Van Baarn naar Beter

Razen over de rijksweg langs Baarn

door Eric van der Ent

Van A naar Beter: onder dat motto wil onze overheid de mobiliteit in Nederland verbeteren, en dat is nodig. Autorijdend Nederland staat te vaak stil. Nieuwe snelwegen moeten aangelegd worden en bestaande wegen moeten verbreed worden. “Beter” is in deze context echter een relatief begrip. Is het echt beter als er meer asfalt in Nederland ligt? Voor de  economie zeker, maar voor de leefbaarheid in Nederland en het milieu zeker niet. Er worden belangrijke keuzes gemaakt met grote gevolgen voor de toekomst.

Rijksweg 1 (de huidige A1) bij Baarn in 1951 toen nog maar 2 rijstroken.

1951: de bouw van het viaduct bij Eembrugge

Ook Baarn ontkomt niet aan de “vooruitgang”. Het zal elke Baarnaar opgevallen zijn dat de afgelopen maanden, en nu nog steeds, hard gewerkt wordt aan de verbreding van de rijksweg A1 langs Baarn. Een hele grote klus. Voor mijn gevoel ligt de snelweg er al een eeuwigheid, maar niets is minder waar. Pas in 1921 werd de eerste snelweg ter wereld gebouwd. Een weg van 9 km bij Berlijn. Wie denkt dat de A1 de eerste snelweg in Nederland was heeft het mis, dat was de A12 tussen Voorburg en Zoetermeer. Deze weg werd in 1937 aangelegd en was de eerste snelweg ter wereld met een vluchtstrook. Die weg werd snelweg genoemd, maar was niet te vergelijken met een snelweg zoals we die nu kennen. Geen gescheiden rijbanen, geen ongelijkvloerse kruisingen en de rijbaan was ook voor ongemotoriseerde voertuigen toegankelijk.

1951: nog een foto van het viaduct

Met de bouw van de A1, en dan het stuk tussen Baarn en Hoogland, werd vóór 1945 begonnen, maar de oorlog zorgde ervoor dat de werkzaamheden gestaakt moesten worden. In 1948 werden de werkzaamheden opnieuw gestart en in 1951 waren de aardenbanen van dit traject gereed en werden de viaducten bij de Baarnsedijk en de spoorweg Amersfoort-Nijkerk in uitvoering genomen. In 1952 werd er een noodaansluiting naar Baarn gemaakt en werd begonnen met de bouw van de viaducten bij Eemnes en Baarn. Op 20 juni van dat jaar werd het traject Baarn-Hoevelaken opengesteld voor verkeer. Knooppunt Hoevelaken was nog een rotonde. De snelweg had nog maar één rijbaan (1 weg met 2 rijstroken). Pas in 1958 was het stuk Baarn-Muiderberg gereed. Tot die tijd werd de huidige Amsterdamsestraatweg nog gebruikt als doorgaande route naar Amsterdam.

Pas in de jaren zestig werd het traject Baarn-Amsterdam dubbelbaans. Deze foto is gemaakt nabij de Witte Bergen.

In 1967 werd het stuk tussen de Witte Bergen en Baarn omgebouwd tot een dubbelbaanse autosnelweg (2 wegen met elk twee rijstroken). Pas vanaf toen zag de A1 er dus ongeveer uit zoals nu. Nog maar vijftig jaar geleden dus! In 1971 werd ook het stuk tussen Bunschoten en Hoevelaken dubbelbaans en nu in 2018 komen er weer twee rijstroken bij.

1971: het viaduct bij de Eem wordt dubbelbaans gemaakt

Tegenwoordig bezit vrijwel elk gezin een auto, vaak zelfs meer dan één. Geen wonder dat snelwegen overvol raken. Door de explosieve groei van het aantal auto’s in Nederland heeft de overheid grote moeite om de zaak in beweging te houden. Miljarden worden geïnvesteerd in wegen, maar het is dweilen met de kraan open. De verbreding van de A1 vordert gestaag, maar hoelang zal het duren voordat deze, dan zesbaansweg, ook weer vol staat? De vooruitgang is niet te stoppen maar gaan we echt van A naar beter?

Voor wie ernaar terug verlangt: de autoloze zondag in 1973, met onder andere beelden van de autoloze snelweg bij Baarn:

Eric van der Ent

Dit verhaal verscheen op maandag 29 januari 2018 in de Baarnsche Courant  in de rubriek

  ’Vandaag is morgen alweer gisteren (bruggetjes naar vroeger)’

Deze rubriek is een samenwerking tussen de Historische Kring Baerne en Groenegraf.nl    

Vragen, opmerkingen of tips? Neem gerust contact op. Uiteraard kunt u groenegraf.nl ook volgen op Facebook en Twitter

Bent u geïnspireerd geraakt door dit oud-Baarn verhaal en wilt u zelf eens wat 

schrijven voor onze website? Stuur uw verhaal dan

 per email aan groenegraf.baarn@gmail.com