1 van de 2 toegangspalen in 1992 |
De Eultzuilen staan
weer in het Baarnse Bos
Ten noordoosten van paleis Soestdijk en ten zuiden van de kern van de
gemeente Baarn gelegen historische buitenplaats, die ook wel wordt aangeduid
als het Baarnsche Bosch. De buitenplaats strekt zich uit tussen de
Amsterdamsestraatweg in het westen, de Generaal van Heutszlaan in het noorden,
de Torenlaan in het oosten en de Koningslaan in het zuiden. De buitenplaats is
gelegen op zandgrond. De Amsterdamse burgemeester Johan Bicker (1591-1653)
kocht omstreeks 1640 heidegrond in een gebied waar in 1350 al sprake was van
een "erve die Oelt" en liet er de hofstede De Eult als zomerverblijf
bouwen. Zijn dochter Geertruid, die getrouwd was met Jean Deutz (1618-1675)
erfde De Eult; hun kleinzoon Willem Gideon Deutz (1697-1757), eveneens
burgemeester van Amsterdam, legde zich toe op de bebossing van de buitenplaats;
al voor 1733 liet hij ten noorden van zijn huis een sterrenbos aanleggen, dat
nog steeds de kern van De Eult vormt met in het midden een komvormige
spiegelvijver; daarbij liet hij acht lanen straalsgewijs met deze kom
verbinden.
De tegenover De Eult gelegen gronden van Soestdijk werden in 1674 door
Stadhouder Willem III gekocht; toen de Familie Deutz De Eult in 1758 moest
verkopen, kocht Anna van Hannover, als voogdes van de minderjarige Willem V de
Eult en werden beide terreinen samengevoegd. Zo bleef De Eult als overbos van
de buitenplaats Soestdijk bewaard. Op Soestdijk werden zeer veel wijzigingen in
de parkaanleg aangebracht waarbij de geometrische stijl na 1808 plaats maakte
voor de landschappelijke stijl. In De Eult werd de bestaande aanleg in de
formele en vroeg-landschappelijke stijl gehandhaafd, wel werd het oppervlak
verkleind. De belangrijkste, vroeg 18de eeuwse, elementen van De Eult zijn het
lanenpatroon van het sterrenbos, en de brede zichtlanen.
Het herenhuis dateerde van omstreeks 1750; afgaande op een bewaard gebleven
foto uit 1880 zou het waarschijnlijk een gebouw zijn geweest met een
rechthoekige plattegrond en twee bouwlagen onder een samengesteld dak, waarin
opgenomen twee zadeldaken; een open voorportaal met kolommen zou de ingang
hebben gevormd. In 1881 is het huis afgebroken, van een hoofdgebouw is op deze
historische buitenplaats dus geen sprake meer; restanten zijn niet
teruggevonden.
Hoewel in de literatuur een oranjerie wordt genoemd, zijn daar evenmin
restanten van teruggevonden en is de plaats van een dergelijk gebouw ook niet
bekend. Wel resteert een uit de late 19de eeuw daterend stalgebouw nabij de
plaats waar het huis waarschijnlijk heeft gestaan, maar door de vele
wijzigingen is dit gebouw niet meer relevant voor de bescherming van de
buitenplaats. Hetzelfde geldt voor het agrarisch bedrijf, dat ook de naam de
Eult draagt, en gelegen is in de zuidoosthoek van het terrein; de huidige
boerderij dateert vermoedelijk uit het begin van de 20ste eeuw, maar kent
latere toevoegingen. ingang naar de hofstede De Eult |
In 2015 zijn de toegangspalen naar de Baarnsche Steenhouwerij gebracht om
deze te laten restaureren voor de 2e fase van het herstel van het Baarnsche
Bos. Recentelijk zijn ze geplaatst bij de Lindekom.
voor restauratie bij de Baarnsche Steenhouwerij |
Geplaatst bij een toegangspad naar de Lindenkom |
- Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed
Leen Bakker |
Geplaatst door L.J.A.Bakker
Vragen, opmerkingen of tips? Neem gerust contact op. Uiteraard kunt u groenegraf.nl ook volgen op Facebook en Twitter