donderdag 30 mei 2019

Sigarenzakjes uit Baarn


J.Schurink op de Brink in Baarn
Het sigarenzakje wordt geboren op het moment dat het roken van sigaren gewoonte wordt. Dan krijgt de winkelier behoefte aan een geschikte vorm van verpakking. De sigaar is een relatief duur product en wordt daarom vaak per stuk of bij kleine aantallen verkocht en vanwege de kwetsbaarheid is een veilige verpakking een noodzaak. Bovendien wordt met een deugdelijke verpakking het aroma geconserveerd en blijft de sigaar tegen stof en vuil beschermd. Verpakt in een eenvoudig bedrukt papieren zakje is de sigaar voor transport geschikt en gaat mee in de binnenzak of onder de hoed van de roker.
Het is begrijpelijk dat het sigarenzakje al gauw een toepasselijke bedrukking krijgt. Blikvanger is een aantrekkelijke voorstelling, die in huiselijke kring bewondering vindt. Daarnaast vinden we de naam en het adres van de winkelier of in andere gevallen een reclame van een fabrikant. Vanaf de oudste sigarenverpakking die bewaard bleef tot ver in de twintigste eeuw zien we een gevarieerde ontwikkeling met steeds weer nieuwe tijdseigen kenmerken. 

De oudste zakjes
Het oudst sigarenzakje dat bewaard bleef is van stevig papier gemaakt en krijgt daarmee bijna de uitstraling van de toen gangbare papier machee sigarenkoker. Het is niet zomaar een zakje maar eerder een enveloppe met een sluitdriehoek. De luxe uitvoering wordt ook nog extra benadrukt door de opdruk in gravurestijl. Aan de voorzijde toont deze chique verpakking het paleis op de Dam, waarbij de voorstelling met ruime boord is omlijst. Dat de sigarenverpakking in die eerste periode, zo tussen 1840 en 1860, nog sterk op de sigarenkoker geïnspireerd blijft heeft te maken met de tamelijk luxe uitvoering hiervan. 

Hierbij enkele voorbeelden:
De sigarenzakjes werden vanaf 1946 gemaakt en bedrukt in Baarn bij drukkerij Mercurius in de Gaslaan op no: 30-32. Hierbij enkele voorbeelden gemaakt door Mercurius te Baarn.

Sigarenzakje van papier met op voorzijde geometrische figuren waarin een piramide waarvoor een sigaar ligt en een zon waarin "HSF", op de sigaar "WINKELS DOOR HEEL DEN HAAG" en eronder "N.V. P.H. KORLVINKE & CO.".  Langs de onderrand drukkerssignatuur "MERCURIUS BAARN".

































I.H. Kamp Brinkstraat 25 sigarenhandelaar





De sigarenzakjes van Mercurius. 
“Mercurius” werd in 1938 opgericht door de heer P. Korff. Aanvankelijk werd met de productie van sigarenzakjes begonnen in Hilversum. Na de oorlog nam de productie een zodanige omvang aan, dat het pand in Hilversum spoedig te klein werd. Daarom werd in 1946 besloten het bedrijfje naar Gaslaan 30-32 in Baarn te verplaatsen. In 1947 werd een bescheiden begin gemaakt met de productie van gegolfd papier en golfkarton.

Het gebruik van golfkarton groeide in de eerste na-oorlogse jaren zo sterk dat in 1951 werd besloten een nieuwe fabriek in Soest te bouwen. Een fabriek waar uitsluitend gegolf papier en golfkarton zou worden vervaardigd. Voor dit doel werd in 1952 circa 40.000 m2 grond in de gemeente Soest aangekocht. Op 3 september 1952 werd door Madelon Korff, dochter van de eigenaar, de eerste steen gelegd en kon met de bouw van een productiehal van 1600 m2 en een verwerkingshal van 800 m2 worden begonnen. Door de explosieve groei van de golfkartonmarkt was het reeds in 1956 al noodzakelijk om het gebouw verder uit te breiden met een nieuwe verwerkings- en expeditiehal. Zo kwam er een oppervlakte van 1600 m2 bij. Mercurius golfkarton is overgegaan naar Smurfit Kappa te Soest.


Info van: -
- Het Pipe museum te Amsterdam,
- Don Duco
- Stichting Historische Kring Tolsteeg-Hoograven / Utrecht





geplaatst door L.J.A.Bakker