De grote Geheugenvanbaarn.nl puzzel, de oplossing en de uitslag

door Eric van der Ent en Ed Vermeulen

Op 23 januari j.l. plaatsten we op onze website en in de Baarnsche Courant de Grote Geheugenvanbaarn.nl puzzel. De puzzel bleek moeilijker dan gedacht. Ondanks dat kregen we een groot aantal reacties en oplossingen. Zo veel zelfs dat we besloten hebben om wat meer prijswinnaars aan te wijzen!

Eerst maar eens de oplossingen:

1. Wie kent de burgemeesters van Baarn?

De vraag: Zet de namen van de burgemeesters bij het juiste jaartal van indiensttreding.
Dit is de juiste oplossing:

2. Baarnse straatnamen

De vraag: Wij vermelden oude, verdwenen straatnamen in Baarn, weet u de huidige namen?

Dit bleek moeilijker dan gedacht, hier werden nogal wat foutjes gemaakt. Niemand wist hoe de Parkweg tegenwoordig heet. Niet verwonderlijk, de Parkweg ben ik maar op één oude plattegrond van Baarn tegengekomen. 

De huidige Hertog Hendriklaan heette korte tijd Parkweg

Eén deelnemer wees ons op een vergissing onzerzijds. Wij vroegen naar de huidige naam van de Schapendrift (Kerkstraat). De Kerkstraat heette echter Schaapsdrift. Excuus!

De oplossing:

1. Elisabethstraat: Populierenlaan

2. Reet van Bart: Kastanjelaan

3. Verlengde Dalweg: Berkenweg

4. Oosterdwarsstraat: Westerstraat

5. Zandvoortlaan: Eikenweg

6. Eikenboschweg: Wijkamplaan

7. Willem de Zwijgerlaan: Wilhelminalaan

8. Jeneversteeg: Laandwarsstraat

9. Noorderdwarsstraat: Zuiderstraat

10. Gustaaf Adolflaan: Pr. Beatrixlaan

11. Spoorweglaan: Gerrit van der Veenlaan

12. Beukenlaantje: Spoorstraat

13. Achterstraat: Burg. Penstraat

14. West Einde: Pr. Bernhardlaan

15. Kerkhoflaan: Acacialaan

16. Middellaan: Julianalaan

17. Mauritslaan: Julianalaan

18. Parkweg: Hertog Hendriklaan

19. Pekinglaan: Torenlaan

20. Schooldwarsstraat: Malvastraat

21. Schaapsdrift: Kerkstraat

22. Sanatoriumlaan: Prinses Marielaan

23. Korte Schoolstraat: Kapelstraat

24. Noorderlaan: Faas Eliaslaan

25. Lielaan: Prins Hendriklaan

Dan nu de prijswinnaars:

Gezien het grote aantal deelnemers hebben we wat extra prijzen ter beschikking gesteld.

De winnaars van het boek Vandaag is morgen alweer gisteren (naar keuze, deel 2 of 3):

Sabine van den Bos

Yvonne Gesgarz

Douwe van der Meulen

De winnnaars van het boek Baarn in de Tweede Wereldoorlog... terugblik:

Kees van Beukering
Wil Groenesteijn
Janny Breunesse
Ruud de Meij
Ineke Roskamp-Nijenhuis
Mevr. S. Hut-Wynia
Karin van der Raad-Doornik

De winnaars krijgen persoonlijk bericht. Allemaal van harte gefeliciteerd met uw prijs.

Niet gewonnen en wilt u de boeken wel bestellen? Dat kan. Stuur een mailtje naar geheugenvanbaarn@gmail.com

Wie helpt ons aan informatie over de timmermannen Van der Woord?

Op verzoek van Henk van Hees van de Historische Kring Eemnes plaatsen we navolgende oproep. Wie kan helpen?

De Historische Kring Eemnes is bezig met een project over de Eemnesser timmerlieden en metselaars. In dat verband zoeken we naar nadere informatie over de timmermannen Van der Woord. Het betreft:

-- Hendrik van der Woord (1801-1894)

-- zijn zoon Dirk van der Woord (1830-1896) en

-- diens zoon Hendrik Lambertus van der Woord (1851-1918).

Alle drie deze mannen hebben voor kortere of langere tijd als timmerman gewerkt in Eemnes-Binnen. (Eind Wakkerendijk). We hebben een kopietje uit een soort familieboek met daarop een foto van Dirk van der Woord en het huis Wakkerendijk 266. De kopie is slecht; zou iemand ons nog aan het origineel kunnen helpen?

 

Namens de Genealogische Werkgroep Eemnes
Henk van Hees
Tel. 035 – 5389849
e-mail: info@kleinwee.demon.nl

Herinneringen aan “Bloemisterij Flora, H. Brommet”

 In de Baarnsche Courant verdeeld in 2 hoofdstukken.

Hier en op Facebook is het verhaal in 1 keer gepubliceerd.

 

de winkel

 

In de blog “Benthuys” van 9 september 2022 werd beschreven hoe het landgoed van de Baarnse Prins “Hendrik de Zeevaarder””, de broer van Koning Willem III, vanaf 1879 door verschillende eigenaren over verschillende bestemmingen werd verkaveld.

Aan het slot van dit blog wordt aangehaald dat mevrouw Bunge-Cruys in 1907 en 1919 een flink deel van dit landgoed aan de heer G. van Woudenberg verkocht om er een bloemisterij te beginnen. 

Dit trof mij omdat mijn vader H.(Harm) Brommet in 1934 deze bloemisterij van de heer van Woudenberg overnam. Ik heb daar mijn jeugd doorgebracht en bewaar daar nog veel herinneringen aan. Dit was voor mij aanleiding om in kort bestek de geschiedenis van deze bloemisterij op te tekenen.

 

Edo en Cees

Mijn vader was in 1934  24 jaar en ging met deze aankoop een zakelijk avontuur aan. Voor de aankoop moest hij bij familie en bekenden de nodige leningen sluiten. Baarn telde in die tijd al zeker 10 andere bloemisterijen of kwekerijen en er zal dus veel concurrentie zijn geweest.

Mijn vader bouwde, samen met zijn medewerkers, onder wie H. (Henk) van der Horst, de bloemisterij verder uit. Uiteindelijk telde het bedrijf 5 kassen in verschillende afmetingen. Deze werden allemaal met kolenketels verwarmd. Ook bouwde hij enkele, deels verwarmde, rijen broeibakken. Op de kwekerij stonden meerdere heesters en fruitbomen, wat het geheel een enigszins romantisch aanzien gaf.

Aan de voorkant van het woonhuis was er een kleine bloemenwinkel. Hiermee had zich op het adres van Heemstralaan 1 Bloemisterij “Flora” gevormd.

 Ondanks de Tweede Wereldoorlog, waardoor hij tweemaal in militaire dienst moest,  wist mijn vader het bedrijf draaiende te houden. In 1950 leed hij een groot persoonlijk verlies door het overlijden van zijn echtgenote. Eind 1951 hertrouwde hij met mijn moeder die hij  al eerder, tijdens zijn mobilisatie op Walcheren, had leren kennen. Vermeldenswaard is dat mijn moeder haar eerste jaar in Baarn nog de Walcherse klederdracht heeft gedragen. Uit dit huwelijk werden in 1953 ikzelf en in 1954 mijn broer Cees geboren.

Ouders Edo en Cees tussen de bloemen

 Vaders medewerker Henk van der Horst was inmiddels naar Australië geëmigreerd. Daarna was het voor mijn vader bedrijfseconomisch niet meer haalbaar om vast personeel in dienst te nemen. Ik herinner mij goed dat het voor hem hard werken was om het hoofd boven water te houden.

In de zomer maakte hij lange werkdagen, vaak van 4 uur ’s ochtends tot 9 uur ’s avonds.

Maar ook moest hij bijvoorbeeld in de toen nog vaak koude winters enkele keren per nacht de vijf kolenkachels van de kassen bijvullen.

Begin jaren zestig kreeg Nederland aardgas en besloot mijn vader om de centrale verwarming van de kwekerij daarop over te schakelen. Er werden twee grote Cv-ketels geplaatst. Daarna was de verwarming louter een kwestie van een druk op de knop.

Mijn moeder nam meestal de bediening in de winkel voor haar rekening. Het aanbod van snijbloemen en kamerplanten daar werd deels door hemzelf gekweekt, maar grotendeels ingekocht bij de groothandel.

 Mijn jeugdherinneringen worden sterk bepaald door het spelen, maar later natuurlijk ook het meewerken, op de kwekerij. Daarbij staat mij de vrijwel dagelijkse rit te paard, in amazonezit, van “de barones” (officieel baronesse M.J. van Heerdt- Kolff) en haar pikeur Straaijer nog scherp op het netvlies.  Het pad dat baronesse van Heerdt en haar pikeur gebruikten op weg naar (toen nog) het bos van Groeneveld  begon aan de Eemnesserweg tussen het Benthuys en de villa waar de tapijtweverij van Edmond de Cneudt was gevestigd en kwam uit naast ons huis en onze winkel  aan de van Heemstralaan. Het liep dus achter de villa’s aan de Eemnesserweg langs. Het hoorde weliswaar bij  het Benthuys,  maar er rustte voor ons een erfdienstbaarheid op. Dat nam niet weg dat mevrouw van Heerdt het bepaald niet op prijs stelde dat klanten van mijn vader hun auto op het pad parkeerden.

In de jaren zestig werd ten noorden van de van Heemstralaan en de Eemnesserweg de componistenwijk gebouwd. Hiermee werd het afzetgebied van bloemisterij “Flora” sterk vergroot. Vooral de perkplanten in de zomer waren populair. In de herfst zorgden de door mijn vader zelf gekweekte chrysanten voor een flink aandeel in de omzet. Een deel van die oogst werd aan bloemenwinkels in het centrum van Baarn geleverd.

Begin jaren zeventig kwam mijn vader tot het inzicht dat er geen toekomst voor een bedrijf als het zijne was. Het waren de jaren waarin ook andere middenstanders in de directe omgeving, zoals bakker Feenstra, kruidenier Altena en melkhandelaar van Ruler, met hun bedrijf waren gestopt. Voor vrijwel alle zelfstandige voedingswinkels gold dat in die tijd dat zij de concurrentie met de supermarkten niet meer konden volhouden. Bovendien ook hadden mijn broer en ik andere ambities dan het voortzetten van de bloemisterij. In 1973 beëindigde mijn vader het bedrijf.

Hij hield zich nog enkele jaren bezig met tuinonderhoud, het kweken van chrysanten voor buurtbewoners en het telen van groente voor eigen gebruik. Hij legde zich echter vooral toe op het houden en fokken van Shetland-pony’s, waarvoor hij op de voormalige kwekerij enkele weilandjes had ingericht. Zeer regelmatig kwamen er schoolkinderen uit de buurt de pony’s berijden. Vanzelfsprekend hebben ook de kinderen van mijn broer en mijzelf veel plezier op de kwekerij en de pony’s gehad.

Ook kwam er een ponywagen, waarmee mijn vader ritjes door de Baarnse bossen maakte. In Baarn werden de pony’s en de (met bloemen versierde) wagen vooral bekend door hun deelname aan de jaarlijkse Sinterklaasoptocht.

In de loop van de jaren negentig ging de gezondheid van mijn vader en moeder zo ver achteruit dat mijn vader besloot om de pony’s te verkopen. Ook met het kweken van chrysanten en  groente stopte hij gaandeweg.

Op 11 januari 1999 overleed mijn vader na een kort ziekbed. Nog geen 24 uur later, op 12 januari, overleed ook mijn moeder, die al langer ziek was. Diezelfde week werden zij samen op de Nieuwe Algemene Begraafplaats begraven.

Woonhuis en winkel werden bij het naburige woonhuis getrokken, waardoor een royale villa ontstond. Een groot deel van de kwekerij werd verkaveld over de tuinen achter de woningen aan de Ferdinand Huycklaan.

Enkele jaren geleden stond de villa te koop.

De makelaar prees deze aan als “een huis met een verhaal”. Waarvan akte.

 Edo Brommet

20 december 2022

 

 

The Polygram Years (Part 4)

Van ’exit’ Universal Music Group terug in de tijd naar Philips Phonografische Industrie (PPI): het verhaal achter een foto uit 1969

Door Ed Vermeulen

Hoog Wolde na het vertrek van Universal Music
(Foto: Caspar Huurdeman)

Universal exit: Het was even schrikken toen in 2018 in de Baarnsche Courant een bericht verscheen over de op handen zijnde sloop van Hoog Wolde, het kantoor waar Universal Music Group sinds 1996 huisde. Sloop ten behoeve van woningbouw. Mijn ’eigen’ en enige echte villa Hoog Wolde werd in 1995 al gesloopt en vervangen door (gelijknamige) nieuwbouw. Maar nu is één ding definitief: geen muzikale activiteiten meer op de plek waar ooit de muzikaalste villa van Baarn stond. Natuurlijk dacht ik dat het zo’n vaart niet zou lopen en ook de aangekondigde verhuizing naar Hilversum nog wel even op zich zou laten wachten. Tijd genoeg dus om de laatste oud-collega’s te bellen en sterkte te wensen. Niets was minder waar. Toen ik, op een zonnige dag in augustus 2019, het nummer van Universal intikte en de zin: ’Het door u gekozen nummer is niet meer in gebruik’, te horen kreeg, wist ik dat ik te laat was. Gemiste kans. Op de plek van het huidige Hoog Wolde zouden woningen in allerlei soorten, maten en prijzen gebouwd gaan worden. Inbreiden: een omgekeerd uitbreiden. Ook ’Amaliawolde’, de in mijn ogen foeilelijke, grijze kolos aan de Amalialaan, scheen op termijn eenzelfde lot beschoren te zijn. Ontworpen door en gebouwd onder toezicht van de Baarnse toparchitect David Zuiderhoek (1911-1993), maar zeker niet mijn favoriete gebouw. Het interieur was ingericht als kantoortuin, waarbij immense plantenbakken en schotten voor afscheiding van de  werkplekken zorgden. Wee je gebeente als je probeerde je territorium te vergroten door op een onbewaakt moment het schot een beetje te verschuiven. Ik herinner mij een collega die tijdens zijn frequente telefoongesprekken met Zuid Amerika, bewust, dermate luid sprak, sommigen noemden het schreeuwen, dat iedereen in zijn nabije omgeving hem een kamer voor zichzelf toewenste. Uiteindelijk, na veel gebel en geschreeuw, kreeg hij die ook. 

Weerschip s.s. Cirrus op station. (Foto: Coll. Frank Haalmeijer)

Hoog Wolde: hier begon op 1 april 1969, géén grap, na een tiental jaren bij de Nederlandse Koopvaardij gevaren te hebben, mijn loopbaan bij de NV. Philips Phonografische Industrie (P.P.I.). Mijn laatste schip: het weerschip Cirrus. Vier reizen lang had ik plannen uitgebroed om de zee de zee te laten en naar een baan aan de wal uit te kijken. Waar te beginnen? Uiteraard wist ik dat in mijn woonplaats Baarn een multinational gevestigd was gespecialiseerd in muzikale activiteiten. Niet dat ik nu zo muzikaal was, verre van dat: mijn muzikale smaak was stil blijven staan bij het uitkomen van de laatste single van de in februari 1959 bij een vliegtuigcrash verongelukte Buddy Holly. Het internationale aspect van deze firma gaf de doorslag: ik trad in dienst van PPI en kreeg mijn eerste werkplek toegewezen in een riante kamer voor twee op de tweede etage in de aanbouwvleugel van de oude villa. De naam van de afdeling: Speciale Projecten (SP). Onderdeel van een groter geheel te weten Gebiedsleiding  (Regional Management). De firma was opgebouwd volgens de Philips Eindhoven structuur. Wij heetten derhalve H.I.G. Muziek, waarbij H.I.G. staat voor Hoofd Industrie Groep. Het is maar dat u het weet. Ik maakte mij de kunst eigen van het corresponderen (ex- en intern), leerde calculaties en offertes maken. Mijn toenmalige chef A. (Ton) van den Brink was een gewiekst zakenman en een scherp onderhandelaar. Nee verkopen was hem onbekend. Onvermoeibaar probeerde hij de muzikale buitenwereld te overtuigen hun platen en cassettes toch vooral bij PPI te laten maken. Met veel succes: grote klanten waren o.a. Readers Digest, Medical Media, Berlitz (talencursussen) en dichter bij huis Philips Eindhoven, waarvoor wij demonstratieplaten en cassettes maakten ter meerdere glorie van door Philips geleverde geluidsapparatuur. Ook voor zog. derden, dus niet directe eigen labels waaronder CNR (Heintje), Dureco en het fameuze Franse Valois en Bärenreiterlabel (klassiek) persten wij platen. Bij SP werkte ik gedurende een drietal, uiterst leerzame, jaren, met daarbij veel liaisonwerk tussen de klanten en ’de fabriek’, gevestigd aan de in hartje Baarn gelegen Torenlaan, aan meerdere grote projecten waaronder World Star Festival en de Maanlanding. 

Ingesloten door Torenlaan, Javalaan, Oosterstraat, Balistraat en Sumatrastraat zien we een zogenaamde 'Geluidsdrager Plantage'. Hier werden tientallen jaren met veel succes LP's, EP's, Singles en Musicassettes verbouwd! De oplettende kijker zal naast 'de Philips' ook andere sporen van het voorbije Baarn herkennen... Musis Sacrum, Sportveld Het Baarnsch Lyceum en Villa Java.
(Coll. Geheugenvanbaarn.nl

Tevens was ik vanuit mijn raam getuige van de sloop van veel villa’s aan de Amalialaan, waaronder het Incrementum, de deftige dependance van Het Baarnsch Lyceum. Dit alles gevolgd door nieuwbouw van het nog steeds bestaande Amaliawolde. 

Pannenbier bij bouw Amaliawolde (Coll. HKB)

Februari 1969, eerste persing World Star Festival
(Coll. Historische Kring Baerne)

World Star Festival: een zogenaamde verzamel LP (compilatie) met daarop zestien bekende nummers van evenzovele top artiesten, samengesteld en geperst in opdracht van de UNHCR de VN vluchtelingenorganisatie uit Genéve, waarvan de opbrengst van de verkoop was bestemd ten bate van hulp aan de enorme aantallen vluchtelingen. Het eerste exemplaar was in februari 1969 al geperst. Aan de hand van een die dag gemaakte foto vertel ik u meer. We zien de ’oude’ platenperserij (de nieuwe met volautomatische persen werd in 1972 geopend) in het fabriekscomplex aan de Torenlaan, nu woonwijk Plantage*. Op de voorgrond een zogenoemde tandempers waar de operator (perser) twee persen tegelijk kon bedienen. Bob Bouma, de toenmalige pers- en publiciteitschef van PPI en latere TV presentator en quizmaster, overhandigt de platenhoes bestemd voor de eerste persing aan Prins Sadruddin Aga Khan, de toenmalige Hoge Commissaris bij de UNHCR. Naast hem, ook in witte jas, een lachende Jan van Oostveen, een jonge HTS’ er in dienst van PPI, bestemd om uitgezonden te worden naar één van de vele gebieden waar het bedrijf zich gevestigd had. In het midden, direct achter de pers herken ik de heren Coen Solleveld, van 1966 tot 1982 President van Polygram, ooit begonnen als samenvoeging van Deutsche Grammophon Gesellschaft en Philips Phonografische Industrie, waarna in 1972 onder zijn leiding de  bedrijfsnaam Polygram werd ingevoerd (samengesteld uit Polydor en Phonogram), Pim Zalsman, directeur Philips Klassiek, Baarnaar en uitstekend schaker, aan wie de volgende quote wordt toegeschreven: ’De heren van Hoogwolde en de mannen van de fabriek’, een opmerkelijke uitspraak uit andere tijden, Bernard Nusselder, manager afdeling Packaging & Design en Joop Buinink, directeur Gebiedsleiding (Regional Management). Wie we ook zien: (met bril links van de lamp enigszins op de achtergrond) mijn chef A. (Ton) v.d. Brink, (links naast Solleveld) Wilke Jan Kaasjager redacteur van het fameuze blad Muziek Mercuur en (onder de kleine lamp) Frits Versteeg, redacteur van diverse muziekbladen. 

Album World Star Festival en Sadruddin Aga Khan

Het door de afdeling Repertoire Clearance & Coding aan deze plaat toegewezen catalogusnummer: DY 88888. Voor de liefhebbers hierbij een opsomming van alle nummers, de zogenaamde ’tracklist’ van de LP ’World  Star Festival’. Allen ’Top of the Bill’ artiesten uit de toenmalige wereld van het entertainment.  Alle grote platenmaatschappijen waren vertegenwoordigd hetgeen het geheel tot een zeer gecompliceerd en bewerkelijk project maakte.

Tracklist World Star Festival

De oplettende lezer ziet dat de speelduur van de kortste track 2 min. 10 sec. is en de langste 3 min. 37 sec. Ouderwetse singletijden! De hoestekst (linernotes) werd geschreven door André Previn, Bert Kaempfert en Leonard Bernstein. Beroemde namen uit de muziekwereld!

André Previn, Bert Kaempfert en Leonard Bernstein

Al eerder, in 1963, had de Verenigde Naties een verzamel LP uitgebracht onder naam ’All Star Festival’, in 1971 nog gevolgd door ’Top Star Festival’.

De albums All Star Festival en Top Star Festival

Maanlanding: Een ander hoogtepunt was de lancering van de maanplaat waarop de eerste maanlanding op 20 juli 1969, een zondag, werd vastgelegd: ’We Came In Peace For All  Mankind’ (u herinnert zich ongetwijfeld de spraakmakende TV uitzendingen met verslaggever Henk ‘Apollo Henkie’ Terlingen o.l.v. regisseur Rudolf Spoor. Via een door Van den Brink onderhandeld contract met de grote Amerikaanse uitgeverij Doubleday & Co. had PPI de rechten verworven om de opnames van deze unieke gebeurtenis op LP op het Philipslabel uit te brengen. 

Het album “Man op de maan”
(Bron: Discogs.com)

Om dit te realiseren werd de landing en verdere teksten via een speciaal vrijgemaakte telefoonlijn rechtstreeks doorgebeld en op band vastgelegd door een opnameteam o.l.v. de onvergetelijke Ruud van Lieshout in de Phonogram studio in de Hilversumse Honingstraat. Deze band werd vervolgens razendsnel naar het T-Centre (Transcriptiecentre) van de PPI fabriek gebracht en bewerkt om aansluitend in de matrijzenmakerij tot matrijs gemaakt te worden, waarna de platen geperst konden worden. Catalogusnummers voor de internationale en de Nederlandse versie resp. 88463 DL en  88461 DL. Een historisch document en een bestseller! Ik was er vanaf het eerste moment bij en stond versteld bij zoveel technisch vernuft. Later bedacht ik me dat ik mezelf wel degelijk tot de incrowd mocht rekenen: want had ik niet immers reeds in 1953 mijzelf via het in het boek ‘MONUS de man van de maan’, auteur A.D. Hildebrand, opgenomen inschrijfformulier voor een reis naar de maan opgegeven?

Het boek Monus de man van de Maan
van A.D. Hildebrand

Mijn inschrijfformulier voor een ruimtevlucht
(Coll. Ed Vermeulen)

Label van de 78-toeren grammofoonplaat van het hoorspel Monus, de man van de Maan.
(Bron: Minigroove.nl)

Ten leste: Bij het schrijven van deze nostalgische, muzikale terugblik stelde ik vast dat het nieuwe Hoog Wolde (lees: het Universal kantoor) er, weliswaar leeg, nog steeds staat maar dat de plannen voor gebouw en terrein inmiddels opnieuw grondig zijn gewijzigd. Géén sloop, geen nieuwbouw, maar wel verbouw tot appartementen. Als je maar lang genoeg wacht vindt alles  zijn weg. Waarmee ook het wonen in Hoog Baarn, in de geest van de huidige tijd, een nieuwe naam krijgt: UpHill! Lang leve de vooruitgang.

Bedenk bij het lezen van het verhaal en het bekijken van de foto’s dat het gebeurde in het (muzikale) hart van ons eigen Baarn!

Met dank aan mijn goede (oud) collega’s : Aart de Stigter, Han Tendeloo, Jan Veldhuizen, Peter Wijdeveld en Harry Knipschild. 

*De sloop van fabriek en bouw van woonwijk Plantage is uitgebreid beschreven in Johan Hut’s mooie verhaal ’Van Phonogram naar Plantage’

Deze bijdrage (aflevering 110) verscheen op maandag 20 februari 2023 

in de Baarnsche Courant  in de rubriek

  ’Vandaag is morgen alweer gisteren (bruggetjes naar vroeger)’

Vragen, opmerkingen of tips? Neem gerust contact op.

 Uiteraard kunt u Geheugenvanbaarn.nl ook volgen op Facebook 

Geïnspireerd geraakt door onze oud Baarn-verhalen? 

Kom in actie en deel ook uw herinneringen op Geheugenvanbaarn.nl.

Herinneringen aan “Bloemisterij Flora, H. Brommet” aan de van Heemstralaan

 

de winkel

 

In de blog “Benthuys” van 9 september 2022 werd beschreven hoe het landgoed van de Baarnse Prins “Hendrik de Zeevaarder””, de broer van Koning Willem III, vanaf 1879 door verschillende eigenaren over verschillende bestemmingen werd verkaveld.

Aan het slot van dit blog wordt aangehaald dat mevrouw Bunge-Cruys in 1907 en 1919 een flink deel van dit landgoed aan de heer G. van Woudenberg verkocht om er een bloemisterij te beginnen. 

Dit trof mij omdat mijn vader H.(Harm) Brommet in 1934 deze bloemisterij van de heer van Woudenberg overnam. Ik heb daar mijn jeugd doorgebracht en bewaar daar nog veel herinneringen aan. Dit was voor mij aanleiding om in kort bestek de geschiedenis van deze bloemisterij op te tekenen.

 

Edo en Cees

Mijn vader was in 1934  24 jaar en ging met deze aankoop een zakelijk avontuur aan. Voor de aankoop moest hij bij familie en bekenden de nodige leningen sluiten. Baarn telde in die tijd al zeker 10 andere bloemisterijen of kwekerijen en er zal dus veel concurrentie zijn geweest.

Mijn vader bouwde, samen met zijn medewerkers, onder wie H. (Henk) van der Horst, de bloemisterij verder uit. Uiteindelijk telde het bedrijf 5 kassen in verschillende afmetingen. Deze werden allemaal met kolenketels verwarmd. Ook bouwde hij enkele, deels verwarmde, rijen broeibakken. Op de kwekerij stonden meerdere heesters en fruitbomen, wat het geheel een enigszins romantisch aanzien gaf.

Aan de voorkant van het woonhuis was er een kleine bloemenwinkel. Hiermee had zich op het adres van Heemstralaan 1 Bloemisterij “Flora” gevormd.

 Ondanks de Tweede Wereldoorlog, waardoor hij tweemaal in militaire dienst moest,  wist mijn vader het bedrijf draaiende te houden. In 1950 leed hij een groot persoonlijk verlies door het overlijden van zijn echtgenote. Eind 1951 hertrouwde hij met mijn moeder die hij  al eerder, tijdens zijn mobilisatie op Walcheren, had leren kennen. Vermeldenswaard is dat mijn moeder haar eerste jaar in Baarn nog de Walcherse klederdracht heeft gedragen. Uit dit huwelijk werden in 1953 ikzelf en in 1954 mijn broer Cees geboren.

Ouders Edo en Cees tussen de bloemen

 Vaders medewerker Henk van der Horst was inmiddels naar Australië geëmigreerd. Daarna was het voor mijn vader bedrijfseconomisch niet meer haalbaar om vast personeel in dienst te nemen. Ik herinner mij goed dat het voor hem hard werken was om het hoofd boven water te houden.

In de zomer maakte hij lange werkdagen, vaak van 4 uur ’s ochtends tot 9 uur ’s avonds.

Maar ook moest hij bijvoorbeeld in de toen nog vaak koude winters enkele keren per nacht de vijf kolenkachels van de kassen bijvullen.

Begin jaren zestig kreeg Nederland aardgas en besloot mijn vader om de centrale verwarming van de kwekerij daarop over te schakelen. Er werden twee grote Cv-ketels geplaatst. Daarna was de verwarming louter een kwestie van een druk op de knop.

Mijn moeder nam meestal de bediening in de winkel voor haar rekening. Het aanbod van snijbloemen en kamerplanten daar werd deels door hemzelf gekweekt, maar grotendeels ingekocht bij de groothandel.

 Mijn jeugdherinneringen worden sterk bepaald door het spelen, maar later natuurlijk ook het meewerken, op de kwekerij. Daarbij staat mij de vrijwel dagelijkse rit te paard, in amazonezit, van “de barones” (officieel baronesse M.J. van Heerdt- Kolff) en haar pikeur Straaijer nog scherp op het netvlies.  Het pad dat baronesse van Heerdt en haar pikeur gebruikten op weg naar (toen nog) het bos van Groeneveld  begon aan de Eemnesserweg tussen het Benthuys en de villa waar de tapijtweverij van Edmond de Cneudt was gevestigd en kwam uit naast ons huis en onze winkel  aan de van Heemstralaan. Het liep dus achter de villa’s aan de Eemnesserweg langs. Het hoorde weliswaar bij  het Benthuys,  maar er rustte voor ons een erfdienstbaarheid op. Dat nam niet weg dat mevrouw van Heerdt het bepaald niet op prijs stelde dat klanten van mijn vader hun auto op het pad parkeerden.

In de jaren zestig werd ten noorden van de van Heemstralaan en de Eemnesserweg de componistenwijk gebouwd. Hiermee werd het afzetgebied van bloemisterij “Flora” sterk vergroot. Vooral de perkplanten in de zomer waren populair. In de herfst zorgden de door mijn vader zelf gekweekte chrysanten voor een flink aandeel in de omzet. Een deel van die oogst werd aan bloemenwinkels in het centrum van Baarn geleverd.

Begin jaren zeventig kwam mijn vader tot het inzicht dat er geen toekomst voor een bedrijf als het zijne was. Het waren de jaren waarin ook andere middenstanders in de directe omgeving, zoals bakker Feenstra, kruidenier Altena en melkhandelaar van Ruler, met hun bedrijf waren gestopt. Voor vrijwel alle zelfstandige voedingswinkels gold dat in die tijd dat zij de concurrentie met de supermarkten niet meer konden volhouden. Bovendien ook hadden mijn broer en ik andere ambities dan het voortzetten van de bloemisterij. In 1973 beëindigde mijn vader het bedrijf.

Hij hield zich nog enkele jaren bezig met tuinonderhoud, het kweken van chrysanten voor buurtbewoners en het telen van groente voor eigen gebruik. Hij legde zich echter vooral toe op het houden en fokken van Shetland-pony’s, waarvoor hij op de voormalige kwekerij enkele weilandjes had ingericht. Zeer regelmatig kwamen er schoolkinderen uit de buurt de pony’s berijden. Vanzelfsprekend hebben ook de kinderen van mijn broer en mijzelf veel plezier op de kwekerij en de pony’s gehad.

Ook kwam er een ponywagen, waarmee mijn vader ritjes door de Baarnse bossen maakte. In Baarn werden de pony’s en de (met bloemen versierde) wagen vooral bekend door hun deelname aan de jaarlijkse Sinterklaasoptocht.

In de loop van de jaren negentig ging de gezondheid van mijn vader en moeder zo ver achteruit dat mijn vader besloot om de pony’s te verkopen. Ook met het kweken van chrysanten en  groente stopte hij gaandeweg.

Op 11 januari 1999 overleed mijn vader na een kort ziekbed. Nog geen 24 uur later, op 12 januari, overleed ook mijn moeder, die al langer ziek was. Diezelfde week werden zij samen op de Nieuwe Algemene Begraafplaats begraven.

Woonhuis en winkel werden bij het naburige woonhuis getrokken, waardoor een royale villa ontstond. Een groot deel van de kwekerij werd verkaveld over de tuinen achter de woningen aan de Ferdinand Huycklaan.

Enkele jaren geleden stond de villa te koop.

De makelaar prees deze aan als “een huis met een verhaal”. Waarvan akte.

 Edo Brommet

20 december 2022

 

 

 

De Eem en het Baarnsche bos

De aanwezigheid van de Eem zo dicht langs de bebouwde kom van Baarn, gaf voldoende aanleiding de naam van die rivier veelvuldig te gebruiken. Ondermeer bij de straatnaamgeving. Zo vaak zelfs, dat verwarring mogelijk is. Baarn kent de Eemdijk, Eemweg, Eemhoeve, en ook nog de Eemstraat. Niet onbegrijpelijk dat daar verandering in voorgesteld werd. Zo ver is het niet gekomen, ook al omdat de gedachte geopperd werd een ingeburgerde naam als Eemdijk te veranderen in IJsselmeerweg. Het buurtschap Eemdijk (gemeente Bunschoten) zou de situatie alleen nog maar onoverzichtelijker gemaakt hebben.

De Eem gezien vanuit de lucht

Tot in de 20ste eeuw kende ons dorp overigens de Baarnsche Dijk, ongeveer ook waar nu de Eemweg. Eemstraat en Stationsweg lopen. Bij alle wateroverlast door de open verbinding naar zee - de Afsluitdijk maakte daar eerst in de loop van deze eeuw een einde aan - waren de dijken in deze omgeving geen overbodige luxe. Eemnes bezat (en bezit) de Wakkerendijk, maar ook Soestdijk ontleent daar haar naam aan. Al geruime tijd voor er van een paleis (jachtslot of hofstede) sprake was, bestond er een ’’hoge" weg van de Praamgracht naar Soest, om bij overstroming het water tegen te houden.

In buurtschap Eembrugge, ooit als zelfstandige gemeente van meer belang dan Baarn, geldt de straatnaam Eemweg. In de polder aan de overzijde van de Eem - uiteraard vanuit Baarn gerekend - liep de officiële naamgeving achter de feiten aan. Door ruilverkaveling en het aanleggen van verschillende nieuwe wegen in dat gebied moest het een en ander nog op de Baarnse secretarie geregistreerd worden. Tot 1950 stond daar alleen de straatnaam Zuidereind ingeschreven.

De werkelijke situatie was wel even anders. De verbinding van ons dorp naar Spakenburg-Bunschoten en verder oostelijk is al vele eeuwen oud. Bij de provincie, waaronder deze weg ressorteert, is echter nog altijd sprake van een aanduiding als P6. Reeds omstreeks 1480 kwam de weg al in het nieuws, toen dankzij de bemoeienissen van bisschop David van Bourgondië op het gedeelte tussen Eembrugge en Bunschoten voor het eerst een verharding werd aangebracht. In de volksmond was dan ook al gauw sprake van de Bisschopperweg, maar Baarn nam deze naam eerst halverwege deze eeuw over. Een alternatief als Bunschoterweg maakte geen kans.

Baarn met de omliggende bossen rond 1900

Voor Zonseweg werd toen in het Baarnse straatnamenregister gekozen in verband met de aanwezigheid van de Zonsewetering in de onmiddellijke nabijheid. Men sprak over dit gedeelte trouwens als ’’De Zonse”. Ook de Slaagseweg werd genoemd naar de daar lopende wetering. Nog meer namen uit die polder: de Loodijk ontleent deze aanduiding aan een slingerende weg op grondgebied van Hoogland. Terwijl de Grimmesteinseweg zo gedoopt werd, omdat deze weg bij de oude boerderij Grimmestein van het Zuidereind de polder inloopt.

Even een sprongetje naar een geheel andere hoek van Baarn, namelijk het Baarnse Bos, want ook daar zijn vele namen gebruikt. Bekend bleven nabij de Koningslaan (van Paleis naar Naald) de Komedie en Eikenslingerbos. Ook is er nog altijd de Schrikslaan bekend, die schriks (dat is schuin) van de Eult door het bos naar de Amsterdamsestraatweg, richting Oranjeboom, loopt. Maar over Eultlaan, het Engeltje en Zonniglaantje spreekt niemand meer. Links Baarn in 1887 en rechts de Eem rond 2010.

Meester B.J.J. Wijkamp

 Nog voor de eeuwwisseling kwam de heer B.J.J. Wijkamp in Baarn wonen, namelijk in 1898 als onderwijzer aan de Oosterschool. Deze Bernardus Johannes Josephus werd op 11 maart 1879 in Zwolle geboren en begon zijn onderwijsloopbaan al op 18-jarige leeftijd in het West Brabantse dorpje Hoeven. Een jaar of vier na zijn komst in Baarn trad de heer Wijkamp in het huwelijk met mej. L.W. Goudswaard.

Zijn loopbaan in het provinciale bestuur begon in 1919, toen hij tot lid van de Provinciale Staten van Utrecht gekozen werd, gevolgd in april 1921 met een benoeming als lid van het college van Gedeputeerde Staten. Nog datzelfde jaar nam hij daarom ontslag als onderwijzer aan de Oosterschool. Van 1939 tot juli 1942 was deze Baarnaar waarnemend-commissaris der Koningin in de Provincie Utrecht.

Op 21 juli 1942 werd de heer Wijkamp door de Duitsers gearresteerd en als gijzelaar naar St. Michielgestel gevoerd. Op de dag vóór zijn verjaardag, 10 maart 1943, werd hij uit deze internering ontslagen. Van 5 mei 1945 tot 24 juli 1946 werd hij voor de tweede maal als waarnemend commissaris met de leiding van het provinciaal bestuur belast.

Na zijn pensionering (hij was toen al 67) is de heer Wijkamp, naast zijn taak als wethouder (en zo ook locoburgemeester) van Baarn, nog verscheidene andere functies blijven bekleden. Ondermeer als commissaris van de P.U.E.M. (elektriciteitsmaatschappij) en als voorzitter van het College van Regenten van de Willem Arntz Stichting voor zwakzinnigen te Den Dolder.

Mr. B.J.J. Wijkamp

Dat deze opsomming beslist onvolledig zal zijn, wordt bijvoorbeeld bewezen door het feit, dat deze socialist vóór de oorlog enige tijd zitting heeft gehad in de Tweede Kamer. Na zijn overlijden in 1951 — hij was toen nog steeds wethouder hier -- eerde Baarn hem door een straatnaam naar hem te noemen, de Wijkamplaan. De regering erkende zijn vele verdiensten al op 10 oktober 1947, toen hij bij Koninklijk Besluit benoemd werd tot Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw.

Het overlijden van deze grote persoonlijkheid is voor Baarn zondermeer een enorm verlies geweest. Niet alleen op het gemeentehuis en als voorzitter van Maatschappelijk Hulpbetoon werd hij gemist, zijn interesse in het plaatselijke culturele en maatschappelijke leven was schier eindeloos. Hij was een van de oprichters van de Openbare Leeszaal, waar hij ook vaak gezien werd, evenals bij concerten in de Pekingtuin, bij voetbalwedstrijden, zowel als tentoonstellingen. Bij vrijwel elke gebeurtenis van plaatselijke aard was wethouder Wijkamp trouwens aanwezig. En altijd wist hij de mensen voor zich in te nemen door zijn bescheidenheid, vriendelijkheid en geestigheid.

Liefst twaalf sprekers voerden dan ook het woord aan zijn graf op de algemene begraafplaats aan de laan, die nog datzelfde jaar zijn naam zou dragen. Commissaris der Koningin in Utrecht Reinalda getuigde van het voorbeeld, dat zijn periode van een kwart eeuw in het provinciaal bestuur genoemd mocht worden. Burgemeester van Beeck Calkoen van Baarn belichtte voorts zijn persoonlijkheid en mevr. Wafelbakker, die namens de PvdA-fractie in onze raad sprak, zei ondermeer'' Laten we dankbaar zijn, dat we deze mens hebben mogen leren kennen”

Deel 3 is te koop bij Geheugenvanbaarn.nl