stuur een briefje aan:

Stichting Groenegraf.nl
T.a.v. Baarnsch Geheugen
Marisstraat 4 3741 SK BAARN

 

 Antwoord vorige week: Wim Velthuizen

(In 2017 geschreven door Wim Velthuizen)

Oorlogsdreiging

Tijdens de Eerste Wereldoorlog (1914-1918) hadden enkele landen, waaronder Nederland en Zwitserland een neutrale status. Die landen hadden niets te duchten van het oorlogsgeweld. Dat geluk was ons land helaas niet beschoren in de Tweede Wereldoorlog. Nadat Adolf Hitler (1889-1945) in 1933 rijkskanselier werd, ontstond er oorlogsdreiging in Europa. In 1938 werd Oostenrijk geannexeerd. Een jaar later viel Duitsland Polen aan. In april 1940 troffen Noorwegen en Denemarken het zelfde lot. Wat zou er met ons land gebeuren? 

Toen kwam de onvermijdelijke mobilisatie: mannen moesten in militaire dienst komen om in geval van oorlog het land te verdedigen. Baarn, met in die tijd ongeveer 13.000 inwoners, was een verdedigingspunt in de Grebbelinie van de Neder-Rijn bij de Grebbeberg via de Eem tot de vroegere Zuiderzee, het huidige Gooimeer. De polder aan de oostkant van de Eem zou onder water gezet worden. Deze ‘Bunschoterkom’ liep via Hoogland tot Amersfoort. In Hoogland zouden burgers en boeren met vee en al naar Volendam moeten evacueren in geval van oorlog. Bunschoters en Spakenburgers zouden per boot naar Enkhuizen varen. Een deel van de Soesters moest per trein naar Hoogkarspel en dorpen in de omgeving zoals Lutjebroek. Daar waren toen nog nooit zo veel mensen van buiten dat dorp geweest. Baarnaars zouden in Laren, Blaricum en Huizen worden ondergebracht. 

De Eembrug aan de Bisschopsweg bij Baarn was de enige brug in de Oost-West verbinding over de Eem tussen Amersfoort en het toenmalige IJsselmeer. Om een beter schootsveld te hebben, werden enkele boerderijen aan het Zuidereind platgebrand. De steen ‘de rijzende leeuw’ op de rechter afbeelding geeft nu nog aan waar een boerderij werd platgebrand. 

De mobilisatie verliep vlot: vanaf het najaar van 1939 vonden de soldaten, die hier de Grebbelinie moesten verdedigen, onderdak in scholen en gebouwen zoals Huize Peking aan de Torenlaan. Het café “Onder de Linden” in de Hoofdstraat werd hun kantine; een situatie die nog maanden zou duren. Thans is daar de Miedemahof. 

Inmiddels verschenen bonnenboekjes en kwam er een ‘suikerbieten en erwtenbeschikking’. Geruchten dat Nederland in oorlog met Duitsland zou komen werden sterker. 

En dan … In de vroege ochtend van 10 mei 1940 worden veel Baarnaars wakker van het geronk van honderden overkomende vliegtuigen. Niemand beseft dat ze vliegvelden in het westen gaan bombarderen en parachutisten gaan afwerpen. Niemand weet dan nog dat de Duitsers die nacht de Maas in Limburg al zijn overgetrokken en ook in het noorden zijn binnengevallen. In Baarn klinken alarmsignalen. Zou het dan toch echt oorlog worden? Gehaast nemen de militairen hun posities in langs de Eem; het is dan nog geen zes uur.

Het boek is te bestellen via e-mail bij het Baarnsch Geheugen via: bakker.groenegraf@gmail.com voor 19,50 euro exclusief verzendkosten (5,95 euro). In Baarn wordt het gratis bezorgd. Het bedrag kan worden overgemaakt op NL70 KNAB 0725 0657 88 t.n.v. Stichting Groenegraf.

Het boek is daarnaast te koop bij de Bruna in de Laanstraat 32 in Baarn.

De winnaar is: Corna Bavinck uit Baarn

 Zoekplaatje in Baarn

1: Wie  heeft het boek Baarn in de Tweede Wereldoorlog ,,,,,,, terugblik geschreven?

U kunt hierop reageren via het sturen van een briefje aan: 

Stichting Groenegraf.nl

T.a.v. Baarnsch Geheugen
Marisstraat 4
3741 SK BAARN

of stuur een e-mail naar: bakker.groenegraf@gmail.com. 

Onder de goede inzenders verloten we het boek "Baarn in de Tweede wereldoorlog ……..terugblik". Dit boek is geschreven door ....... en uitgegeven door de stichting Groenegraf.nl

Daarnaast ontvangt de winnaar ook nog een en een fles wijn voorzien van een ansichtkaart uit Baarn, beschikbaar gesteld door Mitra Baarn - Van de Steeg Laanstraat 72, 3743 BH Baarn tel; 035-5426063.