door Eric van der Ent
Onlangs kreeg ik een prachtige foto toegestuurd waarop het personeel van speelgoedfabriek KODA te zien is. De fabriek, opgericht door Frits Köhler en Henk van Dam, was te vinden aan de Acacialaan nabij de Berkenweg. De Plataanlaan bestond destijds nog niet maar die loopt nu vlak langs de plek waar toen de fabriek stond.
 |
| Helaas niet zo'n duidelijke foto. Links de Oorsprongschool, boven kleuterschool Lenteleven. Van beneden naar boven loopt de Acacialaan. In het midden van de foto speelgoedfabriek KODA. |
Frederik Balthazar (Frits) Köhler werd geboren in 1911 in Baarn als zoon van Gerrit Köhler en Aradina van Ooik. Frits werkt eerst in de poelierszaak van zijn vader, maar komt er al snel achter dat dat niets voor hem is.
 |
| Poelier Köhler, Sophialaan 2. Vooraan een nog jonge Frits Köhler. (Coll. HKB) |
Hij werkt graag met zijn handen bouwt boten en speelgoed. Na de oorlog zegt hij het poeliersvak vaarwel en begint zijn eigen speelgoedfabriek. Met een doos zelfgemaakt speelgoed onder de arm reist hij heel Nederland door om zijn speelgoed bij winkels aan de man te brengen. Hij haalt voor maar liefst honderdduizend gulden aan orders binnen. Reden genoeg om zijn eigen speelgoedfabriekje te beginnen.
Samen met Henk van Dam begint hij op 1 april 1946 de fabriek KODA, een samenvoeging van de achternamen Köhler en Van Dam. Hendrik (Henk) van Dam werd geboren in 1910 in Baarn als zoon van Lambertus Lingmondus van Dam en Maaike Slob. Henk was dan toe eigenaar was van sigarenzaak "Oud Holland" aan de Sophialaan, hoek Nieuw Baarnstraat.
 |
| De sigarenhandel van Henk van Dam, Nieuw Baarnstraat hoek Sophialaan. Zijn naam prijkt boven het uithangbord boven de deur. Foto gemaakt begin jaren veertig van de vorige eeuw. (Coll. Geheugenvanbaarn.nl) |
In 1946 wordt de eerste advertentie geplaats om personeel te werven.
 |
| Baarnsche Courant 1946 |
Na flink wat problemen met vergunningen wordt uiteindelijk de fabriek gevestigd aan de Acacialaan in Baarn. In de buurt krijgt de fabriek de bijnaam "latjesfabriek" omdat het houtafval van de fabriek (latjes) vaak door buurtbewoners werd gebruikt voor timmerwerk. In 1949 zijn er al 25 personeelsleden werkzaam in de fabriek. De handel floreert! Het speelgoed wordt in de markt gezet onder de naam "Jumbo".
 |
| Een houten speelgoedvrachtwagen van KODA |
 |
| Baarnsche Courant 1953 |
Dan de oproep in de titel van dit artikel. We kregen onderstaande foto toegestuurd door Bram Simons. Hij is verzamelaar van houten ADO speelgoed en beheert de website https://adospeelgoed.com
Op deze foto, waarschijnlijk gemaakt in de jaren vijftig van de vorige eeuw, zijn personeelsleden van de firma KODA te zien. Bram, en wij natuurlijk ook, zijn heel erg benieuwd of u ons kunt helpen aan de namen van de personen op deze foto.
Klik hier voor een vergroting van deze foto.
Deze namen zijn ons inmiddels bekend:
1. Robert Theo (Rob) Köhler (1935-1995), zoon van 19.*
2. Gerrit Samuel (Gert) Köhler (1944-2009), zoon van 19.*
5. Sijmen (Honk) van de Meent, zoon van Cornelis van de Meent en Maria Wilhelmina Geertruida Koekoek. In 1952 naar Nieuw-Zeeland geëmigreerd.
10. Jan van Wilpen (1925-1970), houtbewerker, meubelmaker.
12. Hendrik (Henny) van de Hoef (1916-1998)
13. Jan Onrust (1927-2005), bekend voetballer B.V.V. Baarn
14. Faast?
16. Lucas Johannes (Luc) van de Meent (1932-1999) (zat destijds in militaire dienst)
18. Hendrik (Henk) van Dam (1910-1987), sigarenhandelaar en compagnon van 19
19. Frederik Balthazar (Frits) Köhler (1911-2003) - directeur
20. Hendrik Jacobus Tempelman (1908-1972) woonde Neuhuysstraat 4
22. Dirk van den Broek (1920-2012), woonde Acacialaan 39, meubelmaker
23. Hendrik (Henk) Bakker (1928-2000), machinaal houtbewerker
27. Petrus Martinus (Piet) Sprokkelenburg (1921-1989)
28. Jan Dirk (Jan) Vos (1904-1978), boekhouder, woonde Amsterdamsestraatweg
36. Petrus (Piet) Schouten (1907-1985), timmerman, woonde Berkenweg 40
39. Adriaan Overeem (1912-1989) - schilder/spuiter uit de Sophialaan
* Afhankelijk van de datering van de foto zou dit ook als volgt kunnen zijn:
1. Gerrit Samuel (Gert) Köhler (1944-2009), zoon van 19
2. Jan Frederik (Jan) Köhler (*1953), zoon van 19
Tips kunnen worden doorgegeven aan geheugenvanbaarn@gmail.com.
Help mee!
