Drie keer zuchten...

Wist u dat de Torenlaan in Baarn vroeger een bijnaam had? Deze bijnaam was: 'De laan der drie zuchten'.
Moest je vroeger naar de Torenlaan, dan was dat vaak geen goed nieuws. Aan het begin van de Torenlaan was het belastingkantoor te vinden (zucht 1), even verderop het ziekenhuis (zucht 2) en weer even verderop de nieuwe algemene begraafplaats (zucht 3). De eerste twee zuchten zijn inmiddels verdwenen, maar de derde zucht, de begraafplaats is daar nog steeds te vinden. Ik wil over deze drie zuchten wat schrijven en vandaag begin ik met de nieuwe algemene begraafplaats.

Een mooie oude foto van de aula van de nieuwe algemene begraafplaats aan de Wijkamplaan in Baarn.

De nieuwe algemene begraafplaats aan de Torenlaan, of eigenlijk Wijkamplaan, stamt uit 1919. Eerst even een stukje over wat daaraan vooraf ging.

De begrafenisstoet bij de begrafenis van Nicolaas Hornsveld (1836-1936) op de Torenlaan.

Oorspronkelijk werden de inwoners van Baarn begraven in en om de Pauluskerk, de kerk op de Brink. Het schijnt zelfs dat een gedeelte van het huidige Brinkplein in die tijd ook begraven werd. Dat was eigenlijk de enige plek in Baarn waar begraven werd, onafhankelijk van geloof, want ook de katholieken werden daar begraven. In 1827 werd echter verordend dat het vanaf 1 januari 1829 verboden zou zijn om in kerken en op plaatsen in de kom te begraven. Zodoende moest de hervormde gemeente een begraafplaats aanleggen buiten de kom. Hiervoor werd een terrein aan de Kerkhoflaan (nu Acacialaan) gevonden. Zo ontstond de oude algemene begraafplaats, die daar nog steeds te vinden is. De huidige ingang is aan de Berkenweg. Aan de andere kant van de Kerkhoflaan (Acacialaan) kregen de katholieken hun begraafplaats. Deze lag vlakbij de katholieke schuilkerk op Santvoort, op de hoek Zandvoortweg en de huidige Krabbelaan. Toen in 1861 de huidige katholieke begraafplaats bij de kerk aan de Kerkstraat kwam, werd de oude katholieke begraafplaats overbodig. In 1921 werd het kerkhof op Santvoort aan de gemeente verkocht. De gemeente gebruikte het terrein om er een pompstation voor de riolering van Baarn op te bouwen.

In 1919 kocht de gemeente van H.M. de Koningin-Moeder een terrein bij de Torenlaan voor een nieuwe algemene begraafplaats. Door ruimtegebrek op de oude begraafplaats was deze behoefte ontstaan. De eerste teraardebestelling op de nieuwe begraafplaats vond plaats op 8 januari 1919. Deze twijfelachtige eer viel ten beurt aan Clazina de Jong, echtgenote van Bart Grootveld en dochter van Jan de Jong en Tijmetje Veenendaal. Zij stierf op 5 januari 1919 op 76-jarige leeftijd. Teraardebestellingen op de oude begraafplaats vonden vanaf die tijd steeds minder plaats. In 1974 vond daar de laatste begrafenis plaats. In 1986 werd de begraafplaats door de gemeente gesaneerd waarbij veel grafmonumenten verwijderd zijn. Een werkgroep van de Historische Kring Baerne heeft kunnen voorkomen dat de begraafplaats volledig verdwenen is. Inmiddels is het zelfs gemeentelijk monument.

Tot zover de 'eerste zucht' van de Torenlaan. In latere afleveringen zal ik de beide andere zuchten ook behandelen. Heeft u nog informatie en / of beeldmateriaal over het oude ziekenhuis of het belastingkantoor, dan hou ik me natuurlijk aanbevolen.

Vragen, opmerkingen of tips? Neem gerust contact op. Uiteraard kunt u groenegraf.nl ook volgen op  Facebook en Twitter