door Hans Smeekes
Het is altijd leuk om een reactie op een verhaal te krijgen en zo kreeg ik begin van dit jaar een mail van Wieb Smid, die me vertelde dat hij in dezelfde buurt was opgegroeid en ook nog ongeveer in dezelfde periode. Hij groeide letterlijk op onder de rook van de zeer nabije gasfabriek.
Hij heeft eerst aan de Gaslaan gewoond en later in de Nachtegaallaan (tegenover de Lindenlaan) en ik op de Zandvoortweg. Dus zijn mijn verhalen heel herkenbaar voor hem.
Wieb wees me op een foto die hij al eens naar de Groene Graf site had gestuurd.
Hij staat erop met zijn step met op de achtergrond een deel van de gasfabriek (directeurswoning).
Hij vertelde dat hij er een aardige bijverdienste aan had met het ophalen van achtergelaten melkflessen bij de gasfabriek. Hij bracht ze naar de melkboer tegenover de kruidenier Prins aan de Nachtegaallaan.
Het is altijd leuk om een reactie op een verhaal te krijgen en zo kreeg ik begin van dit jaar een mail van Wieb Smid, die me vertelde dat hij in dezelfde buurt was opgegroeid en ook nog ongeveer in dezelfde periode. Hij groeide letterlijk op onder de rook van de zeer nabije gasfabriek.
Wieb wees me op een foto die hij al eens naar de Groene Graf site had gestuurd.
Hij staat erop met zijn step met op de achtergrond een deel van de gasfabriek (directeurswoning).
Hij vertelde dat hij er een aardige bijverdienste aan had met het ophalen van achtergelaten melkflessen bij de gasfabriek. Hij bracht ze naar de melkboer tegenover de kruidenier Prins aan de Nachtegaallaan.
Ik zelf kwam nauwelijks tot aan de gasfabriek. De keren dat ik op de Gaslaan daadwerkelijk ben geweest, zijn op één hand te tellen. Wat moest ik er ook doen, zo klein als ik was.
Wel werd ik zo klein als ik was, zoals ik al in één van mijn verhalen heb verteld, er vaak door mijn moeder op uit gestuurd om bij Prins een boodschapje te doen, waarbij het altijd een hele toer was om langs de grote vervaarlijk uitziende hond te geraken.
Het meest frappante echter wat Wieb me vertelde was zijn verhaal over de padden, die in die tijd kennelijk nogal frequent voorkwamen in dat buurtje. Die padden waren voor hem een andere bijverdienste. Hij ving ze namelijk en kreeg er 10 heuse centen per pad voor, als hij ze inleverde bij de kweker bij hem achter, waarvan de ingang aan de Zandvoortweg was.
Het meest frappante echter wat Wieb me vertelde was zijn verhaal over de padden, die in die tijd kennelijk nogal frequent voorkwamen in dat buurtje. Die padden waren voor hem een andere bijverdienste. Hij ving ze namelijk en kreeg er 10 heuse centen per pad voor, als hij ze inleverde bij de kweker bij hem achter, waarvan de ingang aan de Zandvoortweg was.
De naam van de kweker kon hij zich niet meer herinneren, maar dat moet haast wel zeker Hooijer geweest zijn. Gerrit Hooijer was een bekende Baarnaar, niet alleen vanwege zijn kwekerij maar ook vanwege zijn verhalen in de Baarnsche Courant. Hij woonde in het karakteristieke witte huisje met de luiken aan de Zandvoortweg met daarachter de kassen, die zich kennelijk uitstrekten tot aan de achtertuin van de familie Smid aan de Nachtegaallaan.
Helaas is dat leuke huisje verdwenen. Ik heb er onlangs een tekening van gemaakt, die zeker ook gaat komen in het prentenboek waar ik druk mee bezig ben.
Dat je een dubbeltje per pad kon krijgen is nieuw voor mij. Wieb ving de padden uit de straatputjes, soms vastgehouden aan zijn benen door een vriendje. Hij presteerde het zelfs eens voor een gigantische pad 25 heuse centen te ontvangen. Hij had die gevangen bij het hertenkamp en onder zijn blouse op het blote vel naar Hooijer gebracht, die er heel blij mee was en de enorme pad onmiddellijk in één van zijn kassen zette. Zo leverde Wieb, volgens zijn eigen zeggen, al vroeg een bijdrage aan de milieuvriendelijke teelt van de gewassen, want de padden aten de voor de teelt ongewenste insecten op.
Dat je een dubbeltje per pad kon krijgen is nieuw voor mij. Wieb ving de padden uit de straatputjes, soms vastgehouden aan zijn benen door een vriendje. Hij presteerde het zelfs eens voor een gigantische pad 25 heuse centen te ontvangen. Hij had die gevangen bij het hertenkamp en onder zijn blouse op het blote vel naar Hooijer gebracht, die er heel blij mee was en de enorme pad onmiddellijk in één van zijn kassen zette. Zo leverde Wieb, volgens zijn eigen zeggen, al vroeg een bijdrage aan de milieuvriendelijke teelt van de gewassen, want de padden aten de voor de teelt ongewenste insecten op.
Ik wist niet dat die padden iets konden opbrengen, maar de aanwezigheid van die diertjes was mij niet onbekend: want ik stond er vaak gefascineerd naar te kijken, als ik op het muurtje naast de kenmerkende poort stond voor ons huis aan de Zandvoortweg.
Daar was namelijk naast het muurtje een gat met een rooster erop. Dat gat was daar om ruimte te bieden aan het kelderraam. Het had wel iets van een putje, maar was het niet. Maar dat wisten de padden niet.
Als ik al had geweten dat je er een dubbeltje voor kon krijgen, had ik ze toch niet gepakt. Want ik denk dat ik daarvoor te ‘schijterig’ was. Ze hadden iets fascinerends, maar tegelijk ook iets griezeligs.
Als ik al had geweten dat je er een dubbeltje voor kon krijgen, had ik ze toch niet gepakt. Want ik denk dat ik daarvoor te ‘schijterig’ was. Ze hadden iets fascinerends, maar tegelijk ook iets griezeligs.
Kort na het bericht van Wieb over de padden, had ik een droom waarin deze beestjes voorkwamen.
Ik droomde dat ik boven het ‘putje’ naast het muurtje op mijn knieën net als toen gefascineerd naar het gekrioel van de padden aan het kijken was. Plotseling waren ze ineens blauw van kleur en geringer in aantal en één had zelfs een derde oog.
Ik droomde dat ik boven het ‘putje’ naast het muurtje op mijn knieën net als toen gefascineerd naar het gekrioel van de padden aan het kijken was. Plotseling waren ze ineens blauw van kleur en geringer in aantal en één had zelfs een derde oog.
Mysterieus dus, niet vreemd, omdat ik ze altijd al mysteries had gevonden. En nu werd het in mijn droom zelfs doorgetrokken naar het spirituele.
En dat zou wel eens te maken kunnen hebben met mijn ervaringen op Bali.
We spreken in ons land wel eens over ons kikkerlandje, maar op Bali is het één en al kikker. Ze zijn er in de rijstvelden en in de prachtige tuinen. Ik heb wel eens meegemaakt dat toen ik een poort doorging van een behuizing, dat ik welkom werd geheten door een kikker, die vervolgens vrolijk voor me uit sprong om me te begeleiden en de weg te wijzen.
Maar de meest bijzondere ervaring met een kikker was in een paleis ergens in het westen van Bali. We werden ontvangen door de koninklijke familie en we mochten er overnachten. Daar hadden ze speciale kamers voor, voor gasten. Tot onze grote verrassing hadden we notoire voorgangers als Mick Jagger, David Bowie en de koninklijke families van Zweden en Jordanië.
Als bewijs van hun bezoeken hingen de vergeelde ingelijste foto’s aan de wanden van een paviljoen te pronken.
Waar wij inmiddels, na er kind aan huis te zijn geworden, ook hangen middels een schilderij van ons, gemaakt door de prins, die tevens de artiest van de familie is.
Waar wij inmiddels, na er kind aan huis te zijn geworden, ook hangen middels een schilderij van ons, gemaakt door de prins, die tevens de artiest van de familie is.
Ook Pim Fortuyn was er geweest (in 2002). Trots liet de prins ons het Gouden Gastenboek zien met zijn foto en dankbetuiging.
Maar het het meest verrassende was de kamer zelf. Een kamer vol art deco. Spiegeltjes, meubilair, schilderingen aan de muur. Het kon niet op. En donker was het er. Mysterieus donker. Het enige licht kwam door een open venster met vaal witte vitrage en donker doek, waarachter zich de douche en toilet bevonden.
Ook die badkamer was geheel in art deco.
Tegeltjes aan de wanden en op de vloer in alle soorten, maten en kleuren. Overwoekerd door welig groen, de tuin was zelfs in de badkamer aanwezig.
Opvallend: het kikkermotief.
Ja en dan, enigszins bijgekomen van al dat schoons in deze museum badkamer als ‘top of the bill’ het ‘vijvertje’ in een stenen kom, precies naast de wc pot, slechts enkele centimeters ervan verwijderd, waarin zich, echt waar, heuse kikkertjes bevonden. Die uiteraard zich af en toe een uitstapje gunden. Soms zaten ze op de wc bril en sprongen ze snel weg zodra één van ons de ruimte betrad.
En zo zat er diezelfde eerste nacht één op de rand van dat enige venster kwaak geluiden te maken.
 |
| Illustratie eerste verhaal van de 'Dream or Reality' serie |
Opvallend: het kikkermotief.
Ja en dan, enigszins bijgekomen van al dat schoons in deze museum badkamer als ‘top of the bill’ het ‘vijvertje’ in een stenen kom, precies naast de wc pot, slechts enkele centimeters ervan verwijderd, waarin zich, echt waar, heuse kikkertjes bevonden. Die uiteraard zich af en toe een uitstapje gunden. Soms zaten ze op de wc bril en sprongen ze snel weg zodra één van ons de ruimte betrad.
En zo zat er diezelfde eerste nacht één op de rand van dat enige venster kwaak geluiden te maken.
Ik was er wakker van geworden en vond het onmiddellijk geweldig.
Hij was vanaf dat moment mijn vriend.
Hij was vanaf dat moment mijn vriend.
Die ervaring was voor mij nadien aanleiding een verhalen serie te gaan schrijven onder de noemer: ‘Dream or Reality.’
In die verhalen hebben mijn vriendin Fifi en ik gesprekken met de kikker, die ik Tu Kodok (Indonesisch voor kikker) heb gedoopt. Ik verzon er een gekko bij: Tu Tokeh.
Ik heb in de loop van de jaren meer dan veertig verhalen geschreven. In het Engels. Wat verhaaltrant betreft helemaal Balinees.
Geïnspireerd op de dierenverhalen van Tantri (een Balinese prinses. die in de nacht verhalen vertelde) en de verhalen van de 1001 nacht, waartoe de entourage van de kamer alle aanleiding toe gaf (met heus hemelbed).
 |
| Illustratie 'Dream or Reality' |
De verhalen werden gepubliceerd (ik maakte er ook altijd een illustratie bij door middel van een compilatie van verschillende foto's) in een magazine dat in Ubud maandelijks verscheen, speciaal voor toeristen. Maar ook de Balinezen lazen de verhalen en werden door hen ook zeer gewaardeerd. En dus werd ik er op straat wel eens op aangesproken. En dan riepen ze heel enthousiast: ‘Tu Kodok’! Alsof ik Tu Kodok in menselijke gedaante was. Voor Balinezen geen vreemde gedachtengang.
Er is zelfs een voorstelling waarin kikkers de hoofdrol spelen. Er wordt een geluid bij gemaakt door middel van een instrument dat men daar de 'genggong' noemt. Een soort mondharp. Het bootst met zijn monotone geluid heel aardig het gekwaak van de kikkers na.
Van Baarnse padden tot Balinese kikkers.
Het kan verkeren.
Het kan verkeren.
 |
| Hans Smeekes |
Vragen, opmerkingen of tips? Neem gerust contact op. Uiteraard kunt u groenegraf.nl ook volgen op Facebook en Twitter
