Geheugenvanbaarn.nl: Gekoesterd en bewaard

Door Ed Vermeulen en Eric van der Ent

In de huidige rage van ontspullen, opruimen en weggooien is er geen plek meer voor: voorwerpen, soms ook memorabilia genoemd, die uw leven of dat van uw ouders, of nog verder terug, grootouders, kleur gaven en geven. Wij van Geheugenvanbaarn.nl weten wel beter, wij leven immers van en soms in het verleden.

Wij weten wel raad met die voorwerpen, met een bij voorkeur Baarns tintje, die al jaren in kastjes, geheime en minder geheime laatjes of zelfs op zolder en in de schuur liggen te verpieteren. Nu horen wij u denken: verpieteren, niets van dat alles! Wij koesteren deze zaken en tonen ze aan een ieder met oprechte belangstelling voor het (Baarnse) verleden. Ferme taal, zo is het maar net! Daarom deze oproep:

Nu is de tijd gekomen om deze zaken met de buitenwereld te delen via een door ons beschikbaar gesteld platform de Geheugenvanbaarn.nl blogspot. Hoe? U duikt in uw archiefje hoe klein of groot ook, maakt een keuze uit uw dierbaarste zaken, maakt een mooie foto, en schrijft er een klein verhaaltje bij. Vervolgens stuurt u dit alles naar ons emailadres geheugenvanbaarn@gmail.com en na een (positieve) beoordeling door onze uiterst betrokken jury, plaatsen wij het door u uitverkoren voorwerp en uw eventueel door ons opgepoetste tekst op onze blogspot in de nieuwe column ’Gekoesterd en bewaard!’ Leuk? Horen wij ja? Aan de slag dan maar!

Om u op het juiste spoor te zetten nemen wij, Eric en Ed, de eerste aflevering voor onze rekening:

Ed’s keuze:

De door J.G. de Groot gemaakte aquarel
(Coll. Ed Vermeulen)

Meester J.G. de Groot bij zijn 40-jarig
jubileum in het onderwijs
(Baarnsche Courant 17-8-1970)

Aquarel: (formaat 10 bij 12): zicht op Pekingtuin, restaurant Peking en Pauluskerk, in mei 1984 liefdevol gemaakt door J.G. de Groot, door de meesten van ons gekend als Meester de Groot van de Oosterschool, schoolhoofd van 1949 tot 1977. Zijn echtgenote was een vaste klant van mijn vrouw in de kapsalon van Wim en Nel Kwakernaat op de Sparrenlaan. Zij heeft deze mooie, door haar man gemaakte aquarel, als verjaardagsgeschenk aan mijn vrouw gegeven. Naast deze aquarel leeft meester de Groot, hij overleed in 1986, voort in de naar hem genoemde Meester de Groothof.

Juffrouw Dissel, Gert(je) Dop (boven) , Eddy Vermeulen en natuurlijk het lepeltje.
(Coll. Ed Vermeulen)

Detail van het lepeltje
(Coll. Ed Vermeulen)

Lepeltje 125 jaar Prinses Amaliaschool: uitgegeven in 1985 bij het 125 jarig bestaan van de school die vroeger Prinses Amalia – bewaarschool heette. Ik bezocht deze school, toen nog in de Schoolstraat, in 1947 en 1948. Wat het mij bracht? Naast een levenslange vriendschap met Gert(je) Dop, leerde ik er klokkijken, veters strikken, knippen en plakken en allerhande zaken die mijn leven ook nu nog veraangenamen. Herinneringen aan mej. Dissel en haar onafscheidelijke vriendin mej. Van Garderen. Voor wie het weten wil: ik liep dagelijks van ons huis in de Spoorstraat naar de Schoolstraat en terug uiteraard. Onze bakfiets was immers door de bezetter bij de grote uittocht in mei 1945 gevorderd, meegenomen en nooit meer geretourneerd.

Bij veel gezichten hebben we een naam, maar niet bij allemaal. Mocht u nog namen weten, dan is dit uw kans.

1. Juffr. Helena Johanna Dissel
7. Hettie de Bruin
8. Juffr. De Jong?
11. Gerrit (Gert) Dop
13. Bennie van der Heiden
14. Flip Fokkema
15. Wessel Fokkema
17. Frank Wijsmuller
19. Gerben (Ben) Andriessen
22. Benny Visee
24. Daphne Muijser
27. Wim Buitenhuis
29. Annechien Drost
30. Eddy Vermeulen
31. Frank Muijser
37. Ton Keijzer
39. Wim Hilbrands
40. ... van Dijk

Eric’s keuze:

Opa Teunis’ zakhorloge, Teunis kraste zijn naam achterin het zakhorloge
(Foto's: Geheugenvanbaarn.nl)

Zakhorloge: mijn beurt om in mijn dierbare spulletjes te duiken. Mijn voorwerp ligt in een laatje in de kast op onze slaapkamer. Doordat het in dat laatje ligt zie ik het niet vaak, maar als ik het toevallig weer tegenkom komen warme herinneringen aan vroeger naar boven. Mijn dierbare voorwerp is het zakhorloge van mijn overgrootvader Teunis Koenen (1882-1973). Hij woonde met zijn echtgenote Gradje van Diermen op Elisabethstraat 53, naast lompenhandel Luijer. Een klein stukje Elisabethstraat bestaat nog en heet nu Populierenlaan. Volgens de overlevering kreeg Teunis het zakhorloge bij zijn jubileum als straatveger bij publieke werken in Baarn. Hij werd ook regelmatig ingezet als brandweerman mocht de nood aan de man zijn. Mijn ouders, Thea en Dirk van der Ent, woonden na hun trouwen in 1964 op zolder bij Teunis en Gradje, grootouders van mijn moeder. Daar ben ik opgegroeid, vanaf mijn geboorte in 1965 tot 1971, samen met mijn zus Marty. Broer Sylvester is pas geboren toen we als gezin op ons zelf in de Goudenregenlaan gingen wonen. Als kind ben ik vreselijk verwend door mijn overgrootouders. Ook toen ons gezin al niet meer op zolder bij opoe en opa woonden kwam ik daar tussen de middag uit school om er mijn boterham te eten. Standaard lag daar een plak ontbijtkoek met een dikke laag roomboter, een theelepel pure boter die ik zo mocht weghappen en een paar plakken ontbijtspek voor me klaar. Blijkbaar vond opoe dat ik niet genoeg vet op mijn botten had. Na de boterham werd er door opoe voorgelezen uit de bijbel en dan weer terug naar school.

Opa Teunis Koenen met baby Eric op schoot
(Coll. Geheugenvanbaarn.nl)

Teunis was analfabeet. Het enige dat hij kon schrijven was zijn eigen naam. Het achterklepje van het zakhorloge kan opengeklapt worden, en daar, aan de binnenkant van het klepje, heeft hij zijn naam gekrast. Veel zal het zakhorloge niet waard zijn, maar voor mij is het onbetaalbaar. Dit koester en bewaar ik!

De Harmonetta uit de jaren vijftig van de vorige eeuw.
(Foto: Geheugenvanbaarn.nl)

Harmonetta: In 1971, ik was toen zes jaar, ben ik lid geworden van de Baarnse Mondharmonicavereniging Excelsior. Tot aan de opheffing in de jaren negentig ben ik lid gebleven. Ik heb er mijn toenmalige vriendin, mijn huidige echtgenote Anja Jansen ontmoet. Eén van de drijvende krachten achter de vereniging was de twee jaar geleden overleden Silvester (Sil) van Zijst. Hij was lange tijd dirigent van het orkest. Sil speelde ook in een spin-off van het orkest, The Chromonicats. In de jaren dat ik lid was van de club waren de overige leden van The Chromonicats: mijn schoonvader Karel Jansen (solo-mondharmonica), schoonzus Marianne Jansen (zang), Bram van Kooi (bas-mondharmonica) en Jaap van den Hoek (gitaar).

Sil van Zijst bespeelt zijn Harmonetta (1970)
(Coll. Geheugenvanbaarn.nl)

Sil bespeelde een bijzonder instrument waar waarschijnlijk de meesten van u nog nooit van gehoord hebben: de Harmonetta. Dat instrument is in de jaren vijftig van de vorige eeuw door Hohner Trossingen, in Duitsland ontwikkeld. Aan de voorkant blies je lucht de Harmonetta in en met knoppen aan de bovenkant konden akkoorden gekozen worden waardoor samen met de bas-mondharmonica een orkest prachtig begeleid kon worden. De Harmonetta is slechts korte tijd geproduceerd en op zeer beperkte schaal verkocht. Als kleine jongen was ik gebiologeerd door de manier waarop Sil het instrument kon bespelen. Hij speelde de Harmonetta op zo’n manier dat het bijna als een slaggitaar klonk. Wat zou ik dat ook graag kunnen! Twaalf jaar geleden, lang nadat Excelsior was opgeheven, vond ik op eBay een originele Harmonetta, aangeboden door iemand uit de Verenigde Staten. Ik twijfelde niet en heb het gekocht. Het lukt me zelfs om het te bespelen. Lang niet zo goed als Sil, dat moet ik toegeven, maar het klinkt niet slecht al zeg ik het zelf. De Harmonetta ligt nu in de kast. Ik moet bekennen dat ik het maar zelden bespeel, maar als ik het tegenkom denk ik direct aan de tijd dat ik vol bewondering naar Sil van Zijst keek en luisterde. Van de Harmonetta bestaan wereldwijd nog maar een paar exemplaren. Bijna niemand kan het instrument nog bespelen. Ik ben er trots op dat ik het in mijn bezit heb en het zowaar ook nog bespelen kan.