door Eric van der Ent
Dit keer hebben we weer eens een plekje uitgekozen waarvan we een foto die een eeuw geleden gemaakt is vergelijken met de situatie nu. En passant vertellen we wat over de geschiedenis van die plek. Dit keer koos ik voor Soestdijk, om precies te zijn Nieuwerhoekplein. Tegenwoordig is dat een rotonde die de Burgemeester Grothestraat in Soest via de Vredehofstraat verbindt met de Amsterdamsestraatweg, langs Paleis Soestdijk, richting Baarn. Een bekend punt, waar we 's zomers lekkere ijsjes kunnen eten bij IJssalon Beemer. Een ander heel herkenbaar punt op Nieuwerhoekplein is garage Stam.Bij de pijl de plek die we op de foto zien. (Coll. Geheugenvanbaarn.nl) |
Dit is de situatie nu:
(Coll. Geheugenvanbaarn.nl) |
Rechts ziet u sociëteit "De Viersprong" Dit prachtige pand is in de Tweede Wereldoorlog als vergeldingsactie voor het doorsnijden van telefoonkabels door het verzet opgeblazen door de Duitse bezetter.
Links naast 'De Viersprong' ziet u garage Stam, deze firma is nog steeds op dezelfde plek te vinden. De villa helemaal links staat nog steeds op zijn vertrouwde plek:
En garage Stam was ook toen al garage Stam:
Athanase Adolphe Henri Boissevain (1843-1921) (Coll. Stadsarchief Amsterdam) |
Herman Stam komt rond de Eerste Wereldoorlog in dienst bij de welgestelde familie Boissevain, woonachtig op Prins Hendriksoord aan de Biltseweg. Bankier Adolphe Boissevain was een groot liefhebber van automobielen. Tussen 1902 en 1905 registreerde hij maar liefst 11 automobielen. Hij had een chauffeur / mecanicien nodig en Herman werd voor die functie aangenomen. Dankzij een van Boissevain verkregen lening kon Herman Stam in 1914 een eigen automobielbedrijf beginnen op de hoek Praamgracht / Stadhouderslaan in Soest. Het bedrijf was daar maar kort gevestigd. In 1915 werd het pand verkocht en verhuisde het bedrijf naar zijn huidige plek: Nieuwerhoekplein.
Hermanus Stam (1888-1947) (Bron: stam.nl) |
In juli 1929 raakte Herman Stam zwaar gewond bij een auto-ongeval met een Bugatti in Halfweg. Stam was Bugatti-dealer. Hij maakte samen met twee vertegenwoordigers van Bugatti een testrit met een race-wagen. Stam zelf was bijrijder. De chauffeur, Mario Leonassi kwam om het leven. Stam en de andere (Italiaanse) mede-passagier raakten zwaar gewond.
Herman Stam sukkelde na het ongeval nog lang met zijn gezondheid. In de jaren dertig kwam zoon Geerlof Stam in het bedrijf. Hij had enkele jaren mechanica gestudeerd en kwam in het bedrijf om verder geschoold te worden. Vader Herman overleed in 1947.
In 1953 had Geerlof Stam de mogelijkheid om de grond met de ruïne van de naast het garagebedrijf gelegen 'De Viersprong' kopen. Het bedrijf werd toen sterk uitgebreid en gemoderniseerd. In de jaren daarna werden ook in omliggende gemeenten filialen van Stam geopend. Geerlof overleed in 1999. Inmiddels heeft de vierde generatie Stam de operationele leiding over het bedrijf.
Kunt u ons meer vertellen over deze mooie foto? Laat het ons weten via geheugenvanbaarn@gmail.com
Als toetje nog wat plaatjes van dezelfde plek, maar dan nog wat jaren eerder. Achter de garage toen nog een grote villa: