De Hervormde Kerk te Baarn

Hervormde kerk

Op de Brink te Baarn vindt men het kerkgebouw van de Nederlandse Hervormde Gemeente dat reeds van zeer ouden datum is, al werd de vorm dan ook, vooral in de vorige eeuw, grondig gewijzigd. Het fraaie koepelgewelf en het indrukwekkende orgel vormen een sieraad van het gebouw.




Speciale plaatsen voor de Koninklijke fa­milie

Het kerkgebouw van buiten gezien. Het dateert van om­streeks 1375, maar ook daarvoor stond op deze plaats reeds een Christenkerkje, hetgeen ook wel blijkt uit het feit, dat men een Frankische doopvont opgroef. Zijn huidige vorm kreeg het bedehuis bij de grote restauratie in 1888.

Wanneer wijlen H.M. de Koningin­Moeder op Soestdijk vertoefde, ging zij regelmatig in Baarn ter kerke, waar dan ook speciale plaatsen voor de Koninklijke fa­milie in het gebouw der Hervormde Gemeente zijn gereserveerd. Men ziet hier deze kerkbanken.

De helft van het doopvont na de restauratie

Tussen 1935 en 1939 onder­ging de Hervormde Kerk een grondige restauratie, waarna het gebouw in een plechtige dienst, onder leiding van den predikant Ds. Blaauwendraad, wederom in gebruik. werd genomen. Voor den kansel ziet men de helft van het historische doopvont, dat uit den Frankische tijd moet dateren, dus van omstreeks het jaar 900.




De Consistoriekamer



Achter den kansel vindt men den toegang tot de consisto­riekamer, die van zeer jongen datum is.

Het halve Frankische doopvont

Het Frankische doopvont, een der merkwaardigste en zeldzaamste voorwerpen uit dien tijd, werd tijdens den beeldenstorm gedeeltelijk vernield, en daarna begraven. Bij de restauratie in 1888 groef men het op en kreeg het een ereplaats in de kerk. De sporen van geweld zijn echter nog goed zichtbaar.

Het indrukwekkende orgel

Tussen 1992 en 1994 werd de tot nu toe laatste restauratie uitgevoerd. De buitenzijde van de kerk werd gerestaureerd en geschilderd. Binnen werd ingrijpend verbouwd. De balkons in het koor werden ingekort tot dezelfde diepte als het orgel. De hele kerk werd geschilderd. Dankzij schenkingen kreeg de kerk nieuwe koperen kronen.

De hele kerk werd geschilderd

 

De buitenzijde van de kerk werd gerestaureerd en geschilderd

Een opmerkelijk onderdeel van het kerkmeubilair is de overhuifde hofbank van de koninklijke familie, die daar is geplaatst door koning-stadhouder Willem III (1650 – 1702). Boven de hofbank is het wapen van Willem III aangebracht.

Het doopvont is weer compleet

Bij de verbouwing van de kerk in 1888 werden voor het portaal aan de westgevel de voet en de helft van de kuip van de oude doopvont aangetroffen. In 1975 werd aan de westkant, bij de consistoriekamer, de andere helft gevonden. Van de beide stukken werd weer één geheel gemaakt en in april 1976 kon, na bijna vier eeuwen, de herstelde en herplaatste doopvont opnieuw in gebruik worden genomen.

De Flentrop-orgel

Tot 1959 had de Pauluskerk een orgel dat in 1880 was gebouwd door de firma D.G. Steenkuyl te Amsterdam. De orgelkast was neogotisch. Toen dit Steenkuyl-orgel in 1959 werd vervangen, kreeg het een nieuw onderkomen in de Marcuskerk in Utrecht. Het orgel heeft (in gewijzigde vorm) tot 1983 in de Marcuskerk gestaan en is daarna bijna ongewijzigd verhuisd naar de St. Antoniuskerk in Waalwijk. Waarom het Steenkuyl-orgel in 1959 in de Pauluskerk werd vervangen is niet meer te achterhalen. Vermoedelijk omdat dergelijke instrumenten met een romantisch klankidioom, gebouwd eind 18de eeuw, door de opkomende neo-barok verguisd werden.De opvolger was een Flentrop-orgel. Dit orgel heeft twee klavieren (hoofdwerk en rugwerk) en een vrij pedaal, en is zowel qua klank als vormgeving karakteristiek voor zijn tijd te noemen. Het is een zeer degelijk gebouwd instrument uit de neobarok. Aan het begin van de 20ste eeuw was de orgelbouw in Nederland in verval geraakt. In de loop van de 20ste eeuw bloeide de orgelbouw weer op, vooral dankzij hernieuwde interesse in historische muziek en instrumenten

De toren van 43 meter hoog

De toren van de kerk is eigendom van de gemeente Baarn. De hoogte is 43 meter. Hij staat naast de middenas van de kerk, is opgenomen in de bouwmassa van het schip en telt twee geledingen, van elkaar gescheiden door een bakstenen lijst. De onderste geleding is voorzien van galmgaten, de bovenste van vensters. De toren wordt bekroond door een hoge, achtzijdige en ingesnoerde spits met leien in rijndekking. In de toren bevinden zich op de begane grond en de tweede verdieping cachots, die in het verre verleden werden gebruikt om zwervers en landlopers tijdelijk onder te brengen.

De linker deur geeft toegang tot de toren en het Carillon

Het carillon in de toren

Een carillon, ook wel beiaard of klokkenspel genoemd, is een torenmuziekinstrument. Het Baarnse carillon werd in 1966 geplaatst en is geleidelijk uitgegroeid tot een instrument met 44 bronzen klokken en een stokkenklavier. Het wordt doorgaans automatisch bespeeld, maar het kan ook met de hand worden bespeeld. Nationale en ook internationale beiaardiers bespelen het Baarnse carillon. Elk kwartier spelen de 44 klokken van het carillon in de kerktoren automatisch een kort stukje muziek. Klik op de tekst hierna en luister naar

Beiaardier Bauke Reitsma die bespeelt het Baarns carillon.
Het Carillon van de kerk op de Brink

Leen Bakker

Geplaatst door L.J.A.Bakker

http://ljabakker.magix.net/website


http://www.grijsvuur.nl

Vragen, opmerkingen of tips? Neem gerust contact op. Uiteraard kunt u groenegraf.nl ook volgen op Facebook en Twitter