donderdag 10 november 2016

De schooltandarts

de tandarts uit het jaar 0
Ik kreeg het navolgende stuk onder ogen over de schooltandarts. Gelijk moest ik denken aan de Julianaschool waar ik op school zat. In de lerarenkamer aan de voorzijde van de school - naast de voordeur, daar kwam altijd Mevr. Rombouts de schoolkinderen onderzoeken. Zij woonde zelf ook in Baarn in de Beukenlaan.  

Wat de behartiging van de volksgezondheid betreft, maakt ons land, lees rond 1955, een goed figuur. Het kan een ver­gelijking met wat in andere landen op dit terrein wordt gepresteerd met glans doorstaan. Er is echter allerminst reden tot verggenoegzaamheid, want er blijft nog heel wat te doen. Daar is bijvoorbeeld de enorme ver­breiding van het tandbederf onder ons volk, waarvan de bestrijding met veel meer energie zou dienen te worden aangepakt. Uit de statistieken blijkt, dat nauwelijks vijf procent van de volwassen Nederlanders rondloopt met een gaaf gebit. Ook heeft een onder­zoek uitgewezen, dat jonge mensen van vijftien jaar gemiddeld niet min­der dan zeven defecten aan tanden of kiezen hebben. Ook met het gebit van kinderen en zelfs van kleuters is het over het algemeen slecht gesteld.

Een van de voornaamste oorzaken van de afbraak van het gezonde gebit is, dat de harde, beschermende glazuur­laag aangetast wordt door zuren, welke ontstaan in spijsresten, die na het eten in de mond achterblijven. Eerst vertonen zich kleine gaatjes, die, wanneer niet tijdig wordt ingegrepen, steeds dieper worden, totdat het bederf - de cariës - tenslotte door­dringt in de levende kern van tand of kies. de zogenaamde pulpaholte, welke gevuld is met bloedvaten en zenuwen als het zover is, treden meestal hevige pijnen op en dan moet de tandarts er aan te pas komen om de kwelgeest met zijn tang te verwijderen. En toch had bet zover niet behoeven te komen. In­dien het verraderlijke gaatje op tijd was ontdekt en gevuld, u het bederf gemakkelijk te stuiten zijn geweest.

eindelijk klaar
 Wil men de cariës, de meest verbreide volksziekte, effectief bestrijden, dan moet men beginnen met de zorg voor het kindergebit. En daarom is enkele tientallen jaren geleden de schooltandverzorging in het leven ge­roepen. Aanvankelijk beperkte men zich tot een tandheelkundige controle op het gebit van de scholieren. Wanneer er defecten werden geconstateerd, ontvingen de ouders een briefje, waarin hun werd geadviseerd me het kind naar de tandarts te gaan. Dit systeem leverde geen bevredigende resultaten op. De adviezen werden meestal niet opgevolgd, hetzij uit laksheid, hetzij omdat men behandeling overbodig achtte. Ook de omstandigheid, dat vele moeders moeilijk tijd konden vinden om met hun kind naar de tandarts te gaan speelde een rol. Het is professor Kantorowicz uit Bonn ge­weest, die een systeem heeft ontworpen, dat in alle opzichten veel beter werkt. Het komt in hoofdzaak hierop neer, dat de kinderen in de school - met toestemming van de ouders - worden behandeld en tevens de nodige aanwijzingen krijgen, hoe zij hun gebit moeten ver­zorgen. 
goed poetsen
 
Aan Dordrecht komt de eer toe in 1921 de eerste gemeentelijke schooltandverzorging te hebben ingevoerd. Dank zij een jarenlange intensieve propaganda bestaat deze nu ook in tal van andere plaatsen in ons land. De resultaten welke men bereikt, zijn uitstekend, te noemen. Waar het systeem wordt toegepast, verlaat ruim negentig procent der kinderen de lagere school met een goed gebit, doordat bet tandbederf, zo­dra dit zich voordoet, terstond wordt tegen­gegaan door het aanbrengen van vullingen. De ervaring van de schooltandartsen is, dat de kinderen zich over het gebit genomen gemak­kelijk laten helpen. Ook al hebben sommigen schrik voor de boor en al die andere griezelige instrumenten, ze houden zich toch meestal goed, omdat zij geen slechter figuur willen maken dan de anderen. Als Jantje hoort, dat Pietje niet ge­huild heeft, dan komt het zijn eer te na voor deze onder te doen en houdt hij uit alle macht zijn waterlanders in bedwang. Zo gaat er van de schooltandverzorging ook nog een opvoedende kracht uit.



Geplaatst door L.J.A.Bakker 






Vragen, opmerkingen of tips? Neem gerust contact op. Uiteraard kunt u groenegraf.nl ook volgen op Facebook en Twitter