 |
| De families Cardozo en Abas |
In het najaar van 1942 is het gezin ondergedoken, zoals blijkt uit het onderstaande bericht in het Algemeen Politieblad, nr 42, 22 oktober 1942, 1188, bericht 2418.
De Commissaris van Politie te Baarn verzocht opsporing van Saul Cardozo, zijn vrouw Judith Cardozo-Abas en hun dochter Sara Abigael. Zij bezaten de Nederlandse nationaliteit, waren woonachtig in Baarn en zij werden ervan verdacht van woonplaats te zijn veranderd zonder de daartoe vereiste vergunning te hebben.
Met een dergelijke omschrijving werden joden vaak aangeduid die waren ondergedoken. Toch werd ook dit gezin opgepakt. In het bevolkingsregister van de gemeente Baarn staat: op 31december 1942 naar Westerbork vertrokken. Volgens de documenten van kamp Westerbork werden moeder Judith en dochter Sara daar ingeschreven op 28 november 1942. Saul op 11 december van dat jaar.
Zij verblijven relatief lang in dat Drentse kamp. Pas op 18 januari 1944 schrijft Kamp Westerbork: ‘vertrokken naar Theresiënstadt-Auschwitz’. Daar werden moeder Judith en de nog maar zes jaar oude Sara op 21 oktober 1944 door de SS in de gaskamer vermoord. Het verzetsmuseum in Dachau schrijft dat Saul Cardozo er op 17 november 1944 aankomt en wordt geregistreerd onder gevangenen nummer 127898.
Het Aussenkommando Kaufering, waar Saul Cardozo wordt gevangen gezet, bestaat uit diverse locaties en er is niet met zekerheid vast te stellen in welke van de 11 buitenkampen hij als laatste verbleef. Bekend is wel dat in deze kampen na de bevrijding door de Amerikaanse 12th Armoured Division en 101 Airborne op 29 april 1945 grote aantallen doodzieke gevangenen werden aangetroffen. Vermoedelijk was Cardozo een van hen en overleed hij in een Kaufering locatie op 4 mei 1945 op 35-jarige leeftijd.
 |
| De beruchte poort van Dachau met de tekst “ARBEIT MACHT FREI”. Dit bord is in 2015 gestolen. |
Op 26 april 1945 gingen 10.000 gevangenen uit het kamp op dodenmars, waarbij velen omkwamen. Het kamp werd op 29 april door Amerikaanse troepen bevrijd, waaronder de Rainbow Division. Zij konden nog ongeveer 30.000 joden bevrijden, waarvan helaas echter velen kort na de bevrijding overleden aan ontberingen en ziektes als tyfus. Volgens het Digitaal Joods Monument stierf Saul aan het eind van de oorlog in Midden Europa op 4 mei 1945. Het verzetsmuseum in Dachau geeft aan dat hij daar zou zijn overleden op 4 mei 1945.
Deze informatie is afkomstig uit het gedenkboekje bij de onthulling van het Joods Monument op 27 januari 2016 te Baarn.
Tekst: Wim Velthuizen, namens het Comité Joods Monument Baarn
Meer informatie vindt u op www.joodsmonumentbaarn.nl
Klik hier om terug te gaan naar de lijst met namen
