maandag 7 september 2015

Van Soester Paardentram tot Drop Drafbus

door Cees Roodnat


Joop Verhoef (links) en Jan de Vries van de Drop Draf Bus
Eind augustus zat het eerste seizoen van de Drop Drafbus er al weer op. Op 27 juni ging dit initiatief van de Soesters Joop Verhoef en Jan de Vries (zie foto) van start. Een buslijn in de regio Soest/baarn die stopt op plaatsen waar voor toeristen en dagjesmensen wat valt te beleven. Wie onderweg niet uitstapt is na anderhalf uur terug bij de instapplek. Maar het is natuurlijk veel leuker om dat wel te doen.

Eigenlijk doet de Drop Drafbus wat vroeger de Soester Paardentram deed vanaf 1 juli 1895. "Boeren, burgers en buitenlui" en vele pensiongasten die de zomer in Baarn of Soest doorbrachten maakten er veel gebruik van. Ook toen was het een Soester, P.J. Raaymakers, die er mee begon.
De remise, tevens beginpunt was in de Kerkebuurt van Soest tegenover de Oude Kerk. Het eindpunt lag bij het station in Baarn.

De halte in Soest voor de paardentram. (foto coll. Historische Kring Baerne)

Het ritje voerde langs paleis Soestdijk, waar Koningin Emma met haar hofhouding de zomers doorbracht. De rijtuigen, in de zomer vaak twee, werden door een of twee paarden over de rails voortbewogen. Een wagenbestuurder mende de paarden vanaf het voorbalkon. Verder verkochten twee conducteurs in uniform de kaartjes. Hard ging het niet. Jongens op de fiets hingen achter aan de tram, tot ergernis van veel reizigers.

De paardentram bij het NCS Station, nu Eethuys-Café De Generaal
(foto coll. Stichting Groenegraf.nl)
Pas tegen 1905 doken in Baarn of Soest de eerste auto’s op. Vanaf de remise ging het stapvoets maar al gauw ging men over in matige draf, over de rijksweg (Amsterdamsestraatweg) in de richting Baarn, waar de rit bij het buurstation aan de Lt. Gen. van Heutszlaan (nu Eethuys-Café De Generaal) eindigde. Onderweg waren er verschillende haltes. De eerste bij het voormalige raadhuis van Soest tegenover het postkantoor. Je kon in- of uitstappen bij de Wilhelminaboom (hoekje bij Mets), bij Nieuwerhoek (t/o garage Stam) of bij het befaamde Hotel Trier op de grens van Soest en Baarn, ter hoogte van de Praamgracht. In Baarn was nog een halte bij de voormalige herberg De Oranjeboom aan de Amsterdamsestraatweg, hoek Lt. Gen. van Heutszlaan. De paardentram werd achterhaald door het opkomende snelverkeer: de auto. In 1922 werden de paarden vervangen door een Ford, die de rijtuigen over de rails voorttrok. Dat was het begin van het einde. De twee Ford-trucks kregen een andere bestemming. Eén ging er naar de Gemeentelijke Keuringsdienst van vee en vlees om afgekeurde slachtdieren af te voeren. De andere ging lijders aan besmettelijke ziekten of armlastige patienten vervoeren. Ook vrachtauto’s kunnen diep zinken. Het materieel van de “Soester Paardentram” werd na een kijkdag door een notaris openbaar verkocht. De lege en foeilelijke tramremise werd uiteindelijk in 1925 gesloopt.

De paarden voor de tram verden vervangen door een Ford. (foto coll. Historische Kring Baerne)
Einde verhaal? Niet helemaal. U kunt volgende zomer dus de Drop Drafbus bus nemen, of nog nostalgischer: Stalhouderij Klein Middelwijck aan de Lange Brinkweg in Soest beschikt over een luxe paardentram waarmee je op afspraak de hele regio kunt rondrijden. Het gaat wel iets meer kosten, maar dan heb je ook wat!

Geraadpleegd:
W.H.A.Klein – De interlokale verbindingen van Soest 3, www.verdwenensoest.nl – Soester Paardentram, publ. datum 06-01-2010 en Wikipedia – De Soester Paardentramweg, januari 2014.



Cees Roodnat














‘Vandaag is morgen alweer gisteren’ is een initiatief van de Historische Kring Baerne en Stichting Groenegraf.nl en verschijnt drie-wekelijks op maandag in de Baarnsche Courant. De verhalen worden afwisselend geschreven door Cees Roodnat, Ed Vermeulen en Eric van der Ent.


Wilt u meer lezen over oud Baarn? www.historischekringbaerne.nl en www.groenegraf.nl