 |
Nicolaas Broekhuijsen
(1876-1958) |
Iedereen kent de sport: korfbal. Duizenden mensen beoefenen de sport, maar weet u ook wie dat spelletje eigenlijk uitgevonden heeft? Waarschijnlijk niet. U denkt waarschijnlijk dat het een Amerikaan is en dat hij later de sport heeft omgevormd tot basketbal, maar nee hoor! Ik zal het u verklappen. Korfbal is een echte Nederlandse uitvinding, bedacht door iemand die jarenlang in Baarn gewoond heeft en die ook in Baarn zijn laatste rustplaats heeft gekregen. Het is Nico Broekhuijsen.
Bij het horen van die naam gaat er waarschijnlijk nog steeds geen belletje rinkelen. Toch was hij in zijn tijd in de korfbalwereld een icoon en ook in Baarn was hij een zeer gezien man. Nico Broekhuijsen heeft begin vorige eeuw, weliswaar met gelijkgestemden, de korfbalsport groot gemaakt, maar
hij wordt gezien als de grondlegger van het korfbal.
 |
| Zoals de korfbal-sporters er in de beginjaren uitzagen, kan toch niet als "onzedelijk" omschreven worden |
Nicolaas (Nico) Broekhuijsen werd geboren op 30 december 1876 in Dordrecht, als zoon van onderwijzer johannes Broekhuijsen en Johanna Elisabeth van Dooren. Op 19 juli 1906 trouwt hij in Laren met Anna Frederika Maria Sesseler. Nico wordt al vroeg weduwnaar, want in juli 1910 overlijdt zijn echtgenote op 33 jarige leeftijd, 4 jaar na hun huwelijk. Nico trouwt daarna met Elizabeth Catharina Arentz,
Nico werd, net als zijn vader, onderwijzer. Van 1897 tot 1899 was hij verbonden aan de Franse school in Oisterwijk. Van Oisterwijk vertrok hij naar Nijmegen en daarna naar Amsterdam, waar hij verbonden was aan de "Nieuwe Schoolvereniging". In 1902 ging hij naar het plaatsje Nääs in Zweden, om zich voor zijn beroep te bekwamen in de "handenarbeid". Daar zag hij het spel "ringboll" spelen. Het was een spel dat door dames en heren gemengd gespeeld werd, iets wat in die tijd ongebruikelijk was. Het veld was verdeeld in drie vlakken waar de spelers en speelsters niet uit mochten komen. De bal moest door een ring aan een drie meter hoge paal gegooid worden. Thuisgekomen in Amsterdam liet Broekhuijsen zijn leerlingen een soorgelijk spel spelen. De spelregels werden wat versimpeld en de ring werd vervangen door een korf. De eerste wedstrijd werd gespeeld aan de Jan Luykenstraat in Amsterdam, op een braakliggend terrein.
 |
| Nicolaas Broekhuijsen op zijn 75ste verjaardag |
Toen men bij de Amsterdamse Bond voor Lichamelijke Opvoeding op zoek waren naar een spel waar zowel jongens aan deel konden nemen, bracht Broekhuijsen zijn variant naar voren. Onder zijn leiding werd in 1903 de Nederlandse Korfbalbond opgericht. Korfbal werd meteen een populaire sport, maar er waren ook negatieve geluiden. Vanwege het gemengd spelen werd het korfbal ook als onzedelijk beschouwd. Een krant schreef zelfs "Korfbal is een monster, dat zijn klauwen naar alle zijden uitstrekt". Nico Broekhuijsen maakte zelfs mee dat korfbal tijdens de Olympische Zomerspelen van 1920 in Antwerpen een demonstratiesport werd. In 1933 was hij medeoprichter van de Fédération Internationale de Korfbal, dus de internationale korfbalbond. Tot 1934 bleef hij voorzitter van van de Nederlandse bond en daarna werd hij erevoorzitter.
 |
| Bron: De Tijd 9-4-1938 |
Landelijk had Nico Broekhuijsen zijn sporen verdiend, maar ook in Baarn zou Broekhuijsen actief blijken te zijn. In 1911 werd de Nieuwe Baarnsche School opgericht waarvan Broekhuijsen een paar jaar later schoolhoofd zal worden. Hij komt te wonen in de Ferdinand Huycklaan nummer 13. Tevens neemt hij plaats in het bestuur van diverse commissies en verenigingen. Hij wordt voorzitter van Baarns Bloei, de voorloper van het VVV, vice-voorzitter van de Volksbond tegen Drankmisbruik, secretaris van de Floralia Vereniging. Tevens komt hij in het bestuur van de Baarnsche Bond voor Lichamelijke Opvoeding, Deze vereniging drong er bij de gemeenteraad op aan om sportvelden aan te leggen in Baarn.
In 1938 kreeg hij een vrij ernstig ongeval. Toen hij met zijn fiets bij Groeneveld de weg over wilde steken, werd hij aangereden door een auto. Met een vorse hoofdwond en een hersenschudding werd hij overgebracht naar Dr. Heybroek. Na behandeling kon hij in redelijke toestand weer naar huis gebracht worden.
 |
| De plaquette op het grafmonument |
Op 13 mei 1958 overleed Nicolaas Broekhuijsen op 81 jarige leeftijd. In de landelijke dagbladen wordt aan zijn overlijden uitgebreid aandacht besteed. Op 17 mei werd hij
begraven op de nieuwe algemene begraafplaats aan de Wijkamplaan in Baarn, bij zijn echtgenote die vijf jaar eerder overleed. Op het grafmonument werd een plaquette aangebracht met de opschrift "Nico Broekhuysen, schepper van korfbal". Hij was ridder in de orde van Oranje Nassau en den Belgische Kroonorde en erelid van het N.O.C. In Amsterdam Geuzenveld-Slotermeer werd een straat naar de grondlegger van het Korfbal vernoemd.
 |
| De Nico Broekhuysenweg in Amsterdam Geuzenveld-Slotermeer |
Vragen, opmerkingen of tips? Neem gerust contact op. Uiteraard kunt u groenegraf.nl ook volgen op Facebook en Twitter.
