Heimwee naar prachtige platenhoezen

Deze vier woorden vormden de kop van een artikel in de Baarnsche Courant van woensdag 27 oktober 2010. Interessant genoeg om er, nu zes jaar later, een verhaaltje aan te wijden opgedragen aan de prachtige platenhoezen van toen.
Een verhaal van Ed Vermeulen, met een uitgebreide tekstbijdrage van Bas Peet. Beiden zijn oud medewerkers van N.V. Philips Phonografische Industrie (P.P.I.), Baarn.

 Hoezenboek - De vormgeving van de Nederlandse platenhoes
1950-1970   

 

Op maandag 25 oktober 2010 verscheen het mooie door Baarnaar en oud Phonogram directeur Leo Boudewijns geschreven: ’Hoezenboek - De vormgeving van de Nederlandse platenhoes 1950 – 1970’.

Het eerste exemplaar van dit prachtig uitgevoerde en met veel liefde en gevoel voor detail geschreven boek werd op die dag aan de schrijver overhandigd door TV presentator Paul Witteman. Plaats van handeling: onze ’eigen’ Baarnse Boekhandel Den Boer, midden in de Laanstraat hoek Spoorstraat. In de ogen van velen misschien wel de mooiste boekhandel van Nederland. En dat al sinds 1887.

Overhandiging eerste exemplaar aan de auteur
(Foto: Melle Boudewijns)

Een stampvolle Boekhandel Den Boer
 (Foto: Melle Boudewijns)

Een gesigneerd exemplaar (Foto: Melle Boudewijns)

Het prachtige pand van Boekhandel Den Boer

In drieëntwintig prachtig geïllustreerde hoofdstukken vertelt Leo Boudewijns in dit bijzondere boek op een uiterst persoonlijke wijze over zijn loopbaan als hoezenontwerper, hijzelf spreekt van ’art director avant la lettre’ bij Philips/Phonogram in de jaren vijftig en zestig van de vorige eeuw. Een métier dat nog volkomen nieuw en onbekend was, alle facetten moesten immers werkenderwijs ontdekt en ingevuld worden. Zijn werkplek bevond zich in de nu inmiddels al weer lang geleden verdwenen Villa Hoog Wolde aan de Baarnse Gerrit van der Veenlaan. Hier bevond zich het hoofdkantoor van N.V. Philips Phonografische Industrie (P.P.I.) of zoals u wilt Polygram, één van ’s werelds grootste muziekmultinationals en ooit de grootste werkgever van Baarn.

De muzikaalste villa van Baarn: Hoog Wolde, 1968
(Foto: Bas Peet) 

’Hoezenboek’, een boek dat het nog steeds verdiend gelezen en bekeken te worden door een ieder met een gevoel van heimwee naar de prachtige platenhoezen van weleer: u de platenkoper van toen (en misschien nog wel), oud P.P.I. medewerkers van diverse pluimage, platenbaasjes, hoezenontwerpers, platenpersers en inhoezers gelijk. Kortom een ’must’ voor diegenen die een mooi ontworpen en uitgevoerde platenhoes wisten en weten te waarderen. Na het lezen van dit prachtige boek weet u alles nou ja bijna alles over het ontwerpen van hoezen.

 Fabriek op de Torenlaan   (Coll. Groenegraf.nl)

Mocht u toch nog vragen hebben over wat er verder gebeurde nadat het ontwerp werd aangeleverd op de ’Fabriek’ aan de Torenlaan (ooit gelegen op de plek waar nu woonwijk Plantage is) verdiep u dan in de hierna volgende bijdrage van oud collega Bas Peet, ooit werkzaam in de Huis- en Hoezendrukkerij:

LP hoes en MC inlaycard, een kleurrijk geheel  (Coll. Bas Peet)

Huisdrukkerij:  mens en techniek  (Foto's: Bas Peet)

’In de huisdrukkerij werden grammofoonplatenhoezen en inlaycards voor musicassettes gemaakt.

De werkvolgorde was als volgt: het hoesontwerp en bijbehorende werktekening werden op Hoog Wolde door de ontwerpers in samenspraak met de labelchefs (productmanagers) gemaakt, waarna deze samen met eventuele kleurendia’s, foto’s en teksten werden aangeleverd bij de huisdrukkerij. Van genoemde dia’s werden deelnegatieven gemaakt, voor elke kleur een film (rooddruk, blauwdruk, geeldruk en dan nog de zwartdruk, door ons ’kracht’ genoemd). Zwart hield weliswaar niet veel beeld in maar zorgde wel voor de diepte van het plaatje, vandaar het woord kracht. Van de werktekeningen en eventuele zwart/wit foto’s werden aansluitend negatieven gemaakt. Vervolgens kwam het materiaal op de werktafel van mijzelf of een van de andere collega’s en werd langs fotografische weg in elkaar gezet. Dit resulteerde in een voor elke te drukken kleur complete positieffilm, die op zijn beurt naar de kopieerafdeling ging waar de films op drukplaten gezet werden om aansluitend in de drukkerij in de gewenste oplage te gedrukt te worden. Dit alles gebeurt nu digitaal, maar het handwerk van vroeger was toch erg plezierig en had duidelijk zijn charme.’

Filmopbouw en eindresultaat  (Foto's: Bas Peet)

In zijn exposé gebruikt Bas Peet de woorden ’mijzelf of een van de andere collega’s’ . U wilt natuurlijk weten wie die collega’s dan wel waren. Om daar achter te komen tonen we drie prachtige inmiddels nostalgische groepsfoto’s, de oudste dateert uit 1968, met een groot aantal medewerkers van P.P.I. ’s Huis-en Hoezendrukkerij. Van velen zijn de namen bekend, maar er ontbreken er ook een aantal. Aan u, de lezer, de vraag: ’Wie is wie?’

Mocht u iemand, nu nog aangemerkt als N.N., herkennen, aarzel niet en stuur een mail met de betreffende naam naar groenegraf.baarn@gmail.com

Huisdrukkerij P.P.I.  1968  (Coll. Bas Peet)

 1: Van Rees, 2: Jas, 3: Jan Mackaay, 4: Jansen, 5:  Mol, 6: Gerrit Groenesteijn, 7: Loes Holthuizen,

 8: Van Eijk, 9: N.N, 10: Dirk van de Hoef. 

Huisdrukkerij P.P.I. 1970  (Coll. Bas Peet)

1: Bob van Delft, 2: Jan Mackaay, 3: Bertus Lamers, 4: Jef Arler 5: Dirk van de Hoef, 6: Loes Holthuizen, 7: Bas Peet, 8: Jan Cressent, 9: Marga Altena 10: Henny Weinberger

Het voltallige (?) en uiterst goedlachse personeel  (Coll. Bob van Delft) 

We herkennen met zekerheid:
3: Jan Pel 4: Adri de Weerd(t) 5: Nico Heesemans 6: Dirk van de Hoef 8: Peter de Groot 14: Gerrit den Heijer 18: Peter Groenesteijn 20: Jan Cressent, 24: Loes Holthuizen, 26: Van de Abeele, 27: Harrie Riepen 28: Pim Verschoof (ome Pim) 29: Joop Roeleveld.
Kent u de overigen?

Terug naar Hoog Wolde
Toen ikzelf als productmanager Populair Repertoire op Hoog Wolde (lees: Het Paviljoen oftewel de Houten Keet) werkte (periode 1976 – 1990) werden de meeste hoesfilms vanuit het Artistmanagement of platenmaatschappij (zowel binnen- als buitenland), aangeleverd. Slechts een enkele LP hoes werd nog door onszelf in eigen beheer ontworpen.

Ed en zijn steun en toeverlaat Mary de Haan, 1978 (Coll. Ed Vermeulen)

Wel werden veel single en maxi-single hoezen, weliswaar op basis van aangeleverd diamateriaal, nog in huis ontwikkeld. Een aantal voorbeelden variërend van The Boomtown Rats, Flash & The Pan, Player, Santa Esmeralda, Graham Bonnet en BZN zijn te zien op het prikbord achter mij. Een bont en zeer gemengd muzikaal gezelschap waarmee via telefoon met draaischijf (!), telex en natuurlijk regelmatige persoonlijke contacten gecommuniceerd werd.

Min of meer hetzelfde beeld was vanaf 1986 van toepassing op de CD-inlaycard.

Zo niet bij Philips Klassiek (Philips Classics). Hier werd nog tot in lengte van jaren het mooie vak van hoesontwerper (designer) in ere gehouden.

U kent nu de geschiedenis van het ontwerpen en drukken van die prachtige platenhoezen van weleer. Het gebeurde in Baarn, als het ware bij u en mij om de hoek. Voorbije geschiedenis? Op de plek waar ooit Villa Hoog Wolde stond en waar nu alleen het oude toegangshek nog herinnert aan vroeger tijden bevindt zich nu (nog steeds) muziekgigant Universal!

Bron:
Baarnsche Courant 27 oktober 2010
Leo Boudewijns: Hoezenboek (uitgave 2010), ISBN 978-90-5997-095-3

Dank aan:
Bas Peet: tekstbijdrage en foto’s
Bob van Delft: foto

Ed Vermeulen (1942)

                              

                   


Vragen, opmerkingen of tips? Neem gerust contact op. Uiteraard kunt u groenegraf.nl ook volgen op Facebook en Twitter