vrijdag 3 januari 2020

De brandstoffenhandelaren van Baarn



de Gebroeders de Ruiter
We kennen ze allemaal, de energieleveranciers van tegenwoordig. Nuon, Essent, Eneco, EON, noem maar op. Stuk voor stuk energiereuzen. Maar vroeger had Baarn zijn eigen energieleveranciers. In vroeger dagen waren dat Van Amerongen, Van den Berg, Dijs, Groenhuizen, De Jonge, Koffrie en Pasveer. Van een monopolie in de energielevering was zeker nog geen sprake, hoewel.... er had één handelaar wel een flinke vinger in de pap: De Ruiter's Brandstoffenhandel.

Energielevering hield in die dagen nog met name levering van kolen en stookolie in. Grondlegger van brandstofhandel De Ruiter was Lambertus de Ruiter (1866-1951), L.de Ruiter en B van Bokhorst
zoon van Teunis de Ruiter en Dina Steenbeek. Hij vestigde het bedrijf op het terrein van het Centraal Spoor, waar nu restaurant "De Generaal" aan de Lt. Gen. Van Heutzlaan te vinden is.

De komst van de gasfabriek gooide roet in het eten. Baarn kreeg zijn gasfabriek in 1877, maar in die tijd vormde de fabriek geen bedreiging voor de kolen- en olieleveranciers. In 1903 nam de gemeente de gasfabriek over, maar het zou nog tot na de tweede wereldoorlog duren totdat gas in Baarn gemeengoed werd. Maar gas werd steeds populairder als brandstof en stookmiddel. Uiteindelijk bracht gas de doodsteek aan de brandstofhandelaren in Baarn. Links de kolenopslag in de gloriejaren. De andere foto laat de huidige situatie zien.


de kolenopslag
links achter de Generaal richting de Torenlaan was de opslag

Tijdperk brandstoffenhandel Koffrie definitief voorbij

Bedrijf Koffrie vlak na de brand (Foto: Coll. Groenegraf.nl)
Dat een bedrijf al op het moment dat het nog bestaat historisch is komt maar weinig voor, maar in Baarn hadden we zo'n bedrijf: Koffrie's Kolen- en Oliehandel aan de Noorderstraat in Baarn. Decennia nadat de activiteiten werden gestopt was het bedrijfspandje van de firma Koffrie nog te vinden aan de splitsing Oosterstraat - Noorderstraat. De laatste jaren, en zeker nadat er een aantal jaren geleden brand uitbrak, werd de plek als één van de rotte kiezen van Baarn gezien, maar wees eens eerlijk, was het ook niet, ondanks de vervallen staat, een hele nostalgische plek?


Toen fotograaf Caspar Huurdeman vlak voor de sloop van de schuren van Koffrie een foto van het vervallen pand op Facebook plaatste bleek hoeveel Baarnaars goede herinneringen aan brandstoffenhandel Koffrie hebben. Wie liet er niet zijn auto tectyleren, dat werd nog gedaan met de bokkenpoot. Eénmalig, maar met eeuwige garantie. Even een gasfles voor de camping omruilen of houtskool voor de barbecue halen, een verhaal van Flip Koffrie kreeg je er gratis bij. Als je het terrein van Koffrie op kwam lopen was het alsof je in een andere tijd kwam, want van 'nieuwigheden' moesten de broers Dirk en Flip Koffrie niets hebben. "Pak jij eens even dat schroefje uit dat ene bakje", kon Flip vragen. Keek je dan waar hij heen wees, dan zag je een stelling met honderdduizend bakjes met schroefjes. Flip zag hoe beduusd je keek en had dan de grootste lol.
Een nostalgisch plaatje geschoten op het terrein van Koffrie. Vergane glorie... (Foto: Caspar Huurdeman)

De oude Opel Blitz, bouwjaar 1969,
stond tot vlak voor de sloop van het pand
nog in de schuur van Koffrie.
(Foto: internet)
De broers Koffrie kwamen als vanzelfsprekend van jongs af aan in het bedrijf van hun vader Jan Willem Koffrie (1898-1980). In 1922 werd de brandstoffenhandel officieel geregistreerd bij de Kamer van Koophandel, maar lang daarvoor handelde vader Koffrie al in hout en turf. Dirk, de oudste van de twee broers kwam als eerste in het bedrijf en de 13 jaar jongere broer Flip volgde na de Tweede Wereldoorlog. Er was veel armoede in die tijd. Je kunt het je nu bijna niet voorstellen, maar destijds kochten veel klanten een mud kolen, maar konden die hoeveelheid niet ineens betalen.Wekelijks betaalden ze dan twee kwartjes afbetaling. Een kwartje was 25 cent in het guldentijdperk, jongelui. Meestal werden die kolen dan bezorgd. De ene klant wilde de kolen in de kelder hebben, de andere in de schuur of op zolder. Er moest dus flink gesjouwd worden met die handel. Het was zwaar werk.

Foto: Coll. Groenegraf.nl
Met de komst van aardgas rond de jaren zestig braken er moeilijke tijden aan voor de brandstoffenhandelaren. Waren er voor die tijd nog een tiental kolenboeren in Baarn actief, aardgas zorgde ervoor dat de meeste bedrijven het bijltje erbij neer gooiden. Ook Dirk en Flip moesten creatief worden en andere bronnen van inkomsten vinden. Nadat ze rond 1970 een auto van een kennis getectyleerd hadden, kwamen ze op het idee om heen die service ook in hun bedrijf op te nemen, en met succes! Uit de wijde omgeving kwamen klanten hun bolide laten beschermen tegen corrosie en roest. En nam je je zoon mee als u de auto weer kwam halen, dan kreeg hij een mooie Valvoline poster mee naar huis.

Foto: Coll. Groenegraf.nl
In 1991 stierf Dirk op 71-jarige leeftijd en Flip elf jaar later. Hij mocht 80 jaar oud worden. Toen was duidelijk dat dit oer-Baarnse nostalgische plekje binnen afzienbare tijd zou verdwijnen. Eigenlijk was de brand die eind jaren negentig in de schuur ontstond al de genadeklap. In 2014 is alles wat nog enigszins van waarde was al weggehaald. Tientallen jaren oude kolenwagens en een oliewagen werden het terrein afgesleept en opgeladen op grote opleggers. Hendrik-Jan Dorrestijn, directeur van Eemtrans BV en Eemwood BV heeft één van de kolenwagens op de kop kunnen tikken en is van plan deze te restaureren. Mogelijk zien we dat historische karretje in de toekomst nog eens door Baarn rijden. Dat zou leuk zijn.
Foto: Coll. Groenegraf.nl

De schuren en de bedrijfswoning van Koffrie aan de Noorderstraat zijn gesloopt. Een 1850 m2 groot braak terrein was het resultaat. Het was onvermijdelijk, maar toch doet het een beetje pijn. Inmiddels zijn er woningen gebouwd. 

Gepost door op