Van Hoezenboek en Packaging & Design naar The Boomtown Rats: het verhaal achter een foto.
door Ed Vermeulen
 |
| Leo Boudewijns’ Hoezenboek |
Het door Baarnaar en (oud) Phonogram directeur Leo Boudewijns geschreven in oktober 2010 uitgebrachte Hoezenboek laat zich lezen als een kunstroman en kan gezien worden als het standaardwerk over de vormgeving van de Nederlandse platenhoes 1950-1970. Het boek behandelt het ontwerptraject voorafgaand aan het eindproduct: de (prachtige) platenhoes. De hiervoor verantwoordelijke afdeling heette in mijn Polygramtijd ’Packaging & Design’ (P&D). Een goedgevulde afdeling! Uit het archief van Henk Smeekes, zelf ooit ontwerper bij P&D, komt deze in 1975 gemaakte groepsfoto met zesendertig (!) medewerkers van deze uiterst creatieve afdeling. Locatie: achterzijde van het aan de Amalialaan gelegen, toen spiksplinternieuwe, kantoorpand ’Amaliawolde’. De fotograaf: Remmelt van Heerde. Weerspiegeld in de ruiten van de gelijkvloerse etage ziet u hem staan.
 |
| Team Packaging & Design (achterzijde Amaliawolde). We herkennen: 1: Hil Boelhouwer, 2: Joop Steen, 3: Cor van Tol, 4: Ton Friesen, 5: ?, 6: Arie Benkemper, 7: ?, 8: Wim Husslage, 9: Henk Smeekes, 10: Bernard Nusselder, 11: ?, 12: ? , 13 Hr. Lenoir, 14: ?, 15: José Koot, 16: ?, 17: ?, 18: Jan Algera, 19: Marga Altena, 20: ?, 21: Rob Heinzen, 22: ?, 23: David Hogarth, 24 : Jet Steinmetz, 25: Gaston Richter, 26: Hans Haak, 27: hr. Kartov, 28: Frida Benkemper, 29: mevr. Van Oosten, 30: Ruud Nooy, 31: Theo de Vos, 32: ?, 33: Wim Koppens, 34: Berty Beuken, 35: Chris Thiele en last but not least op 36 de fotograaf zelf: Remmelt van Heerde. Wie o wie vult de ontbrekende namen aan? (Foto: Remmelt van Heerde, coll. Henk Smeekes) |
 |
| Pannenbier bij bouw Amaliawolde (Coll. HKB) |
Monumentje minder: dat voor de bouw van het immense kantoortuinpand Amaliawolde veel prachtige oude en karakteristieke villa’s moesten wijken is nu, zoveel jaren later, geschiedenis. Een geschiedenis die zich zo nu en dan nog steeds herhaalt. De sloop van de villa’s en de bouw van Amaliawolde heb ik vanuit mijn werkkamer op de afdeling Special Projects, achterzijde aanbouw van Hoog Wolde, van begin tot eind kunnen volgen. Het was de tijd van de ouderwetse betonbouw met daarin een hoofdrol voor een grote groep flink uit de kluiten gewassen en zwaar gespierde betonijzervlechters. De aanblik van deze stevige jongens maakte dat mijn, het leven en de liefde door een roze bril bekijkende, toenmalige collega en kamergenoot, iedere dag met veel plezier vroeg op zijn werk kwam. Ja, het oog wilde ook wat.
 |
| Villa Maria Oord (Coll. Groenegraf.nl) |
P&D - Kerkstraat: in 1969, mijn eerste jaar bij P.P.I., was Packaging & Design gehuisvest in de rond 1875 gebouwde villa Maria Oord in de Kerkstraat. Een gezellige en rommelige maar uiterst artistiek verantwoorde ambiance. Door mijn werkzaamheden bij Special Projects kwam ik er dikwijls en had een goed en intensief contact met ontwerper Hans Leyssius en hoofd grafische productie de heer Lenoir. Meerdere reorganisaties verder dook P&D op in de catacomben van de aanbouw van Hoog Wolde en weer later zelfs in de houten keet, ooit de bakermat van de afdeling Popular Repertoire (’de Popafdeling’). In 1975 volgde een verhuizing naar Amaliawolde. De afdeling stond onder leiding van Bernard Nusselder. De man van wie werd gezegd dat hij toen op zeker moment de dames en heren vormgevers om meer werkruimte hadden gevraagd antwoordde: ’Lijkt me niet nodig, een ontwerper heeft immers ruimte in de geest’. Waar of niet waar, er werd naar harte lust en op hoog niveau ontworpen, creatieve ideeën uitgewerkt, geknipt, geplakt, gefröbeld, gefotografeerd, getekend, hoesteksten geschreven, gecorrigeerd, opnieuw gecorrigeerd en vertaald. Kortom hier werd alles gedaan om het mooie eindproduct (plaat, cassette en later de CD) zo attractief mogelijk over de toonbank te brengen. Niet zelden werd er, met name bij de verpakkingen van de door Philips Classics uitgegeven geluidsdragers, kunst, pure kunst, gemaakt! In de tijd dat ikzelf als productmanager Populair Repertoire op Hoog Wolde werkte ( 1976 – 1990) werd het merendeel van de hoesfilms vanuit het Artistmanagement of platenmaatschappij (zowel binnen- als buitenland), aangeleverd. Slechts een enkele LP hoes werd nog in eigen beheer ontworpen. Wel waren de hoezen van de vele uitgebrachte singles en maxi-singles, op basis van aangeleverd diamateriaal, huisgemaakt. Mijn vaste contact was ontwerper Hil Boelhouwer (no. 1 op de groepsfoto).
Ik leverde de dia’s en (soms) een bruikbaar idee en hij ontwierp de hoezen.
 |
| Ed en zijn steun en toeverlaat Mary de Haan, 1978 (Coll. Ed Vermeulen) |
 |
| Life in the city |
Een aantal voorbeelden variërend van The Boomtown Rats, Flash & The Pan, Player, Santa Esmeralda, Graham Bonnet zijn te zien op het prikbord op de wand achter mij. Een gewaagd voorbeeld van onze samenwerking was de singlehoes rond Demis Roussos’ ’Life in the city’. Een redelijk gedurfd gebruik van een mixage van een artiesten - en een skylinefoto. Op het in onze ogen artistieke hoogstandje werd niet door iedereen even enthousiast gereageerd. Maar ja, je bent creatief of je bent het niet!
The Boomtown Rats: op het prikbord ziet u recht achter mij een foto van de band gemaakt bij het verschijnen van het album ’The Boomtown Rats’. Nu hoor ik u denken: Ed Vermeulen en The Boomtown Rats? Hoezo en waarom? Het zat zo: in 1976, het jaar waarin ik mijn eerste stappen zette op de Pop-afdeling werd in Londen door ene Nigel Grainge het label Ensign Records opgericht. Grainge was in de periode 1970 tot 1976 zowel Productmanager als ook Artist & Repertoire (A&R) manager bij Phonogram UK geweest. Uiterst succesvol ook! Onder zijn bewind werden acts als Thin Lizzy, 10 CC en The Steve Miller Band getekend. In 1976 werd op de Midem, de jaarlijkse Muziekmarkt in het Zuid Franse Cannes door Ensign in samenwerking met Phonogram UK en Phonogram International, Baarn een contract met de veelbelovende Ierse band The Boomtown Rats ondertekend.
 |
| Contract: signed, sealed and delivered. V.l.n.r: nn., Nigel Grainge, bandmembers Gerry Cott en Bob Geldof (Coll. Nigel Grainge Biography) |
Toen veelbelovend, later na de hitsingles ’Rat Trap’ (1978) en zeker na ’I Don’t Like Mondays’ (1979) wereldberoemd. Na terugkomst uit Cannes besloot onze toenmalige directeur Rein Klaassen mij medeverantwoordelijk te maken voor de internationale exploitatie (buiten de UK en USA) van het totale Ensign label, inclusief The Boomtown Rats.
 |
| The Boomtown Rats (v.l.n.r. Garry Roberts, Simon Crowe, Bob Geldof, Pete Briquette, Johnny Fingers, Gerry Cott) (Coll. Nigel Grainge Biography) |
Een beslissing die viel in de categorie: ’He made me an offer I couldn’t refuse’. Vanaf de dag dat de heer Klaassen zijn beslissing met mij deelde, begon ik een band op te bouwen met het op het Londense Seymour Place 19 (hartje stad) kantoorhoudende Ensign-team: Nigel Grainge en vriend en deejay Chris Hill. Vakbekwaam ondersteund door de alleraardigste afdelingsassistente en duizendpoot, Christine.
 |
| Ensignmanagement: Chris Hill (l) en Nigel Grainge († 11-6-2017) (Coll. Nigel Grainge Biography) |
Grainge was naast een fervent muziekliefhebber ook een trouw en groot fan van het Londense voetbalclub en Highbury-based Arsenal. In een Londens overblijf weekend nam hij me mee naar een wedstrijd. De naam van de tegenstander ben ik vergeten, maar wat een sfeer. Na afloop een grote portie fish and chips en een pint in Nigels´ favoriete pub. Weer eens wat anders dan het Baarn 1 uit mijn schooljaren tegen Watergraafsmeer, Zeeburgia en Donar te zien spelen en dat was, naast de wedstrijd van het Nederlands elftal tegen Botafogo, Olympische dag in 1955, voor mij al het summum van voetbalvreugde. Op Seymour Place 19 had ik mijn eerste gesprekken met Bob Geldof en de band over hoe onze samenwerking vorm te geven. Een leeftijdsverschil van bijna elf jaar en een redelijk (!) afwijkende persoonlijke muzikale smaak (mijn muzikale ontwikkeling was blijven steken bij de laatste single van Buddy Holly) vormde hierbij, zoals al snel zou blijken, geen belemmering. Ik voelde mij geaccepteerd door de band en ging binnen de mij geboden mogelijkheden van de ’Polygram rules of conduct’ voor ze door het vuur. Vanaf die dag dook ik op waar nodig en waar de band ook maar optrad: Londen, Hamburg, Bremen, Amsterdam, Turijn, Stockholm. Zo kwam ik nog eens ergens!
 |
| The Boomtown Rats: de eerste drie albums: 1977, 1978 en 1979, daarna volgden nog Mondo Bongo, V Deep en In the long grass |
Bij mijn exploitatie werkzaamheden stond ik er uiteraard niet alleen voor. Ik was onderdeel van een ijzersterk team waarin alle disciplines (promotie, financieel-administratieve kennis en contractuele en juridische aspecten) vertegenwoordigd waren. Bob Geldof bezocht, zoals zoveel andere artiesten, ook ooit het Baarnse kantoor. Eerlijkheid gebiedt me om te stellen dat deze bezoeken van artiesten weinig van doen hadden met bezoekjes aan Vorstelijk Baarn en bijna altijd een financiële achtergrond hadden. Follow the money! Dat het merendeel van mijn exploitatiewerkzaamheden van achter mijn Baarns bureau bedreven werden zal duidelijk zijn. Een hoogtepunt voor mij was het, samen met mijn echtgenote, bijwonen van een door The Rats gegeven Christmas Concert op een uiterst sfeervolle locatie in Londen. Bob Geldof’s woorden: ’Merry Christmas and God Bless you all’ en de over het publiek neerdwarrelende (kunst) sneeuw zorgden voor een bijzondere ambiance. Naast The Boomtown Rats had Ensign Records meer muzikale ijzers in het vuur: Flash & The Pan (Hey St. Peter), Eddy Grant, Light of the World, Black Slate (Amigo), Danny Williams (Dancin’ Easy) en losse, maar uiterst lucratieve singles, zoals Drum-Lalabye en Lipstique-At the Discotheque. Genoeg repertoire om met veel succes en plezier te exploiteren. Never a dull moment!
 |
| Hitpotentie! |
In 1984 werd Ensign Records verkocht aan Chrysalis Records, ook een grote speler in de muziekwereld. Het betekende mijn afscheid van Nigel Grainge en Ensign records. Tijdens een klein feestje in het knusse souterrain op Seymourplace werd mij een blijvende herinnering overhandigd: een zilveren plaat van ’A Tonic for the Troops’, het tweede succesvolle album van The Boomtown Rats met daarop een klein zilverkleurig plaatje met daarin een tekst gegraveerd:
Presented to Ed Vermuelen
 |
| (Coll. Ed Vermeulen) |
Eén van mijn favoriete nummers op deze plaat is het door Bob Geldof geschreven ’Don’t believe what you read’ met zijn visie op wat ’de’ kranten ons voorschotelen. Woorden die nog niets aan kracht hebben ingeboet! Tijdens de overhandiging van dit bijzondere cadeau werd mij gevraagd of mijn achternaam goed was gespeld (ik werd immers altijd aangesproken met Ed Vermuelen). Natuurlijk zei ik ja, het was immers de gedachte erachter die telde!
The Artists’ Art of Cooking: in 1980 was onder de bezielende supervisie van Piet Schellevis, President van Phonogram International, een als relatiegeschenk bedoeld kookboek verschenen: ’The Artists’ Art Of Cooking- favourite recipes from Phonogram artists the world over.’ Het enthousiaste en welluidende voorwoord was van zijn hand. In dit fraaie in het Engels uitgegeven boek ook een recept van ’Irish-style stew’, naar verluidt het favoriete gerecht van The Boomtown Rats. Ik wil het u niet onthouden. Eet smakelijk!
 |
| (Coll. Ed Vermeulen) |
The Artists’ Art of Cooking: in 1980 was onder de bezielende supervisie van Piet Schellevis, President van Phonogram International, een als relatiegeschenk bedoeld kookboek verschenen: ’The Artists’ Art Of Cooking- favourite recipes from Phonogram artists the world over.’ Het enthousiaste en welluidende voorwoord was van zijn hand. In dit fraaie in het Engels uitgegeven boek ook een recept van ’Irish-style stew’, naar verluidt het favoriete gerecht van The Boomtown Rats. Ik wil het u niet onthouden. Eet smakelijk!
 |
| (Coll. Ed Vermeulen) |
Inmiddels weet u weer ietsje meer over de platen business van toen. Het gebeurde in Baarn, als het ware bij u en mij om de hoek. Voorbije geschiedenis? Op de plek waar ooit Villa Hoog Wolde stond en waar nu alleen het oude toegangshek nog herinnert aan vroeger tijden heeft nog jaren muziekgigant Universal, na de overname van het Polygram concern, de wereld op haar muzikale grondvesten doen schudden!
Bronnen:
Leo Boudewijns: Hoezenboek (uitgave 2010)
The Artists’ Art Of Cooking (uitgave 1980)
www.nigelgrainge.com/biography
Dank aan:
Jet Steinmetz, Ton Friesen, Ruud Nooy en Henk Smeekes (groepsfoto en namen)
 |
| Ed Vermeulen (1942) |
Dit verhaal verscheen op maandag 19 april 2021 in de Baarnsche Courant in de rubriek
’Vandaag is morgen alweer gisteren (bruggetjes naar vroeger)’
Deze rubriek is een samenwerking tussen de Historische Kring Baerne en Groenegraf.nl
Vragen, opmerkingen of tips? Neem gerust contact op.
Geïnspireerd geraakt door onze oud Baarn-verhalen?
Kom in actie en deel ook uw herinneringen op Groenegraf.nl.
