 |
de tandarts uit het jaar 0 |
Ik kreeg het navolgende
stuk onder ogen over de schooltandarts. Gelijk moest ik denken aan de
Julianaschool waar ik op school zat. In de lerarenkamer aan de voorzijde van de
school - naast de voordeur, daar kwam altijd Mevr. Rombouts de
schoolkinderen onderzoeken. Zij woonde zelf ook in Baarn in de Beukenlaan.
Wat de behartiging van
de volksgezondheid betreft, maakt ons land, lees
rond 1955, een goed figuur. Het kan een vergelijking met wat in andere
landen op dit terrein wordt gepresteerd met glans doorstaan. Er is echter
allerminst reden tot verggenoegzaamheid, want er blijft nog heel wat te doen.
Daar is bijvoorbeeld de enorme verbreiding van het tandbederf onder ons volk,
waarvan de bestrijding met veel meer energie zou dienen te worden aangepakt.
Uit de statistieken blijkt, dat nauwelijks vijf procent van de volwassen Nederlanders
rondloopt met een gaaf gebit. Ook heeft een onderzoek uitgewezen, dat jonge
mensen van vijftien jaar gemiddeld niet minder dan zeven defecten aan tanden
of kiezen hebben. Ook met het gebit van kinderen en zelfs van kleuters is het
over het algemeen slecht gesteld.
Een van de voornaamste
oorzaken van de afbraak van het gezonde gebit is, dat de harde, beschermende glazuurlaag
aangetast wordt door zuren, welke ontstaan in spijsresten, die na het eten in
de mond achterblijven. Eerst vertonen zich kleine gaatjes, die, wanneer niet
tijdig wordt ingegrepen, steeds dieper worden, totdat het bederf - de cariës -
tenslotte doordringt in de levende kern van tand of kies. de zogenaamde
pulpaholte, welke gevuld is met bloedvaten en zenuwen als het zover is, treden
meestal hevige pijnen op en dan moet de tandarts er aan te pas komen om de
kwelgeest met zijn tang te verwijderen. En toch had bet zover niet behoeven te
komen. Indien het verraderlijke gaatje op tijd was ontdekt en gevuld, u het
bederf gemakkelijk te stuiten zijn geweest.
 |
eindelijk klaar |
Wil men de cariës, de meest
verbreide volksziekte, effectief bestrijden, dan moet men beginnen met de zorg
voor het kindergebit. En daarom is enkele tientallen jaren geleden de
schooltandverzorging in het leven geroepen. Aanvankelijk beperkte men zich tot
een tandheelkundige controle op het gebit van de scholieren. Wanneer er defecten werden
geconstateerd, ontvingen de ouders een briefje, waarin hun werd geadviseerd me het kind naar de tandarts te
gaan. Dit systeem leverde geen bevredigende resultaten op. De adviezen werden
meestal niet opgevolgd, hetzij uit laksheid, hetzij omdat men behandeling
overbodig achtte. Ook de omstandigheid, dat vele moeders moeilijk tijd konden vinden om met hun
kind naar de tandarts te gaan speelde een rol. Het is professor Kantorowicz uit
Bonn geweest, die een systeem heeft ontworpen, dat in alle opzichten veel beter
werkt. Het komt in hoofdzaak hierop neer, dat de kinderen in de school - met
toestemming van de ouders - worden behandeld en tevens de nodige aanwijzingen
krijgen, hoe zij hun gebit moeten verzorgen.
 |
goed poetsen |
Aan Dordrecht komt de
eer toe in 1921 de eerste gemeentelijke
schooltandverzorging te hebben ingevoerd. Dank zij een jarenlange intensieve
propaganda bestaat deze nu ook in tal van andere plaatsen in ons land. De
resultaten welke men bereikt, zijn uitstekend, te noemen. Waar het systeem wordt toegepast,
verlaat ruim negentig procent der kinderen de lagere school met een goed gebit, doordat bet tandbederf, zodra
dit zich voordoet, terstond wordt tegengegaan door het aanbrengen van vullingen. De ervaring van de schooltandartsen is, dat de kinderen zich
over het gebit genomen gemakkelijk laten helpen. Ook al hebben sommigen schrik voor de boor en al die andere griezelige
instrumenten, ze houden zich toch meestal goed, omdat zij geen slechter figuur
willen maken dan de anderen. Als Jantje hoort, dat Pietje niet gehuild heeft,
dan komt het zijn eer te na voor deze onder te doen en houdt hij uit alle macht zijn waterlanders in bedwang. Zo gaat er van de schooltandverzorging ook nog een opvoedende kracht uit.
Geplaatst door L.J.A.Bakker