Het allermooiste gebouw dat ooit in
Baarn heeft gestaan is voor mij zonder twijfel het badhotel in het Prins
Hendrikpark in Baarn. Het Prins Hendrikpark werd kort na de aanleg van de
spoorlijn langs Baarn ontwikkeld. Een groep Baarnse notabelen namen het initiatief
voor de bouw van een sanatorium in het park. De commissie bestaande
uit baron baron d'Aulnis de Bourouill, Elinck Schuurman, Jacob Hartsen
(directeur van de gasfabriek), de vermogende tabakshandelaar Jacob Nienhuys,
burgemeester Teding van Berkhout en Teixeira de Mattos als voorzitter van de
Baarnse Bouw Maatschappij, gaf aan het architectenbureau Th. Sanders en Berlage
opdracht om de plannen uit te werken.
|
|
|
Het Badhotel in de beginjaren, volgens
mij het mooiste gebouw van Baarn! |
In 1887 was het eerste deel klaar om geopend te worden. Het prachtige gebouw lag erbij om door een ringetje te halen. Zoiets moois had Baarn nog nooit gezien. Van begin af aan was het sanatorium een succes. Van heinde en verre kwamen mensen naar Baarn om rust te vinden en te herstellen van ziektes. Toen in 1888 het sanatorium helemaal gereed was, waren er maar liefst 68 logeerkamers beschikbaar. Het gebouw had toen f 100.000 gekost. Een kapitaal in die tijd! Tot de ziekten die bestreden konden worden hoorden volgens geneesheer-directeur dr. Henri Philippe Baudet (1855-1912), de zenuwspecialist, ziekten van het zenuwstelsel, zoowel algemeene zenuwzwakte (neurasthenie), hysterie en hypochondrie als sommige meer ernstige ziekten van Hersenen en Ruggemerg.
 |
| H.P. Berlage |
De architect die het gebouw ontwierp,
H.P. Berlage stond nog maar aan het begin van zijn carriere. Pas in 1889 ging
hij voor zichzelf werken. Hij zou één van de meest succesvolle architecten van
Nederland worden. Tal van bekende gebouwen zijn door hem ontworpen. Het
bekendste gebouw is wel de 'Beurs van Berlage' in Amsterdam, een gebouw
dat zelfs zijn naam mocht dragen.
Het pronkstuk van het Sanatorium was wel de
toren. De toren bood de gasten uitzicht op de Zuiderzee en de Dom van Utrecht.
Als gast van het Sanatorium moest men een dikke portemonnee meebrengen. Voor de
gemiddelde Nederlander was het onbetaalbaar om in het Sanatorium te verblijven.
Al na een paar jaar werd het Sanatorium
omgedoopt in "Badhotel". Hierdoor werden naast zieken ook 'normale'
pensiongasten getrokken. Tot de tweede wereldoorlog bleef die naam bestaan. In
1949 heette het "Grand Hotel Astoria Châlet". Het diende toen als
opvang van oorlogsslachtoffers en gerepatrieerden.
In de
jaren zeventig en tachtig van de vorige eeuw lag het gebouw er vervallen en
verlaten bij. In 1975 werd het pand grotendeels door brand verwoest. Regelmatig
werden er brandjes gesticht en vandalisten pleegden regelmatig vernielingen. In
1983 werd het ingrijpend verbouwd. Alleen de torenpartij bleef. Aan de
torenpartij werden vleugels gebouwd met appartementen. Hiermee verloor het
gebouw toch wel de enorme luxe uitstraling die het had.
Machiel Bakker heeft voor ons een filmpje
gemaakt waarin u kunt zien hoe het gebouw er oorspronkelijk uitzag. Heel
langzaam transformeert het gebouw naar de huidige situatie. Het is treurig om
te zien wat Baarn verloren heeft. Was er geen mogelijkheid om het gebouw te
restaureren? Jammer, jammer, jammer...
