 |
| De Phonola van Naessens |
Het is niet meer te zien, maar oorspronkelijk waren op onze site stamboomgegevens van onze familie te vinden, aangevuld met oude foto's en dergelijke. Door die hobby (genealogie) was ik ook regelmatig op de oude begraafplaats in Baarn te vinden, om te kijken of ik meer informatie over onze voorouders kon scoren. De interesse in oud-Baarn was er al, dus ik zag op die grafmonumenten allemaal bekende namen staan en begon uit te zoeken wie die oude Baarnaars allemaal waren. Inmiddels is dat allemaal wat uit de hand gelopen en is de site uitgegroeid tot wat hij nu is. Natuurlijk waren niet alle personen op de oude begraafplaats bekend voor mij. Zo is daar ook begraven ene
Willebrodus Josephus Theodorus Naessens en zijn echtgenote
Maria Frederika Wardenaar. Bij mij ging er bij de naam Naessens geen belletje rinkelen, maar bij liefhebbers van piano's en pianomuziek zal er ongetwijfeld wel een lichtje gaan branden. Bij het zoeken naar informatie over hem bleek wel dat hij een bijzonder persoon was. Interessant om aan zijn leven aandacht te schenken.
 |
| De familie Naessens voor hun woning in Soerabaja in 1895. Zittend in de stoel, Willebrodus Naessens |
Willebrodus Naessens werd geboren op 22 maart 1862 in Zaltbommel, als zoon van Willem Johannes Theodorus Naessens en Cornelia Sophia Constantia Bol. Naessens' grote passie was piano spelen. Tijdens één van zijn concertreizen door Indië besloot hij om zich in Soerabaia te vestigen. Naessens had een groot commerciëel talent en ontdekte dat er een grote behoefte was aan goede piano's in Indië. In 1891 richtte hij de firma W. Naessens & Co. op. Die firma richtte zich op de import en verkoop van muziekinstrumenten, maar met name piano's. Al snel ging produceerde hij ook zelf piano's, waarbij het meubel van tropisch hardhout werd vervaardigd. Hiermee was hij zo succesvol, dat hij in 1897 een tweede filiaal in Batavia opende. In 1911 kwamen er nog twee filialen in Semarang en Medan en in 1913 in Djokja. Het gebruik van tropisch hardhout was een uitkomst, want het hout dat Europese fabrikanten gebruikten was erg gevoelig voor aantasting door klimaat en ongedierte. Het hout dat Naessens gebruikte was daar veel beter tegen bestand.
Naessens wist een aantal grote Europese pianoleveranciers over te halen om hun piano's zonder kast naar Indië te verschepen. Speciaal opgeleide Javaanse en Chinese timmerlieden bouwden er dan ter plaatse een kast omheen.
 |
Filiaal van Duwaer en Naessens aan de Stadhouderskade hoek Vondelstraat.
Het pand is in 1972 gesloopt. |
De zaken liepen voorspoedig, maar Naessens zag kansen om zijn handel uit te breiden. Hij startte met de productie van automatische piano's. Door een papieren rol kon een piano zelf spelen. Zo'n instrument bestond al onder de naam Pianola, maar die naam was beschermd. Naessens zocht samenwerking met de Duitse fabrikant Hupfeld. In 1903 kwam hij terug naar Nederland en liet zijn Indische bedrijven over aan zaakwaarnemers. In Den Haag begon hij een klein filiaal van Hupfeld's Phonola, korte tijd later gevolgd door een groter filiaal in Amsterdam. Het Amsterdamse filiaal werd gesticht samen met de firma Duwear aldaar. Duwaer en Naessens bloeide, dankzij de lucratieve handel in Hupfeld instrumenten, op tot een zaak, die in 1911 een prachtig pand aan het Leidsebosje kon betrekken. Vanzelfsprekend bracht Naessens ook Hupfeld instrumenten naar Indië om ze daar tropenbestendig te laten maken. In 1911 had de firma Naessens niet minder dan 200 man in dienst!
 |
| De showroom van W. Naessens & Co. in Batavia. In de showroom zijn niet minder dan 12 Phonola voorzet-apparaten te zien |
 |
| Het bericht over het noodlottige ongeval |
Op 31 januari 1915 sloeg het noodlot toe. Nabij Woerden raakte de auto van Naessens in een slip en belandde tegen een paal van een brug. Naessens werd uit de auto geslingerd, waarbij het glas van het venster zijn halsslagader doorsneed. Naessens overleefde het niet. Hij werd 52 jaar oud. De chauffeur overleefde het ongeval wel. Waarom Naessens in Baarn begraven werd, is mij niet duidelijk. Hij woonde aan het eind van zijn leven in Soest, villa Hillgrove. Zijn kinderen woonden niet in deze omgeving. Misschien dat hij in Baarn naar de kerk ging en daarom in Baarn begraven is.
 |
| Het overlijdensbericht van Willebrodus Naessens |
 |
| Maria Frederika Wardenaar (1868-1931) |
Naessens' echtgenote, Frederika Maria Wardenaar, was een Indische. Ze was een begenadigd schilderes en zangeres en was bekend onder haar artistennaam Mia Aarwen. Haar overgrootvader was ene Willem Wardenaar, die een aantal jaren "opperhoofd" (zoals dat in feite heette) was van de Nederlands handelspost op Desjima in de baai van Nagasaki in Japan. Hij heeft toen ook een nogal eigenaardige (bijna verraderlijke rol) gespeeld in Engelse pogingen gedurende de Napoleontische jaren om zich van Desjima meester te maken. Frederika overleed op 21-6-1931 in Haarlem op 62 jarige leeftijd. Zij werd bij haar echtgenoot in Baarn begraven.
Voor dit artikel is de website van het Pianola-Museum een belangrijke bron geweest.
Klik hier om hun website te bezoeken.
 |
| De laatste rustplaats op de oude algemene begraafplaats aan de Berkenweg in Baarn |
Vragen, opmerkingen of tips? Neem gerust contact op. Uiteraard kunt u groenegraf.nl ook volgen op Facebook en Twitter.
